Transcript نورپردازی در فضای باز

‫نورپردازی در فضای باز‬
‫استاد‪:‬‬
‫مهندس طالب زاده‬
‫دانشجویان‪:‬‬
‫زهرا فانی – شادی رضوانی زاده‬
‫تکنیک های نور پردازی‬
‫نور باال‬
‫نور باال برای دید یک سویه‬
‫نور باال برای دید ‪ 360‬درجه‬
‫نور پایین‬
‫نور نقطه ای‬
‫نور مهتابی‬
‫ضد نور‬
‫نور تأکیدی‬
‫نور پراکنده‬
‫هدف از روشنايي پارك ها‬
‫ايجاد حالت دكوراتيو براي جذب گردشگر (نورپردازي)‬‫ايجاد فضاي دوستانه جهت تجمع و مالقات دوستان‬‫امكان حركت امن عابرين پياده‬‫امكان بازي براي بچه ها‬‫افزايش امنيت عمومي (كاهش جرأت ارتكاب جرائم با حذف نقاط‬‫تاريك)‬
‫اصول مهم در طراحي روشنايي پارك ها‬
‫روشنايي در پارك ها بصورت مورد به مورد مشخص مي شود و يك نسخه كلي براي تمام پارك ها نمي‬‫توان تجويز كرد‪.‬‬
‫به روشنايي معابر مجاور پارك ها توجه شود‪.‬‬‫از ايجاد مزاحمت نوري براي همسايگان مجاور پارك پرهيز شود‪.‬‬‫به تعمير و نگهداري توجه خاص شود‪.‬‬‫با توجه به كاربري محيط سطح نور الزم تأمين شود‪.‬‬‫چراغ ها و پايه ها با مبلمان پاركي هماهنگ باشد‪.‬‬‫به ظاهر و شكل از نظر زيبايي اهميت ويژه داده شود‪.‬‬‫مصرف انرژي الكتريكي بهينه باشد‪.‬‬‫به منظور برقراري امنيت ‪ ،‬امكان شناسايي مقاصد افراد از روي چهره آنان از فاصله حداقل ‪ 4‬متري‬‫وجود داشته باشد‪.‬‬
‫موانع ‪ ،‬پله ها و سراشيبي ها قابل رؤيت باشد‪.‬‬‫‪-‬عالئم راهنما ‪ ،‬تابلوها و جهت ها قابل شناسايي باشد‪.‬‬
‫نورپردازي در پارك ها‬
‫ جنبه دكوراتيو دارد و به منظور ايجاد تصاوير چشم نواز و جذب عابرين انجام مي شود‪.‬‬‫ً‬
‫ اشعه نوراني نبايد مستقيما بر چشم ناظران تابيده و موجب خيرگي عابرين و آزار همسايگان‬‫شود‪.‬‬
‫ وجود نقاط تاريك ضروري است زيرا جلوه اشياء روشن شده را دوچندان مي كند‪(.‬كنتراست‬‫مثبت)‬
‫ از ايجاد سايه هاي عميق اضافي بر روي سوژه نورپردازي شده پرهيز شود‪.‬‬‫ رنگ نور با توجه به رنگ و ضريب انعكاس سوژه انتخاب شود‪.‬‬‫ از منابع نوري با شاخص وضوح رنگ باال استفاده شود‪.‬‬‫ روشنايي محيط سوژه بايد مورد توجه قرار گيرد ‪ ،‬زيرا هر چه سطح روشنايي محيط‬‫بيشتر باشد ‪ ،‬روشنايي سطح سوژه بايد بيشتر باشد‪.‬‬
‫ً‬
‫ در سيستم نورپردازي ‪ ،‬نصب تجهيزات و تنظيم منابع نوري كامال تخصص ي است و از‬‫روش مدون و كالسيكي مانند نصب سيستم روشنايي تبعيت نمي كند‪.‬‬
‫نورپردازي در پارك ها‬
‫ در فصول سرد ‪ ،‬از رنگ هاي گرم و در فصول گرم از رنگ هاي سرد استفاده شود‪.‬‬‫ به تعمير و نگهداري توجه خاص شود‪.‬‬‫ حتي االمكان منابع نوري بكاررفته در نورپردازي مخفي و دور از چشم كار گذاشته‬‫شوند‪.‬‬
‫ به مسير و طريقه تغذيه الكتريكي توجه خاص صورت گيرد‪.‬‬‫ در نظر گرفتن مسائل اقتصادي در نورپردازي مانند روشنايي نمي باشد و با توجه به طرح و سوژه‬‫ً‬
‫مقايسه روش هاي مختلف با يكديگر امكان پذير نيست و معموال اهميت سوژه ‪ ،‬هزينه ها را تحت تأثير‬
‫قرار مي دهد‪.‬‬
‫ در انتخاب منابع نوري و توان آن به دوره هاي سرويس دهي سيستم نورپردازي با ميزان استفاده‬‫(روزانه ‪ ،‬هفتگي ‪ ،‬فصلي ‪ ،‬پريوديك يا موقت) توجه شود‪.‬‬
‫ در انتخاب تجهيزات به اخذ مجوزهاي نصب با توجه به مالكيت سوژه ‪ ،‬توجه شود‪.‬‬‫ً‬
‫معموال قبل از اجراي كامل پروژه يك تست اوليه به منظور تعيين اثر نهايي نورپردازي‬
‫‬‫سوژه نياز است‪.‬‬
‫نورپردازي در پارك ها‬
‫ تجهيزات نورپردازي در مقابل سرقت و خرابكاري محافظت شود‪.‬‬‫ با توجه به اهميت تنظيم وضعيت و جهت نور ‪ ،‬از قفل و تثبيت كننده نورافكن به منظور‬‫پيشگيري از حركت و ارتعاش در برابر وزش باد و ديگر نوسانات و ضربات احتمالي ‪ ،‬استفاده‬
‫شود‪.‬‬
‫ در نورپردازي درختان ‪ ،‬درختچه ها و بوته ها به شكل هندس ي(مخروطي ‪ ،‬كروي ‪ ،‬آويز‬‫‪،‬افشان) و عمق ظاهر آن ها توجه شود‪ .‬هر نوع گياهي ‪ ،‬نورپردازي خاص خود را‬
‫مي طلبد‪ .‬رنگ شاخ و برگ درخت در انتخاب رنگ نور بسيار مؤثر است‪.‬‬
‫ رنگ شاخ و برگ بسياري از درختان ‪ ،‬با تغيير فصل تغيير مي كند ‪ ،‬اين مهم در‬‫نورپردازي بايد در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪ -‬از تجهيزات با درجه حفاظت باال استفاده شود‪.‬‬
‫انواع شدت روشنايي‬
‫مقادير مندرج در استاندارد ‪ EN 13201- 1‬براي روشنايي پارک ها‬
‫معابر عابرين پياده‬
‫متوسط شدت روشنايي افقي ‪ 3 :‬تا ‪ 20‬لوكس‬
‫حداقل شدت روشنايي افقي ‪ 0.6 :‬تا ‪ 8‬لوكس‬
‫شدت روشنايي نيمه استوانه اي ‪ 0.5 :‬تا ‪ 5‬لوكس‬
‫دوچرخه روها‬
‫متوسط شدت روشنايي افقي ‪ 2 :‬تا ‪ 15‬لوكس‬
‫حداقل شدت روشنايي افقي ‪ 0.6 :‬تا ‪ 5‬لوكس‬
‫شدت روشنايي نيمه استوانه اي ‪ 0.5 :‬تا ‪ 3‬لوكس‬
‫مقادير پيشنهادي در استاندارد ‪CIE136‬براي روشنايي پارک ها‬
‫معابر عابرين پياده‬
‫متوسط شدت روشنايي افقي ‪ 5 :‬لوكس‬
‫حداقل شدت روشنايي افقي ‪ 2 :‬لوكس‬
‫شدت روشنايي نيمه استوانه اي ‪ 2 :‬لوكس‬
‫راه پله ها و شيب ها‬
‫متوسط شدت روشنايي عمودي ارتفاع پله ‪ :‬كمتر از‬
‫‪ 20‬لوكس‬
‫متوسط شدت روشنايي افقي كف پله و شيبها‪ :‬بيش از ‪40‬‬
‫لوكس‬
‫دوچرخه روها‬
‫متوسط شدت روشنايي افقي ‪ 3 :‬لوكس‬
‫يكنواختي شدت روشنايي (حداقل به متوسط) افقي ‪0.3 :‬‬
‫مقادير پيشنهادي در استاندارد‪CIE 136‬براي روشنايي پارک ها‬
‫محدوديت خيرگي چراغ‪:‬‬
‫براي ارتفاع نصب كمتر يا مساوي ‪ 4.5‬متر‪ L.A0.5 :‬نبايد از ‪ 4000‬بيشتر باشد‬
‫براي ارتفاع نصب بين ‪ 4.5‬تا ‪ 6‬متر‪ L.A0.5:‬نبايد از ‪ 5500‬بيشتر باشد‬
‫براي ارتفاع نصب بيش از ‪ 6‬متر‪L.A0.5 :‬نبايد از ‪ 7000‬بيشتر باشد‬
‫‪ L‬بزرگترين درخشندگي متوسط چراغ به كاندال بر متر مربع در جتهي بين ‪ 85‬و ‪ 90‬درجه نسبت‬
‫به خط عمود رو به پايين‬
‫‪ A‬مساحت سطح انتشار نور چراغ به متر مربع در جهت ‪ 90‬درجه نسبت به خط عمود رو به‬
‫پايين‬
‫نمونه چراغهاي پاركي‬
‫نمونه چراغهاي پاركي‬
‫نمونه چراغهاي پاركي‬
‫نمونه چراغهاي پاركي‬
‫نمونه چراغهاي پاركي‬
‫نمونه چراغهاي پاركي‬
‫نورپردازي گياهان و درختان‬
‫روشنايي نسبتا يكنواخت‬
‫(حتي االمكان از نصب نورافكن بر روي‬
‫شاخه درخت خودداري شود و بر روي‬
‫يك پايه هماهنگ با شاخه هاي درخت‬
‫نصب شود‪ .‬در صورت نصب در درخت‬
‫در تجهيزات نصب رشد شاخه هاي‬
‫درخت و عدم آسيب به آن در نظر‬
‫گرفته شود‪).‬‬
‫نورپردازي گياهان و درختان‬
‫روش نصب منابع نوري در درختان‬
‫نورپردازي گياهان و درختان‬
‫ايجاد آثار نمايش ي و مهيج و تركيبي از نور و تاريكي‬
‫نورپردازي گياهان و درختان‬
‫نورپردازي گياهان و درختان‬
‫روش استفاده از چراغ هاي توكار زميني‬
‫نمونه ای از چراغ ها‬
‫چراغ های ‪: Ingraound‬‬
‫این چراغ ها به منظور ایجاد روشنایی برای دیوارها‪ ،‬ستون ها‪ ،‬دیوارها‪ ،‬زیر درختان و‬
‫داخل گل و گیاه به صورت نور مخفی به کار می روند‪.‬در داخل زمين نصب می شوند و‬
‫در مقابل نفوذ آب مقاوم هستند‪.‬‬
‫چراغ های خورشیدی‪:‬‬
‫با توجه به بحران انرژی یکی از گزینه های مناسب و کاربردی استفاده از چراغ های‬
‫خورشیدی در بستر گلکاری و سطوح چمن و درختان و غيره می توان استفاده کرد‪ .‬به‬
‫طور کلی بخش ی از فضای سبز که در معرض تابش نور مستقیم خورشید است‬
‫استفاده نمود‪ .‬چراغ های خورشیدی روز نور خورشید را در خود ذخيره می کنند و در‬
‫تاریکی شب روشن شده و مانند چراغ های الکتریکی روشنایی دارند و قدرت روشنایی‬
‫آن ها بستگی به فتوسل های داخلی آن ها دارد‪.‬‬
‫نورپردازي باغچه ها و درختچه ها‬
‫‪ ‬استفاده از چراغ هاي قارچي با ارتفاع نيم تا‬
‫يك متر براي باغچه ها‬
‫‪ ‬استفاده از منابع نوري با وضوح رنگ باال به‬
‫علت تنوع رنگ گل ها‬
‫‪ ‬استفاده از نورافكن در سطح زمين براي‬
‫نورپردازي درختچه ها‬
‫نورپردازي باغچه ها و درختچه ها‬
‫نورپردازي مجسمه ها و پيكره ها‬
‫ً‬
‫ معموال صورت سوژه و جلوي آن اصلي ترين موضوع نورپردازي است‪ .‬پشت سوژه‬‫نياز به نور بسيار كم دارد ( در بعض ي موارد كامال تاريك)‬
‫ براي پيكره هاي بدون شكل خاص‪ ،‬رنگ ماده و جنس بكار رفته بسيار مهم است‪.‬‬‫ در پارك ها حداكثر ارتفاع سوژه ها ‪ 5‬تا ‪ 6‬متر است و تعداد نورافكن ها و نحوه‬‫استقرار آن ها به فرم سوژه بستگي دارد‪.‬‬
‫ روشن كردن يكنواخت سوژه مورد نظر نيست و با ايجاد سايه روشن و درخشندگي‬‫هاي متفاوت بر سطح سوژه بايد نظر بيننده را جلب كرد‪.‬‬
‫نورپردازي مجسمه ها و پيكره ها‬
‫سوژه بر روي سطح زمين و بصورت ايزوله در وسط چمن يا مرغزار است‬
‫‪ :‬نورافكن در سطح زمين يا پشت يك مانع نصب مي شود‪.‬‬
‫نورپردازي مجسمه ها و پيكره ها‬
‫سوژه بر روي پايه يا ستون و بصورت ايزوله در چمن يا مرغزار است ‪ :‬به منظور‬
‫محدودكردن درخشندگي پايه يا ستون ‪ ،‬نورافكنها بايد در فاصله دورتري نصب‬
‫شوند و دقت شود پايه بر روي سوژه اصلي سايه ايجاد نكند‪.‬‬
‫نورپردازي مجسمه ها و پيكره ها‬
‫سوژه بر روي پايه يا ستون در منطقه اي است كه در دسترس عابرين است ‪ :‬امكان قراردادن‬
‫نورافكنها بر روي پايه سوژه وجود ندارد چون به سوژه خيلي نزديك مي شود‪ .‬بهترين محل ‪ ،‬نصب‬
‫آن ها بر روي پايه چراغ روشنايي يا نماي ساختمان هاي اطراف است‪.‬‬
‫نورپردازي مجسمه ها و پيكره ها‬
‫نورپردازي آبنماها ‪ ،‬آبشارها و آب هاي ساكن‬
‫‪ ‬در نورپردازي فواره ها نورافكن ها نزديك به فواره و در نقطه فرود مجدد آب به‬
‫استخر كار گذاشته مي شوند‪.‬‬
‫‪ ‬در نزديك فواره از نورافكن باريك تاب استفاده مي شود تا صعود آب نورپردازي‬
‫شود‪.‬‬
‫‪ ‬در نقاط فرود آب نورافكن ها در عمق ‪ 10‬سانتي از سطح آب كار گذاشته مي شود‬
‫تا چشم انداز مواج شدن آب در نقاط فرود جذاب تر باشد‪.‬‬
‫پيشنهاد ‪CIE‬براي نورپردازي فواره هاي عمودي‬
‫‪ ‬براي فواره با ارتفاع پرتاب ‪ 3‬متر ‪ :‬نورافكن باريك تاب ( ‪ 3‬عدد ‪ 150‬وات)‬
‫‪ ‬براي فواره با ارتفاع پرتاب ‪ 3‬تا ‪ 6‬متر ‪ :‬نورافكن باريك تاب ( ‪ 6‬عدد ‪ 150‬وات)‬
‫‪ ‬براي فواره با ارتفاع پرتاب ‪ 7‬تا ‪ 10‬متر ‪ :‬نورافكن باريك تاب ( ‪ 9‬عدد ‪ 250‬وات)‬
‫پيشنهاد ‪CIE‬براي نورپردازي فواره هاي مورب‬
‫براي فواره با پرتاب ‪ 3‬متر ‪ :‬در نقطه پرتاب ‪ :‬نورافكن باريك تاب ( ‪ 1‬عدد ‪ 250‬وات)‬
‫در نقطه فرود ‪ :‬نورافكن باريك تاب ( ‪ 1‬عدد ‪ 250‬وات)‬
‫براي فواره با پرتاب ‪ 3‬تا ‪ 6‬متر ‪ :‬در نقطه پرتاب ‪ :‬نورافكن باريك تاب ( ‪ 2‬عدد ‪ 250‬وات)‬
‫در نقطه فرود ‪ :‬نورافكن پهن تاب ( ‪ 2‬عدد ‪ 250‬وات)‬
‫براي فواره با پرتاب ‪ 7‬تا ‪ 10‬متر ‪ :‬در نقطه پرتاب ‪ :‬نورافكن باريك تاب ( ‪3‬عدد ‪250‬وات)‬
‫در نقطه فرود ‪ :‬نورافكن پهن تاب ( ‪ 2‬عدد ‪ 500‬وات)‬
‫نورپردازي آبشارها‬
‫نورافكنها در پاي ديوار آبشار كار گذاشته ميشوند‪.‬‬
‫ارتفاع آبشار و حجم آب ‪ ،‬در انتخاب توان و ميزان نور خروجي مؤثر است‪.‬‬
‫ً‬
‫معموال از منابع نوري خطي استفاده مي شود‪.‬‬
‫نورپردازي آبشارها‬
‫نورپردازي آبشارها‬
‫نورپردازي حوضچه ها و گياهان آبزي‬
‫نورپردازي آب هاي ساكن‬
‫منابع و مآخذ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫نشریه هنرهای زیبا‪ ،‬شماره ‪ ،27‬پایيز ‪85‬‬
‫‪‬‬
‫سازمان پارک ها و فضای سبز(‪ ،)1371‬مجموعه مقاالت سمینار فضای سبز‪ ،‬تهران‬
‫سازمان بهره وري انرژي ايران‪ /‬شركت مهندسين مشاور روشنايي نورگستر‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪http://www.umic.ir‬‬
‫‪http://www.golchamanaria.com/‬‬
‫‪http://www.irandeco.ir/‬‬