مصرف دخانیات
Download
Report
Transcript مصرف دخانیات
هفته پیشگیری از سرطان
شبکه به و درمان شهرستان طارم
واحد بهداشت محیط
(زمستان )89
دخا نیات و سرطان
آیا می دانید % 90سیگاري ها ،اولین سیگار خود را از سنین زیر
18سال شروع کرده اند
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
مصرف سالیانه مصرف دخانیات در یک فرد سیگاري برابر با متوسط هزینه تحصیل یک
دانش آموز است ·
قلیان وسیله تفریحی نیست .مصرف قلیان دروازه اعتیاد به دخانیات است· .
خانواده ها باید بدانند « فروش و یا عرضه مواد دخانی به افراد زیر 18سال یا به واسطه آن
ها ،ممنوع است » ·
مامان ،بابا ،هواي سالم بدون دود دخانیات حق من است ·
براي حفظ سالمت خود و فرزندان دلبندمان از حضور در اماکن آلوده به دود مواد دخانی،
خودداري کنیم ·
نوجوانان و جوانان در معرض تبلیغات فریبنده صنایع دخانی هستند ،آن ها را حمایت کنیم ·
همه در معرض تبلیغات صنایع دخانی هستیم ،فریب آن ها را نخوریم ·
شیک بودن ،اجتماعی بودن ،مورد توجه بودن؟ فریب نخوریم .این ها فقط جزیی از تبلیغات
صنایع دخانی براي مصرف بیشتر سیگار است.
·
والدین بهترین الگوي براي فرزندانشان هستند .اجتناب از مصرف و دود دخانیات را از
خودمان شروع کنیم.
دخانیات و عوارض اقتصادي
• اعتیاد به نیکوتین سنگین ترین ،پر عارضه و پر هزینه ترین و مرگ بارترین اعتیاد شناخته
شده می باشد· .
• 10میلیون ایرانی روزانه 4میلیارد تومان و ساالنه بیش از هزار و 700میلیارد تومان
سیگار دود می کنند·.
• می کنند.
• در ایران مصرف سالیانه دخانیات در یک فرد سیگاري برابر با متوسط هزینه تحصیل یک
دانش آموز است· .
• با هزینه اي که ایرانیان بابت سیگار و دیگر انواع دخانیات می پردازند ،می توان 10
دانشگاه در سال تاسیس کرد ·
• کرد.
• هزینه بهداشتی درمانی بیماري هاي ناشی از مصرف دخانیات بیش از دو برابر هزینه
دخانیات مصرفی می شود.
•
•
•
•
•
استنشاق هواي عاري از دود دخانیات در صنایع تا %3بازده
کاري کارگران را افزایش می دهد· .
بیش از 85درصد افراد غیرسیگاري در جامعه؛ ضررهاي
اقتصادي افراد سیگاري را متحمل می شوند· .
در کشور ما هر سیگاري ساالنه حدود نیم میلیون تومان را دود
می کند· .
محصوالت دخانی فاقد برچسب و هشدارهاي بهداشتی استاندارد
نبوده و قاچاق تلقی می شوند· .
قاچاق سیگار به اقتصاد کشور لطمه زده و بیشترین عوارض آن
متوجه قشر کم درآمد جامعه است.
•
به منظور حفظ سالمت عمومی به ویژه محافظت در مقابل استنشاق
تحمیلی دود محصوالت دخانی ،مصرف این مواد در اماکن عمومی
ممنوع است
اجراي دقیق ممنوعیت مصرف دخانیات در محل کار توسط
کارفرما ،نشانه توجه به سالمت و احترام به حقوق دیگر کارکنان
است· .
•
فروش سیگارهاي قاچاق و عدم پرداخت مالیاتی که متعلق به همه
شهروندان است؛ (حتی توسط خرده · فروشان) مصداق واقعی عدم
رعایت حقوق شهروندي است
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
- .هر وعده مصرف قلیان معادل کشیدن 40 -80نخ سیگار است ·
یک ساعت در معرض دود قلیان دیگران بودن ،معادل مصرف 6تا 8نخ
سیگار است· .
همه در معرض تبلیغات صنایع دخانی هستیم ،فریب آن ها را نخوریم ·
شرکت هاي دخانی از طریق فیلمها و بدون اجازه وارد خانه و حریم شخصی
ما می شوند.این کار پایمال کردن ابتدایی ترین حقوق شهروندان است ·
.
با عدم مصرف دخانیات (سیگار و قلیان) در محیط منزل و اماکن عمومی به
حقوق خانواده خود و دیگران احترام بگذاریم ·
.
زندگی و کار در محیط بدون دخانیات حق همه ماست .براي گرفتن آن تالش
کنیم· .
عدم مصرف دخانیات در اطراف شما ،نشاندهنده شخصیت شماست· .
دخانیات و خانواده
•
•
•
•
•
•
•
استعمال دخانیات عامل خطر 6مورد از 8دلیل اصلی مسبب مرگ در جهان به حساب می آید.
·
مصرف دخانیات :انتخاب آگاهانه مرگ ·
دود ناشی از مواد دخانی بیش از 4000ماده سمی و 80ماده سرطان زا دارد ·
استعمال دخانیات عامل بروز % 90سرطان هاي ریه % 80 ،برونشیت مزمن و % 25
بیماري هاي ریوي می باشد· .
8سال طول عمر مورد انتظار افراد را کاهش می دهد -مصرف دخانیات بطور متوسط · 10
در ایران ساالنه 60هزار نفر که اکثریت آنان ،مردان هستند در اثر استعمال دخانیات جان
خود را از دست ·
می دهند و خانواده خود را بی سرپرست می گذارند .مبادا که امسال نوبت خانواده ما باشد؟!
• فروش و عرضه مواد دخانی شامل قلیان به افراد زیر » خانواده اولین پایگاه آموزش قانون
مندي :مطابق قانون « 18سال ممنوع است ·
دخانیات و زنان
•
•
•
•
•
•
•
•
زنان و دختران ما حق دارند که در مقابل تبلیغات فریبنده مواد دخانی ،حمایت
شوند· .
با کمک زنان مصرف سیگار و قلیان در جامعه ما باید یک عمل زشت و
ناپسند تلقی شود· .
زنان پرچم دار مبارزه با مصرف دخانیات در خانواده خود هستند ·
مصرف سیگار و قلیان زیبنده خانم هاي جامعه ما نیست ·
عدم مصرف دخانیات تامین کننده سالمت زنان و جامعه فردا خواهد بود· .
زنان باردار ،زنان شیرده و کودکان باید از استنشاق دود تحمیلی دخانیات
محافظت شوند· .
استنشاق دود تحمیلی و یا مصرف دخانیات می تواند باعث سقط جنین ،تولد
نوزاد کم وزن ،ابتال بیشتر نوزاد ·
به بیماري هاي ریوي و آسم ،رشد ناکافی ری هها در جنین و نوزاد و مرگ
ناگهانی نوزاد شود.
عوامل موثر بر شروع مصرف دخانیات در
نوجوان و جوانان:
• مصرف دخانیات توسط والدین و یا دوستان صمیمی
• 2-ناکافی بودن و یا نداشتن اعتماد به نفس
• 3-افت تحصیلی ،اخراج از مدرسه
• 4-داشتن نگرش مثبت نسبت به مصرف دخانیات
• 5-اشتغال ذهنی و یا اشتغال به دیگر نگرش هاي خطر
ساز
• « نه گفتن » 6-فقدان مهارت
• 7-وجود احساس اضطراب و یا خلق افسرده
استنشاق تحمیلی دخانیات
•
•
•
کودکان و نوجوانان اولین قربانیان بیگناه دود تحمیلی دخانیات
هستند .قرار گرفتن در معرض دود سیگار ،خطر بیمار یهاي تنفسی
را % 50افزایش خواهد داد.
.طبق آمار سازمان بهداشت جهانی بیش از % 30بیماري هاي
قلبی -بالغین تا حدود % 25و در بچه ها تا حدود 100عروقی
و یک سوم بیماري هاي تنفسی در بین سیگاري هاي تحمیلی ایجاد
می شوند .میزان بروز سرماخوردگی ،عفونت گوش میانی ،گلودرد،
سرفه و گرفتگی صدا در کودکانی که والدین سیگاري دارند بیش از
کودکان داراي والدین غیرسیگاري است.
استراتژي هاي کنترل دخانیات در نوجوان و
جوانان
• عامل بیماري زا -میزبان
• محیط
راهکارهاي پیشگیري از شروع مصرف دخانیات
در گروه سنی نوجوان شناخته شده اند
• 1الزم است عوارض و مخاطرات استفاده از دخانیات را
به آنان بشناسانیم تا با فواید آن که می تواند موقت و آنی
باشد ،مقایسه کرده ،بسنجند و قضاوت نمایند
•.
• 2-درك نوجوانان و جوانان را نسبت به عادي و طبیعی
بودن مصرف مواد دخانی ،به چالش بکشیم
• 3-اطالعات و مهارت هاي الزم را براي ارتقاي اعتماد به
نفس و کسب مهارت نه گفتن آنان ،فراهم کنیم
راهکارهاي کاهش مصرف مواد دخانی از طریق کاهش
تقاضا (مصرف کننده مواد دخانی یا میزبان) در نوجوانان:
•
•
•
•
•
•
•
آموزش و اطالع رسانی و افزایش اگاهی در خصوص مضرات و عوارضمصرف دخانیات
افزایش آگاهی و تقویت مهارت هاي ده گانه زندگی تشویق و ترغیب والدین به ایجاد محیط امن و آسایش براي فرزندان درخانواده
تقویت برقراري حمایت هاي معنوي براي نوجوانان و جوانان توسط خانوادهو اولیاي مدرسه
افزایش مهارت هاي ارتباطی در اولیاي مدارس به منظور برقراري ارتباطمناسب تر با دانش آموزان
برخورد مناسب و حمایت عاطفی و روانی والدین براي ترك دخانیاتنوجوانان و جوانان درصورت مصرف
-تشویق و ترغیب نوجوانان و جوانان مصرف کننده دخانیات به ترك آن
راهکارهاي برخورد با جذابیت کاذب و قدرت
مواد دخانی
•
•
•
•
•
•
آموزش و حساس سازي و ارتقاي آگاهی عمومی به خصوص نوجوانان و
جوانان در خصوص مضرات و عواقب مصرف دخانیات،
عوارض استنشاق دود تحمیلی دست دوم و دست سوم
آموزش و اطالع رسانی به نوجوانان و جوانان در خصوص ترفندهايتبلیغاتی شرکتهاي دخانی از طریق رسانه هاي حقیقی و مجازي
تصحیح باور هاي غلط در خصوص جذابیت مصرف دخانیات از طریقالگوسازي مثبت در بین هنرمندان و ورزشکاران
در بین جوانان با روشهاي آموزش عوارض کوتاه مدت دخانیات « زشت و
ناپسند بودن مصرف مواد دخانی » -تغییر نگرش و ایجاد باور
بعنوان مثال تاثیر بر آراستگی و ظاهر فردي ،پیري زودرس ،بوي بد دهان و
بدن ،عوارض دهان و دندان و ...
دخانیات و عوارض اقتصادي
•
•
•
•
•
در ابتداي قرن بیست و یکم بیماري هاي غیرواگیر % 43بار بیماري ها در
سراسر جهان را تشکیل می دهند و انتظار می رود تا سال 2020
مسؤول % 60کل بار بیماري ها و % 73تمامی موارد مرگ باشند .از بین
عوامل خطر مرتبط با بروز و شیوع این بیماري ها ،مصرف دخانیات با
بیماري هاي قلبی عروقی (به عنوان اولین عامل مرگ و میر در ایران) و
انواع سرطان ها (به عنوان سومین عامل مرگ و میر در ایران) ارتباط
مشخص و ثابت شده اي دارد.
استعمال دخانیات به طرق مختلفی باعث وقوع مرگ میشود و در حقیقت عامل
خطر 6مورد از 8دلیل اصلی مسبب مرگ در جهان به حساب می اید.
اعتیاد به نیکوتین سنگی نترین ،پر عارضه ترین ،پر هزینه ترین و مرگ بارترین
اعتیاد شناخته شده است.
• در ایران با تعداد 10
• میلیون سیگاري؛ 4تا 5میلیون سال به دلیل مرگ هاي
زود هنگام ناشی از مصرف دخانیات از دست می رود
•.
• -براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی مصرف دخانیات
بطور متوسط 10ال طول عمر مورد انتظار افراد را کاهش
می دهد .
• براي افرادي که در میانسالگی فوت میکنند به حدود 22سال
می رسد .بعد از 20سال سیگار کشیدن از هر 4نفر
سیگاري یک نفر فوت می کند و 3نفر دیگر به یک بیماري
ناشی از سیگار کشیدن مبتال میشود و بعد از 40سال سیگار
کشیدن ،از هر 2نفر سیگاري 1 ،نفر فوت کرده و یک نفر
دیگر به بیماري ناشی از این عادت ناپسند دچار می شود.
عوارض اقتصادي مستقیم استعمال دخانیات:
• در دنیا استعمال دخانیات سبب کاهش درآمد بیش از 200
هزار میلیون دالر در سال می شود که بیشتر آن مربوط به
کشورهاي در حال توسعه است
• .دخانیات با فقر و بی سوادي رابطه مستقیم دارد و در
بعضی نقاط بیش از نیمی از در آمد خانواده صرف
مصرف مواد دخانی می شود.
عوارض اقتصادي غیرمستقیم مصرف دخانیات:
• مراقبت هاي طبی و بهداشتی از عوارض دخانیات ،عوارض مرگ هاي زودرس و سرطان ها:
هزینه بهداشتی درمانی بیماري هاي ناشی از مصرف دخانیات براي هر فرد سیگاري بیش از
دو برابر هزینه دخانیات مصرفی می باشد و اکثر این هزینه نیز از محل بودجه مشترك با افراد
غیر سیگاري پرداخت می شود .در ایران ساالنه 3840تا 5220میلیارد تومان صر ف
رمان بیمار ي هاي ناشی ازمصرف دخانیات می شود و ساالنه بیش از 60هزار ایرانی
قربانی مصرف مواد دخانی می شوند .
• افزایش هزینه کارفرمایان صنایع دولتی و خصوصی به عللی مثل کاهش توان کاري و از دست
رفتن قدرت نیروي انسانی در صنایع بدلیل بیماري هاي ناشی از مصرف دخانیات و اثرات
تشدید کننده استعمال دخانیات بر ایجاد یا تشدید بیماري هاي ناشی از مواجهه هاي شغلی
(بخصوص بیماریهاي تنفسی ،پوستی و سرطان ها) و افزایش میزان غیبت از کار.
• مرگ زودرس و ابتالء به بیماري هاي ناشی از استعمال مواد دخانی ،هزینه هاي بیمه اي شامل
بیمه عمر و خدمات درمانی راافزایش می دهد.
• حاصل خیزي زمینهاي زیر کشت و سایر منابع طبیعی از دست می رود و که موجب اثرات
زیان بار و پایدار زیست محیطی میشود .ساالنه در حدود 200هزار هکتار جنگل بدلیل کاشت
توتون از بین می رود.
• اثرات مخرب زیست محیطی ناشی از مصرف مقدار متنابهی از کود و سموم دفع آفت مضر
براي کشت توتون ،افزایش مییابد.
• 2میلیارد کیلوگرم مواد زاید کارخانه صنایع دخانی فضوالت جامد زیادي به محیط زیست
تحمیل می کنند .در سال 1995حدود 209میلیون کیلوگرم مواد زاید شیمیایی در سراسر
جهان توسط سازندگان سیگار تولید شد که بجز مقدار زیاد آشغالهاي ته سیگار و پاکت سیگار
است .هزینه هاي پاکسازي زباله هاي افراد سیگاري جزء هزینه هاي کامال نامحسوس استعمال
دخانیات است.
• کشت توتون و تنباکو موجب عالیم بیماري سندرم کشت تنباکو در کشاورزان می شود
عوارض اقتصادي استنشاق تحمیلی دود دخانیات
• استنشاق غیرداوطلبانه دود ناشی از سوختن سیگار ،به معنی سیگاري تحمیلی بودن است .زندگی با یک
فرد سیگاري به منزله مصرف مستقیم ساالنه 80نخ سیگار است .در واقع سیگاري تحمیلی یک چهارم
سیگارهاي روزانه مصرف شده را استنشاق می کند .ریه هاي افراد غیرسیگاري که در کنار فرد سیگاري
زندگی می کنند به مراتب عملکرد ضعیفتري از افراد سالم غیرسیگاري دارند .قرار گرفتن در معرض دود
سیگار ،خطر % 50افزایش خواهد داد .طبق آمار سازمان بهداشت جهانی بیش از -بیماري هاي تنفسی
را در بالغین تا حدود % 25-30و در بچه ها تا حدود 100%بیماري هاي قلبی عروقی و یک سوم
بیماري هاي تنفسی در بین سیگار یهاي تحمیلی ایجاد میشوند .میزان بروز سرماخوردگی ،عفونت گوش
میانی ،گلودرد ،سرفه و گرفتگی صدا در کودکانی که والدین سیگاري دارند بیش از کودکان داراي والدین
غیرسیگاري است.
کاهش مصرف دخانیات و اقتصاد:
•
در یک کشور درحال توسعه با سرانه تولید ناخالص داخلی 2000دالر ،هزینه
پیشگیري موثر از مصرف سیگار براي هر نفر در سال حدود 20-40دالر
است درحالی که درمان سرطان ریه (که فقط عمر % 10ازافراد مبتال را
بیشتر می کند) براي هر نفر در سال هزینه اي معادل 18000دالر در سال
دارد .از هر 10نفر مبتال به سرطان ریه 9نفر سیگاري است.
افزایش 70درصدي در قیمت دخانیات می تواند از یک چهارم مرگ
و میر ناشی از مصرف سیگار در سراسر جهان جلوگیري کند.
• افزایش مالیات و در نتیجه افزایش قیمت دخانیات مؤثرترین روش براي کاهش مصرف آن
بوده و به ویژه از مصرف دخانیات جوانان نیز جلوگیري می نماید .همچنین انگیزه اي براي
ترك مصر فکنندگان آن نیز است.
• اگر مالیات بر دخانیات موجب افزایش 10درصدي قیمت سیگار شود ،تعداد افراد سیگاري در
سر تا سر جهان تا 42میلیون نفر ( 38میلیون نفر در کشورهاي با درآمد متوسط و پایین و 4
میلیون نفر در کشورهاي با درآمد باال ) کاهش می یابد و 10میلیون نفر را ( 9میلیون در
کشورهاي با درآمد متوسط و پایین و یک میلیون نفر در کشورهاي با درآمد باال) از مرگ
نجات می دهد
باورهاي غلط در مورد مسایل اقتصادي مرتبط با دخانیات
• باور غلط :
.1سیگاریها با استعمال دخانیات فقط پول خود را دود می کنند و به
کسی ضرر اقتصادي نمی زنند.
توضیح:
.1هزینه هاي ناشی از درمان فرد سیگاري که بالغ بر دو برابر هزینه
هاي دخانیات مصرفی است
. .2برعهده بهداشت جامعه است .همچنین به این مسئله لطمات و
زیانهاي اقتصادي ناشی از
.3آلودگی هاي زیست محیطی و نیز از بین رفتن نیروي کار و عدم
حمایت از خانواده به واسطه
.4بیماري یا فوت فرد سیگاري باید اضافه می شود.
اگر دکه هاي روزنامه فروشی و دیگر مکانهاي غیرمجاز توزیع سیگار از این کار باز د اشته شوند
دچار مشکل اقتصادي می شوند.
•
•
•
با اطالع رسانی مستمر و مناسب به مردم و اصناف به آنها باید
یادآور ي شود که هر صنفی براي فعالیت خاصی مجوز دارد که
منبع درآمدزایی آن است.
دکه هاي روزنامه فروشی محل عرضه محصوالت فرهنگی و
مطبوعات هستند و دلیلی ندارد با این توجیه و با هدف سوددآوري
بیشتر براي عرضه کاالیی که مجوز فروش آن را ندارند موجب
تسهیل دسترسی مردم به خصوص نوجوانان و جوانان به مواد
دخانی و به خطر انداختن سالمت آنان شوند.
کشت تنباکو براي کشاورزان پر سود و کم دردسراست.
توضیح :
• عالوه بر اینکه کشت و عمل آوري توتون بسیار پر عارضه و دردسر آفرین براي کشاورزان میباشد.
اغلب آنها نیز با وامهاي دریافتی از شرکتهاي دخانی جهت بذر و کود و ماشین آالت همواره
بدهکارند و اگر این عملیات کشاورزي جهت مواد غذایی بکار می رفت ،عالوه برسودآوري بیشتر
و بدون عوارض جسمی براي کشاورزان ،ساالنه براي ده تا بیست میلیون نفرغذا تولید می شد.
• عالوه بر این کشت توتون و خشک کردن آن باعث فقیر کردن زمینهاي ارزشمند و خسارت به محیط
زیست می شود و براساس مطالعات سازمان بهداشت جهانی عالیم جسمانی مرتبط باکشت تنباکو
(سندرم کشت توتون) در کشاورزان این محصول ایجاد می شود.
جمع آوري قلیان بر صنعت گردشگري لطمه میزند
توضیح:
• شاید به طور ظاهري یکی از منابع در آمد قهوه خانه هاي سنتی و
مکانهاي گردشگري قلیان باشد ولی باید به این نکته توجه کرد که
افراد مصرف کننده مواد دخانی درصد اندکی ازجمعیت را تشکیل
می دهند و با افزایش آگاهی مردم ،اکثریت خانواده ها تمایلی به
استفاده از اماکنی که دخانیات درانها مصرف می شود ،نخواهند
داشت .یک ساعت در معرض دود قلیان 6نخ سیگار خطرناك
است.
• در ایران براساس نتایج یک مطالعه 48درصد افراد مورد
مطالعه با ممنوعیت عرضه قلیان دراماکن عمومی موافق
بودند 44 ،درصد با ممنوعیت عرضه قلیان مشروط به
فرهن گسازي،موافق بودند و فقط 8درصد مخالف اجراي
این طرح بودند.
کاهش تولید دخانیات و افزایش جبرانی قیمت ومالیات باعث ورشکستگی
شرکتهاي دخانی دولتی و آسیب به اقتصاد کشور می شود.
توضیح:
• در ایران به گزارش شرکت دخانیات 23000نفر در صنایع
دخانی مشغول فعالیت هستند واین درحالیست که ساالنه
60000نفر در اثر استعمال دخانیات جان خود را از دست
می دهندو بسیاري از انها با مرگهاي زودرس خانواده اي را
بی سرپرست می کنند که عوارض اقتصادي و روانی غیرقابل
جبرانی را به همراه دارد.
دخانیات و حقوق شهروندي
• مهم ترین شهروندانی که حقوقشان به واسطه افراد صرف
کننده دخانیات تضییع می شود ،آن هایی هستند که اکثرا
توانایی دفاع از حق خود را ندارند.این افراد شامل
کودکان ،سالمندان ،بیماران قلبی و عروقی و زنان باردار
هستند
-استنشاق تحمیلی دود دخانیات در اماکن عمومی و فضاهاي مشاع زندگی
•
دودي که از کناره سیگار به محیط وارد میشود بسیار خطرناك تر از
دود استنشاقی سیگار است .علت این مسئله حرارت بس یار باالي
نوك سیگار در مقایسه با فیلتر است ( 900درجه سانتی گراد در
برابر 30درجه سانتی گراد) همچنین دودي که وارد ریه فرد می شود
با مرطوب شدن و تغییر دما شرایطی را براي ایجاد مواد شیمیایی
جدید و مضر تر از دود اولیه فراهم مینماید.بنابراین افراد مصرف
کننده دخانیات ،دودیرا به محیط وارد می نمایند که از دود استنشاقی
خودشان مضررتر است.
• استنشاق غیرداوطلبانه دود ناشی از سوختن سیگار ،به
معنی سیگاري تحمیلی بودن است .زندگی با یک فرد
سیگاري به منزله مصرف مستقیم ساالنه 80نخ سیگار
است .در واقع سیگاري تحمیلی یک چهارم سیگارهاي
روزانه مصرف شده را استنشاق می کند .ریه هاي افراد
غیرسیگاري که در کنار فرد سیگاري زندگی می کنند به
مراتب عملکرد ضعیفتري از افراد سالم غیرسیگاري دارند.
قرار گرفتن در معرض دود سیگار ،خطر % 50افزایش
خواهد داد.
• طبق آمار سازمان بهداشت جهانی بیش از % 30بیماري هاي
قلبی عروقی و یک سوم بیمار یهاي تنفسی در بین سیگاري هاي
تحمیلی ایجاد می شوند .میزان بروز سرماخوردگی ،عفونت
گوش میانی ،گلودرد ،سرفه و گرفتگی صدا در کودکانی که
والدین سیگاري دارند بیش از کودکان داراي والدین غیرسیگاري
است.
دود دست سوم سیگار چیست
• دود دست سوم نیز مانند دود مستقیم سیگار و دیگر انواع
دخانیات خطرناك است ولی اطالعات اندك مردم از آن
باعث آسیب رسانی ناخواسته به دیگر افراد به خصوص
کودکان می شود .دود دست سوم در واقع همان بقایاي باقی
مانده از دود مواد دخانی است که بر روي وسایل شحصی
و یا وسایل اطراف و یا بر بدن و لباس فرد مصرف کننده
مواد دخانی باقی مانده است.
تاثیرات دود دست سوم چیست
•
حدود نود درصد نیکوتین تنباکوي دود شده به دیوار ،سطوح ،وسایل نرم درون خانه
مانند فرش ،بالش ،مبلمان و نیز لباس و مو و پوست افراد می چسبد .همچنین در یک
بررسی سطح کوتینین (یک متابولیت فعال نیکوتین) ادرار و موي اطفالی که والدین
سیگاري دارند ولی در بیرون یا دور از کودکان خود سیگار میکشند را اندازه گیري
کرده و درحدود نود درصد نیکوتین تنباکوي دود شده به دیوار ،سطوح ،وسایل نرم
درون خانه مانند فرش ،بالش ،مبلمان و نیز لباس و مو و پوست افراد می چسبد.
محل هاي شایع دود دسته سوم
• دود دسته سوم در واقع دود نیست بلکه ذرات ریز سمی
هستند که در اثر مصرف دخانیات در محیط پخش می شوند
و براي مدت ها باقی مانده و عوارض خود را به جا می
گذارند .این ذرات سمی در گرد و خاك خانگی ،فرش و
موکت ،سقف ،دیوار و وسایل تزئینی خانه ،پرده،مبلمان و
نیمکت گرفته تا پنجره ،صندلی ماشین ،پوست ،مو و لباس
افراد یافت شده است.
• عمده ترکیبات مواد دست سوم دخانیات کروم ،کادمیوم ،سیانید هیدروژن،
بوتان ،تولوئن ،آرسنیک ،مونو اکسید کربن ،سرب و پولونیوم 210می باشند.
جالب و البته درد آور اینکه بعضی از این سموم بسیار کشنده و حتی براي قتل
و کشتار به کار رفته است .براي مثال گاز سیانید هیدرژون در کشتارهاي دسته
جمعی بکار رفته و پولونیوم 210یک ماده رادیو اکتیو بسیار قوي و خطرناك
است که بعضی سازمان هاي جاسوسی آنرا براي از بین بردن قربانیان خود به
کار برده اند .در ضمن یازده ترکیب سرطانزاي دیگر نیز در این مواد کشف
شده است.
عوارض استعمال دخانیات:
• تنباکو همراه با کاغذ و فیلتر و برخی افزودنی ها ،مواد تشکیل دهنده اصلی
سیگار هستند .سوختن این مواد با هم موجب پدید آمدن بیش از 4000ماده سمی
و 80ماده سرطان زا می شود .شواهد علمی نشان میدهد که مصرف انواع
محصوالت دخانی (شامل سیگار ،پیپ و قلیان ) به هرشکلی مضر بوده و
باعث مرگ و میر و ناتوانی میشود .استعمال دخانیات عامل بروز % 90
سرطان هاي ریه % 80 ،برونشیت مزمن و 25بیماري هاي ریوي است.
استعمال دخانیات و بیماري هاي قلبی عروقی-
• استعمال دخانیات روند اتروسکلروز یا تصلب شرایین را تسریع می کند .
بیماري هاي قلبی عروقی ،سکته هاي مغزي ،بیماري هاي تنفسی و بسیاري از
بیمار یهاي کشنده در اثر استعمال دخانیات دیر یا زود در افراد سیگاري و
افرادي که با آن ها زندگی میکنند ،اتفاق میافتند .اتروسکلروز می تواند موجب
باریک شدن شریا نهاي پا و در نتیجه درد حین راه رفتن ،لنگیدن و با ادامه
مصرف دخانیات موجب گانگرن (سیاه شدن) عضو و در نهایت قطع انگشتان
پا یا اندام شود .مطالعات متعدد مشخص کرده اند که مهم ترین علت قطع اندام
تحتانی ،بیمار یهاي عروق محیطی است که قو یترین عامل خطر آن مصرف
دخانیات است.
استعمال دخانیات و سرطان ها-
•
سیگار به عنوان عامل بروز حداقل 14سرطان مختلف در انسان
شناخته شده است که مهم ترین آن ها عبارتند از :سرطان ریه،
سرطان پوست ،سرطان لوزالمعده ،سرطان مثانه ،سرطان خون،
سرطان پستان ،سرطان حنجره ،سرطان کبد و ...سرطان لب ،
زبان و دهان در اثر جویدن تنباکو حاصل میشوند.
استعمال دخانیات و تاثیر آن بر پوست ،مو و ناخن-
• اثرات مصرف سیگار برروي پوست موجب تیرگی و چین و چروك و پیري
زودرس می شود .نازکی پوست و قابل رویت شدن عروق خونی ،از دست
رفتن چربی زیرجلدي و گود افتادگی گونه وکاسه چش مها ،ریزش مو با الگوي
• مردانه ،خاکستري شدن رنگ موها و سفیدشدن زودر س آن ها ،تغییر رنگ
پوستی و ایجاد لکه هاي پوستی ،کاهش قدرت ارتجاعی پوست و نازك شدن
صفحات ناخن ها از دیگر عوارض پوستی مصرف دخانیات هستند .تغییر
چهره اخمو ،خشن و با چین و چروك فراوان که در افراد سیگاري دیده میشود،
ناشی از اثرات سمی مصرف مواد دخانی بر پوست است.
استعمال دخانیات و عوارض آن در بارداري-
• سیگار کشیدن در طول حاملگی موجب عوارض زیادي از
جمله مرده زایی ،سقط خود بخود - ،مرگ جنین ،مرگ در
دوران نوزادي و مرگ ناگهانی نوزاد می شود .وزن
نوزادان مادران سیگاري حدود 170 -200گرم کمتر از
مادران غیرسیگاري است.
هیچیک از اعضاي بدن از عوارض زیان بار مواد دخانی در امان نیستن
• براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی مصرف دخانیات بطور 8سال طول
عمر مورد انتظار افراد را کاهش می دهد و این میزان براي افرادي که در
میانسالگی فوت میکنند به حدود 22سال -متوسط 10می رسد .بعد از 20
سال سیگار کشیدن از هر 4نفر سیگاري یک نفر فوت میکند و 3نفر دیگر به
یک بیماري ناشی از سیگار کشیدن مبتال می شود و بعد از 40سال سیگار
کشیدن 1 ،نفر فوت و یک نفر دیگر به بیماري ناشی از این عادت ناپسند دچار
میشود
عوارض استنشاق تحمیلی دود مواد دخانی:
• دود سیگار داراي یک ترکیب پیچیده با بیش از 4000ماده سمی متفاوت است
این دود دو قسمت دارد دود اولیه با هر پک از سیگار خارج شده و وارد
دستگاه تنفس فرد سیگاري می شود .دود فرعی سیگار که از قسمت مشتعل
سیگار ناشی مي شود ،مجموع دودهاي حاصل از سوختن بخش انتهایی
محصول دخانی (دود ثانویه) و دودي است که فرد سیگاري به بیرون می دمد.
(دود ثالثیه) غلظت بسیاري از مواد سمی موجود در دود ثانویه و ثالثیه بیش از
مواد موجود در دود اولیه است ،مانند مونواکسید کربن که فرد سیگاري
استنشاق می کند.
الزم است بدانیم کودکان به چند دلیل بیشتر درمعرض
عوارض این مواد سمی خواهند بود
•
•
•
•
کودکان زمان بیشتري را در منزل سپري می کنند
کودکان بیشتر در معرض تماس فیزیکی با بزرگساالن هستند ،در آغوش کشیدن
و بوسیدن کودکان توسط بزرگساالن سیگاري که حامل ذرات مضر دود دست
سوم در مو ،پوست و لباس خود هستند.
کودکان با خصوصیت منحصر به فرد خود از جمله سینه خیز و چهار دست پا
راه رفتن ،بیشتر خود را در معرض سموم پخش شده در سطوح قرار می دهند
تنفس سریع تر کودکان به همراه در دهان بردن وسایل اطراف و دست آلوده
خود ،تماس با مواد سمی محیط را تشدید می کند.
بد نیست بدانید:
•
•
•
•
•
•
بعد از 20دقیقه از ترك سیگار ،بدن دچار تغییراتی می شود که می تواند براي تمام عمر ادامه
یابد .بعد از 20دقیقه ،ضربان قلب کاهش می یابد و منجر به بهبود فشار خون که با مصرف
سیگار باال رفته بود ،می شود.
بعد از 12ساعت از ترك آخرین سیگار ،میزان مونواکسید کربن در خون به حد طبیعیبرمی گردد.
بعد از گذشت 2هفته تا 3ماه ،خطر حمله قلبی کاهش یافته و عملکرد ریه هاي شما بهتر میشود.
یک ماه تا 9ماه بعد از ترك آخرین سیگار ،سرفه ها و کوتاه بودن تنفس ،بهتر می شود. بعد از یک سال از ترك آخرین سیگار ،خطر بروز گرفتگی عروق قلبی ،نصف افرادسیگاري می شود.
و بعد از 15سال از ترك آخرین سیگار ،خطر بروز گرفتگی عروق قلبی ،مانند افراد غیرسیگاري می شود.
قانون و دولت:
•
•
•
•
• ممنوعیت استعمال هر نوع سیگار و سایر مواد دخانی دراماکن عمومی
مسقف
• الزام نصب تابلوي ممنوعیت استعمال دخانیات دراماکن عمومی توسط
متصدي امکنه
• ممنوعیت هر گونه تبلیغ مستقیم و غیر مستقیم مواد دخانی
• تهیه برنامه هاي منظم و منسجم آموزشی در تبیین مضرات و تقبیح مصرف
مواد دخانی
برخی از مهم ترین حقایق استعمال دخانیات
• 10میلیون ایرانی ،حدودا سالی هزار و 700میلیارد تومان سیگار دود میکنند
و ساالنه بیش از 60هزار ایرانی قربانی مصرف مواد دخانی می شوند .
• تنباکو همراه با کاغذ و فیلتر و برخی افزودن یها ،مواد تشکیل دهنده اصلی
سیگار هستند .سوختن این مواد با هم موجب پدید آمدن بیش از 4000ماده
سمی و 80ماده سرطان زا می شود .شواهد علمی نشان می دهد که مصرف
انواع محصوالت دخانی (شامل سیگار ،پیپ و قلیان) به %هرشکلی مضر
بوده و باعث مرگ و میر و ناتوانی می شود .استعمال دخانیات عامل بروز 90
%سرطان هاي ریه % 80 ،برونشیت مزمن و 25بیماري هاي ریوي است.
سیگار ب هعنوان عامل بروز حداقل 14سرطان مختلف در انسان شناخته شده
است که مهم ترین آن ها عبارتند از :سرطان ریه ،سرطان پوست ،سرطان
لوزالمعده ،سرطان مثانه ،سرطان خون ،سرطان پستان ،سرطان حنجره،
سرطان کبد و ...
• اثرات مصرف سیگار برروي پوست موجب تیرگی و چین
و چروك و پیري زودرس می شود .نازکی پوست و قابل
رویت شدن عروق خونی ،ازدست رفتن چربی زیرجلدي و
گود افتادگی گونه وکاسه چش مها ،ریزش مو با الگوي
مردانه ،خاکستري شدن رنگ موها و سفیدشدن زودر س
آن ها ،تغییر رنگ پوستی و ایجاد لکه هاي پوستی ،کاهش
قدرت ارتجاعی پوست و نازك شدن صفحات ناخ نها از
دیگر عوارض پوستی مصرف دخانیات هستند .تغییر چهره
اخمو ،خشن و با چین و چروك فراوان که در افراد
سیگاري دیده می شود ،ناشی از اثرات سمی مصرف مواد
دخانی بر پوست است.
•
نیمی از تمام سیگاري هایی که بطور طوالنی مدت به استعمال
دخانیات ادامه می دهند در نهایت توسط دخانیات کشته می شوند و
نیمی از این مرگها در سالهاي میانه عمر بین 45تا 54سالگی
اتفاق می افتد .بیش از پنج میلیون نفر هر سال در اثر عوارض
استعمال دخانیات 8میلیون میمیرند که در حال حاضر سه چهارم
این مرگها در مردان بروز می نماید .براساس روندهاي جاري ،تا
سال ، 2030مرگ و میر به 3مرگ در سال افزایش خواهد یافت
و % 80از این مرگ و میرها در کشورهاي کم درآمد و با درآمد
متوسط بروز خواهد نمود.
قلیان؛ تهدید جدیدي براي سالمتی :
•
•
اول اینکه تصور می شود عبور دود قلیان از داخل آب موجب
کاهش سموم دود می شود که ابدا واقعیت ندارد و تنها نقش آب
کاهش دماي دود و افزایش طوبت آن و در نتیجه قابل تحمل نمودن
استنشاق آن براي فرد مصرف کننده است برخالف بسیاري ازعقاید
و باورهاي سنتی ،دود منتشره از قلیان حاوي مقادیر بیشماري مواد
سمی است.
تصور می شود قلیان اعتیادآور نیست در حالیکه دود هر نوع
محصول توتون از جمله توتون مورد مصرف در قلیان حاوي
نیکوتین است که ماده اعتیادآور است و چندبار مصرف آن موجب
اعتیاد به نیکوتین می شود.
•
8 -40نخ سیگار در روز مصرف می کنند ،بطور متوسط با - 75هاي فرد
مصرف کننده می کند .افراد سیگاري که بطور متوسط 125دقیقه حدود نیم لیتر
دود استنشاق می کنند .در حالی که مصرف کننده قلیان در هر وعده مصرف که
بطور -پک به مدت 70تا یک لیتر دود است .یعنی 50 /پک می زند و هر پک
بطور متوسط حاوي 20 - 15دقیقه طول می کشد حدود - 200متوسط 80تصور
می شود مصرف قلیان کم خطر تر از سیگار است درحالیکه مصرف قلیان در
مقایسه با سیگار دود بسیار زیادتري را وارد ریه هر وعده مصرف قلیان بطور
متوسط معادل کشیدن 40تا 80و گاهی 100نخ سیگار است.
• از دیگر عوارض قلیان که در سیگار دیده نمی شود ،افزایش احتمال انتقال
بیماري هاي واگیر دار و مسري تظیر بیمار یهاي تبخال و هپاتیت وسل است
که بدلیل استفاده اشتراکی آن دیده می شود .حتی درصورت عوض کردن سر
لوله قلیان ،مواد باقی مانده در شلنگ آن می تواند عامل انتقال بیماري ها باشد.
نکته دیگر احتمال آلوده بودن توتون و تنباکوي مورد استفاده در قلیان به انواع
قارچ ها و میکروب هاست.
• تنباکوي مورد استفاده در قلیان اغلب کیفیت مناسبی نداشته و با کمی اسانس
قابل عرضه می شود.تصور می شود مصرف قلیان فقط براي فرد مصرف
کننده خطرناك است درحالیکه استنشاق تحمیلی دود دخانیات شامل مصرف
قلیان هم میشود .یک ساعت در معرض دود قلیان دیگران بودن ،معادل
مصرف 6تا 8نخ سیگار است