Transcript اندازه گیری وقوع بیماری ها

‫اندازه گیری وقوع بیماری ها‬
‫‪‬در عصر حاضر كسي نمي‌تواند منكر این واقعیت باشد كه آمار نقشي الینفک در‬
‫زندگي روزمره ما بازي مي‌كند‪ .‬اخبار روزانه رسانه‌هاي گروهي با گزارشي از وضع‬
‫هوا به پایان مي‌رسند و در طول اخبار‪ ،‬به جریان هاي بازار بورس و سهام اشاره‬
‫مي‌شود و روزنامه‌ها خبر از افزایش نرخ اجناس مي‌دهند و‪...‬‬
‫‪‬آمار به عنوان پایه یک روش و راه موثر در بررسي مسائل موجود‪ ،‬در بسیاري از‬
‫زمینه‌هاي علمي از جمله جامعه شناسي‪ ،‬كشاورزي‪ ،‬فیزیک و نیز پزشكي به كار‬
‫گرفته مي‌شود‪ .‬در دانش امروزي‪ ،‬معموال سعي مي‌شود كه اطالعات موجود در یک‬
‫زمینه خاص‪ ،‬در قالب اعداد نمایش داده شود تا به هنگام تجزیه و تحلیل اطالعات‪،‬‬
‫فهم بهتري از پدیده مورد مطالعه به‌ دست آمده و امكان مقایسه فراهم گردد‪.‬‬
‫‪‬در يك جمله آمار مجموعه‌اي از روشهاي جمع آوري‪ ،‬تهيه و تنظيم و تجزيه و‬
‫تحليل اطالعات است كه براي كسب يك يا چند نتيجه به خدمت گرفته مي‌شود‪.‬‬
‫براي‌اینكه‌از‌اطالعات‌جمع‌آوري‌شده‌طي‌آمار‌گیري‌ها‌نتایج‌مناسب‌و‌مطلوب‌به‌‌دست‌آید‌‬
‫باید‪:‬‬
‫‪ ‬اعداد‌نماینده‌واقعي‌مشاهدات‌بوده‌و‌غیرواقع‌یا‌غلط‌نباشند‬
‫‪ ‬به‌نحو‌مفیدي‌تهیه‌و‌تنظیم‌شوند‬
‫‪ ‬به‌نحو‌صحیح‌تجزیه‌و‌تحلیل‌گردند‬
‫‪ ‬قابل‌نتیجه‌گیري‌صحیح‌باشند‬
‫به طور كلي‪ ،‬روش‌هایي را كه به وسیله آنها مي‌توان اطالعات جمع‌ آوري شده را تنظیم كرده و‬
‫خالصه نمود‪ ،‬آمار توصیفي مي‌نامیم‪.‬‬
‫مجموعه از افراد یا اشیا كه مي‌خواهیم یک یا چند خصوصیت مشترك آنها را مورد‬
‫بررسي قرار دهیم‪ ،‬جمعیت یا جامعه آماري مي‌نامیم‪.‬‬
‫‪ .1‬جمعیت بیماران مبتال به ایدز ایران‬
‫‪ .2‬جمعیت افاغنه ساكن دشتستان‬
‫‪ .3‬جمعیت موش هاي فاضالب شهر بوشهر‬
‫معموال زماني كه جمعیت آماري بسیار گسترده باشد‪ ،‬مطالعه ویژگي‌هاي مورد نظر‪ ،‬مستلزم صرف‬
‫هزینه و وقت زیادي مي‌باشد و در بسیاري از مواقع‪ ،‬این امر اصوال امكان پذیر نیست‪ .‬بنابراین در‬
‫چنین موردي‪ ،‬براي مطالعه ویژگي مورد نظر‪ ،‬به قسمتي از جمعیت آماري اكتفا مي‌كنیم‪.‬‬
‫قسمتي‌از‌جمعیت‌كه‌طبق‌قاعده‌و‌ضوابط‌خاصي‪‌،‬براي‌مطالعه‌خصوصیتي‌از‌‬
‫جمعیت‌انتخاب‌مي‌شود‪‌،‬یک‌نمونه‌از‌جمعیت‌مي‌نامیم‪.‬‬
‫‪ .1‬براي بررسي كیفیت زندگي بیماران مبتال به ایدز ایران‪ ،‬نمونه ‪ 1000‬نفري‬
‫‪ .2‬جهت بررسي شیوع سوء تغذیه در جمعیت افاغنه ساكن دشتستان‪ ،‬نمونه ‪ 400‬نفري‬
‫نمونه وقتي مفید و قابل قبول است كه بتواند نماینده خوبي براي كل جمعیت مورد مطالعه‬
‫باشد‪.‬‬
‫خصوصیت‌مورد‌مطالعه‪‌،‬از‌فردي‌به‌فرد‌دیگر‪‌،‬یا‌از‌یک‌شيء‌به‌شيء‌دیگر‌در‌‬
‫جمعیت‌آماري‌تغییر‌مي‌كند‪‌،‬كه‌آن‌را‌اصطالحا‌متغیر‌مي‌نامیم‪.‬‬
‫متغیر‌فاكتوري‌است‌كه‌تغییر‌مي‌كند‌و‌قابل‌اندازه‌گیري‌است‪.‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫سن‪ ،‬جنس‪ ،‬تعداد ‪ ،CD4‬نمره كیفیت زندگي و ‪...‬‬
‫سن‪ ،‬جنس‪ ،‬درآمد‪ ،‬سواد‪ ،‬قد‪ ،‬وزن‪ HCT ،Hb ،‬و ‪...‬‬
‫‪ ‬پس‌از‌شناسایي‌متغیرها‌باید‌به‌سراغ‌اندازه‌گیري‌آن‌ها‌برویم‪‌.‬در‌‬
‫حقیقت‌ زماني‌كه‌متغیرهاي‌تحقیق‪‌،‬شناسایي‌شدند‪‌،‬مشخص‌مي‌گردد‌كه‌‬
‫اندازه‌گیري‌همه‌آن‌ها‌(مقياس‌اندازه‌گيري)‌به‌یک‌صورت‌ممكن‌نیست‪‌.‬‬
‫‪ ‬از‌نظر‌میزان‌دقت‌اندازه‌گیري‌مقیاس‌ها‌به‌چهار‌دسته‌تقسیم‌مي‌شوند‪.‬‬
‫مقياس‌اندازه‌گيري‌متغير‌تعيين‌كننده‌نوع‌آناليز‌آماري‌است‌كه‌مي‌توانيم‌انجام‌دهيم‪.‬‬
‫مقياس‌اسمي‪:‬‬
‫افراد‌همانند‌از‌نظر‌صفت‌ویژه‪‌،‬در‌یک‌دسته‌قرار‌مي‌گیرند‪‌.‬مالك‌طبقه‌بندي‌در‌این‌‬
‫نوع‌مقیاس‪‌،‬بر‌ویژگي‌هاي‌مشترك‌افراد‌یا‌رویدادها‌مبتني‌است‪.‬‬
‫مثال‪:‬‬
‫•محل تولد‪ ،‬رنگ پوست‪ ،‬جنسیت‪ ،‬گروه خوني‪ ،‬وضعیت تاهل‬
‫توجه‌داشته‌باشيد‌كه‪:‬‬
‫اعداد‌اعطا‌شده‌نیز‌در‌واقع‌كد‌آن‌طبقات‌هستند‪.‬‬
‫‪ ‬بین‌این‌نوع‌متغیرها‌رابطه‌ریاضي‌وجود‌ندارد‌‬
‫‪ ‬اطالعات‌با‌مقیاس‌اسمي‌را‌نمي‌توان‌به‌صورت‌معني‌دار‌از‌كم‌به‌زیاد‌مرتب‌‬
‫نمود‪‌.‬‬
‫مقياس‌ترتيبي‬
‫‪o‬مقیاسي‌است‌كه‌افراد‌یا‌اشیا‌را‌از‌لحاظ‌صفت‌ویژه‪‌،‬رتبه‌بندي‌مي‌كند‪‌.‬‬
‫‪o‬بین‌گروهها‌از‌نظر‌متغیر‌مورد‌نظر‌برتري‌وجود‌دارد‬
‫مثال‪:‬‬
‫•شدت درد‪ :‬خفیف‪ ،‬متوسط‪ ،‬شدید‪.‬‬
‫•رتبه فرد در آزمون سراسري‬
‫توجه داشته باشيد كه‪:‬‬
‫اعداد‌اعطا‌شده‌تنها براي‌مقایسه‌به‌كار‌مي‌روند‌(<=>)‌‌‬
‫‪ ‬نمي‌توان‌با‌آنها‌چهار‌عمل‌اصلي‌را‌انجام‌داد‪.‬‬
‫مقياس‌فاصله‌اي‪:‬‬
‫این‌نوع‌مقیاس‌نه‌تنها‌ترتیب‌اشیا‌را‌نمایان‌مي‌كند‪‌،‬بلكه‌فاصله‌بین‌آنها‌را‌نیز مشخص‌مي‌سازد‪‌.‬‬
‫مثال‪:‬‬
‫•درجه‌حرارت‪‌،IQ‌،‬نمرات‌آگاهي‌و‌نگرش‬
‫توجه داشته باشيد كه‪:‬‬
‫‪o‬در‌این‌نوع‌مقیاس‪‌،‬ما‌یک‌مبدا‌‌قراردادي‌داریم‪.‬‬
‫‪o‬فاصله‌‪10-20‬درجه‌سانتي‌گراد‌به‌اندازه‌‌فاصله‌‪30-40‬درجه‌است‌اما‌روزي‌كه‌‬
‫درجه‌حرارت‌‪ 40‬است‌هوا‪‌،‬دو‌برابر‌روزي‌كه‌درجه‌حرارت‌‪ 20‬است‌گرم‌تر‌نیست‪‌.‬‬
‫‪>=< ‬‬
‫و‌‌‌‌‌‪-/+‬‬
‫‪ /‬‬
‫مقياس‌نسبتي‪:‬‬
‫•دقیق‌ترین مقیاس اندازه‌گیري است‪.‬‬
‫•این مقیاس‪ ،‬داراي صفر حقیقي مي‌باشد؛ یعني نقطه اي در مقیاس كه نمایان‌گر‬
‫فقدان كامل ویژگي مورد اندازه‌گیري است‪.‬‬
‫•نسبت‌ها در نقاط مختلف این نوع مقیاس‪ ،‬قابل مقایسه‌اند‪.‬‬
‫مثال‪:‬‬
‫•سن‪‌،‬تعدادگلبول‌هاي‌قرمز‪‌،‬قد‪‌،‬وزن‬
‫‪ ‬امكان‌انجام‌كلیه‌عملیات‌هاي‌ریاضي‌<=> ‪-/+‌‌‌‌‌،‬‬
‫و‌‌‌‌‌‌‌‪ / ‬‬
‫متغیر‌هاي‌كیفي‬
‫متغیر‬
‫متغیر‌هاي‌كمي‬
‫}‬
‫}‬
‫اسمي‬
‫رتبه‌اي‬
‫فاصله‌اي‬
‫نسبتي‬
‫متغیر‌هاي‌كمي‬
‫‪ – 1‬كمي‌پیوسته‪‌:‬كمیتي‌كه‌بتواند‌بین‌دو‌مقدار‌خود‌تمامي اعداد‌‬
‫حقیقي‌ممكن‌را‌بگیرد‪‌.‬‬
‫مثال‪‌:‬طول‌قد‪‌،‬وزن‪‌،‬فشارخون‬
‫‪ -2‬كمي‌گسسته‪‌:‬كمیتي‌كه‌مقادیر‌آن‌شامل‌مجموعه شمارش‬
‫پذیري از‌اعداد‌و‌یا‌زیر‌مجموعه‌اي‌از‌آن‌را‌اختیار‌كند‬
‫مثال‪‌:‬تعداد‌دفعات‌اسهال‌كودك‌در‌یكسال‪‌،‬تعداد‌بیماران‌مبتال‌به‌سل‌اسمیر‌مثبت‬
‫اطالعاتي‌كه‌از‌مطالعه‌یک‌متغیر‌به‌دست‌مي‌آیند‪‌،‬معموال‌شامل‌انبوهي‌عدد‌یا‌‬
‫عالمت‌مي‌باشند‌كه‌آنها‌را‌داده مي‌نامیم‪‌.‬‬
‫معموال‌به‌داده‌هاي‌جمع‌آوري‌شده‌كه‌انبوهي‌عدد‌است‌و‌هیچ‌نوع‌‬
‫پردازشي‌روي‌آنها‌انجام‌نشده‌است‌داده‌خام‌مي‌گویند‪.‬‬
‫مواردي‌كه‌در‌ارتباط‌با‌یک‌مجموعه‌از‌داده‌هاي‌مي‌بایستي‌مد‌نظر‌قرار‌‬
‫داد‪‌‌،‬عبارت‌اند‌از‪:‬‬
‫‗ خالصه‌كردن‌و‌توضیح‌داده‌ها‌به‌وسیله‌تنظیم‌جداول‌و‌رسم‌نمودارها‪‌.‬‬
‫‗ محاسبه‌مقادیر‌عددي‪‌،‬براي‌دست‌یابي‌به‌معیارهایي‌كه‌تمركز‌و‌یا‌‬
‫پراكندگي‌داده‌ها‌را‌نشان‌دهد‪.‬‬
‫شاخصهاي آماري‬
‫‪.1‬‬
‫شاخصهاي مركزي‬
‫‪.2‬‬
‫شاخصهاي‌پراكندگي‬
‫شاخص‌هایي‌كه‌مركز‌داده‌ها‌(نقطه‌‬
‫تمركز‌صفت)‌را‌مشخص‌كنند‌‬
‫شاخص‌هایي‌كه‌پراكندگي‌داده‌ها‌را‌‬
‫حول‌شاخص‌هاي‌مركزي‌محاسبه‌كنند‌‬
‫شاخصهاي مركزي‬
‫‪.1‬‬
‫میانگین)‪(Mean‬‬
‫‪.2‬‬
‫میانه)‪(Median‬‬
‫‪.3‬‬
‫نما)‪(Mode‬‬
‫شاخص هاي‌پراكندگي‬
‫‪.1‬‬
‫دامنه تغییرات )‪(Range‬‬
‫‪.2‬‬
‫واریانس )‪(Variance‬‬
‫‪.3‬‬
‫انحراف‌معیار )‪(Standard Deviation‬‬
‫‪.4‬‬
‫ضریب تغییرات )‪(Coefficient of Variation‬‬
‫نسبت‌(‪‌:)Ratio‬‬
‫‪ ‬تقسیم‌یک‌كمیت‌بر‌كمیت‌دیگر‬
‫‪ ‬یک‌واژه‌كلي‌است‬
‫•‬
‫نسبت‌جنسي‪‌،‬نسبت‌شانس‪‌،‬خطر‌نسبي‬
‫تناسب‌(سهم)‌(‪)proportion‬‬
‫‪ ‬تقسیم‌یک‌كمیت‌بر‌كمیت‌دیگر‌به‌گونه‌اي‌كه‌اولي‌زیر‌‬
‫مجموعه‌دومي‌باشد‌‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪‌‌%57‬موارد‌آنفلوانزا‌سال‌‪ 1392‬شهرستان‌جم‌در‌مردان‌اتفاق‌افتاد‬
‫‪‌‌%10‬موارد‌ماالریا‌سال‌‪ 1392‬شهرستان‌كنگان‌در‌كودكان‌اتفاق‌افتاد‬
‫‪‌‌%60‬موارد‌ایدز‌شهرستان‌گناوه‌در‌معتادان‌تزریقي‌اتفاق‌مي‌افتد‬
‫میزان‬
‫‪ ‬تقسیم‌یک‌كمیت‌بر‌كمیت‌دیگر‌به‌گونه‌اي‌كه‌اولي‌زیر‌‬
‫مجموعه‌دومي‌باشد‌و‌زمان‌در‌آن‌مد‌نظر‌قرار‌گرفته‌باشد‌‬
‫‪ ‬میزان‌بروز‬
‫تراكم‌بروز‬
‫‪ ‬میزان‌شیوع‬
‫كاربردهاي‌میزان‌هاي‌بروز‌و‌شیوع‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫ميزان‌بروز‬
‫تعيين احتمال گسترش يك بيماري‬
‫خاص در يك دوره زماني مشخصي‬
‫مثال يك سال‬
‫جستجوي عوامل ايجاد بيماري‬
‫جهت مقايسه بين جوامع‬
‫ميزان بروز براي بيماري هايي که دوره‬
‫کوتاهي دارند محاسبه مي گردد‪.‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫ميزان شيوع‬
‫اندازه گيري حجم بيماري در جامعه‬
‫تعيين نياز هاي مربوط به مراقبت‬
‫هاي بهداشتي در جامعه‬
‫جهت مقايسه بين جوامع‬
‫ميزان شيوع براي بيماري هايي که‬
‫دوره طوالني محاسبه مي گردد‪.‬‬
‫‪ ‬اندازه گيري ميزان شيوع آسان تر و ارزان تر از ميزان بروز است‪.‬‬
‫‪ ‬در اندازه گيري ميزان بروز ابتدا بايد جمعيتي را مشخص کرد‪ ،‬آنها را در‬
‫يك دوره زماني معين تعقيب (پيگيري) نمود تا موارد بروز اشكار شوند‪.‬‬
‫شانس‌و‌نسبت‌شانس)‪(Odds & Odds Ratio‬‬
‫شانس یا‌بخت‌‬
‫‪ ‬احتمال‌وقوع‌یک‌پیامد‌به‌عدم‌وقوع‌آن‌‬
‫‪ ‬نسبت‌افرادي‌كه‌با‌یک‌عامل‌بیماري‌زا‌یا‌عامل‌خطرزا‌مواجهه‌شده‌و‌بیمار‌‬
‫شده‌اند‌به‌تعداد‌افرادي‌كه‌با‌همان‌عامل‌مواجهه‌شده‌ولي‌بیمار‌نشده‌اند‪‌.‬‬
‫نسبت‌شانس‬
‫‪ ‬درواقع‌معادل‌نسبت‌شانس‌در‌مواجهه‌یافته‌ها‌به‌شانس‌در‌مواجهه‌نیافته‌ها‌‬
‫است‪‌.‬‬
‫تعداد افراد‬
‫مواجهه يافته و‬
‫بيمار نشده‬
‫تعداد افراد‬
‫مواجهه نيافته و‬
‫بيمار نشده‬
‫تعداد افراد‬
‫مواجهه يافته و‬
‫بيمار شده‬
‫تعداد افراد‬
‫مواجهه نيافته و‬
‫بيمار شده‬
‫بیماري‬
‫‪-‬‬
‫‪+‬‬
‫ب‬
‫الف‬
‫‪+‬‬
‫د‬
‫ج‬
‫‪-‬‬
‫مواج‬
‫یافتگي‬
‫هه‌‬
‫‪ ‬اگر‌نسبت‌شانس‌برابر‌یک شود‌معناي‌آن‌این‌است‌كه‌شانس‌رخداد‌‬
‫بیماري‌در‌گروه‌مواجهه‌یافته‌برابر‌گروه‌مواجهه‌نیافته‌است‪‌،‬و‌یا به‌‬
‫تعبیري‌دیگر‌افراد‌چه‌با‌این‌عامل‌خاص‌مواجهه‌شوند‌و‌چه‌مواجهه‌‬
‫نشوند‌شانس‌یكساني‌براي‌بیمار‌شدن‌دارند‪‌.‬‬
‫‪ ‬هرچه‌مقدار‌بدست‌آمده‌براي‌نسبت‌شانس از‌یک‌بزرگتر باشد‌نشان‌‬
‫دهنده‌افزایش‌بیشتر‌شانس‌رخداد‌بیماري‌در‌مواجهه‌با‌آن‌عامل‌در‌‬
‫مقاسیه‌با‌عدم‌مواجهه‌است‪‌.‬‬
‫‪ ‬اگر‌مقدار‌نسبت‌شانس‌كمتر‌از‌یک‌باشد‌نشان‌دهنده‌اثر‌محافظتي‌‬
‫مواجهه‌با‌آن‌عامل‌خواهد‌بود‪‌.‬‬
‫خطر‌و‌خطر‌نسبي‌(‪)Relative risk‬‬
‫خطر‬
‫‪ ‬احتمال‌وقوع‌پیامد‌در‌یک‌دوره‌زماني‌خاص‬
‫‪ ‬نسبت‌افرادي‌كه‌با‌یک‌عامل‌بیماري‌زا‌یا‌عامل‌خطرزا‌مواجهه‌شده‌و‌‬
‫بیمار‌شده‌اند‌به‌كل‌افراد‌مواجهه‌یافته‌با‌همان‌عامل‌‌‬
‫خطر‌نسبي‬
‫‪ ‬یک‌نسبت‌است‬
‫‪ ‬احتمال‌ابتال‌یا‌مرگ‌در‌مواجهه‌یافته‌ها‌به‌همان‌خطر‌در‌مواجهه‌نیافته‌ها‌‬
‫‪ ‬خطر‌بروز‌بیماري‌در‌فرد‌مواجهه‌یافته‌با‌یک‌عامل‪‌،‬چند‌برابر‌فردي است‌‬
‫كه‌با‌آن‌عامل‌مواجهه‌نیافته‌است‪.‬‬
‫تعداد افراد‬
‫مواجهه يافته و‬
‫بيمار شده‬
‫تعداد افراد‬
‫مواجهه يافته و‬
‫بيمار نشده‬
‫تعداد افراد‬
‫مواجهه نيافته و‬
‫بيمار نشده‬
‫تعداد افراد‬
‫مواجهه نيافته و‬
‫بيمار شده‬
‫بیماري‬
‫‪-‬‬
‫‪+‬‬
‫الف‪+‬ب‬
‫ب‬
‫الف‬
‫‪+‬‬
‫ج‪+‬د‬
‫د‬
‫ج‬
‫‪-‬‬
‫ب‪+‬د‬
‫الف‪+‬ج‬
‫مواج‬
‫یافتگي‬
‫هه‌‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫همانند‌میزان‌بروز‪‌،‬خطر‌نسبي‌را‌نمي‌توان‌در‌یک‌مطالعه‌مقطعي‌اندازه‌‬
‫گیري‌كرد‪‌.‬‬
‫اگر‌مقدار‌خطر‌نسبي‌برابر‌یک شود‌معناي‌آن‌این‌است‌كه‌احتمال‌بروز‌‬
‫بیماري‌در‌گروه‌مواجهه‌یافته‌برابر‌گروه‌مواجهه‌نیافته‌است‪‌،‬و‌یا‌به تعبیري‌‬
‫دیگر‌افراد‌چه‌با‌این‌عامل‌خاص‌مواجهه‌شوند‌و‌چه‌مواجهه‌نشوند‌احتمال‌‬
‫یكساني‌براي‌بیمار‌شدن‌خواهند‌داشت‪‌.‬‬
‫هرچه‌مفدار‌بدست‌آمده‌خطر‌نسبي‌از‌یک‌بزرگتر‌باشد‌نشان‌دهنده‌افزایش‌‬
‫بیشتر‌احتمال‌بروز‌بیماري‌در‌مواجهه‌با‌آن‌عامل‌در‌مقایسه‌با‌عدم‌مواجهه‪‌،‬‬
‫همین‌طور‌استحكام‌بیشتر‌رابطه‌آنها‌است‪.‬‬
‫اگر‌مقدار‌خطر‌نسبي‌كمتر‌از‌یک‌باشد‌نشان‌دهنده‌اثر‌محافظتي‌مواجهه‌با‌‬
‫آن‌عامل‌در‌بروز‌بیماري‌خواهد‌بود‪‌.‬‬
‫خطر منتسب ‪Attributable risk‬‬
‫‪ ‬خطر‌منتسب‌نیز‌یک‌نسبت‌است‌و‌عبارت‌از‌‌تفاضل‌میزان‌بروز‌بیماري‌در‌‬
‫گروه‌مواجهه‌یافته‌ها‌از‌میزان‌بروز‌پیامد‌در‌گروه‌مواجهه‌نیافته‌هاست‪،‬‬
‫مشروط‌بر‌این‌كه‌علل‌دیگري‌به‌جز‌علت‌تحت‌بررسي‌اثرات‌مشابهي در‌دو‌‬
‫گروه‌داشته‌باشند‪.‬‬
‫‪ Attributable risk= Risk Difference‬‬
‫خطر منتسب جمعیت يا جزء منتسب جمعیت‬
‫‪(Attributable fraction risk in population‬‬
‫‪ ‬سهمي‌از‌بار‌بيماري‌كه‌منتسب‌به‌يك‌مواجهه‌است‬
‫‪ ‬اگر‌مواجهه‌از‌بين‌برود‪‌،‬ميزان‌بروز‌پيامد‌در‌كل‌جمعيت‌كاهش‌پيدا‌‬
‫مي‌كند‪‌.‬‬
‫‪ ‬براي‌برآورد‌اين‌اندازه‌از‌روش‌زير‌استفاده‌مي‌شود‬
‫ميزان بروز‬
‫بيماري مورد نظر‬
‫در كل جمعيت‬
‫‪Ip  Iu‬‬
‫‪AFp ‬‬
‫‪Ip‬‬
‫جزء منتسب‬
‫جمعيت‬
‫بروز بيماري در‬
‫گروه مواجهه نيافته‬
‫ها‬
32