Transcript یزد
انسان شناسی شهری ایران مطالعه فرهنگی شهر یزد آسیب شناسی فرهنگی امیرحسین صالحی-نعیمه مالحسنی [email protected] [email protected] اردیبهشت ماه91 • غالبا یزد به عنوان شهری سنتی و مذهبی شناخته میشود، در حالیکه مذهب بخش ی از سنت مردم یزد به حساب می آید. • تغییرات فرهنگی در درون سنت یزدی انجام میشوند و در درون سنت هضم میشوند. • سنت هژمونی قوی ای بر روی جامعه یزد دارد و بدنبال آن خواست و ارزشهای حاکم در میان مردم جامعه را کنترل و هدایت میکند. ویژگیها و خلقیات یزدی ها : .1 .2 .3 .4 .5 درونگرایی :مردم یزد میل به پذیرش و جذب غریبه هارا در بین خود ندارند. روحیه تساهل :نسبت به تغییرات جدید انعطاف پذیرند و آن را بومی میکنند. کار-خونه :اهل تفریح و گردش نیستند و بیشتر وقت فراغت خود را در خانه بسر میبرند. افراد اقتصادی ای هستند :نفع و زیان هر چیزی را بر مبنای هزینه مادی میسنجند (.هِر را بر هم بزنِ) خانواده گرایی تاثیر فرهنگی-اجتماعی بیگانگان در شهر یزد در یزد دو گروه به عنوان افراد بیگانه شناخته میشوند: .1 .2 دانشجویان :بیشتر از شهرهای شیراز، اصفهان ،کرمان و تهران به دانشگاه های یزد می آیند. مهاجران :بلوچ ها،افاغنه ،اصفهانی ها و عراقیها قاطبه مهاجرین یزد را تشکیل میدهند. این بیگانگان تأثیراتی بر منطقه بر جای میگذارند و از سوی دیگر تحت تأثیر آن جامعه نیز قرار میگیرند. دیدگاه غالب در میان اقشار مختلف مردم یزد چنین است که ناهنجاریها و تغییرات فرهنگی ایجاد شده در شهر را ناش ی از حضور این شخص مهاجر با تغییر محیط اجتماعی خود جامعه زادگاهی که هویت اورِا به رسمیت شناخته از دست میدهد و از سوی دیگر حتی اگر نهایت ت ِلش خود را در جهت هماهنگی با ضوابط و عرف میزبان انجام دهد ،همچنان او شهر به عنوان فردی که دارای تفاوت فرهنگی و هویتی جداگانه ای در ِ میباشد شناخته شده و شخص دچار احساس عدم امنیت میگردد و سعی در آن دارد تا به صورت جداگانه ای خود را تعریف کند. این ویژگی بعلوه خصلت درونگرایی و روحیه عدم پذیرش افراد غریبه در مردم یزد ،این گروه را بعنوان یک گروه خاص معرفی میکند. ” عدم تطابق با بومیان منشأ همه انحرافات مهاجران خواهد بود ”(شاه آبادی):1386، سلطه نظارت درونی و غیرمستقیم نظارت درونی در شهر یزد بسیار باالست .به دلیل آشنا بودن و شناخته شدن ،افراد خود را همواره تحت نظارت و کنترل میبینند. روابط صمیمانه و شناس بودن افراد زمینه را برای انحراف و دوری از معیارهای اجتماعی تنگ تر میکند. قدرت نظارت مردمی باالتر از قدرت نهادهای رسمی در شهر است. این نظارت هم در سطح شهر وجود دارد و هم در سطح خانواده ها .بنابراین افراد سعی در این دارند تا رفتار خود را بر اساس ارزشهای خانواده ”نشان“ بدهند. تغییرات فرهنگی تغییر سبک زندگی تغییر سبک فراغت تغییر عناصر هویت بخشی تغییر پوشش و لباس ضعیف شدن هویت یزدی در بین جوانان دو شکاف اساسی شکاف بین نسلها :از نتایج تغییرات فرهنگی در شهر بوجود آمدن فاصله زیاد میان والدین و فرزندان( نسلهای مختلف) است. شکاف بین محالت :فاصله بین پایین شهر و باالی شهر از لحاظ فرهنگی و سبک زندگی کامال قابل توجه است و محالت یکی از عناصر اصلی در تعریف هویت افراد بشمار میرود. این فاصله سبب بیگانگی بین نقاط مختلف شهر و حتی نوعی از بی اعتمادی شده است. اوقات فراغت • سبک های جدیدی از فراغت در شهر به وجود آمده است که سازگاری با سنت و ارزش های مردم ندارد و به صورت ناهنجاری خود را نشان داده است. این سبک به گروه خاصی اختصاص داشته ولی درحال شیوع است. سبک گذران اوقات فراغت ،در میان طبقات مختلف مردم متفاوت است .برای گروهی از مردم حضور در تکایا و مراسم مذهبی بعنوان گذران اوقات فراغت به حساب می آید. مصرف مواد مخدر در حال گسترش است و دسترسی به آن در سطح شهر آسان است. جُرم در یزد به صورت مخفی است و در حالیکه گروه های مختلف به وجود جرایم گوناگون در شهر واقفند ،اما از بیان و ابراز آن بصورت عمومی خودداری میکنند. میتوان گونه ای از شهر زیر زمینی را در شهر یزد نام برد. منابع یافته های پیمایش در یزد :ارزشها و نگرشهای ایرانیان ،وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی کاظمینی ،محمد ،فرهنگ یزد شجاع ،محمدرضا .حسینی ،اکرم .سیمای میراث فرهنگی یزد. سالنامه فرهنگ یزد