Transcript GELİR VERGİSİNDE BEYAN VE ÖZELLİKLİ DURUMLAR İbrahim Burak ASLANOĞLU Gelirler Kontrolörü İSTANBUL, 09.03.2010 Gayrimenkul Sermaye İradı  Gelir Vergisi Kanunu’nun 70.

GELİR VERGİSİNDE
BEYAN VE ÖZELLİKLİ DURUMLAR
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
İSTANBUL, 09.03.2010
1
Gayrimenkul Sermaye İradı
 Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesinde yazılı
mal ve hakların kiraya verilmesinden elde edilen
iratlara
gayrimenkul
sermaye
iradı
adı
verilmektedir.
 Gayrimenkul sermaye iratlarında, gayrisafi
hâsılat, bir takvim yılı içinde ilgili yıla veya geçmiş
yıllara ait olarak nakden veya aynen tahsil edilen
kira bedelleri toplamıdır.
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
2
Kira gelirlerinde durum
İstisnaya tabi kira gelirleri
 İstisnaya tabi olmayan kira gelirleri
 Tevkifata tabi tutulmuş kira gelirleri
 Tevkifata tabi tutulmamış kira gelirleri
 Emsal kira bedeli uygulaması nedir?
 Zarar artırmayacak gerçek giderler nedir?
 İşyeri kira gelirlerinin beyanında vergide mahsup
sınırı var mı?
 Beyan sınırının tespitinde öncelikle brüt tutar dikkate
alınır.
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
3
Kira gelirlerinde durum
 Gerçek gider yönteminde 21’inci maddeye göre
istisna edilen tutara isabet eden gider tutarı safi
tutarın tespitinde dikkate alınmaz.
 Vergiye tabi hasılat x Toplam gider = İnd. Gid.
Toplam hasılat
 Mükellefler dilerlerse götürü gider yöntemini
seçebilirler. Ancak iki yıllık süre zorunluluğu var.
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
4
Diğer kazanç ve iratlar
 İlk altı gelir unsurunun dışında kalan ve
Mük.Md.80 ile Md.82‘de yer alan faaliyetlerden
elde edilen kazançlardan oluşmaktadır.
 Değer artış kazançları
 Arızi kazançlar
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
5
Değer artışı kazançları
 Menkul kıymetlerin elden çıkartılması
 Eurobondların elden çıkarılmasından sağlanan
kazançlar
 Gayrimenkul satışları
 Endeksleme uygulaması,
 Endeksleme için %10’luk şartın durumu
 Döviz cinsinden alım satımlarda endeksleme
yapılacak mı?
 İstisna tutarı ne kadar?
 Eurobondlarda durum?
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
6
Arızi kazançlar
 Md.82’de yer alan faaliyetlerden elde edilen
kazançlar arızi kazançtır.
 Bir takvim yılında (henüz başlamamış olan ticari,
zirai veya mesleki bir faaliyete hiç girişilmemesi ile
ihale, artırma ve eksiltmelere iştirak edilmemesi
karşılığında elde edilen kazançlar hariç)
Md.82’nin (1), (2), (3) ve (4) numaralı bentlerinde
yazılı olan kazançlar toplamının 17.900-TL’si
istisnadır.
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
7
BEYAN
ESASLARI
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
8
Beyanname çeşitleri
 Gelir vergisi beyanları
 1-Yıllık;
 2-Muhtasar;
 3-Münferit;
beyanname ile yapılır.
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
9
Gelirlerin toplanması




Gerçek usulde vergilendirilmeyen zirai kazançlar
İstisna kazançlar
Bir işverenden alınan tevkifata tabi ücretler
Birden sonraki işverenden alınan 22.000 TL’yi
aşmayan ücretler
 GVK 75/15’de sayılı menkul sermaye iratları
 Tevkifat ve istisnaya konu olmayan, 1.070 TL’yi
aşmayan MSİ ve GMSİ
toplamada dikkate alınmayacaktır.
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
10
Vergiye tabi gelir
 Vergiye tabi gelir hesabında ticari, zirai ve
mesleki kazançlar dikkate alınıyor.
 Vergiye tabi gelir toplamı 22.000 TL’yi aştığında
beyan edilecek gelirler
 Tevkif yoluyla vergilendirilmiş menkul sermaye
iradı
 Tevkif yoluyla vergilendirilmiş gayrimenkul
sermaye iradı
 Tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş birden fazla
işverenden alınmış ücret
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
11
Her durumda beyan var
Tam mükellefiyette zarar olsa dahi;
 Ticari kazanç (Basit usul dahil)
 Gerçek usulde zirai kazanç
 Serbest meslek kazancı
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
12
Şarta bağlı beyan edilecek
Tam Mükellefiyette;
 Ücret
 Gayrimenkul sermaye iradı
 Menkul sermaye iradı
 Diğer kazanç ve iratlar
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
13
Dar mükellefiyette beyan
 Ticari Kazançlar
 Gerçek usulde vergilendirilen zirai kazançlar
 Tevkifata tabi tutulmamış GMSİ için yıllık beyanname
verilecektir.
Tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş
 Ücretler
 Serbest Meslek Kazançları
 Menkul Sermaye İratları
 Gayrimenkul Sermaye İratları
 Diğer Kazanç ve İratlar
için yıllık beyanname verilmeyecektir.
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
14
MSİ’de vergiye tabi gelir
 MSİ’de, indirim oranı ve istisna uygulandıktan sonra
kalan kısımları dikkate alınır.
 Vergi tevkifatına tabi tutulmuş MSİ ile tevkifata tabi
tutulmamış MSİ elde edilmesi halinde, toplam tutara
bakılır.
 Beyan sınırı aşılmazsa tevkifata tabi olmayan gelir
tek başına değerlendirilir.
 Beyan sınır aşıldığında gelirin tamamı beyan edilir.
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
15
GMSİ’de vergiye tabi gelir
 Konut kira geliri ile vergi tevkifatına tabi tutulmuş
GMSİ’nin birlikte elde edilmesi halinde, konut kira
geliri için istisna tutarı düşüldükten sonra kalan tutar
ile tevkifata tabi tutulmuş GMSİ’nin brüt tutarının
toplamı dikkate alınacaktır.
 Beyan sınırı aşılmazsa tevkifata tabi olmayan gelir
tek başına değerlendirilir.
 Beyanname verme sınırı ile beyan edilen gelir aynı
değildir.
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
16
Her beyannamede vergi yok
 İşyeri kira gelirlerinde 95.600 TL’ye kadar,
ödenecek vergi yok. İade var.*
 Kar paylarında 239.000 TL’ye kadar, vergi yok.
İade var.**
 İndirim oranı %16,7
 1.1.2006 öncesi ihraç edilen HB/DT faiz
gelirinde 26.410 TL’ye kadar, beyan yok.
* Götürü gider yöntemine göre ve başkaca bir gelir olmadığı varsayımı ile hesaplanmıştır.
** Başka bir gelir olmadığı duruma göre hesaplanmıştır.
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
17
İndirimler








Zarar mahsubu (Yurt içi-Yurtdışı)
Sigorta primleri
Bağ-Kur primleri
Bağış ve yardımlar
Sakatlık indirimi
Özel sağlık ve eğitim giderleri
Sponsorluk harcamaları
Ar-Ge İndirimi
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
18
İndirimlerde beyan edilen gelir
 İndirim
konusu
yapılacak
tutarın
hesaplamasında beyan edilen gelir olarak,
yıllık gelir vergisi beyannamesinde yer
alan indirimler ve geçmiş yıl zararları
toplamından önceki tutar esas alınacaktır.
 Söz konusu tutar 7 gelir unsurunun
toplamından oluşmaktadır.
 Zarar var ise indirim uygulanamaz.!!!
 İndirimler
zarar
oluşturamaz
veya
artıramaz.
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
19
Sigorta primleri
 Yıllık beyanname veren mükellefler, bireysel emeklilik
sistemine ödedikleri katkı payının beyan edilen gelirin
% 10’una kadar olan kısmını
 Bireysel emeklilik dışında kalan şahıs sigortaları için
ödenen primlerin ise beyan edilen gelirin %5’ine kadar
olan kısmını
matrahın tespitinde indirim konusu yapabilir.
 İndirim tutarı yıllık brüt asgari ücreti geçemez.(8.154 TL)
 Prim ve katkı payları mükellefin şahsına, eşine ve küçük
çocuklarına ait olmalıdır.
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
20
Bağış ve yardımların indirimi
 Sınırlı olarak indirilebilecek bağış ve
yardımlar
 Sınırsız olarak indirilebilecek bağış ve
yardımlar
 Diğer kanunlara göre indirilebilecek
bağış ve yardımlar
 Beyan edilecek gelir yoksa bağış ve
yardımlar indirilemez.
 Bağış ve yardımlar zararı artıramaz.
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
21
Eğitim ve sağlık harcamaları
 Mükellefin
kendisi,
eşi
ve
küçük
çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve
sağlık harcamaları;
 Beyan edilen gelirin % 10’u aşmaması,
 Harcamanın Türkiye’de yapılması,
 Gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti
bulunan gerçek veya tüzel kişilerden
alınacak belgelerle tevsik edilmesi
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
22
Ar-Ge İndirimi
 Mükelleflerin,
işletmeleri
bünyesinde
gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve
bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme
harcamaları
tutarının
%
100‘ü
oranında
hesaplanacak "Ar-Ge indirimi".
 Ar-Ge indiriminde tercih hakkı vardır.
 İki düzenlemede kapsamda farklılıklar vardır.
 GVK kapsamında Ar-Ge indirimi izleyen yıla
devretmez.
 5746 sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge indirimi
devreder ve endekslemeye tabi tutulur.
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
23
Beyanname örnekleri 1






Ayakkabı imalatı yapan mükellef A’nın 2009 yılı karı 50.000
TL’dir.
2009 yılında 6.000 TL Bağ-Kur Primi, 4.500 TL geçici vergi
ödemiştir. Kar payından 4.500 TL, işyeri kirasından 3.600
TL vergiyi kesinti yoluyla ödemiştir.
2.400 TL konut kira geliri, brüt 18.000 TL işyeri kira geliri
bulunmaktadır. (Götürü gider yöntemi seçilmiştir.)
25.11.2005 ihraç tarihli hazine bonosundan 2009’de
20.000 TL faiz geliri elde etmiştir.
Ortağı olduğu X A.Ş.’nin 2007 yılı karından 2009’da brüt
30.000 TL kar payı almıştır.
1.500 TL eğitim, 5.000 TL özel sağlık harcaması yapmıştır.
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
24






İndirim oranı % 16,7
Ticari kazanç (50.000-6.000)
Konut ve işyeri kirasının
tamamı (20.400*0,75)
MSİ Toplam=15.000+16.660
 Kar payının yarısı
(30.000/2)
 Faiz gelirine İO uygulanır.
(20.000*(1-0,167)
Eğitim sağlık harcamaları
%10’u aşmıyor.
Mahsup (4.500+4.500+3.600)
Ticari K.
44.000,00
GMSİ
15.300,00
MSİ
31.660,00
TOPLAM
90.960,00
İndirim
6.500,00
MATRAH
84.460,00
HES GV
23.586,00
Mahsup
12.600,00
Öd. GV
10.986,00
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
25
Beyanname örnekleri 2






Mükellef A’nın doktorluktan 2009 yılı karı 40.000 TL’dir.
2009’da 4.600 TL Bağ-Kur Primi, 4.600 TL GV ödemiştir.
İki özel hastanede part time ücretli olarak çalışmış ve ayrı
ayrı 24.000 TL ücret almıştır. Ücreti üzerinden iki hastane
tarafından toplam 9.010 TL kesinti yapılmıştır.
25.11.2004 ihraç tarihli Eurobond’dan 2009’da 15.000 TL
faiz geliri elde etmiştir. Off-Shore hesabından 5.000 TL faiz
elde etmiştir.
15.11.2005’te 50.000 TL’ye aldığı konutu 10.09.2009’da
150.000 TL’ye satmıştır.
Mezun olduğu MEB’e bağlı İlkokuluna 5.000 TL bağış
yapmıştır.
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
26








DKİ İstisna: 7.600 TL
SMK (40.000-4.600)
Ücretin tamamı beyan edilecek.
2*[24.000-(24.000*0,15)]
Eurobond gelirinin tamamı
Off-Shore faizinin tamamı
Bağış %5’i aşmıyor.
DKİ, 50.000* 11.512,42
SMK
35.400,00
Ücret
40.800,00
MSİ
20.000,00
DKİ
78.510,00
TOPLAM
İndirim
174.710,00
5.000,00
9.009,11
MATRAH
169.710,00
DKİ=150.000-(50.000*1,2778)
DKİ=86.110,00 TL
 Mahsup (9.010+4.600)
HES GV
53.423,50
Mahsup
13.610,00
Öd. GV
39.813,50
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
27
Katılımınızdan
dolayı teşekkür ederiz…
İbrahim Burak ASLANOĞLU
Gelirler Kontrolörü
28