Transcript Sunumları indirmek için tıklayın

2012 YILI GELİRLERİNİN
VERGİLENDİRİLMESİNDE
ÖZELLİK ARZEDEN
HUSUSLAR
FATİH KAYA
İVDB GRUP MÜDÜR V.
SORU 1 - Hem ABD’de hem de Türk vatandaşı olan
ABD’de ikamet eden kişinin ABD’de bulunan hediyelik
eşya ticarethanesindeki malları internet aracılığı ile
satması halinde Türkiye'den talepte bulunanlarca satış
bedellerinin Türkiye'deki banka hesabına yatırılması
bu
satışlardan
elde
edilen
gelirin
ABD’de
vergilendirilmesi durumunda elde edilen kazanç nasıl
vergilendirilir?
CEVAP 1- 210 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği'nde;
GVK’nın 3’üncü maddesinin (2) numaralı bendinde belirtilenler
hariç olmak üzere, çalışma veya oturma izni alarak altı aydan
daha fazla bir süredir yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının
Türkiye'de elde ettikleri kazanç ve iratları bakımından dar
mükellefiyet
esasında
vergilendirilmeleri
gerekmektedir."
şeklinde açıklama yapılmıştır.
ABD mukimi olan kişi dar mükellef olarak değerlendirilecek
elde ettiği kazanç ABD ile Türkiye arasında ÇVÖA olduğundan
anlaşma hükümlerine göre vergilendirilecektir.
SORU 2- Türk vatandaşı olarak Almanya’da çalışan ve
ikamet eden kişinin, Türkiye’de bulunan ve tevkif
suretiyle vergilendirilen işyerlerinden elde ettiği kira
gelirlerini yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan
edecek mi? Kira tutarlarının kiracılar tarafından eksik
beyan edilmesi durumunda ne yapılması gerekmektedir?
CEVAP 2- Gelirin elde edildiği dönemde Almanya’da ikamet ettiğini
belirtir, Alman yetkili makamlarından alınmış mukimlik belgesi ve
ilgili yıllarda altı aydan fazla süreyle Türkiye’de bulunmadığının
Emniyet Müdürlüğü’nden alınacak bir belge ile tevsiki şartıyla,
tamamı Türkiye'de tevkif suretiyle vergilendirilmiş gayrimenkul
sermaye iratları için yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmesine
gerek bulunmamaktadır. Gayrimenkullerin kiralanması karşılığında
yapılan ödemeler üzerinden kesilmesi gereken gelir vergisi
tevkifatlarının kiracılar tarafından eksik beyan edilmesi durumunda
ise, yapılan kira ödemelerinin; 268 seri no.lu Gelir Vergisi Genel
Tebliği doğrultusunda, banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel
Müdürlüğü birimleri aracı kılınmak suretiyle gerçekleştirilmesinin
sağlanması şartıyla herhangi bir sorumluluğu olmayacaktır.
SORU 3- Evde yapılan pastaların, el ilanı
ve kartvizit dağıtılarak satılması halinde,
esnaf muaflığından yararlanılabilir mi?
CEVAP 3- Evde yapılacak pastaların satışının
sabit bir işyeri açılmadan ve motorlu nakil
vasıtaları
kullanmaksızın
gezici
olarak
sürdürülmesi halinde, Gelir Vergisi Kanunun 9/1
maddesi
uyarınca
esnaf
muaflığından
yararlanılması mümkündür.
SORU 4- Sabit işyerinde yapılan yorgancılık
faaliyeti esnaf muaflığı kapsamında mıdır?
CEVAP 4- GVK’nın 47’nci maddesinde yazılı basit usule
tabi olmanın genel şartlarının taşınması ve bu faaliyeti
yapan kişinin kendi ürettiği ürünleri satması ve diğer
şartları da taşıması kaydıyla, GVK’nın 9’uncu maddesinin
birinci fıkrasının (8) numaralı bendinde sayılan geleneksel,
kültürel, sanatsal değeri olan ve kaybolmaya yüz tutan
meslek kolları arasında yer alan yorgancılık faaliyeti
dolayısıyla esnaf muaflığından yararlanılması mümkündür.
SORU 5– Foreks işleminden elde edilen gelir için
beyanname verilmesi gerekir mi? Bu işlemler
stopaja tabi midir?
CEVAP 5- Foreks işlemleri olarak da adlandırılan kaldıraçlı
döviz alım satım faaliyetlerinden doğan kazançların Gelir
Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesi kapsamında
tevkifat yoluyla yahut mükerrer 80 inci madde
kapsamında beyan yoluyla vergiye tabi tutulması söz
konusu olmamakla birlikte, söz konusu faaliyetin ticari
organizasyon içerisinde devamlılık arz edecek şekilde
yapılması
durumunda
ticari
faaliyet
olarak
değerlendirilmesi ve bu faaliyetler neticesinde elde edilen
kazancın, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazançlara
ilişkin
hükümleri
çerçevesinde
beyan
yoluyla
vergilendirilmesi gerekmektedir.
SORU 6– Kişinin kendi arsası üzerine yaptığı
akaryakıt istasyonu inşaatından dolayı gelir vergisi
mükellefiyeti tesis edilmesi gerekir mi?
CEVAP 6- Şahsi ihtiyaç kapsam ve sınırlarını aşan mesken
veya şahsi ihtiyaç kapsam ve sınırlarını aşmamakla
birlikte işyeri ya da mesken ve dükkan ünitelerinden
oluşan
inşaatın
yapılması
durumunda,
ticari
bir
organizasyonun şekli ve maddi unsurları ile açıkça ortaya
çıkması nedeniyle bu faaliyetin de ticari sayılması
gerekmektedir.
SORU 7 - Veraset yoluyla intikal eden müşterek
maliki bulunulan dairenin kira mukavelesi
yapılmaksızın günlük veya haftalık olmak üzere
eşyalı olarak kısa sürelerle kiraya verilmesi,
kiralamadan başka hiçbir hizmet verilmemesi
halinde, bu daireden elde edilen gelir gayrimenkul
sermaye iradı mı, ticari kazanç mı olarak
vergilendirilecektir?
CEVAP 7- Veraset yoluyla edinilen ve bir organizasyon
içerisinde devamlı olarak kısa sürelerle (günlük, haftalık)
başkalarının istifadesine sunulan konuttan müşterek
maliklerinin her birinin elde ettiği gelirin ticari kazanç
hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekmektedir.
SORU 8- Alınan mal ve hizmet bedellerine ilişkin
2011/Aralık
ayında
düzenlenen
faturanın,
mükellefe 2012/Ocak ayında ulaşması durumunda
hangi yıl gideri olarak indirim konusu yapılması
gerekir?
CEVAP 8- Ticari kazancın tespitinde geçerli olan tahakkuk
esası ve dönemsellik ilkelerine göre faturanın düzenlendiği
tarihte; gider, mahiyet ve tutar olarak kesinleşmiş
olduğundan giderin 2011 aralık ayı kayıtlarına intikali
gerekmektedir.
SORU 9- Ocak ayında faturası gelen ancak önceki
yılın Aralık ayına ait olan elektrik, telefon, doğalgaz
ve su faturalarının, giderlere işlenmesinde hangi
dönemin esas alınması gerekir?
CEVAP 9- Bir önceki yılın Aralık ayına ait telefon, elektrik,
su ve doğalgaz giderlerine ilişkin faturalar izleyen takvim
yılında düzenlenmiş olsa dahi, ilgili olduğu yıla ilişkin olarak
beyan
edilecek
ticari
kazancın
tespitinde
dikkate
alınabilecektir. Ancak faturaların ilgili yıl hesapları
kapatıldıktan sonra düzenlenmesi halinde, ilgili yılda
kazancın tespitinde dikkate alınmayan bu faturaların,
düzenlendiği dönemin ticari kazancının tespitinde esas
alınması mümkün bulunmaktadır.
SORU 10- Eşi ücretli olarak yanında çalışan ve
ticaretle uğraşan mükellef, eşine yaptığı ücret
ödemelerini ticari kazancının tespitine gider olarak
indirebilir mi?
CEVAP 10- İşyerinde çalıştırılan eşe yapılan ücret
ödemelerinin safi ticari kazancın tespitinde gider olarak
dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.
SORU 11- Hazineye ait taşınmazın işgali
nedeniyle ödenen ecrimisil bedeli ve
ödenen gecikme zammı gider yazılabilir
mi?
CEVAP 11- Kira ödemesi niteliği taşıyan
ecrimisil ödemelerinin ticari kazancın tespitinde
gider olarak indirim konusu yapılması mümkün
bulunmaktadır.
Ecrimisil bedeline ilişkin Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanunun hükümlerine
göre ödenen gecikme zammı ticari kazancın
tespitinde
gider
olarak
indirim
konusu
yapılmayacaktır.
SORU 12- İşyeri personelinin geçirdiği iş kazası
sonucunda mikro cerrahi yöntemiyle acil yapılması
gereken ameliyatın ücret farkının işletme tarafından
ödenmesi halinde yapılan ödeme kazançtan indirim
konusu yapılabilir mi?
CEVAP 12 - İş kazası sonucu personelin tedavisi için yapılan
sağlık harcamalarının, işletme adına düzenlenecek belgelerle
tevsiki halinde GVK'nın 40’ıncı maddesinin iki numaralı
bendi gereğince kazancının tespitinde indirim konusu
yapılması mümkün bulunmaktadır.
SORU 13- Mahkeme kararına göre iş akdi feshinin
geçersizliği nedeniyle işe iadesine karar verilen
işçilerin, süresi içinde işe geri alınmaması nedeniyle
mahkeme kararına göre ödenen işe iade tazminatları,
boşta geçen süreler için yapılan aylık ücret ödemeleri
ile mahkeme masrafları gider kaydedilebilir mi?
CEVAP 13- İş sözleşmesinin feshedilmesi işleminin
geçersizliğine
hükmeden
mahkeme
kararında
işe
başlatılmama hali için belirlenen işe iade tazminatlarının ve
mahkeme masraflarının GVK’nın 40’ıncı maddesinin birinci
fıkrasının (3) numaralı bendi kapsamında; ücret ödemelerinin
ise aynı maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi
kapsamında kurum kazancının tespitinde gider olarak
indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
SORU 14- Özel binek otomobilinin işletmesinin
aktifine kaydetmeden ticari faaliyetinde kullanan
mükellef söz konusu aracı işletmeye kiraya vermesi
halinde, araca ait benzin ve masrafları gider
yazabilir mi?
CEVAP 14- Mükellefin kendisiyle karşılıklı iki taraf olması
ve kendisi ile hukuki sonuç doğuracak sözleşme yapması
mümkün olmadığından, bu şekilde yapılan bir sözleşmeye
dayanarak mükellefin şahsi malvarlığına dahil aracının
giderlerinin safi kazancın tespitinde dikkate alması söz
konusu olamayacağı gibi, aracın işletmenin aktifine
kaydedilmeden
ticari
işletme
işlerinde
kullanması
durumunda da araca ait giderlerin ticari kazançtan
indirmesi mümkün değildir.
SORU 15- Sitede çalıştırılan, kaloriferci, elektrikçi,
aşçı, bahçıvan, temizlik işçisi, güvenlik ve büro
elemanlarına
yapılan
ücret
ödemelerinin
vergilendirilmesi nasıl olmalıdır?
CEVAP 15- Sitede çalıştırılan bahçıvan ve kaloriferciye
yapılan ücret ödemelerinin Gelir Vergisi Kanununun 23
üncü maddesinin 1 inci fıkrasının (6) numaralı bendi
kapsamında
gelir
vergisinden
müstesna
tutulması;
elektrikçi, temizlikçi, aşçı, güvenlik ve büro işlerinde
çalıştırılanların ise hizmetçi kapsamında değerlendirilmesi
mümkün bulunmadığından, bu kişilere yapılan ücret
ödemelerinden Gelir Vergisi Kanununun 61, 94, 103 ve 104
üncü
maddelerine
göre
vergi
tevkifatı
yapılması
gerekmektedir.
SORU
16Şehir
içi
personel
taşımacılığı
faaliyetinde bulunmak üzere 27 kişilik otobüs satın
alan kişi, söz konusu faaliyeti nedeniyle basit
usulden faydalanabilir mi?
CEVAP 16- Personel taşımacılığı faaliyetini aynı il sınırları
içerisinde yapması nedeniyle, genel ve özel şartları topluca
taşımak
kaydıyla
basit
usulde
vergilendirilmesi
mümkündür.
Ancak, 27 kişilik otobüs ile söz konusu faaliyetin şehirler
arasında gerçekleştirilmesi halinde gerçek usulde ticari
kazanç hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekecektir.
SORU 17- Adına kayıtlı şoför koltuğu dahil 15
koltuklu minibüs ile şehir içi yolcu, öğrenci ve
personel taşımacılığı faaliyetinden dolayı basit
usulde mükellef olan mükellefin yine şoför koltuğu
dahil 15 koltuklu ikinci bir minibüs alması halinde
basit usulde vergilendirilmeye devam edebilir mi?
CEVAP 17- Şoför koltuğu dahil 15 kapasiteli araç ile
sürdürülen minibüs işletmeciliği faaliyetinin yanında, ikinci
bir minibüs alarak iki araçla faaliyette bulunması, GVK’nın
47’nci maddesinde yazılı "kendi işinde bilfiil çalışmak veya
bulunmak" şartının ihlali anlamına geleceğinden, basit
usulde mükellefiyetin devam etmesi mümkün değildir.
SORU 18- İki tane özürlü çocuğu bulanan ücretli,
iki çocuğu için ayrı ayrı sakatlık indiriminden
yararlanabilir
mi?
Maaş
haricinde
alınan
ikramiyeden de bu indirim yapılabilir mi?
CEVAP 18- Sakatlık indirim tutarları her bir çocuk için ayrı
ayrı hesaplanacak ve indirimin uygulanmasında bu tutarlar
toplu olarak dikkate alınacaktır.
Çalışan kurumdan alınan maaş ve ikramiyeler Gelir Vergisi
Kanunu yönünden ücret olarak değerlendirildiğinden bu
gelirler nedeniyle sakatlık indiriminden de faydalanılması
gerekir.
SORU 19- Mimarlık ve inşaat tasarım faaliyeti
dolayısıyla mükellef olan kişinin sahip olduğu arsa
üzerinde 2010-2012 yılları arasında özel villa inşaatı
yapılması durumunda, söz konusu inşaat işinde
geçici ve sigortalı olarak çalıştırılan işçilere ödenen
ücretler vergilendirilecek mi?
CEVAP 19- Yapmış olduğu villa (mesken) inşaatının şahsi
ihtiyaç kapsam ve sınırlarını aşmaması ve kazanç sağlama
amacı güdülmemesi şartıyla söz konusu villa inşaatının özel
inşaat olarak değerlendirilmesi ve inşaatta çalıştırılan
işçilerin "Diğer Ücretli" olarak vergilendirilmesi gerekmekte
olup, bu kapsamda ödeme yapılan işçilerin vergi karnesiyle
bağlı bulundukları vergi dairesine başvurarak vergilerini tarh
ettirip ödemeleri gerekmektedir.
SORU 20- Şehiriçi minibüslerinde herhangi bir araca
bağlı kalmaksızın şoför olarak çalışan kişiye (bir
araca bağlı olarak çalışan şoförlerin yerine bir veya
iki sıra bakan geçici şoförler ), şoförlük mesleğinden
dolayı mükellefiyet kaydı yapılır mı?
CEVAP 20- Gerçek usulde vergilendirilen mükellefler
yanında şoför olarak çalışılması halinde elde edilen ücret
gelirinin, GVK’nın 61, 94, 103 ve 104 üncü maddelerine
göre gerçek ücret olarak, basit usulde vergilendirilen
mükellefler yanında çalışması halinde ise elde ettiği ücret
gelirinin,
GVK’nın 64/1, 109, 110, 117 ve 118 inci
maddeleri kapsamında “Diğer Ücret” olarak vergilendirilmesi
gerekmektedir.
SORU 21- Serbest meslek erbabı, işyerinde
çalıştırdığı eşine ödediği ücretleri gider olarak
indirebilir mi?
CEVAP 21- GVK’nın 61, 94, 103 ve 104 üncü maddeleri
uyarınca vergilendirilen ücret ödemelerinin, mesleki
kazancın tespitinde gider olarak indirilebilmesi mümkündür.
Ancak söz konusu ücret ödemelerinin serbest meslek erbabı
tarafından icra edilen mesleki faaliyetin idame ettirilmesi
kapsamında
yürütülen
faaliyetlere
ilişkin
olması
gerekmektedir.
SORU 22- Şirketin çalışanları adına ödediği grup
sigorta poliçe bedellerini doğrudan gider yazılabilir
mi?
CEVAP 232- Grup sigorta poliçesi kapsamında şirket
tarafından çalışanları adına ödenen özel sağlık sigortası
tutarlarının, personele yapılan ücret ödemesi olarak kabul
edilmesi ve ücret bordrosuna dahil edilerek GVK’nın 94, 103
ve 104 üncü maddelerine göre vergi tevkifatına tabi
tutulması
gerekmektedir.
Dolayısıyla,
ücret
olarak
vergilendirilmesi
gereken
söz
konusu
menfaatlerin
tamamının GVK’nın 40’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (1)
numaralı bendi kapsamında gider olarak indirilebilecektir.
SORU 23- Serbest Meslek Erbabının Genel Giderleri
karşılamak üzere kullandığı krediye ait faizi gider
yazılabilir mi?
CEVAP 23- Çalıştırılan işçilerin ücretleri ve iş yerinizin
genel giderlerini karşılamak üzere kullanılan banka
kredisine ilişkin olarak ödenen faizin, mesleki kazancın elde
edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderler
kapsamında değerlendirilerek mesleki kazancın tespitinde
hasılattan indirilmesi mümkündür.
Ancak, söz konusu kredinin şahsi harcamalar için de
kullanılması durumunda, buna ilişkin faizin gider olarak
indirilemeyecektir.
SORU 24- Eşe ait aracın giderleri serbest meslek
kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilir mi?
CEVAP 245- Taşıtlara ait giderlerin serbest meslek
kazancının tespitinde gider olarak gösterilebilmesi için
taşıtın kiralanması veya envantere dahil edilmesi ve işte
kullanılması gerekmekte olup envantere dâhil olmayan ve
eşe ait olup kiralanmayan otomobil için yapılan (akaryakıt,
bakım onarım vb.) giderlerin serbest meslek kazancının
tespitinde
gider
olarak
kaydedilmesi
mümkün
bulunmamaktadır.
Öte yandan, eşe ait olan aracın yapılacak bir sözleşme ile
kiralanması durumunda, söz konusu aracın giderleri ile araca
ödenen kira giderlerinin işte kullanılması şartıyla serbest
meslek kazancının tespitinde dikkate alınması mümkündür.
SORU 25- Serbest meslek erbabının dış giyim
harcamaları, mesleki kazancının tespitinde indirim
konusu yapılabilir mi?
CEVAP 25- Mesleğin icrası sırasında kullanılması zorunlu
olan
giysiler
için
yapılan
harcamaların
(mesleki
faaliyetinizle
mütenasip
olması
şartıyla)
kazancın
tespitinde elde edilen hasılattan indirim konusu yapılması
mümkündür. Ancak, mesleğin icrası için kullanılması
zorunlu olmayan giysiler için yapılan harcamaların indirim
konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.
SORU 26- Serbest meslek kazancının yanında
1.000,00.-TL
mesken
kira
gelirinin
olması
durumunda elde edilen mesken kira geliri Gelir
Vergisi Beyannamesine dahil edilecek midir?
CEVAP 26- Serbest meslek kazancından dolayı beyanname
verilmesi gerekmekte olup, ayrıca serbest meslek
faaliyetinden dolayı Gelir Vergisi Kanununun 21 inci
maddesinde
belirtilen
istisnadan
yararlanılamayacak
olunması nedeniyle 1.000,00.-TL tutarındaki mesken kira
geliri de beyannameye dahil edilecektir.
SORU 27- İptali için dava konusu edilen vasiyetname
de yer alan gayrimenkuller nedeniyle elde edilen
gelirlerinin Mahkeme kararına istinaden bankada bir
hesaba yatırılması ve bu hesabın mahkemece
terekeden el çekilinceye kadar muris adına blokeli
olması
halinde
gayrimenkul
kira
gelirlerinin
Mahkeme tarafından görevlendirilen tereke idare
memuru tarafından mı yoksa mirasçılar tarafından
mı beyan edilmesi gerekmektedir?
CEVAP 27- Murisin terekesine ait kira gelirlerinin beyanı ile
ilgili olarak, ölüm tarihinden mirasın paylaştırılmasına kadar
olan dönemlere ait gelirlerin, vergi sorumlusu sıfatıyla tereke
idare memuru beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.
Ancak,
terekenin
paylaşıldığı
tarihten
itibaren
de
gayrimenkul sermaye iradı elde eden mirasçılar vergisel
yükümlülüklerini yerine getirecektir.
SORU 28- Dairesinden elde ettiği kira geliri ödemelerinin
eşinin banka hesabına yapılması ayrıca kiracının 2012
Aralık ayına ait kira bedelini bir sonraki yılın Ocak ayında
ödemesi durumunda, GMSİ beyannamesinin kim tarafından
verilecektir? Geç tahsil edilen kira bedeli hangi yılın geliri
olarak beyan edilecektir?
CEVAP 28- Şahsına ait olan ancak kira ödemeleri eşinin banka
hesabına yatırılmış bulunan gayrimenkule ilişkin olarak elde edilen
kira gelirinin, GVK’nın 21’inci maddesinde belirtilen istisna tutarını
aşan kısmının sahibi tarafından beyan edilmesi gerekmektedir.
Ayrıca, gayrimenkul sermaye iratlarında tahsilat esası geçerli
olduğundan, elde edilen kira gelirinin nakden veya aynen tahsil
edildiği dönemin geliri olarak vergilendirilmesi gerekmekte olup,
2012 yılına ilişkin olarak 2013 yılında tahsil edilen kira gelirinin
tahsil edildiği yılın kira geliri olarak dikkate alınacağı tabiidir.
SORU 29- TOKİ’den alınan ve ikamet olarak
kullanılan daire için ödenen taksitler ile taksitler
içinde yer alan artış tutarları faiz gideri olarak
indirim konusu yapılabilir mi?
CEVAP 29- Toplu Konut İdaresi Başkanlığından alınan ve
ikamet edilen konut için ödenen taksit tutarlarının gider
olarak indirimi mümkün olmadığı gibi, taksitler içinde yer
alan artış tutarlarının da faiz gideri olarak indirim konusu
yapılması mümkün değildir.
SORU 30- 2010 yılında kredi ile alınarak kiraya
verilen ve 2012 yılında satılan konutun satış
yapılırken kredi anapara ve faizin tamamının
ödenmesi halinde ödenen faizin tamamı kira
gelirinden indirilebilir mi? Satış nedeni ile elde
edilen kazanç vergilendirilir mi?
CEVAP 30- Ödenen faizin tamamı kira gelirinden
indirilebilir. Ayrıca konutun iktisap bedelinin %5’i de
indirim konusu edilebilir. Ancak %5’e ilişkin indirilemeyen
kısım gider fazlalığı sayılmaz ve doğan zarar sonraki yıllara
devretmez.
Konutun satışı dolayısıyla elde edilen kazanç değer artış
kazancı olarak vergilendirilecek olup, ödenen kredi faizleri
kira gelirinden gider olarak indirildiği için maliyet bedeline
eklenemez.
SORU 31- Mülkiyeti şahsına ait ve aktifine kayıtlı
muhasebe bürosunun odalarından birini başka bir mali
müşavire kiraya verilmesi durumunda, elde edilecek kira
geliri için serbest meslek makbuzu düzenlenecek mi?
Gelir vergisi tevkifatı yapılacak mı?
CEVAP 31– GVK’nın 70’inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü ticari
ve zirai işletmeleri kapsadığından ve GVK da serbest meslek
faaliyetinde kullanılan mal ve hakların kiralanmasından doğan
kazancın serbest meslek kazancı sayılacağına dair bir hüküm de
bulunmadığından, muhasebe bürosu olarak kullanılan işyerinin bir
odasının kiraya verilmesi nedeniyle elde edilen gelir serbest meslek
kazancı değil gayrimenkul sermaye iradı olacaktır. Kiracı tarafından
yapılacak
kira ödemeleri karşılığında GVK’nın 94/5-a maddesi
gereğince tevkifat yapılması gerekmektedir. Dolayısıyla tahsil ettiği
kira bedelleri karşılığında serbest meslek makbuzu düzenlenmesi
söz konusu olmayacaktır.
SORU 32- Gayrimenkul sermaye iradına ilişkin
verilen beyannamede sehven götürü gider usulünün
seçilmesi halinde düzeltme beyannamesi verilerek
gerçek gider usulü seçilebilir mi?
CEVAP 332- Sehven götürü gider usulünü seçilmesi
halinde, beyanname verilen takvim yılı içerisinde olmak
kaydıyla, düzeltme beyannamesi verilmesi halinde
gerçek
gider
usulünden
yararlanılması
mümkün
bulunmaktadır.
SORU 33- 2006 yılında peşin bedelle gayrimenkul
satın alındığı ve adına tapu tescilinin 04.12.2008
tarihinde yapıldığı durumda, değer artış kazancının
hesaplanmasında ilk iktisap tarihi olarak hangi tarih
dikkate alınacaktır?
CEVAP
33Gayrimenkulün,
tapuya
tescil
edildiği
04.12.2008 tarihinden önce, 2006 yılında fiilen kullanımına
bırakıldığının ispatlanması halinde, iktisap tarihi olarak
2006 yılı esas alınacaktır.
SORU 34- Kat karşılığı inşaat sözleşmesi yaparak
verilen arsalarda sözleşme gereği müteahhidin
hissesine düşen dairelerin kat irtifakı üzerinden
üçüncü şahıslara satılması halinde arsa sahibinin
gelir vergisi yönünden mükellef olması gerekir mi?
CEVAP 34- Yapılan sözleşme gereği fiilen arsa sahibine ait
olmayıp tapuda arsa sahibi adına kayıtlı görünen fakat
gerçekte müteahhide ait olan dairelerin üçüncü kişilere
satışından elde edilen gelirin, söz konusu müteahhit
tarafından ticari kazanç olarak beyan edilmesi gerekmekte
olup, dairelerin satışı sırasında arsa sahibi tarafından
üçüncü kişilere tapuda devir işlemi de gerçek bir satış işlemi
olmayacağından
adına
herhangi
bir
vergilendirme
olmayacaktır.
SORU 35- Miras kalan arsanın müteahhit ile
anlaşarak
kat
karşılığı
verilmesi
karşılığı,
müteahhitten 2010 yılında alınan 4 daireden 3’nün
2012 yılı içerisinde satılması halinde elde edilen
kazanç vergiye tabi olacak mı?
CEVAP 35- Veraset yoluyla intikal eden arsanın kat karşılığı
inşaat sözleşmesine istinaden şekli, niteliği gibi unsurlarının
değişmesi
“ivazsız
iktisap
edilme”
niteliğini
değiştirmeyeceğinden bu sözleşme ile edinilen dairelerin
satışı değer artışı kazancının konusuna girmeyecektir.
Ancak, elde edilen birden fazla gayrimenkulün aynı yılda ve
aynı tarihte farklı kişilere veya farklı tarihlerde aynı kişiye
satılmış olması halinde satışlardan elde edilen kazancın
ticari kazanç olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.
SORU 36- Okul aile birliklerine yapılan bağış ve
yardımlar indirim konusu yapılabilir mi?
CEVAP 36- Okul aile birlikleri GVK’nın 89’uncu maddesinin
birinci fıkrasının (4) ve (5) numaralı bentlerinde sayılan
kamu kurum ve kuruluşları arasında ve kamu yararına
çalışan dernek veya Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti
tanınan vakıf kapsamında yer almadığından, okul aile
birliklerine yapılan bağışın beyan edilen gelirden indirimi
mümkün bulunmamaktadır.
SORU 37- Okullarda verilen yemek hizmetleri
eğitim hizmeti kapsamında indirim konusu
yapılabilir mi?
CEVAP 37- Eğitim kurumları ile yapılan sözleşmeler
uyarınca bu kurumlarda öğrencilere yemek hizmeti veren
gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin bu hizmetlerinin
eğitim hizmetinin bir parçası olarak değerlendirilmesi
mümkün olmayıp, söz konusu yemek hizmetine ilişkin
harcamaların eğitim gideri olarak indirilmesi mümkün
değildir.
SORU 38- 2010 yılında zararın bulunmasına rağmen
2011 hesap döneminde oluşan kârdan 2010 yılı
zararın rızaen mahsup edilmemesi halinde 2010 yılı
beyannamesinde mahsup edilmeyen 2010 yılı
zararın 2012 hesap dönem beyannamesi üzerinden
indirim yapılabilir mi?
CEVAP 382011 yılı beyannamesinde indirim imkanı
olduğu halde indirilmeyen 2010 yılı zararının, 2012 yılı
matrahının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün
olmayıp 2010 yılı beyannamesinin düzeltilmesi yoluyla da
indirimi mümkün değildir.
SORU
39Konut
kredisi
kullanarak
alınan
gayrimenkule ilişkin faiz giderleri ile oturulan
dairenin
giderlerinin
tamamının
söz
konusu
gayrimenkulden
elde
edilen
kira
gelirinden
indirilememesi nedeniyle gayrimenkul kira gelirinden
artan gider fazlalığı serbest meslek kazancından
indirim konusu yapabilir mi?
CEVAP 39Gerçek gider usulünün seçilmesi halinde
gayrimenkul sermaye iradında indirim konusu yapılamayan
konuta ilişkin kredi faizinin, serbest meslek kazancından
indirim konusu yapılması mümkün olup, gayrimenkul
sermaye iradından indirim konusu yapılamayan gider
fazlalığı sayılmayan kira bedellerinin ise serbest meslek
kazancından
indirim
konusu
yapılması
mümkün
bulunmamaktadır.
SORU 40- Yurt dışında ikamet eden ve Türkiye’de
gayrimenkul sermaye iradı elde eden kişi
beyanname verecek mi?
CEVAP 40- Bir takvim yılında altı aydan fazla yurt dışında
kalanların Türk Vergi Mevzuatı’na göre dar mükellef
statüsünde vergilendirilmesi gerekmekte olup, Türkiye’de
elde edilen ve tamamı tevkifata tabii tutulan gayrimenkul
sermaye iradı ( iş yeri kira ) gelirinden oluşması halinde söz
konusu gelirlerden dolayı gelir vergisi beyannamesi vermesi
gerekmemektedir.
Ancak elde edilen gelirin mesken kira geliri olması halinde
ilgili yıl için Gelir Vergisi Kanunu’nun 21’inci maddesinde
belirtilen istisna tutarını aşması halinde tamamının beyan
edilmesi gerekmektedir. Beyan edilen gelire istisna ve
giderler beyanname üzerinden uygulanacaktır.
SORU 41- Ticari kazanç elde eden mükellefler aynı
zamanda elde ettiği işyeri ve mesken kira gelirini
yıllık gelir vergisi beyannamesinde nasıl beyan
edeceklerdir?
CEVAP 41- Ticari kazanç elde eden mükellefler her
halükarda beyanname vereceklerdir. Gayrimenkul sermaye
iradı gelirinden (mesken kira geliri) ticari kazanç ile birlikte
beyan edilmesi gerekmekte olup, Gelir Vergisi Kanunu’nun
21’inci maddesindeki istisnadan yararlanılması mümkün
bulunmamaktadır. Bu durumda ticari kazanç ile kira
gelirleri toplamı ilgili bulunduğu yıla ilişkin Gelir Vergisi
Kanunu’nun 103’üncü maddesinde belirtilen ikinci gelir
dilimindeki beyan sınırını aşması durumunda işyeri kira
geliri de beyannameye dahil edilecektir.
SORU 42 - 2012 yılında ticari faaliyetinden doğan
zararı, tevkifata tabi gayrimenkul sermaye iradı
gelirinden fazla olan mükellefin, tevkifata tabi
gayrimenkul sermaye iradı tutarı, 2. vergi dilimini
geçmesi halinde beyannameye dahil edilebilir mi?
GMSİ ilişkin tevkif yoluyla ödenmiş vergilerin
beyanname üzerinden mahsubu ve iadesi de
mümkün müdür?
CEVAP 42- Tefkifata tabi tutulmuş gayrimenkul sermaye
iradının brüt tutarı, ve ticari kazanca ait zarar toplamı,
2012 yılı için belirlenen beyan sınırı olan 25.000 TL’yi
aşmayacağından tevkifata tabi gayrimenkul sermaye iradı
yıllık beyannameye dahil edilmeyecektir.
Beyannameye dahil edilmemiş kazanca ilişkin tevkif yoluyla
ödenmiş vergilerin beyanname üzerinden mahsubu ve iadesi
de mümkün değildir.
SORU 43- Performansa göre hesaplanarak ödenecek
olan personel primleri hangi dönemde gelir vergisi
stopajına tabi tutulacaktır?
CEVAP 43- Personele ödenmek üzere 2012 yılı performans
değerlendirmelerine bağlı olarak belirlenen ve hesap dönemi
sonu itibariyle karşılığı ayrılan prim tutarlarına ilişkin gelir
vergisi tevkifatı, söz konusu primlerin nakden veya hesaben
ödendiği aşamada yapılacaktır. Söz konusu primlerin
kayıtlarda personelin alacaklandırılması suretiyle tahakkuk
ettirilmesinin hesaben ödemedir.
SORU 44- Vergi mükellefi olan Site Yöneticiliğinin genel
kurulca, sitesi yöneticisine aylık belli bir miktar net huzur
hakkı tespit edilmesi, ayrıca diğer üyelere de muhasebe
işleri için belli bir tutar ödenmesi halinde sitesi
yöneticiliğinin muhtasar beyanname vermesi gerekmekte
midir?
CEVAP 44- Tevkifat uygulamasında “sair kurum” olarak
değerlendirilen site yöneticiliklerine bağlı olarak çalıştırılan ve kat
malikleri arasından seçilen yönetici ve denetçilere yönetim
giderlerine katılmama oranında yapılan ödemeler gerçek ücret
olarak kabul edilmemesi nedeniyle gelir vergisi tevkifatına tabi
tutulmayacaktır. Bu kişilere yönetim giderlerinin üzerinde bir
ödeme yapılması durumunda ise fazla kısmın ücret olarak
vergilendirilmesi gerektiğinden bu tutar üzerinden gelir vergisi
tevkifatı yapılacağı tabiidir.
Ancak kat malikleri dışından yönetici ve denetçi seçilmesi halinde
ise, bu kişilere yapılan ödemelerden, Gelir Vergisi Kanunu’nun 61,
94, 103 ve 104’üncü maddelerine göre gelir vergisi tevkifatı
yapılması gerekmektedir.
TEŞEKKÜRLER…