مهدی حسنی - کارشناس ارشد مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
Download
Report
Transcript مهدی حسنی - کارشناس ارشد مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
مباحثی از
سازمان و مدیریت بیمارستان
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
مطالب ارائه شده
اطالعات و داده پردازی
1
آمار بیمارستانی
2
مدارک پزشکی
3
حقوق بیمار
4
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
اطالعات و داده پردازی
بخش رایانه و داده پردازی :از بخش های جدید و فعال بیمارستان .
هدف :استفاده از فناوری رایانه در گردآوری ،تبادل و تحلیل اطالعات در بیمارستان.
انواع سیستمهای رایانه ای در بیمارستانها:
-1استفاده مشترک از خدمات رایانه
-2سیستم خدمات آماده یا Turn Key
-3سیستم اختصاص ی برای بیمارستان
-4انعقاد قرارداد با موسسات خصوص ی
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
اطالعات و داده پردازی
بخش
رایانه بیمارستان
تشکیالت و
حوزه فعالیت
سازماندهی
بخش
بخش
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
آمار بیمارستانی
بیمارانی که در اولین روز سال در بیمارستان مانده اند.
بیمارانی که در طول سال پذیرش شده اند.
بهبودیافتگان یا درمان شدگان در طول سال
فوت شدگان در بیمارستان در طول سال
میانگین مدت زمان بستری بر حسب روز یا بخشی از روز
فلورانس
نایتینگل
1860
بیمارانی که در آخرین روز سال هنوز در بیمارستان اقامت داشته اند
بیماران درمان ناپذیر ترخیص شده یا مرخص شدگان به میل خویش
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
گزارش WHO
-1آمار بیمارستانی -2آمار مربوط به بیماران
آمار بیمارستانی
بهره برداری
از
منابع بیمارستانی
الف -منابع مادی
ب -منابع انسانی
ج -تسهیالت آموزش ی
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
منابع
بیمارستانی
-1منابع بیمارستانی :
الف -منابع مادی -1 :تعداد تختهای بیمارستانی -2امکانات بیمارستان در زمینه های:
آزمایشگاه ،رادیولوژی ،بخش اتاق عمل ،بخش زایمان ،توانبخش ی ،مددکاری
اجتماعی ،فوریت های پزشکی ،تسهیالت و امکانات برای ارائه به بیماران سرپایی
ب -منابع انسانی -1 :کارکنان پزشکی -2کارکنان پرستاری -3سایر کارکنان متخصص برای
درمان و مراقبت بیماران -4کارکنان پشتیبانی ،خدمات عمومی و اداری بیمارستان
ج -تسهیالت آموزش ی
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
-2 بهره برداری از منابع بیمارستانی :بر اساس حجم خدمات ارائه
شده بیان می شود .میزان خدمات تشخیص ی و درمانی ارائه شده،
اندازه بهره برداری از سایر تسهیالت مربوط به مراقبت حرفه ای از
بیمار را تعیین می کند.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
آمار نوزادان
آمار روز-بیمار
(روزهای مراقبت)
آمار اداری و مالی
شاخص های کیفیت
مراقبت از بیمار
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
شاخص های کیفیت مراقبت از بیمار :آمار میزان اتوپس ی ،میزان عفونت
بیمارستانی ،میزان مرگ و میر پس از عمل ،تعداد عفونتهای استافیلوکوکی
نوزادان ،تعداد مرگ و میر نوزادان
آمار اداری و مالی :حاکی از فعالیت عملیاتی واحدهای درمانی است :تعداد غذای
تهیه شده در هر وعده ،مالفه های شسته شده (بر حسب کیلوگرم) ،تعداد
مکاملات تلفنی ،میزان فضای نظافت شده (بر حسب متر مربع)
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
درآمد کل
ساالنه
داده های
مالی
بیمارستانی
کل هزینه
سرمایه ای
بیمارستان
بیمارستان
کل هزینه عملیاتی ساالنه بیمارستان
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
آمار مربوط به بیماران:تعداد بیماران مرخص شده ،محاسبه
روزهای بستری ،سن و جنسیت بیماران.
گزارش آماری هنگام ترخیص بیمار تکمیل می شود و می تواند
هفتگی ،ماهانه ،و ساالنه باشد.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
ارزش و کاربرد آمار بیمارستانی
بهره برداری و استفاده
اقتصادی از تسهیالت
بیمارستانی در
برنامه های بهداشتی و
درمانی در سطح
منطقه ای و ملی
بهره برداری از
تسهیالت بیمارستانی
برای مراقبت
کامل از بیمار
ارزیابی وضعیت
پیدمیولوژیکی در
جمعیت تحت پوشش
برنامه ریزی و
سازماندهی و
هماهنگی خدمات
بیمارستانی در محدوده
جغرافیایی معین
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
آشنایی با چند اصطالح کاربردی
بیمار بستری :کس ی است که به عنوان بزرگسال یا خردسال در بیمارستان پذیرفته
می شود و تختی را به منظور بررس ی ،تشخیص یا درمان در بیمارستان اشغال می
کند.
بیمار سرپایی :فردی است که از خدمات درمانی و تشخیص ی بخش سرپایی
بیمارستان استفاده می کند ،ولی تخت بیمارستانی مشخص ی را اشغال نمی کند.
پذیرش :پذیرفتن فرد به عنوان بیمار بستری از سوی بیمارستان
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
آشنایی با چند اصطالح کاربردی
ترخیص :پایان دوره مراقبت بیمار در بیمارستانی که در آن پذیرفته شده است.
اجازه رسمی :خروج بیمار از بیمارستان به دستور پزشک،به این شرط که به مراقبت
بیمارستانی نیاز زیادی نداشته باشد یا فوت کرده باشد
تخت بیمارستانی :تختی است که برای استراحت بیمار در طول 24ساعت بستری
بیمار فراهم آید.
تخت-روز یا روز-بیمار :واحد اندازه گیری خدمات ارائه شده به یک بیمار بستری در
طول دو سرشماری روزانه متوالی بیمارستان است.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
شاخص های مربوط به بیمارستان
شاخص سرشماری بیماران
میانگین بستری یا مدت اقامت بیمار در بیمارستان
میزان اشغال تخت
میانگین زمانهای خالی بودن تخت در روز
شاخص مرگ و میر و اتوپس ی
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
شاخص های مربوط به
جمعیت در معرض خطر
میزان پذیرش
میزان بستری برای هر هزار نفر
نسبت اشغال تخت
شاخص تخت به جمعیت
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
عوامل موثر بر بهره برداری از تخت ها و
خدمات بیمارستانی
روش پرداخت هزینه در برابر خدمات بیمارستانی
میانگین سنی جمعیت مراجعه کننده به بیمارستان
محدوده پوشش خدمات بهداشتی و درمانی
توزیع تخت بین تخصص های پزشکی
امکانات ارائه خدمات درمانی در خارج از بیمارستان
استفاده از خدمات پشتیبانی بیمارستان شامل :رادیولوژی،آزمایشگاه ،اتاق های
عمل ،پزشکی سنتی و خدمات اجتماعی ،خدمات مشاوره ای ،ارائه مراقبت های
بهداشتی و درمانی در منزل ،و...
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
شاخصهای سرشماری بیماران
سرشماری بیماران بستری :معموال نیمه شب تعیین می شود .در برگ
سرشماری اسامی بیماران پذیرش جدید ،مرخص شدگان و انتقال یافته
ها ثبت می شود .محل استقرار بیمار در هر یک از بخشها مشخص می
شود.
سرشماری روزانه بیماران بستری :تعداد بیماران بستری که در سرشماری روز
قبل گزارش شده است به اضافه تعداد بیماران پذیرفته شده تا هنگام
سرشماری جدید.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
شاخصهای سرشماری بیماران
روز-خدمت (تخت-روز یا تخت-روز اشغالی) :عبارتست از واحد اندازه گیری
خدمات ارائه شده به بیمار در طول 24ساعت.
روز خدمت کل :مجموع خدمات روزانه ارائه شده به بیماران را در تمام روزهای
یک دوره معین.
میانگین سرشماری روزانه بیماران :میانگین تعداد بیماران بستری در تمام
روزهای یک دوره معین:
کل روز خدمت به بیماران در یک دوره معین
مجموع روزهای همان دوره
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
شاخص های تخت بیمارستانی
تخت فعال :عبارتست از تختی که آماده پذیرش بیمار است.
تخت ثابت :عبارتست از تخت های رسمی مصوب که بیمارستان برای آن
دارای مجوز بهره برداری است.
تخت فعال بیمار بستری :تعداد تخت های اشغال شده یا اشغال نشده
بیمارستانی است که قابل استفاده برای بیماران بستری در هر روز است.
گهواره نوزادان سالم جزء گهواره فعال یا تخت نوزاد سالم است که در
آمار روزانه تخت ها محاسبه می شود ولی در مجموع کل تخت های
بیمارستان محاسبه نمی شود.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
شاخص های تخت بیمارستانی
تخت-روز کل فعال (بیمار بستری) :مجموع تخت روز فعال (بیما
بستری) برای تمام روزهای یک دوره معین
نسبت اشغال تخت :میزان تخت هاهی اشغالی که به صورت نسبتی
از تخت روز به تخت روز فعال در یک دوره معین اطالق می شود:
سرشماری روزانه بیماران * 100
تخت روز فعال آن روز
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
میزان فعالیت یا چرخش اشغال تخت :تعداد دفعاتی که بیماران از
یک تخت بیمارستانی ،در یک دوره معین استفاده می کنند.
تعداد روزهای دوره معین * میزان اشغال تخت
میانگین مدت اقامت * 100
تعداد ترخیص ها (از جمله فوت شدگان) در یک دوره معین
میانگین تخت فعال در همان دوره
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
فاصله چرخش تخت ها یا وقفه در چرخش اشغال تخت:
تعداد تخت/روز آماده -تخت/روز اشغالی
تعداد مرخص شدگان و فوت شدگان
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
شاخص های مرگ ومیر:
میزان ناخالص مرگ و میر ،میزان خالص مرگ و میر ،میزان مرگ و
میر کودکان زیر یک سال ،میزان مرگ و میر بعد از عمل ،میزان مرگ و
میر حین تولد و قبل از تولد ،میزان مرگ و میر مادران حول زایمان،
میزان مرگ و میر در حین بیهوش ی
با توجه به غیر مکرر بودن مرگ و میرهای ناش ی از بیهوش ی و مادران،
معموال این دو شاخص در مواقع نیاز یا ساالنه محاسبه می شود.
تعداد اتوپسی بیمارستانی در یک دوره معین * 100
تعداد بیماران فوتی بیمارستان که تشریح شده اند در همان دوره
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
شاخص های مدت اقامت در بیمارستان
شامل میانگین مدت اقامت ،کل مدت اقامت بیمار در بیمارستان ،و
میانگین مدت اقامت است .اگر ترخیص بیمار در همان روز بستری انجام
گیرد ،مدت اقامت بیمار یک روز تمام محاسبه می شود.
میانگین مدت اقامت یا بستری برابر است با میانگین مدت بستری
بیمارن مرخص شده در یک دوره معین:
کل مدت اقامت یا تخت روز اشغالی (غیر از نوزادان)
کل مرخص شدگان (شامل فوت شدگان غیر از نوزادان)
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
مدارک پزشکی
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
پرونده پزشکی بیمار -تاریخچه -فعال و بایگانی
برای خود بیمار
فواید پرونده مدارک پزشکی
برای پزشک
برای مدیریت
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
وظایف و هدف های بخش بایگانی مدارک
پزشکی
هدف اصلی بخش مدارک پزشکی عبارتست از ارائه خدمت به بیمار ،
مدیریت بیمارستان ،پزشک و ارائه خدمات آموزش ی و پژوهش ی در مراکز
بهداشتی و درمانی.
اهداف ویژه این بخش عبارتست از حمایت از حفظ حد مطلوب
استانداردهای کیفیت مراقبت و خدمات درمانی و بهداشتی موسسه.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
سایر وظایف و اهداف بخشهای بایگانی
مدارک پزشکی:
نگهداری یک نظام مرکزی مدارک پزشکی کامل برای هر بیمار ،تهیه
آمار روزانه بیماران ،تهیه آمار پیرامون عملیات کلینیکی انجام شده،
تهیه اطالعات از سایر بیمارستانه در خصوص بیماران ،تهیه گواهی
ترخیص بیماران برای کارفرمایان،شرکت های بیمه،تهیه گواهی تولد
و فوت ،اعالم موارد بیماری
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
مسئوليت هيئت پزشكي در زمينه مدارك
پزشكي
هيئت پزشكي در زمينه مدارك پزشكي مسئوليت فعاليت هاي زير را عهده دار
است :
تاييد عاليم و نشانه هاي هختصاري كه ممكن است در بخش بايگاني
پزشكي مورد استفاده قرار گیرد .
تعيین اعضاي هيئت پزشكي و بيمارستان كه داراي صالحيت پذيرش و
صدور دستورات شفاهي هستند و مشخص كردن اينكه در چه مواردي
امضاء و تاييد دستورات شفاهي الزم است .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
مسئوليت هيئت پزشكي در زمينه
مدارك پزشكي
تعيین مهلت و محدوده زماني بعد از پذيرش بيمار در مورد وارد كردن شرح حال
بيمار و ارزيابي وضعيت جسمي او در پرونده پزشكي .
تعيین محدوده زماني براي تكميل پرونده پزشكي پس از ترخيص بيمار .
تدوين ضابطه اي در اين زمينه كه وارد كردن هر يادداشت يا ورقه اي در
پرونده پزشكي بايد داراي تاريخ باشد و مورد تاييد پزشك مسئول قرار گیرد .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
منظور از تجديد نظر در مورد مدارك پزشكي عبارتست از اطمينان از
اينكه مدارك كافي در مورد وضعيت بيمار ،سیر بيماري و حاصل
مراقبت ،مدارك انجام آزمون ها و درمان مورد نظر در دسترس
است يا خیر ؟
به عالوه بازبيني مدارك بايگاني پزشكي به اين منظور انجام مي گیرد
تا معلوم شود كه آيا اين مدارك قادر به تامین اطمينان از كيفيت ،
مديريت بهره برداري و مديريت احتراز از خطرات و لغزش هاي
احتمالي مي باشد يا خیر .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
هيئت پزشكي مسئول مشاركت فعال در تعيین شكل و اندازه برگه هاي
پرونده ،تائيد طراحي برگه ها ،تعيین اينكه پرونده ها تا چه موقع از زمان
بايد نگهداري شوند نیز به شمار مي رود .
هيئت پزشكي و مدير بيمارستان در مورد كامل بودن پرونده مدارك پزشكي
مسئوليت مشترك دارند .مسئوليت گزارش هرگونه نقص و كوتاهي در زمينه
كامل بودن مدارك پزشكي بر عهده ي مدير مدارك پزشكي و پزشك مشاور در
مدارك پزشكي است كه بايد موارد آن را به مديريت بيمارستان اعالم كنند .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
مسئوليت هيئت مديره در برابر بايگاني
مدارك پزشكي
هيئت مديره بيمارستان مسئوليت كلي در زمينه ارائه مراقبت با كيفيت
عالي را بر دوش دارد .منطبق ساختن فعاليت بيمارستان با نياز هاي
جامعه نیز از وظايف اساس ي هيئت مديره است .براي دستيابي به اين
هدف ها هيئت مديره نسبت به تشكيل كميته ها ،تعيین مدير بيمارستان
و ايجاد روحيه خود گردان در هيئت پزشكي اقدام مي كند .
هيئت پزشكي براي اين منظور با تدوين ضوابط ،مقررات و دستورالعمل
هاي كار موجبات اداره امور داخلي خود را به نحوي كه با اهداف
بيمارستان منطبق باشد ،فراهم مي آورد .ضوابط و مقررات و
دستورالعملهاي مورد بحث شامل حسن گردش كار بخش مدارك پزشكي
نیز هست كه پس ازتاييدو تصويب هيئت مديره قابل اجرا خواهد بود .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
ارتباط مدير بيمارستان با هيئت پزشكي و ساير واحدهاي درماني و پشتيباني و اداري و
مالي در بيمارستان فقط از طريق اطالعات صحيح و قابل اعتماد برقرار مي شود .
ارتباط با جامعه نیز به منظور اطالع از میزان مطابقت فعاليتهاي بيمارستان با نياز
هاي جامعه فقط مي تواند به اتكاي آمار عملكرد ،كيفيت خدمات ارائه شده ،
رضايت يا عدم رضايت مشتريان حاصل گردد .
بخش بايگاني مدارك پزشكي كه مركز جمع آوري اطالعات از خالل پرونده هاي
بيماران است ،علل مراحعات مجدد آنان ،تعيین روابط اجتماعي ،مالي و حجم
خدمات را مشخص مي كند و مدير بيمارستان را در موقعيت اتخاذ تصميمات
اساس ي قرار مي دهد تا عملكرد موسسه را با هدف هاي آن منطبق سازد .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
مسئوليت هاي مدير بيمارستان در
قبال بايگاني مدارك پزشكي
مدير بيمارستان در برابر هيئت مديره مسئول برقرار كردن روش ي است كه
نگهداري پرونده پزشكي كامل براي بيمار در صورت پذيرش به عنوان بيمار
بستري ،سرپايي ،بستري در منزل ،جراحي سرپايي و سيار ،اورژانس و
خدمات تشخيص ي به نحو مطلوب امكان پذير باشد .مدير بيمارستان از
سوي ديگر مسئول حفاظت از پرونده ها و مدارك پزشكي در قبال مفقود
شدن ،از بین رفتن،مندرس و ضايع شدن،استفاده غیر مجاز ،انهدام در اثر
آتش سوزي و خسارت ناش ي از رطوبت است .
مدير بيمارستان مسئول سازماندهي وظايف اداري بخش مدارك پزشكي ،
تفويض اختيار و تعيین مسئوليت براي كاركنان آن است .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
وظايف ،اختيارات و مسئوليت هاي مدير بخش و ساير همكاران وي بايد به صورت
كتبي به آنان ابالغ شود و دست كم هر سه سال يك بار بررس ي شده و در صورت نياز
مورد تجديد نظر قرار گیرد .
پشتيباني مداوم مدير بيمارستان موجبات توفيق مدير بخش مدارك پزشكي واعتماد
به نفس او فراهم خواهد نمود .
وظيفه مدير بيمارستان و مدير بخش مدارك پزشكي يك وظيفه دو سويه است .مدير
بخش مدارك پزشكي موظف است تا حساسيت بحران و اشكاالت موجود در
مديريت ،از جمله بهره برداري از تخت هاي بيمارستان را به اطالع مدير بيمارستان
برساند .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
عملكرد تخت ها و افزايش كيفيت مراقبت در بيمارستان ،به نوع
سازماندهي و برنامه ريزي بيمارستان و سياست كلي بهداشتي و درماني
كشور بستگي دارد .
.1سازماندهي نادرست تخت هاي بيمارستاني ،پيوسته صف هاي انتظار در
برخي از تخصص ها و خالي ماندن تخت ها در بخش هاي ديگر را نشان
خواهد داد.
.2سياست بستري بيمار بر روي تخت هاي بيمارستاني بايد بر اساس وجود
تخت خالي در بيمارستان باشد ،نه بر اساس توزيع تخت به نام پزشكان .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
.3اختيار پذيرش نه بر اساس تمايل و قضاوت
فردي بلكه بايد بر اساس وجود تخت تخصص ي مورد نظر باشد .
.3بيمارستان هاي اموزش ي در ساعت هاي تعطيل بيمارستان كشيك هاي
اورژانس را بايد بر اساس وجود پزشك مسئول اورژانس تنظيم كنند .
.4مراجعات بيماران خارج از سيستم ارجاع ،عدم پذيرش از طريق پزشكان
آزاد ،جزو عوامل بازدارنده در عملكرد صحيح تخت ها به شمار مي رود .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
.6عدم توجه به مراجعات مجدد ،به ویژه در مورد عمل هاي
جراحي ،به دلیل عفونت هاي بیمارستاني ،عود بیماري ،
تشخیص نادرست و درمان ناقص ،مي تواند با پیگیري از
طرف مدیریت بیمارستان و همكاري مداوم مدیر بخش
بایگاني مدارك پزشكي عملكرد تختها و كیفیت خدمات و
مراقبت را افزایش دهد .
به طور كلي تاخیر هاي بي حاصل در ترخیص بیمار و
فاصله غیر منطقي فعالیت تخت ها باید بر اساس آمار مورد
بررسي قرار گیرد و مدیر بیمارستان حل مشكالت مذكور را
کارشناس ارشد مدیریت خدمات
خودحسنی
مهدی
قرار -دهد .
وجهه همت
نقش بخش مدارك پزشكي در
مديريت امور مالي و بازرگاني
داليل افزايش هزينه در بهره برداري از خدمات بيمارستاني به درستي به افزايش
قابليت هاي تكنولوژيك نسبت داده مي شود .هزينه نیروي انساني در حدود 60تا 75
درصد هزينه هاي جاري بيمارستان باشد .
اجراي طرح هايي تحت عنوان كارانه و خود كفايي و غیره ،در صورت فقدان مكانيسم
هاي نظارت و انتخاب صحيح قلمرو فعاليت به افزايش هزينه به زيان بيمار و
موسسات درماني مي انجامد .
پيش بيني نظام هاي پرداخت به شيوه DRGو PPSمديريت كارآمدي را در راس
بخش بايگاني مدارك پزشكي مي طلبد كه الزاما بايد فارغ التحصيل دوره كارشناس ي يا
كارشناس ي ارشد مديريت مدارك پزشكي باشند .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
واحد اطالعات و آمار
اين قسمت مسئول جمع آوري ،نگهداري ،تنظيم و توزيع اطالعات در كل
موسسه ،از پذيرش ،خدمات سرپايي تا بخش مدارك پزشكي است .
به عالوه مدیر این واحد مسئوليت خدمات آمار و اطالعات بيمارستان از جمله
خدمات كامپيوتري و ساير ارتباطات تلفني بيمارستان را عهده دار است .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
موقعیت ،فضا و تجهیزات بخش
بایگانی مدارک پزشکی
تعیین موقعیت ،فضا و تجهیزات بخش بایگانی مدارک پزشکی به اهداف و وظایف آن بستگی
دارد.
بخش مدارک پزشکی باید بطور مداوم با بخش پذیرش بستری ،سرپایی و اورژانس در ارتباط
باشد.این ارتباط با بخشهای بازرگانی برای دریافت ورقه ترخیص و گزارشات تشخیص ی و
فرایند درمانی از بخش های وابسته ،همیشه برقرار است.بنابراین این بخش ها باید در
موقعیت ارتباط نزدیک و سریع با بخش های یاد شده قرار گیرد.
این ارتباط با بخشهای بازرگانی برای دریافت ورقه ترخیص و گزارشات تشخیص ی و فرآیند
درمانی از بخش های وابسته ،همیشه برقرار است و می بایست امکان دسترس ی با پای پیاده و
به صورت مستقیم امکان پذیر باشد.
مراقبت های ایمنی(مخصوصا در ساعات غیر کاری) بسیار حائز اهمیت است.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
فضا و تجهیزات مورد نیاز
عالوه بر موارد مذکور ،عوامل زیر هم برای داشتن بخشهای مدارک پزشکی کارا الزم
است:
-1 کاهش در طول اقامت بیمار :چنانچه تغییر مذکور موجب پذیرش بیشتر در
بیمارستان شود ،حجم پرونده ها از نظر تعداد افزایش خواهد یافت و فضای بیشتری
مورد نیاز خواهد بود.
-2 افزایش در عوامل زیر:
الف -تعداد بیماران سرپایی و مراجعه کننده برای جراحی های روز و سرپایی
ب -نوع پذیرش بستری (مثال تغییرات جمعیتی و افزایش تعداد مراجعین
سالخورده
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
تکنولوژی اطالعات
استفاده از رایانه ها در مسائل مالی ،گزارش نتلیج تشخیص ی و نوبت دادن و اندکس
بیماران رایج است .مدیریت کامپیوتری امور بیماران هم توسعه یافته است.
این بخش شامل تسهیالت زیر خواهدار بود:
-1 آماده کردن و به روز درآوردن اندکس بیماران و ثبت و نگهداری آن
-2 ثبت نوبت های انتظار بستری ،عمل و...
-3 تعیین وقت
-4 نوبت عمل های جراحی بیماران بستری
-5 کد بندی فعالیتهای بالینی و تشخیص ی
-6 تعقیب مسیر پرونده پزشکی
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
نگهداری پرونده ها
نگهداری پرونده ها شامل فعالیت های بازیابی ،ارسال ،دریافت ،و بایگانی
پرونده در یک مخزن باز بایگانی که تعداد قفسه های آن بین 8تا 10قفسه
است ،انجام می گیرد.
پرونده پزشکی وقتی به صورت ”فعال“ طبقه بندی می شود که تاریخ آخرین
ترخیص یا ویزیت آن بین 3تا 5سال (بر حسب سیاست بیمارستان) باشد.
پرونده های غیرفعال کمتر به بازیابی و بایگانی مجدد نیاز پیدا می کنند ،
بنابراین فضای نگهداری اینپرونده ها ممکن است در محلی پیش بینی شود که
دسترس ی مستقیم و نزدیک به آنها دشوار باشد.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
روشهای بایگانی ،ذخیره و نگهداری
سیستم شماره گذاری و بایگانی پرونده:
-1شماره گذاری سریال و پرونده های متعدد برای بیمار :بیمار برای هر بار مراجعه
و درمان،شماره جدید دریافت می کند.
-2شماره دهی واحد و پرونده واحد :بیمار در اولین مراجعه شماره ای دریافت می
کند و این شماره برای پذیرش های بعدی ثابت می ماند.
-3روش سریال با پرونده واحد :در هر نوبت پذیرش ،یک شماره به بیمار اختصاص
می یابد ولی مدارک جدید ضمیمه همان پرونده قبلی می شود و تحت آخرین
شماره بیمار ،بایگانی می شود.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
انواع بایگانی
-1 بلیگانی ترتیبی :بایگانی پرونده ها بر اساس ترتیب
تاریخ تشکیل پذپرونده و شماره آن
-2 بایگانی با روش ترمینال دیجیت :باعث افزایش بازده
کار بایگان می شود .برای شماره گذاری از 6رقم استفاده
می شود.
-3 روش میدل دیجیت :دو رقم وسط به عنوان ارقام اول،
ارقام سمت چپ قسمت دوم و ارقامسمت راست قسمت سوم
به شمار می آیند .آموزش این روش کمی دشوار است.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
انواع فرم های پرونده
برگه های موجود در پرونده به اختصار عبارتند از:
-1فرم پذیرش یا هویت بیمار
-2رضایت نامه ها
-3برگ های بالینی :آزمایشات فیزیکی ،دستورات پزشکی ،گزارشهای وضعیت
بیمار ،گزارشهای پاتولوژی و رادیولوژی ،گزارش های پرستاری ،برگه های
بیهوش ی ،عمل جراحی و ریکاوری ،خالصه ترخیص
بیمارستان حق تحویل پرونده به فردی غیر از بیمار را ندارد؛ مگر آنکه درخواست
کننده اجازه نامه کتبی از بیمار دریافت کند.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
حقوق بيمار
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
منشور حقوق بيمار
مهمترين سندي كه در چارچوب مستندات قانوني تدوين و به موسسات بهداشتي
و درماني ابالغ و به اجرا در آمده است ،منشور حقوق بيمار است .
منظور از وضع اصول قانوني مذكور كه بعدا تحت عنوان منشور حقوق بيمار
شناخته شد عبارت بود از حمايت از حقوق بيمار درست هنگامي كه بيش از
هميشه به سبب بيماري آسيب پذير شده است .
براي نخستین بار در انگليس در سال 1991رعايت استاندارد برتر خدمات و
مراقبت هاي بهداشتي و درماني براي شهروندان مورد توجه قرار گرفت.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
منشور حقوق بيمار در واقع عبارت است از دفاع از حقوق انسان به منظور حفظ
حرمت و عزت او ،براي اطمينان از اينكه در مواقع و به ويژه در فوريت هاي پزشكي
بدون تبعيض سني و جنس ي و دارا بودن قدرت مالي از جسم و جان و سالمت او مراقبت
كافي به عمل خواهد آمد و اين مراقبت در محيطي سرشار از احترام و با كيفيت مطلوب
ارائه خواهد شد .
تدوين ضوابط و مقررات پیرامون حقوق بيمار ،ارتقاء سطح كيفيت خدمات پزشكي و
مراقبت هاي بهداشتي و درماني را نیز تاثیر مثبت قرار داده است .
اولین مسئله در زمينه كيفيت خدمات و حقوق بيمار زمان انتظار اوست.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
ضوابط و مقررات حقوق بيمار در
ايران
قانون اساس ي ايران پیرامون دسترس ي يكسان به خدمات بهداشتي و درماني با صراحت و
بدون هيچ نوع تبعيض ،حقوق تمام آحاد ملت را تضمین كرده است.
مطابق ماده 106قانون تعزيرات مصوب سال « 1362پزشكان ،جراحان و ماماها ،دارو
فروشان وكليه كساني كه به مناسبت شغل يا حرفه خود محرم اسرار مي شوند هرگاه در غیر
مواردي كه بر حسب قانون ملزم مي باشند ،اسرار مردم را فاش كنند ،به شالق تا 74ضربه
محكوم مي شوند ».
اعالم علت بيماري و نوع درمان مجاز نيست و در صورت درخواست مقامات قضايي
مستقيما ،و در ساير موارد فقط در اختيار خود بيماران مي تواند قرار گیرد .درخواست
ادارات فقط بايد به بيمار تسليم شود .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
منشور حقوق بيمار
تدوين ضوابط و مقررات هر قانوني بايد بر اساس مقتضيات
فرهنگي جامعه ذيربط بررس ي ،تدوين و تصويب گرديد .
هدف از تدوين منشور حقوق بيمار اينست كه حقوق اساس ي
بيماران كه در موسسات بهداشتي پذيرفته مي شوند بدانگونه كه
قوانین و ضوابط پيش بيني و تاكيد كرده اند ،به آنها تفهيم گردد .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
منشور
حقوق
بيمار
-1دسترس ی به خدمات عمومی
بدون توجه به مليت ،جنس ،وضعيت خانوادگي ،سن ،وضعيت
سالمت ،معلوليت ،عقايد سياس ي ،وابستگي سنديكايي ،فلسفي يا
مذهبي آنان مي باشند .در صورت فقدان خدمات مورد نياز موسسات
بهداشتي و درماني بايد تمامي مساعي خود را در تامین پذيرش آنان در
يك موسسه درماني ديگر مبذول دارند .
براي افراد محرومتر چنانچه بستري ضرورت نيابد ،بيماران مذكور بايد
تحت معاينه قرار گیرند و مراقبت و مداوا درباره آنان تجويز گردد .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
-2در باب مراقبت هاي درماني
موسسات بهداشتي ملزم به تامین آزمون هاي تشخيص ي ،و درمان بيماران ،
مجروحین و مصدومین ،بانوان باردار هستند .اين اقدامات بايد با توجه به
وضعيت رواني بيماران به آنها ارائه شود .
موسسات بهداشتي و درماني بايد خدمات پيشگیري ،درماني يا تسكین درد را
به اقتضاي نياز بيماران به آنها ارائه دهند و تداوم مراقبت را به دنبال
پذيرش به وسيله نزديكان و اشخاص ي كه بيماران انتخاب مي كنند ،فراهم
آورند .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
-3در باب دادن اطالعات به بيمار و
نزديكان او
اسرار پزشكي درمورد خود بيمار صادق نيست .
به هر حال درخواست بیمار در این زمینه كه وضعیت
سالمت او با خود وي در میان گذاشته شود باید رعایت و
اجرا گردد .
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
-4اصول كلي در باب اخذ رضايت قبلي
به استناد اين اصل انجام اقدام پزشكي بدون رضايت بيمار نمي تواند انجام گیرد
،مگر آنكه وضعيت بيمار انجام اقدام پزشكي را ضروري سازد و بيمار در موقعيت
ابراز رضايت خود نباشد .
بايد آزادانه و درمورد هر اقدام پزشكي بعدي تكرار گردد .
وقتي سالمت جسمي فرد نابالغ مطرح است و اخذ رضايت از نماينده قانوني
امكان پذير نشود ،پزشك مسئول مي تواند از مقام قضايي استفاده كند.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
-5اخذ رضايت ویژه برای موارد
خاص
قبل از انجام آزمایشات خاص ،اعمال جراحی پر خطر ،قطع عضو ،
اهداء عضو ،جمع آوری تولیدات بدن انسان ،و مطالعات ژنتیکی
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
-6آزادی فردی
بیمار بستری در هر مرحله ای می تواند با دانستن خطرات احتمالی،
با امضای برگه ترخیص بیمارستان را ترک کند.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
-7احترام به شخص و حریم او
احترام بیماران و رعایت حریم خصوص ی آنان باید به هنگام مراقبت
از وی ،رفع حاجت ،مشاوره ها و معلینات پزشکی ،درمانهای قبل و
بعد از عمل ،رادیو گرافی،حمل با برانکارد و ...باید رعایت شود.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
-8حقوق بیمار نسبت به زندگی خصوص ی
و محرمانه ماندن اسرار او
بیمار حق مکتوم ماندن پذیرش و بستری در بیمارستان را دارد .و
اطالعات پزشکی ،هویت و شناسنامه بیمار و اطالعات مالی و اداری
او باید مخفی بماند.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
-9در باب دسترس ی به اطالعات پرونده
اداری و پزشکی
پزشک معالج معموال پس از مذاکره با بیمار و جلب نظر او یا نماینده
قانونی وی در مورد در اختیار گذاشتن اطالعات پرونده تصمیم می
گیرد.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
-10راههای استمداد قانونی
چنانچه بیمار یا سایر دارندگان حقوق در مورد درمان احساس
خسارت نمایند می توانند با مراجعه به مدیریت شکایتی تنظیم و
درخواست رفع خسارت کنند .شاکی حق دارد به دادگاه هم مراجعه
کند.
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات
مهدی حسنی -کارشناس ارشد مدیریت خدمات