Transcript نظام مراقبت فلج شل حاد - دانشگاه علوم پزشکی سمنان

‫نظام مراقبت فلج شل حاد‬
‫وضعیت بیماری فلج اطفال در كشورهاي‬
‫افغانستان ‪ ،‬پاكستان ‪ ،‬چين ‪ ،‬هند و نيجريه‬
‫• ‪ 4‬کشور پولیو آندمیک ‪ :‬افغانستان ‪ ،‬پاکستان ‪ ،‬هندوستان و‬
‫نیجریه‬
‫‪ ‬افغانستان‬
‫• با كشف ‪ 4‬مورد جديد در هفته اخير مجموع موارد پوليوي قطعي به‬
‫‪ 80‬مورد در سال ‪ 2011‬رسيد‪.‬‬
‫• محدوده عمليات ايمنسازي تكميلي گسترش مي يابد به نحوي كه‬
‫عالوه بر مناطق قبلي‪ ،‬نواحي شمال شرقي و مركزي و شمال غربي را‬
‫نيز پوشش دهد‪.‬‬
‫‪‬پاكستان‬
‫• با كشف ‪ 6‬مورد جديد در هفته اخير مجموع موارد پوليوي قطعي به‬
‫‪ 197‬مورد بالغ شد و يك مورد از موارد هفته گذشته اولين مورد‬
‫سال ‪ 2012‬محسوب مي شود‪.‬‬
‫• اولين مورد سال ‪ 2012‬كه در تاريخ اول ژانويه رخ داده است از شهر‬
‫كويته بلوچستان گزارش شده است‪.‬‬
‫• مناطق اصلي چرخش ويروس‪ ،‬عمدتا در بلوچستان‪ ،‬سند و منطقه‬
‫قبايلي فدرال كشف شده است‪.‬‬
‫• در ‪ 30‬ژانويه اولين نوبت روز ملي ايمنسازي برگزار مي شود‪.‬‬
‫‪‬چين‬
‫جمعا ‪ 21‬مورد در سال ‪2011‬گزارش شد كه همه از نوع تيپ ‪ 1‬بودند‪ .‬چين‬
‫همچنان در معرض خطر چرخش ويروس وحش ي قرار دارد‪،‬احتماال نوبت بعدي‬
‫عمليات واكسيناسيون در ماه مارس ‪ 2012‬خواهد بود‪.‬‬
‫‪‬هند‬
‫• از ‪ 13‬ژانويه سال ‪ 2011‬تاكنون هيچ موردي از پوليو مشاهده نشده است‪.‬‬
‫• ‪ NID‬بعدي در ‪ 22‬ژانويه توسط واكسن دوظرفيتي انجام خواهد شد و در ‪19‬‬
‫فوريه توسط واكسن ‪ 3‬ظرفيتي پيش بيني شده است‪.‬‬
‫‪‬نيجريه‬
‫• انتقال ويروس عمدتا در مناطق شمالي كشور رخ مي دهد‪.‬‬
‫• نیجریه تنها کشور دنیاست که همزمان هر سه تیپ پولیو هنوز در آن چرخش‬
‫دارند(‪)VDPV-2‬‬
‫رویکرد قبلی ‪:‬‬
‫جستجوی موارد ‪ :‬پولیومیلیت‬
‫سندرم گیلن باره‬
‫میلیت عرضی‬
‫نوریت عرضی‬
‫رویکرد جدید ‪:‬‬
‫جستجوی موارد فلج شل حاد‬
‫تعريف مورد فلج شل حاد‬
‫‪‬هرگونه فلج ناگهاني (از جمله گيلن‬
‫باره) در افراد زير ‪ 15‬سال‬
‫‪‬هرگونه مورد مشكوك به پوليو در هر‬
‫سني‬
‫نظام مراقبت ‪:‬‬
‫یعنی دریافت اطالعات برای مداخله‬
‫نمای کلی نظام مراقبت‬
‫کشف بیمار ← ← ← طبقه بندی بیمار ‪ +‬تشخیص نهایی‬
‫طبقه بندی از لحاظ ابتال به پولیو‬
‫‪ -1‬تایید‬
‫‪ -2‬رد‬
‫‪ -3‬سازگاری با پولیو‬
‫‪Confirm‬‬
‫‪Discard‬‬
‫‪Compatible‬‬
‫روش طبقه بندی موارد در ایران‪:‬‬
‫ویرولوژیک ‪ :‬زیرا بیش از ‪ %60‬موارد دارای ‪ 2‬نمونه‬
‫مناسب هستند‬
‫نمونه کافی‬
‫تهیه دو نمونه مدفوع از بیماران فلج شل حاد‬
‫‪ -1‬به وزن ‪ 8‬گرم‬
‫‪ -2‬به فاصله حداقل ‪ 24‬ساعت از یکدیگر‬
‫‪ -3‬به فاصله حداکثر ‪ 14‬روز از بروز فلج‬
‫‪:‬‬
‫‪ ‬زنجیره سرمای معکوس‬
‫‪ ‬حفظ نمونه ها از زمان تهیه تا تحویل به‬
‫آزمایشگاه کشوری در دمای‪ 4-8‬درجه‬
‫سانتی گراد‬
‫شاخص های عملکرد‬
‫‪ -1‬میزان کشف موارد فلج شل حاد غیر پولیویی به ازای یک‬
‫صد هزار نفر جمعیت زیر ‪ 15‬سال‬
‫(حداقل مورد انتظار=‪)2‬‬
‫‪ -2‬درصد موارد دارای دو نمونه کافی‬
‫(حداقل مورد انتظار=‪)%80‬‬
‫شاخص ها‬
‫‪ -3‬در صد موارد کشف شده فلج شل حاد ظرف ‪7‬روز از‬
‫بروز فلج‬
‫‪ -4‬در صد موارد وصول به آزمایشگاه طی ‪ 3‬روز‬
‫‪ -5‬در صد موارد بررسی شده ظرف ‪ 48‬ساعت از گزارش‬
‫‪ -6‬در صد موارد بررسی شده در روز ‪60‬بروز فلج‬
‫اجزای نظام مراقبت‬
‫‪-1‬وزارت بهداشت‬
‫‪-2‬دانشگاههای علوم پزشکی‬
‫‪-3‬کمیته کشوری طبقه بندی موارد فلج شل حاد‬
‫‪-4‬کمیته های دانشگاهی طبقه بندی موارد فلج شل حاد‬
‫مراقبت فعال و غير فعال‬
‫مراقبت فعال‬
‫‪ -1‬مراجعه مستقیم کارمندان سیستم بهداشتی به مراکز حساس‬
‫از نظر مراجعه بیماران‬
‫‪ -2‬گزارش دهی مراکز بهداشتی و درمانی به مرکز بهداشت‬
‫شهرستان‬
‫مراقبت فعال از‬
‫بیمارستانها ‪،‬‬
‫فیزیوتراپی ها‬
‫گزارشدهی صفر ماهیانه‬
‫بیمارستان ها ‪،‬‬
‫فیزیوتراپی ها ‪،‬‬
‫مراکز بهداشتی درمانی ‪،‬‬
‫پایگاههای بهداشتی‬
‫‪contact‬‬
‫‪A‬‬
‫‪of‬‬
‫‪Definition‬‬
‫تعريف مورد تماس ‪:‬‬
‫مورد تماس بیمار فلج شل حاد به کودک یا نوجوان‬
‫کوچکتر از ‪ 15‬سال سن اطالق می گردد که طی دوره‬
‫زمانی یک هفته قبل تا دو هفته پس از بروز فلج در بیمار‬
‫در تماس مستقیم با وی بوده است‪.‬‬
‫اولویت در چه گروه سني ؟‬
‫کودکان زیر ‪ 5‬سال‬
‫چه كساني در تماس مستقیم با بیمار‬
‫هستند؟‬
‫* خواهران و برادران‬
‫* افراد هم خانه‬
‫* همبازی ها ‪/‬هم مدرسه اي‬
‫* خویشاوندان (هم خانه‪/‬غيرهم خانه)‬
‫* هم خانه غير خويشاوند‬
‫* همسايه‬
‫دوره مواجهه با مورد ‪ AFP‬اصلي‪:‬‬
‫* طي ‪ 7‬روز قبل از شروع فلج‬
‫* طي ‪ 14‬روز پس از شروع فلج‬
‫نوع تماس‪:‬‬
‫* مستقيم‬
‫‪sampling:‬‬
‫‪for contact‬‬
‫‪The rational‬‬
‫دالیل نمونه گیري از موارد تماس‪:‬‬
‫* پولیو می تواند از طریق تماس با افراد گسترش یابد‪ ،‬بنابراین موارد‬
‫تماس در معرض احتمال بیشتر ابتال به بیماری هستند‪.‬‬
‫* اغلب موارد آلودگی با ویروس پولیو فاقد عالمت هستند‪.‬‬
‫* حتی کودکان واکسینه شده ای که از ابتال به فلج در امان هستند نيز‪،‬‬
‫می توانند در صورت آلوده شدن به مدت کوتاهی ویروس را از طریق‬
‫مدفوع دفع نمایند‪.‬‬
‫‪sampling:‬‬
‫‪contact‬‬
‫‪for‬‬
‫‪rational‬‬
‫‪The‬‬
‫•یک کودک آلوده (به ویروس پولیو) و بدون عالمت ممکن است ویروس‬
‫را برای مدت حداکثر ‪ 2‬ماه و گاه بیشتر (نظير بیماران دچار نقص ایمنی)‬
‫دفع نماید‪.‬‬
‫* پیگيری موارد تماس بیماران فلج شل حاد بعنوان روش ی غيرمستقیم‬
‫جهت کشف موارد احتمالی گردش ویروس وحش ی بکار گرفته میشود‪.‬‬
‫‪contact sampling:‬‬
‫‪for‬‬
‫‪Criteria‬‬
‫‪‬موارد تماس ي كه فاقد نمونه كافي هستند‬
‫(اين مورد مهمترين دليل جمع آوري نمونه از موارد تماس‬
‫است ) شامل ‪:‬‬
‫‪ ‬گزارش دير هنگام بيماري‬
‫‪ ‬فوت يا گم شدن موارد ‪(AFP‬قبل از جمع آوري نمونه كافي مدفوع)‬
‫‪ ‬تهيه نمونه نامناسب‬
‫‪ ‬عدم رعايت زنجيره سرما(حين جمع آوري‪ -‬نگهداري و انتقال نمونه)‬
‫‪ ‬كيفيت نامطلوب نمونه ها( نشتي نمونه‪ -‬خشك شدن نمونه‪ -‬مقدار كم‬
‫نمونه)‪.‬‬
‫‪sampling:‬‬
‫‪for contact‬‬
‫‪Criteria‬‬
‫‪ Hot Case‬بودن بيمار‬
‫‪ ‬سن كمتر از ‪ 5‬سال‬
‫‪ ‬سابقه واكسيناسيون ناقص‬
‫‪ ‬همزمان واجد‪ 3‬تظاهر باليني اصلي پوليو‬
‫* تب در زمان شروع فلج‬
‫* فلج غيرقرينه‬
‫* استقرار فلج كمتر از ‪ 4‬روز‬
‫‪ ‬تماس با مهاجرين يا مسافرين وارده از كشورهاي آندميك و آلوده به‬
‫ويروس پوليو‬
‫روش كار‬
‫* از هر مورد تماس يك نمونه تهيه شود‬
‫* از ‪ 3‬مورد و باالتر نمونه تهيه شود‪.‬‬
‫* اگر مورد ‪ AFP‬اصلي در دوره زماني يادشده مسافرتي داشته است‬
‫ترجيحا از هر ‪ 2‬منطقه نمونه تماس تهيه شود (از هر منطقه ‪ 3‬نمونه)‬
‫* جمع آوري‪ ،‬نگهداري و انتقال نمونه هاي تماس ‪ ،‬مشابه موارد ‪AFP‬‬
‫انجام خواهدشد‪.‬‬
‫فرم ”جمع آوري نمونه هاي موارد تماس“ يك نسخه به آزمايشگاه ‪ ،‬يك‬
‫نسخه به مركز مديريت بيماريها ‪ ،‬يك نسخه در دانشگاه نگهداري خواهد‬
‫شد‪.‬‬
‫روش كار‬
‫• برروي هر نمونه نام مورد تماس و حرف ‪ C‬و شماره مورد تماس ………‪C1-C2,‬‬
‫قيد شود‪.‬‬
‫نكته مهم‪:‬‬
‫تا ‪ 2‬ماه پس از تاريخ بروز فلج در بيمار اصلي مي توان از موارد تماس نمونه گيري‬
‫انجام داد‪.‬‬
‫جداسازي ویروس وحشي پولیو از یك مورد‬
‫تماس در حالیكه نتیجه آزمایش خود بیمار منفي‬
‫بوده است‪ ،‬دال بر گردش ویروس وحشي پولیو‬
‫در شهرستان است و در صورت وقوع چنین‬
‫شاخص ها‬
‫كامل بودن نمونه گیري از موارد تماس‬
‫بهنگام بودن نمونه گیري از موارد‬
‫تماس‬
‫توزیع سني موارد تماس‬
‫شاخص ها‬
‫كامل بودن نمونه گیري از موارد تماس‬
‫‪x100‬موارد‪ AFP‬مشمول نمونه گيري تماس داراي حداقل ‪ 3‬نمونه تماس‬
‫تعداد كل موارد ‪ AFP‬مشمول نمونه گيري تماس‬
‫بهنگام بودن نمونه گیري از موارد تماس‬
‫‪X100‬تعداد نمونه هاي موارد تماس جمع آوري شده ظرف ‪ 7‬روز از گزارش مورد اصلي‬
‫تعداد كل نمونه هاي تماس‬
‫توزیع سني موارد تماس‬
‫‪X100‬‬
‫تعداد نمونه هاي موارد تماس افراد زير ‪ 5‬سال‬
‫تعداد كل نمونه هاي تماس‬
‫پيگيري روز ‪60‬‬
‫• روز ‪ 60‬الزاما به معناي صبر كردن تا پايان روز ‪ 60‬نيست‪ ،‬در‬
‫هر تاريخي بعد از بروز فلج اگر بيمار سالمتي اش را پيدا كرد‬
‫گزارش كنيد و منتظر روز ‪ 60‬نمانيد‪.‬‬
‫• موارديكه بروزشان در ماه پاياني سال ميالدي است براي طبقه‬
‫بندي تا پايان روز ‪ 60‬صبر نكنيد‪.‬‬
‫• نتيجه گزارش روز ‪ 60‬طبق فرمت بند ‪ 13‬فرم بررس ي انفرادي‬
‫الزاميست‪.‬‬
‫• تكميل فرم بررس ي ظرف ‪ 60‬روز و اعالم فلج باقيمانده حداكثر‬
‫تا ‪ 10‬روز بعد از آن (‪ 70‬روز) طبقه بندي نهايي انجام شود‪.‬‬
‫هر مورد ‪ AFP‬يك مورد ويروس‬
‫وحشي پوليو محسوب مي شود‬
‫مگر‪:‬‬
‫زماني كه به استتناد جواب منفي نمونه هاي‬
‫مناسب و یا سالمت روز ‪ 60‬ابتال به‬
‫پولیو رد شود‪.‬‬