Transcript سمينار ملي مديريت انرژي

‫سمينار ملي مديريت انرژي‬
‫مفاهيم علمي و تشريح‬
‫موضوع‬
‫مديريت انرژي جامع‬
‫كميته صنايع‬
‫انجمن ترويج و توسعه فناوري ساختمان‬
‫انجمن تحقيقي و ترويجي سوخت‌هاي جايگزين‬
‫كليات‬
‫”مديريت انرژي“ روش ي براي اطمينان خاطر از كاربرد منطقي انرژي در يك سيستم است‪.‬‬
‫تجربه نشان داده است كه اغلب با اعمال مديريت انرژي مستمر و مداوم مي توان در سال اول اجراي برنامه مصرف انرژي را بين ‪ 10‬تا ‪ 15‬درصد و‬
‫حتي بيشتر كاهش داد ‪.‬‬
‫با اعمال مديريت انرژي در يك واحد صنعتي يا مجموعه ساختماني مي توان به منافع قاب توجهي دست يافت‪:‬‬
‫•كاهش هزينه هاي انرژي‬
‫•بهينه سازي مصرف انرژي‬
‫•بهبود كارايي و بازده انرژي‬
‫•مديريت اطالع رساني و ارايه تصويري دقيق از وضعيت مصرف انرژي به مديران – مشتريان – سهامداران‬
‫•حفظ محيط زيست و كاهش آلودگي هاي ناش ي از مصرف بيهوده و غير منطقي انرژي‬
‫•كاهش اثرات ناش ي از كمبود يا وقفه در عرضه انرژي بر عملكرد سيستم‬
‫بنابراين براساس چنين فرايندي‘ روند مديريت انژري را به نمودار و تصوير كشانيده ايم تا مورد بهره برداري الزم مخاطبان قرار گيرد‪.‬‬
‫الزامات مدیریت انرژی‬
‫کاهش انرژی های تجدید ناپذیر‬
‫افزایش سهم انرژی در قیمت محصوالت‬
‫غيرقابل انکاربودن بهینه سازی مصرف سوخت‬
‫رویکردهای ورود به مبحث مدیریت انرژی‬
‫‪ -1‬دیدگاه اقتصادی‬
‫‪ -2‬دیدگاه محیط زیست‬
‫ی‬
‫‪ -3‬دیدگاه سیاست گذار ‌‬
‫‪ -4‬دیدگاه فرهنگی‬
‫‪ -5‬دیدگاه بهینه سازی‌‬
‫بررس ی دیدگاه اقتصادی‬
‫نکات مهم در این دیدگاه‪:‬‬
‫‪ -1‬نقش انرژی در مسائل اقتصادی‬
‫‪ -2‬معیار رشد اقتصادی‬
‫‪ -3‬ميزان فروش نفت‬
‫‪ -4‬مزایا و معایب یارانه انرژی‬
‫بررس ی دیدگاه محیط زیست‬
‫نکات مهم در این دیدگاه‪:‬‬
‫‪ -1‬تاثير مصرف انرژی بر محیط زیست‬
‫‪-2‬کاهش مصرف‬
‫‪-3‬کاهش فاضالب های تولیدی‬
‫‪ -4‬كاهش گازهاي گلخانه اي‬
‫بررس ی دیدگاه سیاست گذاری‌‬
‫نکات مهم در این دیدگاه‪:‬‬
‫‪ -1‬سیاست گذاری کالن کشوری‬
‫‪ -2‬قانون گذاری‌‬
‫بررس ی دیدگاه فرهنگی و دیدگاه بهینه سازی‌‬
‫نکات مهم در این دیدگاه‪:‬‬
‫آموزش و فرهنگ سازی در بهینه سازی‬
‫مصرف انرژی‬
‫نکات مهم در دیدگاه بهینه سازی‌‬
‫انرژی‬
‫روشهای بهینه سازی مصرف ِ‬
‫دسته بندی انرژی‬
‫نکات مهم در این دیدگاه‪:‬‬
‫دیدگاه منابع‬
‫دیدگاه سیستم‬
‫دیدگاه مصرف‬
‫دیدگاه منابع‬
‫‪ -1‬انرژی های تجدید ناپذیر‬
‫‪ -2‬انرژی های تجدیدپذیر‬
‫دیدگاه سیستمی‬
‫مراحل رویکرد سیستمی‬
‫‪ -1‬اکتشاف و استخراج‬
‫‪ -2‬فرآوری‬
‫‪ -3‬تبدیل‬
‫‪ -4‬محصوالت‬
‫‪ -5‬ذخيره سازی‬
‫‪ -6‬انتقال‬
‫‪ -7‬توزیع‬
‫‪ -8‬مصرف‬
‫دیدگاه مصرف‬
‫مصرف سریع ذخایر تولید شده در زمان کوتاه‬
‫نسبت به عمر زمين‬
‫یکی از سه نیاز اولیه زندگی‬
‫انرژی‬
‫منشاء آلودگی‬
‫تغیير در چگونگی مصرف انرژی های تجدید ناپذیر‬
‫پرسش اصلی‪:‬‬
‫چگونگی تغیير در نحوه مصرف‬
‫انرژی های تجدید ناپذیر؟‬
‫ِ‬
‫راه حل ها ‪:‬‬
‫تغیير آگاهانه استاندارد زندگی‬
‫تغیير در ميزان مصرف سوخت‬
‫استفاده از انرژی های نو‬
‫تعریف مدیریت انرژی با رویکرد صنعت‬
‫راهکار تنظیم و بهینه سازی استفاده از‬
‫سیستم های انرژی و اقدام برای کاهش‬
‫نیازهای انرژی در واحد خروجی (محصو ‌ل) در‬
‫حالی که هزینه ها را کاهش داده یا ثابت‬
‫نگهدارد‪.‬‬
‫مدیریت انرژی‬
‫محورهای مدیریت انرژی‬
‫•نيروی انسانی متخصص‬
‫•سیستمهای مدیریت‬
‫•حفظ محیط زیست‬
‫•انسان به عنوان بهره بردار‬
‫•تکنولوژی مناسب‬
‫مدیریت انرژی با رویکرد تولید صنعتی‬
‫منافع‬
‫مستقیم‬
‫کاهش مصرف انرژی براي هر واحد محصول‬
‫تولیدی‬
‫غيرمستقیم‬
‫بهبود کیفی محصوالت تولیدی‬
‫کاهش قیمت تمام شده محصول‬
‫آثار مثبت زیست محیطی‬
‫افزایش طول عمر تجهيزات‬
‫سازماندهی مدیریت انرژی در بخش صنعت‬
‫اولين گام در مدیریت انرژی‬
‫سازماندهی مدیریت انرژی در کارخانه هاي‬
‫بزرگ‬
‫تقسیم بندی مدیریت انرژی به گروه های‬
‫کوچک در کارخانه هاي بزرگ و مقايسه‬
‫عملکرد با واحدهای دیگر‬
‫کارخانه های کوچک و متوسط‬
‫وظیفه بخش پشتیبانی بهره برداری‌‬
‫اصول مدیریت انرژی‬
‫اصل او ‌ل‬
‫تعهد مديريت ارشد به بهينه سازي مصرف‬
‫انرژي‬
‫اصل دوم‬
‫انتخاب مدير انرژي با اختيارات كافي‬
‫اصل سوم‬
‫تداوم استمرار فعاليت هاي مديريت انرژي‬
‫اصل چهارم‬
‫مشاركت كليه كاركنان در امر صرفه جويي‬
‫انرژي‬
‫ساختارهای مختلف مدیريت انرژی در صنایع‬
‫عوامل مختلف در نمودار سازماني مديريت‬
‫انرژي در صنايع‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫تعداد كاركنان‬
‫وسعت جغرافيايي‬
‫طرح هاي توسعه‬
‫ميزان سرمايه‬
‫ميزان انرژي مصرفي در سال‬
‫سود ساالنه‬
‫ساختار مديريتي كارخانه‬
‫رويكرد مديريت انرژي جامع‬
TOTAL ENERGY MANAGEMENT
SYSTEM APPROACH
(TEM)
‫مباني ‪TEM‬‬
‫كل گرايي ‪HOLISTIC‬‬
‫در‬
‫گر ‌‬
‫‌بر مبناي نظريه ‪ HOLISM‬كائنات ‌و بويژه زندگي طبيعي مجموعه اي ‌از ارگانيزم ها ‌و ساختارهايي است كه با يكدي ‌‬
‫تعامل بوده ‌و همچو ‌ن مجموعه اي ‌از اجزاي پراكنده نيستند ‪.‬‬
‫سيستم ‪:SYSTEM‬‬
‫در حال تعامل ‌و تبادل‬
‫يكديگر ‌‬
‫‌‬
‫مجموعه اي ‌از مولفه ها ‌و عوامل يا اعضايي است بصورتي كه يك كل را تشكيل داده ‌و با‬
‫اطالعات ‌و مواد ‌و انرژي هستند ‌و بصورت يكپارچه هدفي خاص را دنبال مي كنند‪.‬‬
‫سيستم سيستم ها ‪:SYSTEM OF SYSTEMS‬‬
‫سيستم سيستمها مجموعه اي ‌از سيستمهاي وظيفه محور‌ است كه با كشيدن منابع ‌و قابليت هاي خود براي دستيابي به‬
‫يك ”فراسيستم“ يا ‪ META SYSTEM‬پيچيده ‌تر عمل مي نمايد كه اين سيستم داراي عملكرد ‌و قابليت هاي فراتري‌‬
‫‌از مجموعه قابليت هاي سيستم هاي تشكيل دهنده ي خود مي باشد‪.‬‬
‫ا‬
‫معموال مهندس ي سيستم سيستم ها ناميده‬
‫‌‬
‫روش شناس ي تعريف ‌و مدلسازي‌ ‌و تحليل مسايل سيستم سيستم ها‬
‫مي شود‪.‬‬
‫مباني ‪TEM‬‬
‫تعريف تفكر سيستمي ‪SYSTEMS THINKING‬‬
‫تفكر سيستمي را مي‬
‫يكديگر را با يك رويكرد كلي ‌و جامع نگ دنبال مي كند‪‌ .‬‬
‫‌‬
‫تاثير چيزها ‌بر‬
‫تفكر سيستمي فرايندي ‌از درك است كه چكونگي ‌‬
‫‌‬
‫تاثير‬
‫در تعامل ‌و ‌‬
‫يكديگر ‌‬
‫‌‬
‫در حد بزرگ بيان نمود‪ .‬براي مثال سيستم هاي زيستي كه شامل آب‪ ،‬هوا‪ ،‬خاك‪ ،‬گياهان ‌و حيوانات با‬
‫توان با مثالهايي ‌‬
‫در حوزه هاي مديريتي‪ ،‬براي مثال سازمانهاي اجتماعي سيستم شامل انسانها‪ ،‬ساختارها ‌و فرايندهايي مي باشد كه آنها با‬
‫يكديگر هستند‪‌ .‬‬
‫‌‬
‫‌بر‬
‫كار مي كنند تا به اهداف خاص ي دست يابند‪.‬‬
‫يكديگر ‌‬
‫‌‬
‫نظر گرفته ‌و كنش ها ‌و‬
‫در ‌‬
‫يكديگر ‌‬
‫‌‬
‫تفكر اجزاي يك سيستم را تعامل با‬
‫تفكر سيستمي همراه با اوج گيري‌ موضوع ”حل مساله“ رشد نمود‪ .‬اين ‌‬
‫‌‬
‫واندركنش هاي آنان را براي يافتن راه حل هاي مناسب تعادل سيستم بصورت پويا دنبال مي نمايد‪.‬‬
‫رويكرد سيستمي جامع ‪TOTAL SYSTEM APPROACH‬‬
‫هر زيرمجموعه فعاليت آن به عنوان جزيي ‌از كل سيستم به‬
‫در آن سيستم هاي ‌‬
‫راهي براي سازماندهي يك شركت(سازمان) بزرگ مي باشد كه ‌‬
‫عنوان ‪ TOTAL CORPORATE SYSTEM‬ناميده مي شود‪.‬‬
‫سیاست‌های کلی اصالح الگوی‌ مصرف‬
‫در مصرف انرژی با اعمال مجموعه‌ای متعادل ‌از اقدامات قیمتی ‌و غيرقیمتی به منظور‌ کاهش مستمر «شاخص‬
‫‪ -7‬صرفه‌جویی ‌‬
‫شدت انرژی» کشور‌ به حداقل د ‌و سوم ميزان کنونی تا پایان برنامه پنجم توسعه ‌و به حداقل یک دوم ميزان کنونی تا پایان‬
‫برنامه ششم توسعه با تأکید ‌بر سیاست‌های زیر‪:‬‬
‫در ایجاد ظرفیت‌های جدید تولید انرژی‪.‬‬
‫در تولید‪ ،‬انتقال ‌و مصرف انرژی ‌‬
‫ اولویت دادن به افزایش بهره‌وری ‌‬‫ انجام مطالعات جامع ‌و یکپارچه سامانه انرژی کشور‌ به منظور‌ بهینه‌سازی‌ عرضه ‌و مصرف انرژی‪.‬‬‫نظير حمایت مالی ‌و فراهم کردن تسهیالت بانکی برای اجرای‬
‫ تدوین برنامه ملی بهره‌وری انرژی ‌و اعمال سیاست‌های تشویقی ‌‬‫طرح‌های بهینه‌سازی‌ مصرف ‌و عرضه انرژی و شکل‌گيری‌ نهادهای مردمی ‌و خصوص ی برای ارتقاء کارایی انرژی‪.‬‬
‫سازوکار مناسب‪.‬‬
‫‌‬
‫ پایش شاخص‌های کالن انرژی با‬‫ بازنگری‌ ‌و تصویب قوانين ‌و مقررات مربوط به عرضه ‌و مصرف انرژی‪ ،‬تدوین ‌و اعمال استانداردهای اجباری‌ ملی برای تولید ‌و‬‫واردات کلیه وسایل ‌و تجهيزات انرژی ‌بر ‌و تقویت نظام نظارت ‌بر حسن اجرای آن‌ها ‌و الزام تولید کنندگان به اصالح فرآیندهای‬
‫تولیدی انرژی بر‪.‬‬
‫پايداري‬
‫‪SUSTAINABLE‬‬
‫هدف هاي مديريت‬
‫انرژي سيستمي‬
‫تجديدپذيري‬
‫اثربخش ي‬
‫‪RENEWABLE‬‬
‫‪EFFICIENT‬‬
‫‪TEM‬‬
‫‪HOLISTIC‬‬
‫فلسفه‬
‫مديريت انرژي جامع ‪TEM‬‬
‫يك رويكرد جامع به مديريت انرژي است‪.‬‬
‫سازگار شده با اجزاء خود‪،‬‬
‫‌‬
‫كه بصورت يك كل ‌و دروني ‌و‬
‫در بهترين حالت صرف مي كند‬
‫انرژي را ‌‬
‫‌و داده ها را تا حد كمترين تفاوت با ستاده ها‬
‫يعني با بهترين بهره وري مصرف مي كند‪.‬‬
‫‪SYSTEM‬‬
‫‪APPROCH‬‬
‫رويكرد‬
‫‪TECHNOLOGY‬‬
‫‪PLATFORM‬‬
‫ابزار‬
‫بازدهي انرژي‬
‫حمل و نقل‬
‫جامعه انرژي پايدار محوري‬
‫پايدار محوري‬
‫جامعه انرژي جامعه ‪3‬‬
‫جامعه‬
‫‪4‬‬
‫صنعت‬
‫مصارف‬
‫خانگي‬
‫جامعه‬
‫‪2‬‬
‫جامعه انرژي پايدار محوري‬
‫جامعه انرژي‬
‫پايدار محوري‬
‫جامعه ‪5‬‬
‫انرژي‬
‫الكتريكي‬
‫تجديد پذير‬
‫جامعه ‪6‬‬
‫جامعه ‪1‬‬
‫جامعه ‪8‬‬
‫بازرگاني‬
‫بخش‬
‫عمومي و‬
‫سالمت‬
‫‪TRESURE‬‬
‫جامعه ‪7‬‬
‫آموزش‬
‫انرژي حرارتي‬
‫تجديد پذير‬
‫شماي عناصر يك جامعه مبتني بر انرژي پايدار‬
‫رويكرد سيستمي به مديريت انرژي‬
‫نگرش جامع‬
‫طرحريزي و پروژه ها‬
‫عمليات فني‬
‫برنامه هاي رفتارهاي انساني‬
‫هر جزء مشابه كل سيستم است‪.‬‬
‫ديگر ‌‬
‫‪ ‬اجزاء يكي سيستم همانند سيستم كلي عمل مي كنند به عبارت ‌‬
‫نيز مانند سيستم كلي عمل مي كنند‪.‬‬
‫‪ ‬فرايندها (زيرسيستم ها ) ‌‬
‫در همه آنهاست‪.‬‬
‫‪ ‬نگرش جامع بدنبال همه ي حوزه ها ‌و فرايندها ‌و فرصت هاي موجود ‌‬
‫در نگرش جامع اصل پايداري‌ مهمترين اصل است ‪.‬‬
‫‪‌ ‬‬
‫موثر ‌و پويا بايستي به درك مفاهيم ‌و ارتباط بين زيرسيستمهاي مرتبط با آن توجه داشت ‪.‬‬
‫‪ ‬براي برپايي يك نظام مديريت انرژي ‌‬
‫پلت فرم مديريت انرژي‬
‫رويكردي جامع‬
‫هر جامعه اي عالقمند ست كه به سمت پايداري‬
‫بيشتري در مصرف انرژي حركت كند‪.‬‬
‫عناصر و جوامع فرعي كه در طرح پايدارسازي مشاركت‬
‫مي نمايند‬
‫ايجاد ارتباط و اتصال با نهادهاي‬
‫بخش خصوص ي و عمومي‬
‫پشتيباني هاي قابل جذب در جامعه با‬
‫انتخاب هاي دقيق و كارآمد براي ايجاد‬
‫جامعه مبتني بر انرژي پايدار‬
‫پشتيباني مديريت پروژه‬
‫پشتيباني مالي و تامين منابع‬
‫ابزارها‬
‫شبكه جامعه انرژي پايدار محور‬
‫پشتيباني فني‬
‫اتصال به نهادهاي موثر‬
‫مدل سيستم مديريت انرژي براساس استاندارد ‪ BS-EN-16001‬ويرايش ‪2009‬‬
‫محور ماهيتي اين سيستم بر بهبود عملكرد مصرف انرژي تنظيم شده است‪.‬‬
‫خط مش ي كيفيت‬
‫ي‬
‫طرحريز ‌‬
‫پايش و اندازه گيري‬
‫پياده سازي و عمليات‬
‫بازنگري مديريت‬
‫ارزيابي و اقدامات اصالحي‬
‫مميزي داخلي‬
‫اقدام اصالحي و پيشگيرانه‬
‫شماي كلي سيستم مديريت انرژي مطابق با ‪EN-16001-2009‬‬
‫سيستم مديريت انرژي‬
‫‪ -1‬دامنه كاربرد‬
‫‪ -2‬واژگان و تعاريف‬
‫‪ -3‬الزامات سيستم‬
‫‪ -1-3‬الزامات عمومي‬
‫‪ -2-3‬خط مش ي انرژي‬
‫‪ -3-3‬طرحريزي‌‬
‫‪ -1-3-3‬شناسايي و بازنگري جنبه هاي انرژي‬
‫‪ -2-3-3‬الزامات قانوني و ساير الزامات‬
‫‪ -3-3-3‬اهداف كالن و خر د و برنامه ها‬
‫‪ -1-4-3‬منابع‪ -‬وظايف‪ -‬مسئوليت و اختيار‬
‫‪ -2-4-3‬آگاهي – آموزش – صالحيت‬
‫‪ -4-3‬استقرار و عمليات‬
‫‪ -3-4-3‬ارتباطات‬
‫‪ -4-4-3‬مستندسازي سيستم‬
‫‪ -5-4-3‬كنترل مستندات‬
‫‪-6-4-3‬كنترل عملياتي‬
‫‪ -1-5-3‬پايش و اندازه گيري‬
‫‪ -2-35‬ارزيابي انطباق‬
‫‪ -5 -3‬بررس ي‬
‫‪ -3-5-3‬عدم انطباق‪ -‬اقدام اصالحي و پيشگيرانه‬
‫‪ -4-5-3‬كنترل سوابق‬
‫‪ -5-5-3‬مميزي داخلي سيستم‬
‫‪ -1-6-3‬كليات‬
‫‪ -6-3‬بازنگري سيستم توسط مديريت انرشد‬
‫‪ -2-6-3‬ورودي ها به بازنگري‬
‫‪ -3-6-3‬خروجي ها از بازنگري‬
‫هسته مركزي فعاليت هاي مهندس ي‬
‫انرژي از جنبه هاي مميزي‌‪ -‬طراحي –‬
‫اجرايي و كنترل‌‬
‫سيستم مديريت انرژي‬
‫فني‬
‫مديريتي‬
‫طرح‬
‫• مديريت اطالعات انرژي‬
‫• شناسايي وضع موجود‬
‫اجرا‬
‫• تامين انرژي‬
‫• طراحي‬
‫•پروژه ها‬
‫•رسيدگي و مميزي‌‬
‫كنترل‬
‫• پايش‬
‫• اندازه گيري‬
‫اقدام‬
‫• عملكرد سيستم‬
‫طرح‬
‫• خط مش ي‪ /‬اهداف ‪ /‬برنامه ها‬
‫• منابع‬
‫اقدا‬
‫م‬
‫طرح‬
‫اجرا‬
‫‪PDCA‬‬
‫كنترل‌‬
‫اجرا‬
‫• آموزش‬
‫• ارتباطات‬
‫• ابزار‪ ،‬ماشين آالت‬
‫كنترل‬
‫• اقدام اصالحي و پيشگيرانه‬
‫•مميزي داخلي‬
‫اقدام‬
‫• بازنگري مديريت‬
‫پلت فرم مديريت انرژي چيست؟‬
‫‪ENERGY MANAGEMENT PLATFORM‬‬
‫در حوزه هاي اصلي مصرف انرژي است كه‬
‫منجر به بهينه سازي‌ مصرف انرژي ‌‬
‫‌‬
‫يك زيرساخت كليت گرا به منظور‌ يكپارچه سازي‌ فرايندهاي‬
‫اهداف اصلي آن‬
‫• استفاده بهينه ‌از منابع مالي‬
‫• يكپارچه سازي‌ برنامه هاي تحقيقاتي با رويكرد خصوص ي سازي‌‬
‫• آموزش ‌و پياده سازي‌ سيستمهاي مديريت انرژي با رويكرد بهبود مستمر‬
‫در نهادهاي دولتي‪ ،‬دانشگاهها‪ ،‬پژوهشكده ها ‌و مشاوران مديريت انرژي مي باشد‪.‬‬
‫• ايجاد زنجيره ارزش ‌‬
‫حوزه هاي مرتبط با مديريت انرژي به عنوان يك سيستم سيستمها‬
‫توليد‬
‫حوزه ي مرتبط با‬
‫موضوع مورد بحث‬
‫در اين طرح‬
‫توزيع‬
‫مصرف‬
‫بازيافت و تجديد‬
‫نظام مديريت انرژي جامع‬
‫ساختمان و مصارف‬
‫خانگي‬
‫حمل ونقل‬
‫صنعت‬
‫پلت فرم تكنولوژي مديريت انرژي‬
‫ساير‬