Transcript کلیک کنید «راهنماي كشورى مراقبت بيماري سرخك(مرحله حذف)

‫معاونت سالمت‪-‬مرکز مدیریت بیماریهای واگیر‬
‫بنام خداوند جان و خرد‬
‫کز این برتر اندیشه برنگذرد‬
‫‪2‬‬
‫اهداف مراقبت سرخک‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫هر مورد سرخک وارده می تواند شروع کنندۀ یک‬
‫طغیان باشد بخصوص اگر در تماس با گروههای غیر‬
‫واکسینه قرار گیرد‪.‬‬
‫مراقبت و بررسی موارد بیماری و افراد در معرض‬
‫تماس به وقفه در گسترش بیماری کمک می نماید‪.‬‬
‫اطالعات بدست آمده از طریق مراقبت همچنین برای‬
‫ارزیابی پیشرفت در راستای اهداف حذف بیماری مورد‬
‫استفاده قرار می گیرد‪.‬‬
‫اطالعات مراقبت برای مشخصات افراد‪ ،‬گروهها و یا‬
‫مناطقی که نیازمند تالش بیشتری در جهت کاهش‬
‫بروز بیماری هستند مورد استفاده قرار می گیرد‪.‬‬
‫اطالعات مراقبت برای موارد زیر ضروری می باشد‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مستندسازی بار بیماری و توصیف مشخصات موارد‬
‫بیماری‬
‫پیشگویی‪ ،‬ثبت و بررسی طغیانها و همچنین اطمینان‬
‫از مدیریت مناسب موارد بیماری و تعیین علل وقوع‬
‫طغیانها‬
‫تعیین جمعیت های پرخطر‬
‫تهیه شواهدی مبنی بر اینکه نبود موارد ناشی از نبود‬
‫بیماری یا ناشی از ثبت و گزارش نامناسب است‪.‬‬
‫گزارش ورود ویروس به جامعه و تعیین تداوم انتقال‬
‫ویروس و تنوع ژنتیکی گونه های ویروسی در چرخش‪.‬‬
‫بکارگیری شاخص های اجرایی درمناطقی که نیاز به‬
‫تقویت نظام مراقبت دارند‪.‬‬
‫پایش پیشرفت به سمت دستیابی به اهداف کنترل و‬
‫حذف سرخک‪.‬‬
‫راه اندازی و تقویت سیستم مراقبت تشدید یافته سرخک‪:‬‬
‫اصول کلی‪:‬‬
‫‪ ‬یکی از استراتژیهای مهم راه اندازی سیستم مراقبت مؤثر‬
‫شامل تائید آزمایشگاهی موارد و طغیانها و پایش پوشش‬
‫واکسن می باشد‪ :‬در تمامی سطوح فعال – پوشش کل‬
‫جامعه ‪ -‬بررسی بر مبنای مورد بیماری‬
‫‪ ‬منظور از مراقبت بر مبنای مورد اینست که حداقل اطالعات‬
‫مورد نیاز به ازای هر مورد مشکوک جمع آوری گردد‪.‬‬
‫‪ ‬سیستم مراقبت تشدید یافته‪ :‬یکسان سازی و اتحاد سیستم‬
‫ها ‪:‬فعالیتهای موازی‪ ،‬ساختارهای مشابه و روندهای‬
‫عملیاتی ‪ ،‬یکسان در مسیر تقویت سیستم بکار گرفته می‬
‫شوند‪.‬‬
‫‪ ‬فعالیت های اساسی مراقبت شامل گزارش مورد‪ ،‬ثبت مورد‪،‬‬
‫بررسی (شامل تایید تشخیص)‪ ،‬تجزیه و تحلیل اطالعات‪،‬‬
‫فعالیتهای مداخله ای و کنترلی می باشد‪.‬‬
‫‪‬حذف سرخک ‪:‬‬
‫نبود موارد سرخک بومی در یک‬
‫دوره ی ‪ 12‬ماهه یا بیشتر با‬
‫وجود سیستم مراقبت مناسب ‪.‬‬
‫تعاریف مورد استفاده در سیستم مراقبت سرخک‪:‬‬
‫تعریف مورد مشکوک سرخک‪:‬‬
‫تعریف بالینی سرخک‪:‬‬
‫‪ .1‬فردی که توسط پزشک ‪ ،‬مشکوک به سرخک تشخیص‬
‫داده شود‪.‬‬
‫‪ .2‬یا هر فرد دارای تب و راش ماکولوپاپولر (غیر وزیکولر)‬
‫همراه با سرفه یا آبریزش از بینی و چشم (کوریزا)یا‬
‫التهاب ملتحمه(کونژکتیویت)‬
‫معیار آزمایشگاهی تشخیص سرخک‪:‬‬
‫‪ ‬وجود آنتی بادی ‪ IgM‬اختصاصی سرخک در بررسی‬
‫سرولوژی مورد مشکوک ‪،‬تایید کننده بیماری سرخک‬
‫می باشد‪.‬‬
‫طبقه بندی نهایی موارد مشکوک سرخک‬
‫همۀ موارد مشکوک باید در یکی از ‪ 4‬گروه‬
‫زیر طبقه بندی شوند‪:‬‬
‫‪ ‬مورد تایید آزمایشگاهی‬
‫‪ ‬مورد تایید بالینی‬
‫‪ ‬مورد مرتبط اپیدمیولوژیک‬
‫‪ ‬مورد مردود (رد شده)‬
‫طبقه بندی آزمایشگاهی سرخک‪:‬‬
‫طبقه بندی سرخک‪:‬‬
‫‪ ‬مورد تایید شده بالینی سرخک‪:‬‬
‫موردی که با تعریف مورد بالینی تطبیق دارد ولی نمونه کافی‬
‫خون نداشته است‪.‬‬
‫‪ ‬مورد تایید شدۀ آزمایشگاهی‪:‬‬
‫موردی که با تعریف مورد بالینی تطبیق دارد و بوسیلۀ آزمایشگاه‬
‫نیز تایید شده است‪.‬‬
‫‪ ‬مورد تایید شدۀ اپیدمیولوژیک‪:‬‬
‫موردی که با تعریف مورد بالینی تطبیق دارد و ارتباط اپیدمیولوژیک‬
‫با مورد تایید شدۀ آزمایشگاهی داشته است‪.‬‬
‫‪ ‬ارتباط اپیدمیولوژیک بعنوان تماس مستقیم با فرد تایید شده‬
‫آزمایشگاهی سرخک یا فرد دیگر دارای ارتباط اپیدمیولوژیک با‬
‫مورد سرخک در طی ‪ 28‬روز اخیر تعریف می گردد‪.‬‬
‫‪ ‬مورد مردود (رد شده)‪:‬‬
‫فرد مشکوکی که با تعریف بالینی یا آزمایشگاهی تطبیق ندارد‪.‬‬
‫مرگ ناشی از سرخک‪:‬‬
‫‪‬در اهداف مراقبتی مرگ ناشی از‬
‫سرخک شامل ‪:‬‬
‫‪‬هر مرگ ناشی از بیماری است‬
‫که در موارد تایید شده سرخک در‬
‫طی یک ماه از شروع بثورات‬
‫جلدی(راش)رخ دهد‪.‬‬
‫طبقه بندی موارد تایید شده سرخک بر اساس منبع عفونت‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫براساس منبع عفونت همه موارد تأئید شده سرخك بايستي‬
‫در يكي از پنج دستة زير طبقه بندي شوند ‪:‬‬
‫‪ .1‬مورد سرخك بومي‬
‫‪.2‬مورد سرخك وارده ‪ :‬مورد تایید شده ای است که‬
‫براساس مدارک اپیدمیولوژیک و یا شواهد ویرولوژیک در خارج از‬
‫کشور در طی ‪ 7 -21‬روز قبل از شروع راش در معرض تماس‬
‫بوده است‪.‬‬
‫‪.3‬مورد سرخك مرتبط به سرخك وارده ‪ :‬مورد تایید شده‬
‫ای است که براساس مدارک اپیدمیولوژیک و یا شواهد‬
‫ویرولوژیک بطور منطقه ای در قسمتی از زنجیرۀ انتقال یک‬
‫مورد وارده‪ ،‬در معرض تماس قرار گرفته است‪.‬‬
‫‪.4‬مورد سرخك با منبع نامعلوم آلودگي‪ :‬مورد تایید شده‬
‫ای است که منبع آلودگی آن شناسایی نشده است‪.‬‬
‫‪ .5‬مورد سرخك ناشي از واكسن ( سرخك واكسینال) ‪:‬‬
‫طبقه بندی موارد تایید شده سرخک بر اساس منبع عفونت‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫يك مورد مشكوك سرخك مي تواند در صورتیكه همة ‪ 5‬معیار‬
‫زير را داشته باشد بعنوان يك مورد مرتبط به واكسن تشخیص‬
‫داده شود‪:‬‬
‫بیمار بثورات دارد (همراه يا بدون تب) ولي سرفه يا ديگر عالئم‬
‫تنفسي مرتبط را ندارد ‪.‬‬
‫بثورات طي ‪ 7‬تا ‪ 14‬روز بعد از واكسیناسیون با واكسن حاوي‬
‫سرخك شروع شده است ‪.‬‬
‫نمونه خون فرد بیمار كه از نظر ‪ IgM‬سرخک مثبت است در‬
‫طي ‪ 8‬تا ‪ 56‬روز بعد از واكسیناسیون جمع آوري شده است ‪(.‬‬
‫بطور متوسط طي ‪ 14‬روز گذشته‪ ،‬بیمار واكسن حاوي سرخك‬
‫دريافت كرده باشد)‬
‫در بررسي محیط‪ ،‬مورد اولیه يا موارد ثانويه شناسايي نگردد‪.‬‬
‫بررسي محیط و آزمايشگاه جهت شناسايي ساير علت ها‬
‫موفق نباشد ( از جمله ناتواني در شناسايي ويروس وحشي‬
‫سرخك در كشت آزمايشگاهي)‬
‫کمیته طبقه بندی دانشگاهی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫به منظور طبقه بندی موارد مشکوک سرخک تشکیل میگردد‪.‬‬
‫این کمیته شامل اعضای زیر می باشد‪ :‬مدیر گروه مبارزه با‬
‫بیماریها‪ -‬کارشناس مسئول برنامه مراقبت سرخک‪ -‬یک نفر‬
‫متخصص عفونی یا داخلی بزرگساالن ‪ -‬یک نفر متخصص‬
‫اطفال (ترجیحاً فوق تخصص عفونی اطفال) و ترجیحاً یک نفر‬
‫اپیدمیولوژیست‪.‬‬
‫جهت افراد فوق ابالغ رسمی عضویت در کمیته توسط‬
‫دانشگاه صادر میگردد‬
‫ماهیانه با توجه به وجود موارد مشکوک سرخک گزارش شده‬
‫تشکیل جلسه داده و اقدام به طبقه بندی موارد نموده و پس‬
‫از تهیه صورتجلسه (در دو برگ) یک نسخه آن را به مرکز‬
‫مدیریت بیماریها ارسال می نماید‪.‬‬
‫(در موارد مشکل دار و مثبت واکسینال و تایید اپیدمیولوژیک بنا‬
‫به مورد در خصوص ارسال مدارک به سطح باالتر تصمیم گیری‬
‫خواهد شد)‬
‫نحوه مراقبت از موارد تماس بیماري‬
‫‪ ‬افراد در معرض تماس (بدون سابقه واكسیناسیون)با‬
‫فرد مبتال به سرخك در صورت نداشتن ممنوعیت‬
‫دريافت واكسن‪ ،‬بايستي واكسینه گردند‬
‫‪ ‬در صورتیكه امكان تجويز واكسن به هر علتي براي‬
‫آنان میسر نباشد‪ ،‬بايد‪ 14‬روز تحت مراقبت قرار بگیرند‬
‫و بروز تب در آنها بهعنوان احتمال شروع بیماري تلقي‬
‫گردد‪.‬‬
‫‪ ‬طول مدت استراحت و جداسازي اين افراد برمبناي‬
‫تشخیص پزشك معالج خواهد بود‪.‬‬
‫نحوه مراقبت از موارد تماس بیماري‬
‫‪ ‬افراد خانوادة فرد مشكوك كه واكسینه نشدهاند و‬
‫سن آنها بین ‪ 9‬ماه تا ‪ 12‬سال است‪ ،‬بايد در فاصلة‬
‫زماني كمتر از ‪ 72‬ساعت بعد از شروع عالئم در‬
‫بیمار‪ ،‬واكسینه شوند‪.‬‬
‫‪ ‬در مورد كودكان كمتر از ‪ 9‬ماه و زنان باردار‪ ،‬تجويز‬
‫ايمونوگلوبولین استاندارد (به مقدار ‪ 0/2‬میليلیتر‬
‫بهازاء هر كیلوگرم وزن و حداكثر ‪ 15‬میليلیتر) توصیه‬
‫شده است‪.‬‬
‫‪ ‬كلیه افراد دريافتكننده ايمونوگلوبولین اختصاصي‬
‫سرخك بايد ‪ 5‬ماه بعد واكسینه شوند‪( .‬تجويز‬
‫واكسن قبل از اين مدت‪ ،‬بياثر خواهد بود)‪.‬‬
‫نحوه مراقبت از موارد تماس بیماري‬
‫‪ ‬در مدارس بالفاصله بعد از تشخیص بالیني بیماري‪،‬‬
‫تمامي محصلین مدرسه بايد از نظر سابقة‬
‫واكسیناسیون و دريافت ‪ 2‬نوبت واكسن سرخك‬
‫بررسي شوند‬
‫‪ ‬در صورت تكمیل نبودن واكسیناسیون (بر اساس‬
‫كارت واكسن يا شناسنامه سالمت دانش آموز یا‬
‫حافظه معتبروالدين)‪ ،‬بالفاصله واكسینه گردند‪.‬‬
‫‪ ‬بررسي موارد در مدت ‪ 48‬ساعت بعد از شناسايي‬
‫مورد اولیه‪ ،‬ضروري است‪.‬‬
‫نحوه مراقبت از موارد تماس بیماري‬
‫‪ ‬اگر در يك كانون تجمعي (مدرسه‪ ،‬اداره‪ ،‬پادگان و ‪)...‬‬
‫يك مورد قطعي مبتال به سرخك گزارش گردد و‬
‫عالئمي از گردش ويروس در مدت سه هفته پس از‬
‫شروع ابتال نفر اول وجود داشته باشد‪ ،‬بايد تمامي‬
‫افراد ‪ 9‬ماه تا ‪ 12‬سال آن كانون بدون توجه به سابقة‬
‫واكسیناسیون‪ ،‬واكسینه شوند‪{.‬درصورت وقوع موارد مشکوک‬
‫یاقطعی درگروه سنی باالی‪12‬سال باید درهمان گروه سنی(تقسیم بندی گروههای‬
‫سنی‪5‬ساله می باشد‪).‬نیزعالوه برگروه سنی‪9‬ماهه تا‪12‬سال بدون درنظرگرفتن‬
‫سابقه واکسیناسیون اقدام به واکسینه نمودن افرادکرد‪}.‬‬
‫‪ ‬واکسیناسیون گروههای سنی‬
‫باالتراز‪12‬سال براساس نظرکمیته‬
‫دانشگاهی باهماهنگی مرکزمدیریت‬
‫انجام خواهدگرفت‪!!!!!!!.‬‬
‫نحوه مراقبت از موارد تماس بیماري‬
‫در بررسي موارد در یک منطقه یا محل‪،‬‬
‫‪ ‬در شهرهای بزرگ بايد در همان بلوك مسكوني و‬
‫‪ ‬در سایر شهرها درهمسايگان ( تا شعاع ‪ 1000‬متر) و‬
‫‪ ‬در منطقه روستایی در کل روستا‬
‫نسبت به پاسخگويي سئواالت زير و بیماريابي و واکسیناسیون تکمیلی‬
‫اقدام نمود‪:‬‬
‫‪ ‬آيا در ‪ 3‬هفته اخیر‪ ،‬مورد ديگري با عالئم مشابه ديده شده‬
‫است؟‬
‫‪ ‬وضعیت واكسیناسیون افراد زير‪ 12‬سال در اين منطقه چگونه‬
‫است؟‬
‫‪ ‬بیمار به چه مكانهايي (مدرسه‪ ،‬اداره‪ ،‬پادگان و‪ )...‬تردد نموده‬
‫است؟‬
‫‪ ‬بهمنظور پیشگیري در موارد تماس‪ ،‬از واكسن حاوي جزء سرخك (‪M‬‬
‫يا ‪ MR‬يا ‪ ) MMR‬استفاده گردد‪.‬‬
‫نحوه مراقبت از موارد تماس بیماري‬
‫پایش تماس های نزدیک (‪:)close contact‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫همه تماسهای نزدیک گروه سنی زیر ‪ 12‬سال با بیمار‬
‫مشکوک بدقت بمدت ‪ 3‬هفته از شروع عالئم بیمار‪ ،‬مورد‬
‫پایش قرار گیرند‪.‬‬
‫(تماسهایی که مورد پایش قرار می گیرند شامل همه‬
‫افرادی میشود که در یک خانه زندگی می کنند‪ ،‬یا سایر‬
‫تماسهای خیلی نزدیک با فرد مشکوک به بیماری در زمان‬
‫واگیری بیماری می باشد‪).‬‬
‫در پایش‪ ،‬موارد تماسی که ‪ 2‬دوز واکسن دریافت نکرده اند‬
‫مشکوک تلقی می شوند‪.‬‬
‫تماسهای مشکوک باید بسرعت واکسینه شوند و توصیه‬
‫شود در منزل استراحت نموده و حضور در اجتماعات به‬
‫حداقل برسد‪.‬‬
‫شاخص ها و اهداف پایش پیشرفت برنامۀ حذف سرخک‪:‬‬
‫پوشش واکسیناسیون‪:‬‬
‫‪ -1-1 ‬شاخص پوشش واکسیناسیون‪:‬‬
‫‪ -1-2 ‬هدف ‪ :‬دستیابی و حفظ حداقل ‪ %98‬پوشش با‬
‫دوز اول و دوز دوم واکسن سرخک در همۀ شهرستانها‬
‫و سطح کشور‬
‫اندازۀ طغیان‪:‬‬
‫‪ -2-1 ‬شاخص اندازۀ طغیان‪:‬‬
‫‪ -2-2 ‬هدف ‪ :‬حداقل ‪ %80‬طغیانها باید کمتر از ‪ 10‬مورد‬
‫تایید شدۀ سرخک داشته باشند‪.‬‬
‫شاخص ها و اهداف پایش پیشرفت برنامۀ حذف سرخک‪:‬‬
‫بروز‪:‬‬
‫‪ -3-1 ‬شاخص بروز‪:‬‬
‫‪ -3-2 ‬هدف بروز‪ :‬دستیابی به بروز کمتر از ‪ 1‬مورد تایید‬
‫شده سرخک در یک میلیون نفر در طی یکسال‪ ،‬به‬
‫استثنای موارد تایید شدۀ وارده ‪ ،‬می باشد‪.‬‬
‫گونه یا گونه های ویروس سرخک بومی(آندمیک)‪:‬‬
‫‪ -4-1 ‬شاخص‪ :‬تعداد موارد سرخک بومی‬
‫‪ -4-2 ‬هدف‪ :‬موارد سرخک صفر ناشی از گونه یا گونه‬
‫های بومی سرخک در طی حداقل ‪ 12‬ماه متوالی‬
‫شاخص ها و اهداف پایش پیشرفت برنامۀ حذف سرخک‪:‬‬
‫‪ ‬شاخص ‪ :1‬میزان گزارش دهی‪:‬‬
‫الف ‪ -‬در سطح ملی حداقل ‪ 2‬مورد مشکوک به ازای صد‬
‫هزار نفر باید گزارش شود‪( .‬به جز موارد مثبت‬
‫آزمایشگاهی و موارد مرتبط اپیدمیولوژیک)‬
‫ب ‪ -‬حداقل ‪ 1‬مورد مشکوک بطور سالیانه به ازای صد هزار‬
‫نفر در سطح شهرستان گزارش شود‪.‬‬
‫‪ ‬شاخص ‪ :2‬تایید آزمایشگاهی‪:‬‬
‫نمونه های کافی باید حداقل از ‪ %80‬موارد مشکوک سرخک‬
‫تهیه و بررسی شوند‪ .‬مواردی که دارای ارتباط‬
‫اپیدمیولوژیک با موارد تایید شده آزمایشگاهی هستند در‬
‫محاسبه این شاخص لحاظ نمی گردند‪.‬‬
‫شاخص ها و اهداف پایش پیشرفت برنامۀ حذف سرخک‪:‬‬
‫‪ ‬شاخص ‪ :3‬گزارش ویروس‪:‬‬
‫نمونه ها باید از ‪ %80‬موارد زنجیره های‬
‫انتقال جمع آوری شوند و بوسیلۀ یک‬
‫آزمایشگاه معتبر آزمایش شوند‪.‬‬
‫‪ ‬شاخص ‪ :4‬کفایت بررسی‪:‬‬
‫حداقل ‪ %80‬همۀ موارد گزارش شده باید در‬
‫طی کمتر از ‪ 48‬ساعت از زمان گزارش‬
‫تحت بررسی مناسب قرار گیرند‪.‬‬
‫فعالیت ها و روندهای مراقبت سرخک‪:‬‬
‫‪ -3‬سطح استان‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اطمینان از نظارت مناسب و کافی و حمایت فنی از شهرستانها ضروری‬
‫است‪.‬‬
‫بازنگری و بازبینی اطالعات دریافتی از شهرستانها قبل از ارسال آنها به‬
‫سطح کشوری (در صورت تأخیر در ارسال آمار از سطح شهرستان باید‬
‫موضوع بدقت مورد پیگیری قرار گرفته و تأخیرها جبران گردد) ارسال‬
‫اطالعات به سطح کشوری باید بسرعت و بدقت صورت پذیرد‪.‬‬
‫تجزیه و تحلیل الگو و روند بیماری‪ ،‬مقایسه اطالعات مراقبت با اطالعات‬
‫پوشش ایمنسازی‪ ،‬تهیه گزارش های منظم و فعال و تبادل آنها به سطوح‬
‫پایین تر (پسخوراند) و سطوح باالتر‪.‬‬
‫محاسبه میزان بروز بیماری به منظور مقایسه وقوع بیماری در زمانها و‬
‫مکانهای مختلف ضروری است‪ .‬به منظور محاسبه صحیح میزانها‪ ،‬دستیابی‬
‫به گروههای صحیح جمعیتی مهم می باشد‪.‬‬
‫انتقال آمار و اطالعات دریافتی از شهرستانها به سطوح ملی باید صورت‬
‫گیرد‪.‬‬
‫پایش اجرای مراقبت براساس شاخص های استاندارد و ارزیابی کلی برنامه‬
‫به منظور ارزشیابی آن‪ ،‬هر ‪ 6‬ماه باید صورت گیرد‪.‬‬
‫تهیه گزارشات ماهیانه در خصوص وضعیت جاری مراقبت بیماری سرخک‪.‬‬
‫تشکیل جلسات فصلی و تجزیه و تحلیل بیماری‬
‫تشکیل جلسات اضطراری در مواقع بروز طغیان‬
‫بررسی و مدیریت موارد سرخک‪:‬‬
‫‪-1‬بررسی موارد سرخک‪:‬‬
‫‪‬‬
‫درصد بررسی موارد مشکوک سرخک در طی ‪ 48‬ساعت اولیه از زمان گزارش‬
‫مورد در بیش از ‪ %80‬موارد‬
‫‪ -1-1 ‬هر مورد مشکوک سرخک باید دارای یک کد شناسایی مشخص باشد‪.‬‬
‫‪ -1-2 ‬هر مورد مشکوک سرخک باید بررسی شود‪ .‬یک نفر پرسنل دوره دیده باید‬
‫مسئول این کار باشد‪.‬‬
‫بررسی مناسب شامل موارد زیر است (حداقل)‪:‬‬
‫‪ ‬ویزیت منزل بیمار (بررسی بالینی و اپیدمیولوژیک مورد مشکوک و کلیه تماسهای‬
‫برقرار شده با سایرین)‪،‬‬
‫‪ ‬تکمیل اطالعات مرتبط (شامل زمان گزارش‪ ،‬زمان بررسی‪ ،‬زمان شروع راش‪،‬‬
‫زمان نمونه برداری‪ ،‬نوع راش‪ ،‬وجود یا عدم وجود تب‪ ،‬زمان واکسیناسیون‬
‫سرخک)‪.‬‬
‫‪ ‬ضروری است جهت هر مورد بیمار یک فرم بررسی اپیدمیولوژیک تکمیل گردد‪.‬‬
‫بررسی و مدیریت موارد سرخک‪:‬‬
‫‪-1‬بررسی موارد سرخک‪:‬‬
‫‪ -1-3 ‬نمونه ها در زمان مناسب و با توجه به زمان شروع عالیم‬
‫بالینی باید تهیه گردد تا تفسیر نتایج و دستیابی به اهداف بدقت‬
‫صورت پذیرد‪.‬‬
‫‪ -1-4 ‬نمونه های سرولوژی باید در طی ‪ 28‬روز اولیه از شروع راش‬
‫جمع آوری و تهیه گردد‪.‬‬
‫‪ ‬توصیه می گردد در اولین تماس با مورد مشکوک اقدام به نمونه‬
‫برداری گردد مگر اینکه مطمئن باشیم امکان دسترسی به بیمار‬
‫وجود دارد که در این حالت نمونه در روز ‪3-4‬پس از بروز راش تهیه‬
‫می گردد‪.‬‬
‫‪ ‬نمونه می تواند در مرکز بهداشتی درمانی یا در منزل بیمار تهیه‬
‫شده و با رعایت زنجیرۀ سرما منتقل گردد‪.‬‬
‫‪ -1-5 ‬نمونه های خون تهیه شده باید طی ‪ 7‬روز به آزمایشگاه‬
‫منتقل گردد‪ .‬هر نمونه باید دارای دوفرم ارسال نمونه تکمیل شده‬
‫باشد‪.‬‬
‫بررسی و مدیریت موارد سرخک‪:‬‬
‫‪-1‬بررسی موارد سرخک‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -1-6‬در صورتیکه بیش از ‪ 10‬مورد مشکوک وجود دارد جستجوی‬
‫فعال موارد باید بطور مشترک با نظام مراقبت فعال فلج شل حاد‬
‫انجام گیرد‪.‬‬
‫با ردیابی تماسها باید سعی در کشف منبع آلودگی نمود و در‬
‫معرض تماس بودن سایر مناطق را مشخص کرد‪.‬‬
‫مشخص نماید که آیا با موردی که تحت بررسی است در طی‬
‫‪ 7-21‬روز قبل از شروع راش در تماس بوده اند یا خیر (از جمله‬
‫تماس در مهدکودک ها‪ ،‬مدارس یا در دیگر شهرها و روستاها)‪.‬‬
‫به سایر مراکز مراقبتی که نزدیک این محل می باشند باید اطالع‬
‫رسانی گردیده و آنها نیز نسبت به بیماریابی اقدام نمایند‪.‬‬
‫همچنین در این جستجو باید بخش خصوصی در مطب ها نیز مورد‬
‫مالحظه و بررسی قرار گیرند‪.‬‬
‫بررسی و مدیریت موارد سرخک‪:‬‬
‫‪ -2‬مدیریت موارد سرخک‪:‬‬
‫‪ -2-1‬مدیریت موارد سرخک بدون عارضه‪:‬‬
‫‪ ‬بسیاری از کودکان بیماری سرخک بدون عارضه را‬
‫تجربه می کنند و فقط نیاز به اقدامات حمایتی دارند‪.‬‬
‫‪ ‬دادن ویتامین ‪ A‬در صورتیکه در منطقه کمبود شناخته‬
‫شدۀ ویتامین ‪ A‬و یا میزان باالی مرگ ناشی از‬
‫سرخک وجود دارد‪.‬‬
‫‪ ‬توصیه به مادران جهت درمان کودک در منزل تا زمانی‬
‫که عوارض بیماری ظاهر نشده است‪.‬‬
‫‪ ‬ایجاد حمایت تغذیه ای شامل تداوم تغذیه با شیر مادر‬
‫یا دادن غذاهای مایع در تعداد دفعات متوالی‬
‫بررسی و مدیریت موارد سرخک‪:‬‬
‫‪ -2‬مدیریت موارد سرخک‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫کنترل درجه تب بوسیله سرد نگهداشتن کودک‬
‫آموزش به والدین در خصوص ارجاع کودک بیمار به‬
‫پزشک در صورت بدتر شدن عالیم عمومی و یا ظاهر‬
‫شدن عالیم خطرناک‬
‫توضیح دادن به مادر در خصوص اینکه افزایش خطر بروز‬
‫اسهال‪ ،‬عفونت حاد دستگاه تنفسی و سایر عفونتها‬
‫در هفته های آتی پس از ابتال به سرخک وجود دارد و‬
‫تشویق آنها به دریافت سریع درمانها و توصیه های‬
‫طبی‬
‫ایمنسازی تماسهای مستقیم غیرایمن در صورتیکه در‬
‫طی ‪ 72‬ساعت اولیه تشخیص داده شوند‪.‬‬
‫بررسی و مدیریت موارد سرخک‪:‬‬
‫‪ -2‬مدیریت موارد سرخک‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -2-2‬مدیریت موارد سرخک دارای عارضه‪:‬‬
‫ارجاع بیماران به مراکز بهداشتی درمانی و سطوح باالتر جهت دریافت مراقبت‬
‫های مورد نیاز‬
‫پیگیری و اجرای مواردی که در مبحث موارد سرخک بدون عارضه در باال ذکر شد‪.‬‬
‫اطمینان از اینکه موارد بیمار‪ 2 ،‬دوز مناسب ویتامین ‪ A‬را دریافت کرده است‪.‬‬
‫تمیز کردن ضایعات چشمی و درمان آنها با پماد تتراسیکلین یک درصد چشمی (‪3‬‬
‫بار در روز بمدت ‪ 7‬روز) در مواردی که ضایعات قرنیه وجود دارد چشم با یک پد باید‬
‫پوشانیده شود‪.‬‬
‫تجویز ویتامین ‪ A‬در جهت کاهش ریسک ضایعات چشمی بالقوه کور کننده بسیار‬
‫مهم است؛ در این حالت دوز سوم ویتامین ‪ A‬در حدود ‪4‬هفته بعد داده می شود‪.‬‬
‫ترشحات گوشها تمیز و با آنتی بیوتیک مناسب درمان گردد‪.‬‬
‫موارد مشکوک آنسفالیت به بیمارستان ارجاع گردد‪.‬‬
‫سوءتغذیه و اسهال با مایعات کافی و رژیم غذایی با کیفیت باال درمان گردد‪.‬‬
‫پنومونی با آنتی بیوتیک مناسب درمان گردد‬
‫بررسی و مدیریت موارد سرخک‪:‬‬
‫‪ -2‬مدیریت موارد سرخک‪:‬‬
‫جدول دوز پیشنهادی ویتامین ‪ A‬جهت درمان سرخک‬
‫گروه سنی‬
‫بالفاصله در هنگام تشخیص‬
‫روز دوم‬
‫نوزادان کمتر از ‪ 6‬ماه‬
‫‪ 50،000‬واحد‬
‫‪ 50،000‬واحد‬
‫نوزادان ‪ 6 -110‬ماه‬
‫‪ 100،000‬واحد‬
‫‪ 100،000‬واحد‬
‫کودکان ‪ 12‬ماه و بیشتر‬
‫‪ 200،000‬واحد‬
‫‪ 200،000‬واحد‬
‫بررسی و کنترل طغیان سرخک‪:‬‬
‫بررسی طغیان سرخک‪:‬‬
‫‪ WHO-EMRO ‬آستانۀ طغیان بیماری سرخک را‬
‫بعنوان وقوع ‪ 4‬مورد یا بیشتر موارد بالینی سرخک‬
‫گزارش شده در یک مرکز بهداشتی درمانی یا در یک‬
‫منطقه جغرافیایی در طی یک هفته تعریف می کند‪.‬‬
‫‪ ‬در زمانی که ‪ 3‬مورد یا بیشتر در یک طغیان براساس‬
‫آزمایشگاه تایید شوند‪ ،‬تحت عنوان طغیان تایید شده‬
‫سرخک تعریف می گردد‪.‬‬
‫‪ ‬در کشورهایی که در مرحله حذف می باشند وجود‬
‫یک مورد انفرادی سرخک تایید شدۀ آزمایشگاهی‬
‫بعنوان یک طغیان تایید شده سرخک در نظر گرفته‬
‫می شود‪.‬‬
‫بررسی و کنترل طغیان سرخک‪:‬‬
‫بررسی طغیان سرخک‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -1-3‬فرد مسئول تعیین شده جهت مراقبت باید تیم شهرستان را‬
‫در مورد وقوع خوشه های موارد بیماری در اسرع وقت و با وسیلۀ‬
‫ارتباطی مناسب (تلفن‪ ،‬فاکس و‪ )...‬آگاه نماید‪.‬‬
‫‪ -1-4‬تیم شهرستان باید هدایت بررسی طغیان را بر عهده گیرد‪.‬‬
‫‪ -1-5‬همۀ طغیان های مشکوک سرخک باید از نظر عفونت با‬
‫ویروس سرخک مورد تایید قرار گیرند‪.‬‬
‫نمونه خون جهت جداسازی ویروس و ژنوتیپ آن باید برای تایید‬
‫آزمایشگاهی طغیان در آن منطقه تهیه گردد‪ .‬در صورتیکه شک به‬
‫گسترش طغیان در مناطق مجاور وجود دارد از هر منطقه نمونه‬
‫خون بایستی تهیه گردد مگر اینکه هیچ ارتباط اپیدمیولوژیکی در بین‬
‫این مناطق مشاهده نگردد‪.‬‬
‫‪ -1-6‬نتایج آزمایشگاهی باید ظرف مدت ‪ 7‬روز پس از دریافت نمونه‬
‫ها‪ ،‬گزارش گردد‪.‬‬
‫اما در طی طغیانها آزمایشگاه باید نتایج را طی ‪ 24‬ساعت پس از‬
‫دریافت نمونه ها گزارش نماید‪.‬‬
‫بررسی و کنترل طغیان سرخک‪:‬‬
‫بررسی طغیان سرخک‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -1-7‬در هنگامی تاییدطغیان اطالع رسانی سیستم‬
‫بهداشتی به سایر مراکز‪ ،‬مطب ها‪ ،‬پزشکان‬
‫تشدید عملیات مراقبت فعال و یافتن موارد در منطقه و‬
‫مناطق مجاور‬
‫‪ -1-8‬تهیه لیست خطی از تمامی موارد بعدی‬
‫‪ -1-9‬شروع پاسخهای مناسب درطغیان تایید شده ‪ :‬مدیریت‬
‫فوری موارد‪ -‬جداسازی موارد تماس‪ ،‬واکسیناسیون مناطق‬
‫نزدیک و مجاور ‪ -‬موارد تماس که ‪ 2‬دوز واکسن را دریافت‬
‫نکرده اند بعنوان موارد حساس تلقی می گردند‪ .‬تماسهای‬
‫مشکوک باید فوراً واکسینه شده و توصیه به جداسازی موارد‬
‫و پیشگیری از رفتن آنها به مدارس‪ ،‬محل کار یا اماکن‬
‫تجمعی‬
‫تماس با بیمار باید محدود به اعضای خانواده که فوراً واکسینه‬
‫شده اند و یا سابقۀ ابتالی قبلی به سرخک دارند گردد و‬
‫بطور ویژه از تماس با نوزادان یا کودکانی که در خانه بوده و‬
‫واکسینه نشده اند جلوگیری بعمل آید‪.‬‬
‫بررسی و کنترل طغیان سرخک‪:‬‬
‫بررسی طغیان سرخک‪:‬‬
‫‪ -1-10 ‬بررسی تمام موارد تماس و مکانهایی که تردد در آنها‬
‫بوسیله بیمار در طی ‪ 7 -18‬روز قبل از شروع راش صورت گرفته‬
‫است‬
‫‪ -1-11 ‬انجام ایمنسازی در پاسخ به طغیان صورت گیرد‪.‬‬
‫‪ -1-12 ‬در اپیدمیهای تائید شده باید تیم پاسخ دهی (از قبیل‬
‫کمیته اپیدمی یا تیم واکنش سریع) بکار گرفته شوند‬
‫‪ -1-13 ‬اطالعات تجزیه و تحلیل شده و جهت تعیین گسترش‬
‫طغیان و گروه جمعیتی در معرض خطر بکار گرفته شوند‪.‬‬
‫‪ -1-14 ‬تیم شهرستان باید نقشۀ نقطه ای و منحنی اپیدمی را‬
‫ظرف مدت ‪ 2‬هفته به سطح استانی ارسال کند‪ .‬بررسی های‬
‫تحلیلی بیشتر در پایان طغیان باید انجام گیرد‪.‬‬
‫‪ -1-15 ‬هنگامی در سطح شهرستان طغیان به انتها رسیده است‬
‫که هیچ مورد مشکوک جدیدی از بیماری بمدت بیش از ‪ 3‬هفته‬
‫دیده نشود و همه مناطق مجاور نیز مورد جدیدی را در طی مدت‬
‫مشابه گزارش نکنند‪.‬‬
‫راهنمای قدم به قدم بررسی طغیان سرخک ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪-‬‬
‫‪-1‬تائید تشخیص ‪ - :‬بررسی آزمایشگاهی موارد مشکوک سرخک‬
‫جمع اوری‬‫جمع اوری یک نمونه خون در اولین مراجعه مورد مشکوک‬
‫‪-2-1‬برقراری ارتباط ویرولوژیک‬
‫مناسب نمونه های گلو و نازوفانکس و ادرار‬
‫(اپیدمیولوژیک) با موارد تایید شده آزمایشگاهی‬
‫‪-1-2‬متغیرهای‬
‫‪-2‬شناسایی و بررسی موارد مشکوک سرخک ‪:‬‬
‫‬‫اساسی مورد نیاز در مراقبت عبارت اند از‪ - :‬سن‪/‬جنس‪/‬محل اقامت‬
‫ تاریخ دریافت اخرین نوبت واکسیناسیون سرخک و‬‫تاریخ شروع راش‬
‫ منبع‬‫ تاریخ جمع آوری نمونه های خون‬‫تعداد روزهای دریافتی‬
‫ تماس با مورد‬‫امتحانی تماس در طی ‪ 18-7‬روز قبل از شروع راش‬
‫ مسافرت به کشورهای دیگر دارای‬‫سرخک تایید شده آزمایشگاهی‬
‫گردش ویروس سرخک‬
‫ انتقال احتمالی بیماری به دیگران ‪3‬روز قبل تا ‪ 4‬روز بعد از شروع راش‬‫‪ -3‬توصیف طغیان ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تعداد کلی موارد تائید شده‬
‫انتشار منحنی و وضعیت واکسیناسیون مواد سرخک تایید شده‬
‫نقاط یا محل های گردش ویروس سرخک (نقشه بیماری)‬
‫وضعیت واکسیناسیون و سن اولین فرد مبتال در هر خانواده ی الوده به بیماری‬
‫مدت وقوع اپیدمی (منحنی اپیدمیولوژیک بیماری) یا طغیان‬
‫‪ -2-2 ‬سواالتی که باید پرسیده شود ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫بیمار کجا متولد شده است ؟‬
‫چه موقع بیمار در محل اقامت خود ساکن شده است؟‬
‫ایا موارد دیگری از بیماری در خانه وجود دارد؟‬
‫ایا بیمار کار می کند یا در حال تحصیل است؟‬
‫بیمار چگونه به محل کار یا تحصیل رفت و امد می کند؟‬
‫ایا موارد دیگری از بیماری در محل کار یا تحصیل وجود‬
‫دارد؟‬
‫بیمار در کدام یک از مراکز اجتماعی تردد دارد (بازار‬
‫باشگاه مدارس)؟‬
‫ایا موارد دیگری از بیماری در گروه های اجتماعی مساجد‬
‫یا سایر اماکن وجود دارد؟‬
‫راهنمای قدم به قدم بررسی طغیان سرخک ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -4‬تعیین (شناسایی) منبع طغیان‬
‫‪ ‬انجام اپیدمیولوژی کالسیک (چه کسی از چه کسی بیماری را گرفته؟)‬
‫‪ ‬انجام اپیدمیولوژیک مولکوالر از طریق تجزیه و تحلیل ژنوتیپ ویروس های‬
‫جدا سازی شده ی سرخک‬
‫‪ -5 ‬تعیین عوامل خطر بیماری سرخک (اپیدمیولوژی تحلیلی) ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫سن و وضعیت واکسیناسیون موارد‬
‫مسافرت به مناطقی که در ان ها سرخک بومی است‬
‫شغل (کارکنان بهداشتی‪،‬راهنماهای جهانگردان و‪)...‬‬
‫مراکز مهد کودک‪،‬مدارس‬
‫مراجعه یا بازدید از مراکز بهداشتی درمانی‬
‫عوامل خطر ویژه از قبیل ‪،HIV‬بیماری های نقص ایمنی‬
‫باید گزارش کاملی از وضعیت طغیان تهیه گردد ‪.‬‬
‫گزارش باید شامل اجزای اساسی زیر باشد ‪:‬‬
‫مقدمه ‪ -‬روش مراقبت ‪ -‬توصیف طغیان – تجزیه و تحلیل‬
‫طغیان – اقدامات کنترلی – مشکالت – بحث و نتیجه گیری‬
‫پشتیبانی آزمایشگاهی در مراقبت سرخک ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫انجام آزمایشات جهت تایید تشخیص سرخک بالینی ضروری بوده و قسمت اساسی از سیستم مراقبت می‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫از هر مورد مشکوک سرخک باید بررسی آزمایشگاهی به عمل اید‪ .‬جمع آوری بوقع و مناسب‪،‬چرخش کار‬
‫مشخص‪،‬حمل و نقل‪،‬نگهداری نمونه ها و روش آزمایشگاهی مناسب‬
‫‪ -1-1‬تهیه ی یک نمونه خون پس از شروع راش از فرد مشکوک به سرخک ‪ :‬نمونه هایی که در روز‬
‫شروع راش تهیه می شوند ممکن است از نظر ‪ IgM‬سرخک منفی بوده و آزمایش سرمی نیاز به تکرار داشته‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪ -2-1‬نمونه های تهیه شده باید به سرعت به آزمایشگاه کشوری منتقل شوند ‪ :‬نمونه های تهیه‬
‫شده باید ظرف ‪ 3‬روز (حد اکثر ‪ 7‬روز) از زمان جمع اوری به آزمایشگاه ارسال گردد‪.‬‬
‫در صورتی که نمونه های مورد نیاز جهت جدا سازی ویروسی همزمان با نمونه ی خون به آزمایشگاه ارسال‬
‫نگردد باید به طور مناسب نگهداری شوند‪.‬‬
‫‪ -3-1‬تست آزمایشگاهی جهت گزارش ‪ IgM‬اختصاصی سرخک ‪ ،‬روش الیزا (‪ )ELISA‬می باشد‪.‬‬
‫‪ -4-1‬انتی بادی ‪ IgM‬اختصاصی سرخک در ابتدا ظاهر شده و می تواند در فاصله ی کوتاهی پس از شروع‬
‫راش گزارش گردد‪ .‬این انتی بادی در حدود یک هفته بعد به حد اکثر میزان خود می رسد و سپس به تدریج‬
‫کاهش یافته و بندرت در ‪ 6‬هفته پس از شروع راش قابل گزار ش می باشد‪.‬‬
‫انتی بادی های ‪ IgM‬حدود ‪ 2‬هفته پس از شروع راش به حد اکثر خود رسیده وتا سال ها بعد از بیماری قابل‬
‫گزارش می باشد‪.‬‬
‫‪ -5-1‬نمونه های سرمی که از نظر ‪ IgM‬سرخک منفی هستند باید از نظر سرخچه مورد بررسی‬
‫قرار گیرند‪.‬‬
‫تایید آزمایشگاهی سرخچه در نمونه هایی که در طی ‪ 28‬روز اولیه پس از شروع راش تهیه شده باشند صورت‬
‫می گیرد ‪.‬‬
‫توصیه می شود نمونه ی دوم سرمی ‪ 20-10‬روز پس از شروع بیماری در صورتی که سرخک و سرخچه ی‬
‫همچنان مشکوک بوده و نتایج آزمایشگاهی ‪ IgM‬سرخک و سرخچه که در طی ‪ 5-4‬روز پس از شروع راش‬
‫تهیه شده منفی است‪،‬تهیه گردد‪.‬‬
‫‪ -6-1‬اطالعات اپیدمیولوژیک موارد بیماری به همراه نمونه ها باید به آزمایشگاه ارسال گردد‪.‬‬
‫‪ -1‬سرولوژی سرخک ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫پشتیبانی آزمایشگاهی در مراقبت سرخک ‪:‬‬
‫‪-2 ‬گزارش‪،‬جداسازی‪،‬ژنوتیپ ویروسی‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -1-2‬باید جمع اوری نمونه ها جهت جدا سازی ویروسی‬
‫همزمان با جمع اوری نمونه ها جهت تایید سرولوژی‬
‫سرخک انجام گیرد‪.‬‬
‫سواب گلو؛نمونه های نازوفانکس یا ‪ 50-10‬میلی لیتر از‬
‫ادرار جهت جداسازی ویروسی باید در طی ‪ 5-3‬روز اولیه‬
‫شروع راش جمع اوری گردد‪.‬‬
‫‪ -2-2‬ویروس سرخک به حرارت بسیار حساس بوده ونمونه‬
‫ها با رعایت زنجیره ی سرما در طی ‪ 48‬ساعت اولیه تهیه‬
‫ی نمونه به ازمایشگاه منتقل گردد‪.‬‬
‫‪ -3-2‬ترکیب ژنتیکی ویروس های سرخک نوع وحشی جدا‬
‫سازی شده از موارد تایید شده ی ازمایشگاهی منشا‬
‫ویروس های سرخک داخلی یا وارده را افتراق می دهند‬
‫در مواردی که فرد در طی ‪ 6‬هفته قبل از نمونه برداری‬
‫واکسینه شده باشد باید این موضوع به ازمایشگاه اطالع‬
‫داده شود‪.‬‬
‫پشتیبانی آزمایشگاهی در مراقبت سرخک ‪:‬‬
‫‪-3 ‬شبکه ی ازمایشگاهی سرخک‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -1-3‬ازمایشگاه های مرجع منطقه ای ‪:‬‬
‫در منطقه ی ‪ 2‬ازمایشگاه در کشور های عمان و تونس به‬
‫عنوان ازمایشگاه های مرجع منطقه ای تعیین گردیده اند‪.‬‬
‫‪ -2-3‬آزمایشگاه کشوری‪:‬‬
‫ازمایشگاه سرخک مستقر در دانشکده ی بهداشت دانشگاه‬
‫تهران بعنوان ازمایشگاه کشوری سرخک عهده دار وظایف زیر‬
‫می باشد‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫انجام آزمایشات معتبر‬
‫جمع آوری و ارسال نمونه های ویروسی جداسازی شده به آزمایشگاه‬
‫های مرجع منطقه ای‬
‫کنترل کیفیت از طریق انجام آزمایشات سالیانه و ارسال نمونه های‬
‫منتخب به آزمایشگاه های مرجع جهت دریافت تاییدیه و انجام بررسی‬
‫های سرولوژی اپیدمیولوژیک ضروری‬
‫انجام فعالیت های آموزشی و باز آموزی‬
‫پسخوراند ‪:‬‬
‫‪ ‬پسخوراند های منظم باید به کلیه ی افراد و‬
‫سطوحی که در سیستم مراقبت سرخک درگیر‬
‫هستند باید ارسال گردد‬
‫‪ ‬در پسخوراند موارد زیر مورد مالحضه قرار گیرد‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تعداد و محل گزارش موارد‬
‫ارزشیابی سریع و دقیق سطوح گزارش دهی مراقبت‬
‫اطالعات مرتبط به تاثیر واکسیناسیون و فعالیت های کنترلی‬
‫توصیه های خاص در خصوص حل مشکالت شایع‬
‫‪ ‬تقدیر از افرادی که کارشان را به نحو احسن انجام‬
‫داده اند‪.‬‬
‫‪ ‬پسخوراند جهت تاثیر گزاری بهتر باید بصورت‬
‫هفتگی یا ماهیانه در نظام مراقبت سرخک تهیه‬
‫شده و به سطوح مربوط ارسال گردد‪.‬‬
‫سیستم گزارشدهي ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫سیستم گزارشدهي شامل موارد ذيل است ‪:‬‬
‫گزارش فوري تلفني‬
‫گزارش ماهیانه ‪ :‬گزارشدهي از تمامي سطوح بهداشتي و درماني (بخش دولتي‬
‫(از محیط تا باالترين سطح) و ثبت آن‪ :‬فرم لیست خطی‬
‫‪‬‬
‫‪-1‬‬
‫‪‬‬
‫‪-2‬‬
‫و بخش خصوصي) گزارش ماهیانه از طريق تكمیل فرمهاي بررسي اپیدمیولوژيك و لیست‬
‫خطي‪ ،‬انجام ميپذيرد ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫الف) فرم بررسي اپیدمیولوژيك موارد ‪ :‬اين فرم براي هر مورد بیمار‪ ،‬تكمیل ميشود و هر ماه به مركز مديريت‬
‫بیماريها‪ ،‬ارسال ميگردد‪.‬‬
‫ب) فرم لیست خطي موارد ‪ :‬اين فرم تمامي اطالعات مورد نیاز در گزارش تلفني موارد مشكوك به سرخك را‬
‫داراست و هرماه به مركز مديريت بیماريها ارسال ميگردد‪.‬‬
‫ج)فرم گزارش اقدامات کنترلی دراطرافیان بیمارمظنون‬
‫د)فرم خالصه اطالعات فعالیتهای بعمل آمده دربرنامه سرخک‪،‬سرخجه و‪CRS‬‬
‫گزارش صفر هفتگی وماهیانه‬
‫‪ :‬اگر در سطح دانشگاه‪ ،‬موردي‬
‫‪-3‬‬
‫از بیماری وجود نداشت‪ ،‬گزارش صفرهفتگی و ماهیانه‪ ،‬ارسال ميگردد‪(.‬فرم بیماریهای قابل‬
‫پیشگیری باواکسن)‬
‫توجه ‪:‬‬
‫* فرم بررسي اپیدمیولوژيك بهوسیلة پزشك تیم بررسي شهرستان‪،‬‬
‫* فرم لیست خطي و فرم گزارش ماهانه موارد بیماريهاي قابل پیشگیري با واكسن بهوسیلة‬
‫كارشناس مبارزه با بیماريهاي مسئول برنامه سرخك‬
‫* تیم بررسي‪ ،‬شامل‪ :‬پزشك‪ ،‬كارشناس يا كاردان مبارزه با بیماريها‪ ،‬تكنسین آزمايشگاه‬
‫(نمونهگیر) است‪( .‬تركیب اعضاي تیم بررسي براساس امكانات پرسنلي هر دانشگاه‪ ،‬قابل‬
‫تغییر می باشد‪ ،‬اما گذراندن آموزشهاي الزم براي اعضاي تیم‪ ،‬ضروري است)‪.‬‬
‫کیفیت مراقبت سرخک ‪:‬‬
‫‪ ‬به منظور تایید حذف سرخک ضروری است که‬
‫کیفیت سرخک از نظر‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫موارد ثبت نشده ‪،‬‬
‫موارد بررسی نشده ‪،‬‬
‫موارد گزارش نشده ‪،‬‬
‫توانایی سیستم جهت ثبت موارد انفرادی‬
‫تعیین گردد‪.‬‬
‫‪ ‬اطالعات مراقبت باید نشان دهنده ی عدم‬
‫شواهد انتقال ویروس داخلی سرخک در یک‬
‫دوره ی زمانی حد اقل ‪ 3‬سال از زمانی که‬
‫سیستم مراقبت در سطح اجرایی مورد نیاز جهت‬
‫دریافت تاییدیه ی فعال (حفظ) شده ‪ ،‬باشد ‪.‬‬
‫تعاریف‬
‫‪ ‬کنترل سرخک ‪:‬‬
‫کاهش موارد مرگ و بیماری زایی سرخک بر اساس اهداف از پیش تعیین‬
‫شده را کنترل سرخک می گویند ‪ .‬می باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬حذف سرخک ‪:‬‬
‫وضعیتی است که در یک منطقه جغرافیایی بزرگ انتقال بومی سرخک‬
‫متوقف شده است و انتقال مداوم بدلیل ورود موارد وارده ی سرخک رخ‬
‫نمی دهد ‪.‬در این مرحله اقدامات مداخله ای مورد نیاز است‪.‬‬
‫‪ ‬ریشه کنی سرخک ‪:‬‬
‫قطع انتقال جهانی سرخک منتج از تالش های عمده ی بعمل آمده ی ریشه‬
‫کنی سرخک نامیده میشود‪.‬روش های مداخله ای ممکن است نیاز به‬
‫تداوم بیشتری نداشته باشد‪.‬ریشه کنی بیان گر تجمع تالش های موفقیت‬
‫آمیز حذف در همه ی کشور ها می باشد‪.‬‬
‫‪ ‬طغیان ‪:‬‬
‫تعداد موارد مشاهده شده ی بیماری از موارد معمولی مورد انتظار در یک‬
‫منطقه ی جغرافیایی و در یک زمان مشابه می باشد‪.‬تعریف طغیان بر‬
‫اساس کشور و مرحله ی کنترل متفاوت می باشد‪.‬‬
‫تعاریف‬
‫‪ ‬انتقال سرخک بومی ‪:‬‬
‫وجود انتقال پیوسته ویروس سرخک داخلی یا وارده که به مدت یک دوره ی ‪12‬‬
‫ماهه یا بیشتر در یک منطقه ی جغرافیایی مشخص تداوم داشته باشد‪.‬‬
‫‪ ‬زنجیره ی انتقال یا زنجیره ی طغیان ‪:‬‬
‫زمانیکه دو مورد تایید شده یا بیشتر بطور گذرا به هم مرتبط بوده(با فاصله ی‬
‫‪ 21-7‬روز از شروع راش در موارد بیماری ) و از نظر اپیدمیولوژیک و یا‬
‫ژنتیکی با هم ارتباط داشته باشند ‪.‬‬
‫‪ ‬موارد وارده ی سرخک ‪:‬‬
‫موارد سرخکی که خارج از منطقه یا کشور در طی ‪ 21-7‬روز قبل از شروع راش‬
‫در معرض تماس بوده و شواهد اپیدمیولوژیک و ویرولوژیک نیز داللت بر این‬
‫موضوع دارد ‪.‬‬
‫‪ ‬موارد مرتبط به سرخک وارده ‪:‬‬
‫مواردی هستند که به عنوان قسمتی از زنجیره ی انتقال ایجاد شده با مورد‬
‫وارد به عنوان منبع ‪ ،‬بطور منطقه ای آلودگی را کسب کرده اند و شواهد‬
‫اپیدمیولوژیک و ویرولوژیک نیز داللت بر این موضوع دارند‪.‬‬
‫تعاریف‬
‫‪ ‬حذف سرخک ‪:‬‬
‫نبود موارد سرخک بومی در یک دوره ی ‪ 12‬ماهه یا بیشتر با وجود سیستم‬
‫مراقبت مناسب ‪.‬‬
‫‪ ‬استقرار مجدد انتقال سرخک ‪:‬‬
‫استقرار مجدد انتقال بومی وضعیتی در یک منطقه ی جغرافیایی خاص یا کشور‬
‫است که شواهد اپیدمیولوژیک و ویرولوژیک داللت بر وجود زنجیره ی انتقال‬
‫ویروسی تایید شده ی آزمایشگاهی بمدت یک دوره ی ‪ 12‬ماهه یا بیشتر‬
‫بطور مداوم و بدون توقف دارد ‪.‬‬
‫‪ ‬حذف سرخک در سطح کشوری ‪:‬‬
‫قطع انتقال ویروس سرخک بومی بمدت یک دوره ی ‪ 12‬ماهه با وجود سیستم‬
‫مراقبت منا سب‪.‬‬
‫‪ ‬حذف سرخک در سطح منطقه ‪:‬‬
‫قطع انتقال ویروس سرخک بومی در تمامی کشور های منطقه مدیترانه‬
‫شرقی بمدت بیش از ‪ 12‬ماه با وجود یک سیستم مراقبتی با کیفیت باال ‪.‬‬
‫‪ ‬حذف تایید شده (تایید حذف) ‪:‬‬
‫نبود موارد سرخک بومی به مدت یک دوره ‪ 36‬ماهه با وجود سیستم مراقبت‬
‫مناسب ‪.‬‬
‫تعاریف‬
‫‪ ‬تب‪:‬‬
‫باال رفتن درجه حرارت بدن بیش از ‪ 37/8‬درجه سانتیگراد دهانی یا ‪ 38/2‬درجه‬
‫سانتیگراد مقعدی را تب می گویند‪ .‬درجه حرارت بدن در اوایل صبح از‬
‫کمترین مقدار و در اواخر غروب بیشترین مقدار می باشد (این تفاوت درجه‬
‫حرارت بیش از ‪ 0/6‬درجه سانتیگراد نمی باشد‪ ).‬درجه حرارت دهانی بطور‬
‫معمول ‪ 0/6‬درجه سانتیگراد از درجه مقعدی کمتر است‪ .‬درجه حرارت زیر‬
‫بغل بطور معمول ‪ 0/6‬درجه سانتیگراد از درجه حرارت دهانی کمتر است‪.‬‬
‫‪ ‬راش ماکولویاپولر‪:‬‬
‫تغییر رنگ پوست به قرمز با حاشیه مشخص که همراه با تودۀ برجسته‪ ،‬قابل‬
‫لمس و تو ُپر باشد‪( .‬اندازۀ ضایعات کوچکتر از ‪ 0/5 -1‬سانتیمتر است)‪.‬‬
‫مقایسه بازدید انجام شده از مراکز شهری نسبت به تعداد موجود‬
‫‪450‬‬
‫‪400‬‬
‫‪350‬‬
‫‪300‬‬
‫‪250‬‬
‫‪200‬‬
‫‪150‬‬
‫‪100‬‬
‫‪50‬‬
‫‪0‬‬
‫آذربايجان شرقی(تبریز)‬
‫آذربايجان غربی(ارومیه)‬
‫اردبیل‬
‫اصفهان‬
‫ايران‬
‫ايالم‬
‫بابل‬
‫بوشهر‬
‫تهران‬
‫جهرم‬
‫چهارمحال وبختیاری(شهرکرد)‬
‫خراسان جنوبی(بیرجند)‬
‫خراسان رضوی(مشهد)‬
‫خراسان شمالی(بجنورد)‬
‫خوزستان(اهواز)‬
‫رفسنجان‬
‫زابل‬
‫زاهدان‬
‫زنجان‬
‫سبزوار‬
‫سمنان‬
‫شاهرود‬
‫شهیدبهشتی‬
‫فارس‬
‫فسا‬
‫قزوين‬
‫قم‬
‫کاشان‬
‫کردستان(سنندج)‬
‫کرمان‬
‫کرمانشاه‬
‫کهگیلويه وبويراحمد(یاسوج)‬
‫گلستان(گرگان)‬
‫گناباد‬
‫گیالن(رشت)‬
‫لرستان(خرم آباد)‬
‫مازندران(ساری)‬
‫مرکزی(اراک)‬
‫هرمزگان(بندرعباس)‬
‫همدان‬
‫يزد‬
‫مراکز بهداشتی درمانی شهری تعداد مراکز موجود‬
‫مراکز بهداشتی درمانی شهری تعدادبازدید انجام شده‬
‫مقایسه بازدید از مراکز روستایی نسبت به تعداد موجود‬
‫‪180‬‬
‫‪160‬‬
‫‪140‬‬
‫‪120‬‬
‫‪100‬‬
‫‪80‬‬
‫‪60‬‬
‫‪40‬‬
‫‪20‬‬
‫‪0‬‬
‫يزد‬
‫همدان‬
‫هرمزگان(بندرعباس)‬
‫مرکزی(اراک)‬
‫مازندران(ساری)‬
‫لرستان(خرم آباد)‬
‫گیالن(رشت)‬
‫گناباد‬
‫گلستان(گرگان)‬
‫کهگیلويه وبويراحمد(یاسوج)‬
‫کرمانشاه‬
‫کرمان‬
‫کردستان(سنندج)‬
‫کاشان‬
‫قم‬
‫قزوين‬
‫فسا‬
‫فارس‬
‫شهیدبهشتی‬
‫شاهرود‬
‫سمنان‬
‫سبزوار‬
‫زنجان‬
‫زاهدان‬
‫زابل‬
‫رفسنجان‬
‫خوزستان(اهواز)‬
‫خراسان شمالی(بجنورد)‬
‫خراسان رضوی(مشهد)‬
‫خراسان جنوبی(بیرجند)‬
‫چهارمحال وبختیاری(شهرکرد)‬
‫جهرم‬
‫تهران‬
‫بوشهر‬
‫بابل‬
‫ايالم‬
‫ايران‬
‫اصفهان‬
‫اردبیل‬
‫آذربايجان غربی(ارومیه)‬
‫آذربايجان شرقی(تبریز)‬
‫مراکز بهداشتی درمانی روستایی تعداد مراکز موجود‬
‫مراکز بهداشتی درمانی روستایی تعداد بازدید انجام شده‬
‫مقایسه بازدید های انجام شده از خانه های بهداشت نسبت به‬
‫تعداد موجود‬
‫‪3500‬‬
‫‪3000‬‬
‫‪2500‬‬
‫‪2000‬‬
‫‪1500‬‬
‫‪1000‬‬
‫‪500‬‬
‫‪0‬‬
‫آذربايجان شرقی(تبریز)‬
‫آذربايجان غربی(ارومیه)‬
‫اردبیل‬
‫اصفهان‬
‫ايران‬
‫ايالم‬
‫بابل‬
‫بوشهر‬
‫تهران‬
‫جهرم‬
‫چهارمحال وبختیاری(شهرکرد)‬
‫خراسان جنوبی(بیرجند)‬
‫خراسان رضوی(مشهد)‬
‫خراسان شمالی(بجنورد)‬
‫خوزستان(اهواز)‬
‫رفسنجان‬
‫زابل‬
‫زاهدان‬
‫زنجان‬
‫سبزوار‬
‫سمنان‬
‫شاهرود‬
‫شهیدبهشتی‬
‫فارس‬
‫فسا‬
‫قزوين‬
‫قم‬
‫کاشان‬
‫کردستان(سنندج)‬
‫کرمان‬
‫کرمانشاه‬
‫کهگیلويه وبويراحمد(یاسوج)‬
‫گلستان(گرگان)‬
‫گناباد‬
‫گیالن(رشت)‬
‫لرستان(خرم آباد)‬
‫مازندران(ساری)‬
‫مرکزی(اراک)‬
‫هرمزگان(بندرعباس)‬
‫همدان‬
‫يزد‬
‫خانه بهداشت تعداد خانه بهداشت‬
‫خانه بهداشت تعداد بازدید انجام شده‬
‫آموزش و اطالع رسانی در کل کشور برحسب ماه ‪1387‬‬
‫‪700‬‬
‫‪600‬‬
‫‪500‬‬
‫‪400‬‬
‫‪300‬‬
‫‪200‬‬
‫‪100‬‬
‫‪0‬‬
‫فروردین‬
‫اردیبهشت‬
‫خرداد‬
‫تیر‬
‫آموزش و اطالع رسانی سخنرانی برای عموم(از جمله مدارس)‬
‫مرداد‬
‫شهریور‬
‫مهر‬
‫آبان‬
‫آموزش و اطالع رسانی برگزاری سمینار‬
‫آذر‬
‫دی‬
‫بهمن‬
‫آموزش و اطالع رسانی برگزاری کارگاه‬
‫اسفند‬
‫‪210‬‬
‫‪169‬‬
‫‪200‬‬
‫‪137‬‬
‫‪127‬‬
‫‪146‬‬
‫‪150‬‬
‫‪75‬‬
‫‪33‬‬
‫‪48‬‬
‫‪28‬‬
‫‪0‬‬
‫‪7‬‬
‫‪2‬‬
‫‪0‬‬
‫‪7‬‬
‫‪0‬‬
‫‪4‬‬
‫‪13‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪2‬‬
‫‪0‬‬
‫‪4‬‬
‫‪0‬‬
‫‪8‬‬
‫‪0‬‬
‫‪6‬‬
‫‪0‬‬
‫‪7‬‬
‫‪7‬‬
‫‪0‬‬
‫‪3‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪3‬‬
‫‪8‬‬
‫‪2‬‬
‫‪0‬‬
‫‪11‬‬
‫‪19‬‬
‫‪33‬‬
‫‪27‬‬
‫‪35‬‬
‫‪49‬‬
‫‪38‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪5‬‬
‫‪0‬‬
‫‪2‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪5‬‬
‫‪0‬‬
‫‪5‬‬
‫‪0‬‬
‫‪7‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪13‬‬
‫‪18‬‬
‫‪22‬‬
‫‪34‬‬
‫‪38‬‬
‫‪51‬‬
‫‪14‬‬
‫‪22‬‬
‫‪23‬‬
‫‪10‬‬
‫‪15‬‬
‫‪15‬‬
‫‪14‬‬
‫آذربايجان شرقی(تبریز)‬
‫آذربايجان غربی(ارومیه)‬
‫اردبیل‬
‫اصفهان‬
‫ايران‬
‫ايالم‬
‫بابل‬
‫بوشهر‬
‫تهران‬
‫جهرم‬
‫چهارمحال وبختیاری(شهرکرد)‬
‫خراسان جنوبی(بیرجند)‬
‫خراسان رضوی(مشهد)‬
‫خراسان شمالی(بجنورد)‬
‫خوزستان(اهواز)‬
‫رفسنجان‬
‫زابل‬
‫زاهدان‬
‫زنجان‬
‫سبزوار‬
‫سمنان‬
‫شاهرود‬
‫شهیدبهشتی‬
‫فارس‬
‫فسا‬
‫قزوين‬
‫قم‬
‫کاشان‬
‫کردستان(سنندج)‬
‫کرمان‬
‫کرمانشاه‬
‫کهگیلويه وبويراحمد(یاسوج)‬
‫گلستان(گرگان)‬
‫گناباد‬
‫گیالن(رشت)‬
‫لرستان(خرم آباد)‬
‫مازندران(ساری)‬
‫مرکزی(اراک)‬
‫هرمزگان(بندرعباس)‬
‫همدان‬
‫يزد‬
‫بیمارستان دولتی تعداد بازدید انجام شده‬
‫بیمارستان دولتی تعداد بیمارستان دولتی‬
‫‪138‬‬
‫‪100‬‬
‫‪134‬‬
‫‪94‬‬
‫‪50‬‬
‫‪385‬‬
‫‪400‬‬
‫‪350‬‬
‫‪300‬‬
‫‪250‬‬
‫‪0‬‬