Transcript مهارت حل مسئله
Slide 1
مهارت حل مسئله
2
Slide 2
قال امام علي عليه السالم:
الع َمل
غا َية العِلم ُح ُ
سن َ
نتيجه نهايي دانش ،كردار نيك است.
3
Slide 3
تعريف حل مسئله
فرآيندي است كه شخص با توجه به تجارب عملي
و توانمندي هاي ذهني خود بتواند در جهت حل
مسئله يا مشكل قدم برداشته و به نتيجه مطلوب
دست يابد.
4
Slide 4
مراحل حل مسئله
– 1شناسايي يا طرح مسئله :مرحله اي كه در آن ذهن (افكار يا احساس)
شخص با مسئله يا مشكلي رو به رو مي شود.
– 2جمع آوري اطالعات :براي اين كه مشكل يا مسئله دقيقا ً مشخص و
معلوم شود ،ضروري است اطالعات دقيق درباره آن موضوع را جمع
آوري كند.
– 3تعريف دقيق مسئله :در اين مرحله شخص با بررسي اطالعات جمع
آوري شده به ريشه و ماهيت مشكل خود پي مي برد.
–4توليد و خلق راه حل هاي مختلف :در اين مرحله شخص سعي مي كند
راه حل هاي مختلف را از طريق بارش فكري ،تعامل و هم انديشي با
ديگران با دست آورد .همه راه حل هاي مختلفي كه به ذهنش خطور
مي كند را بنويسيد .
• هدف در اين مرحله ،فقط پيدا كردن راه حل هاي گوناگون است ،نه
اين كه كداميك از راه هايي انتخاب شده بهتر و قابل قبول تر است!
5
Slide 5
ادامه
مراحل حل مسئله
– 5بررسي راه حل هاي گوناگون و انتخاب بهترين راه حل :
در اين مرحله فرد هر يك از راه حل هايي كه در مرحله قبل
يادداشت شده بود را با نمره ارزش گذاري مي كند تا
دريابد ،كداميك از راه حل ها كارايي بهتر و قابليت اجرايي
بيشتري دارد و به نوعي زودتر و بهتر مي تواند مشكل يا
مسئله را حل نمايد.
هدف در اين مرحله بر خالف مرحله قبل ،قضاوت و
داوري است و به بررسي كيفيت و محتواي راه حل ارائه
شده را انتخاب كرده و به مرحله اجرا مي گذارد
6
Slide 6
ادامه
مراحل حل مسئله
– 6اجرا و ارزيابي :پس از انتخاب بهترين راه حل و اجراي آن،
ارزيابي از مشكل يا مسئله ،آغاز مي شود.
اگر راه حل انتخاب شده موفقيت آميز باشد ،مشكل خاتمه پيدا
مي كند .اگر موفقيت آميزنبود اولويت بعدي را به مرحله اجرا
مي گذارد.
در صورتي كه فرد نتواند با پياده كردن راه حل هاي ارائه شده
به حل مسئله برسد ،امكان دارد تعريف درست و دقيقي از مشكل
نداشته است ،پس توصيه مي شود مجدداً مراحل را از تعريف
دقيق مسئله شروع و ادامه دهد.
7
Slide 7
راهكارهاي الزم بر كسب
مهارت حل مسئله
– 1كمك كنيم تا ديگران به كسب توانايي مهارت حل مسئله در زندگي
خود بيشتر احساس نياز نمايند.
– 2براي تقويت مهارت حل مسئله در خود يا ديگران بايد به
خصوصيات شخصيتي ،احساسي و رفتاري خود و آنان توجه
ويژه داشته باشيم.
– 3در طرح حل مسئله به شرايط زمان و مكان نيز توجه داشته
باشيم كه آيا شرايط براي بيان آن مسئله آماده است يا خير؟
– 4از طريق همدلي با ديگران مي توانيم آنان را در حل مسئله كمك
كنيم بدون آن كه در بيان آن مقاومت ايجاد نماييم.
– 5براي حل مسئله ضروري است اطالعات دقيق و الزم را از منابع
مطمئن كسب نماييم.
8
Slide 8
راهكارهاي الزم بر كسب
ادامه
مهارت حل مسئله
– 6با ايجاد باور و نگرش مثبت مي توان در حل مسئله گام هاي
مؤثرتري برداشت.
– 7اگر كسي براي حل مسئله از ما كمك خواست ،بالفاصله راه حل
ارائه ندهيم ،بلكه ابتدا از او بپرسيم :خودت چه راه حل هايي به
ذهنت مي رسد؟ و بعد او را در مسير حل مسئله راهنمايي كنيم.
– 8از طرح مسئله يا مشكل از سوي فرزندان يا دوستان و نزديكان
استقبال نماييم.
– 9از به كار بردن كلماتي مانند مشكل خودت است ،به من ربطي
ندارد ،و ...خودداري كنيم.
– 10هميشه اولين راه حل بهترين راه حل نيست ،حتما ً نياز به بررسي
بيشتر و دقيق تري دارد.
9
Slide 9
ادامه
راهكارهاي الزم بر كسب
مهارت حل مسئله
– 11به ياد داشته باشيم كه هميشه كوتاه ترين راه ،بهترين راه نيست.
– 12در مواجهه با انبوهي از مشكالت به هم تنيده سعي كنيم تا
مشكالت را از نظر اهميت و مهم بودن اولويت بندي كنيم.
– 13اگر راه حلي را انتخاب كرديم ولي به نتيجه نرسيديم ،مأيوس
نشده ،به دنبال راه حل هاي ديگري براي پيدا كردن حل مشكل يا
مسئله باشيم ،چرا كه شكست يك راه حل ،پايان تمام راه حل ها
نيست.
– 14اگر اجازه دهيم كودكان پاسخ سؤاالتشان را خود كشف كنند ،در
سنين باالتر توانايي حل مسئله بيشتري را خواهند داشت.
– 15تمسخر راه حل هاي اوليه در كودكان ،كسب توانايي ،حل مسئله
را در آن ها به تأخير مي اندازد.
10
Slide 10
تهيه وتدوين:
سيـّد مهدي طباطبايي وكيلي
كارشناس مسئول مشاوره دوره متوسطه استان
سازمان آموزش وپرورش آذربايجان شرقي
تبريز ــ آذز ماه1386
11
مهارت حل مسئله
2
Slide 2
قال امام علي عليه السالم:
الع َمل
غا َية العِلم ُح ُ
سن َ
نتيجه نهايي دانش ،كردار نيك است.
3
Slide 3
تعريف حل مسئله
فرآيندي است كه شخص با توجه به تجارب عملي
و توانمندي هاي ذهني خود بتواند در جهت حل
مسئله يا مشكل قدم برداشته و به نتيجه مطلوب
دست يابد.
4
Slide 4
مراحل حل مسئله
– 1شناسايي يا طرح مسئله :مرحله اي كه در آن ذهن (افكار يا احساس)
شخص با مسئله يا مشكلي رو به رو مي شود.
– 2جمع آوري اطالعات :براي اين كه مشكل يا مسئله دقيقا ً مشخص و
معلوم شود ،ضروري است اطالعات دقيق درباره آن موضوع را جمع
آوري كند.
– 3تعريف دقيق مسئله :در اين مرحله شخص با بررسي اطالعات جمع
آوري شده به ريشه و ماهيت مشكل خود پي مي برد.
–4توليد و خلق راه حل هاي مختلف :در اين مرحله شخص سعي مي كند
راه حل هاي مختلف را از طريق بارش فكري ،تعامل و هم انديشي با
ديگران با دست آورد .همه راه حل هاي مختلفي كه به ذهنش خطور
مي كند را بنويسيد .
• هدف در اين مرحله ،فقط پيدا كردن راه حل هاي گوناگون است ،نه
اين كه كداميك از راه هايي انتخاب شده بهتر و قابل قبول تر است!
5
Slide 5
ادامه
مراحل حل مسئله
– 5بررسي راه حل هاي گوناگون و انتخاب بهترين راه حل :
در اين مرحله فرد هر يك از راه حل هايي كه در مرحله قبل
يادداشت شده بود را با نمره ارزش گذاري مي كند تا
دريابد ،كداميك از راه حل ها كارايي بهتر و قابليت اجرايي
بيشتري دارد و به نوعي زودتر و بهتر مي تواند مشكل يا
مسئله را حل نمايد.
هدف در اين مرحله بر خالف مرحله قبل ،قضاوت و
داوري است و به بررسي كيفيت و محتواي راه حل ارائه
شده را انتخاب كرده و به مرحله اجرا مي گذارد
6
Slide 6
ادامه
مراحل حل مسئله
– 6اجرا و ارزيابي :پس از انتخاب بهترين راه حل و اجراي آن،
ارزيابي از مشكل يا مسئله ،آغاز مي شود.
اگر راه حل انتخاب شده موفقيت آميز باشد ،مشكل خاتمه پيدا
مي كند .اگر موفقيت آميزنبود اولويت بعدي را به مرحله اجرا
مي گذارد.
در صورتي كه فرد نتواند با پياده كردن راه حل هاي ارائه شده
به حل مسئله برسد ،امكان دارد تعريف درست و دقيقي از مشكل
نداشته است ،پس توصيه مي شود مجدداً مراحل را از تعريف
دقيق مسئله شروع و ادامه دهد.
7
Slide 7
راهكارهاي الزم بر كسب
مهارت حل مسئله
– 1كمك كنيم تا ديگران به كسب توانايي مهارت حل مسئله در زندگي
خود بيشتر احساس نياز نمايند.
– 2براي تقويت مهارت حل مسئله در خود يا ديگران بايد به
خصوصيات شخصيتي ،احساسي و رفتاري خود و آنان توجه
ويژه داشته باشيم.
– 3در طرح حل مسئله به شرايط زمان و مكان نيز توجه داشته
باشيم كه آيا شرايط براي بيان آن مسئله آماده است يا خير؟
– 4از طريق همدلي با ديگران مي توانيم آنان را در حل مسئله كمك
كنيم بدون آن كه در بيان آن مقاومت ايجاد نماييم.
– 5براي حل مسئله ضروري است اطالعات دقيق و الزم را از منابع
مطمئن كسب نماييم.
8
Slide 8
راهكارهاي الزم بر كسب
ادامه
مهارت حل مسئله
– 6با ايجاد باور و نگرش مثبت مي توان در حل مسئله گام هاي
مؤثرتري برداشت.
– 7اگر كسي براي حل مسئله از ما كمك خواست ،بالفاصله راه حل
ارائه ندهيم ،بلكه ابتدا از او بپرسيم :خودت چه راه حل هايي به
ذهنت مي رسد؟ و بعد او را در مسير حل مسئله راهنمايي كنيم.
– 8از طرح مسئله يا مشكل از سوي فرزندان يا دوستان و نزديكان
استقبال نماييم.
– 9از به كار بردن كلماتي مانند مشكل خودت است ،به من ربطي
ندارد ،و ...خودداري كنيم.
– 10هميشه اولين راه حل بهترين راه حل نيست ،حتما ً نياز به بررسي
بيشتر و دقيق تري دارد.
9
Slide 9
ادامه
راهكارهاي الزم بر كسب
مهارت حل مسئله
– 11به ياد داشته باشيم كه هميشه كوتاه ترين راه ،بهترين راه نيست.
– 12در مواجهه با انبوهي از مشكالت به هم تنيده سعي كنيم تا
مشكالت را از نظر اهميت و مهم بودن اولويت بندي كنيم.
– 13اگر راه حلي را انتخاب كرديم ولي به نتيجه نرسيديم ،مأيوس
نشده ،به دنبال راه حل هاي ديگري براي پيدا كردن حل مشكل يا
مسئله باشيم ،چرا كه شكست يك راه حل ،پايان تمام راه حل ها
نيست.
– 14اگر اجازه دهيم كودكان پاسخ سؤاالتشان را خود كشف كنند ،در
سنين باالتر توانايي حل مسئله بيشتري را خواهند داشت.
– 15تمسخر راه حل هاي اوليه در كودكان ،كسب توانايي ،حل مسئله
را در آن ها به تأخير مي اندازد.
10
Slide 10
تهيه وتدوين:
سيـّد مهدي طباطبايي وكيلي
كارشناس مسئول مشاوره دوره متوسطه استان
سازمان آموزش وپرورش آذربايجان شرقي
تبريز ــ آذز ماه1386
11