Transcript ทิศทางการ.. - องค์การบริหารส่วนตำบลโนนธาตุ

โดย
รองศาสตราจารยวุ์ ฒส
ิ าร
ตันไชย
รองเลขาธิการสถาบัน
พระปกเกลา้
ประเด็นการนาเสนอ

ความรูเบื
้ งตนเกี
ย
่ วกับการปกครองทองถิ
น
่
้ อ
้
้
และการกระจายอานาจ
จังหวะกาวของการกระจายอ
านาจ
้
ปัญหาอุปสรรคในการกระจายอานาจและ
การปกครองทองถิ
น
่
้
ความทาทาย
้

การบริหารราชการแผนดิ
่ นของไทยใน
อดีต
Bureaucratic Polity
(อามาตยาธิปไตย)
ระบบราชการของไทยใน
อดีต

่ ามทีก
่ ฎหมายบัญญัต ิ
มีอานาจหน้าทีต
ไว้
มีงบประมาณในการดาเนินงานตาม
ภารกิจของหน่วยงาน
มีบค
ุ ลากรทีม
่ ค
ี วามรู้ ความสามารถ
และทักษะในการทางาน
มีองคความรู
ในการด
าเนินงาน
้
์
รูปแบบการบริหารราชการ
แผนดิ
่ น
แบบรวมอานาจ
(Centralization)
ราชการบริหารส่วนกลาง
แบบแบงอ
่ านาจ
(Deconcentration)
ราชการบริหารส่วน
ภูมภ
ิ าค
องคกร
/ ภาคส่วนอืน
่ ๆ ทีเ่ ขา้
์
เป็ น “หุ้นส่วน”

ภาคธุรกิจ –
เอกชน
องคกรปกครองส
่ วน
์
ทองถิ
น
•่ คน
้
• เงิน งคม ภาคประชาสั
ชุมชน• องคความรู
์
้
อิสระ
ทา
แทน
รวมท
า
่
 ไมมี
่ อานาจตามกฎหมาย – มี
อานาจตามกฎหมายนอย ไมให

“...ขาพเจ
้
้าเห็ นวาสิ
่ ทธิเลือกตัง้ ของ
ประชาชน ควรจะเริ่ม ต้ นที่ก าร
ป ก ค ร อ ง ท้ อ ง ถิ่ น ใ น รู ป แ บ บ
เ ท ศ บ า ล ข้ า พ เ จ้ า เ ชื่ อ ว่ า
ประชาชนควรจะมีสิทธิ มีเสี ยงใน
กิจ การของท้ องถิ่น
เราก าลัง
พยายามให้ การศึ กษาเรื่อ งนี้ แ ก่
เ ข า ข้ า พ เ จ้ า เ ห็ น ว่ า เ ป็ น ก า ร
ผิด พลาดถ้ าเราจะมีก ารปกครอง
การปกครองทองถิ
น
่
้

การปกครองทีร่ าชการบริหารส่วนกลางให้อานาจหรือ
กระจายอานาจให้กับประชาชนในท้องถิน
่
เพือ
่ เปิ ด
โอกาสให้ ประชาชนในท้ องถิ่น ได้ มีอ านาจในการ
ปกครองตนเองรวมกั
น โดยจะมีองคกรปกครองส
่
่ วน
์
ท้องถิน
่
ซึ่งประกอบด้วยตัวแทนของประชาชนใน
ท้ อ ง ถิ่ น ขึ้ น ม า ท า ห น้ า ที่ ใ น ก า ร ป ก ค ร อ ง ท้ อ ง ถิ่ น
ดาเนินการตามเจตนารมณ ์ ความต้องการ และปัญหา
ของท้องถิน
่ เป็ นสาคัญ อยูภายใต
่
้การกากับดูแลของ
ราชการบริหารส่วนกลางและภูมภ
ิ าค
หัวใจของการปกครอง
ทองถิ
่
้น
การปกครอง
โดย
ประชาชน
การปกครอง
ของ
ประชาชน
การปกครอง
เพือ
่ ประชาชน
ความสาคัญของการ
ปกครองทองถิ
น
่
้

 ช่วยแบงเบาภาระของรั
ฐบาล
่
 เพือ
่ สนองตอบตอความต
่
้องการของประชาชนใน
ทองถิ
น
่ อยาง
แทจริ
้
่
้ ง
 สามารถแก้ไขปัญหาไดอย
อง
เหมาะสม
้ างสอดคล
่
้
กับแตละท
องถิ
น
่
่
้
 เป็ นรากฐานของการปกครองระบอบประชาธิปไตย
 เป็ นแหลงเรี
่ าหรับให้ความรู้
่ ยนรู้ และเป็ นสถานทีส
เรือ
่ งประชาธิปไตย
 เป็ นแหลงสร
างผู
่
้
้นาทางการเมือง
่ ององคกร
อานาจหน้าทีข
์
ปกครองส
น
่
่ วนทองถิ
้
 อานาจหน้าทีใ่ นการจัดบริการสาธารณะ
•
การจัดหา พัฒนาสาธารณูปโภคขัน
้ พืน
้ ฐาน
• การส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวต
ิ
• การพัฒนาประชาธิปไตย
• การอนุ รก
ั ษ์ ฟื้ นฟูศิลปวัฒนธรรม จารีตประเพณี
• การจัดให้มีสถานทีพ
่ ก
ั ผอนหย
อนใจ
่
่
• การจัดการสิ่ งแวดลอม
้
• การพัฒนาเศรษฐกิจ
 การออกขอบั
ิ องถิ
น
่ : กฎ กติการวมของสั
งคม ชุมชน
้ ญญัตท
้
่
 การดาเนินงานจัดหา พัฒนาและส่งเสริมการดาเนินการดาน
้
ตาง
บองคกรปกครองส
น
่ อืน
่ (สหการ)
่ ๆ รวมกั
่
่ วนทองถิ
้
์
ความรับผิดชอบขององคกรปกครอง
์
ส่วนทองถิ
น
่
้

ความรับผิดชอบทางกฎหมาย
อานาจหน้าทีต
่ ามรัฐธรรมนูญ
อานาจหน้าทีต
่ ามพระราชบัญญัตจ
ิ ด
ั ตัง้
อานาจหน้าทีต
่ ามพระราชบัญญัตก
ิ าหนดแผนและการ
กระจายอานาจ ฯ
อานาจหน้าทีต
่ ามกฎหมายอืน
่ ๆ ทีใ่ ห้อานาจ
2. ความรับผิดชอบทางสั งคม
ทาง
ทาง
ทีม
่ าของผู้บริหาร / สมาชิกสภาทองถิ
น
่
การเมื
กฎหม
้
อง
สมาชิกของชุมชน
าย
ระบบเครือญาติ ระบบอุปถัมภ ์
ทาง
3. ความรับผิดชอบทางการเมือง
สั งคม
การเลือกตัง้ ทางตรง - การเมืองเชิงนโยบาย
ความเป็ นตัวแทนของประชาชน
1.

การกระจายอานาจ
ให้แก่
วน
องคกรปกครองส
่
์
ทองถิ
น
่
้
และจังหวะกาว
้
ทาไมตอง
“กระจายอานาจ
้
ให้แก่ อปท.”

องคกรที
ใ่ กลชิ
์
้ ดกับประชาชน
องคกรของประชาชน
์
องคกรที
ม
่ ก
ี ารบริหารโดยประชาชน
์
องคกรของ
องคกรทาง
์
ประชาชน
์
สั งคม
องคกรการเมื
อง
์

ทิศทางการกระจายอานาจ
ในช่วงที่ 1
(พ.ศ. 2542 – 2550)
ความเปลีย
่ นแปลงทีเ่ กิดขึน
้

การจัดระบบความสั มพันธในเชิ
งอานาจหน้าที่ - การ
์
แบงหน
่ น
ั อยางชั
ดเจน
่
้ าทีก
่
องคกรปกครองส
องถิ
น
่ VS ราชการ
่ วนท
้
์
การกระจายภารกิจ
จากราชการส่วนกลาง – ภูมภ
ิ าค
องคกรปกครองส
น
่
่ วนทองถิ
้
์
กระจายอานาจ .. ทา
อะไรบางในช
้  ่ วงแรก
การถายโอนภารกิ
จ
่
245 ภารกิจ
การแกไขกฎหมายที
่
้
เกีย
่ วของ
้
ภารกิจทีซ
่ า้ ซ้อน
การถายโอนบุ
คลากร
่
การถายโอน
ภารกิจทีร่ ฐั ให้บริการใน
่
ทองถิ
น
่
งบประมาณ
้
ภารกิจทีร่ ฐั จัดทาในทองถิ
น
่
้
และกระทบ
ภารกิจทีถ
่ ายโอนให
่
้แก่
อปท.

ภารกิจทีซ
่ า้ ซ้อน
ภารกิจทีร่ ฐั ให้บริการใน
ทองถิ
น
่
้
ภารกิจทีร่ ฐั จัดทาใน
ทองถิ
น
่ และกระทบ
้
ภารกิจตามนโยบายของรัฐ
 การปรับระบบความสั มพันธภายใต
โครงสร
าง
อปท. 2
้
้
์
ชัน
้
 บทบาทของ อปท. ชัน
้ ลาง
่
 บทบาทของ อปท. ชัน
้ บน

• การจัดรายไดท
น
่
้ องถิ
้

กาหนดการจัดสรรภาษี
อากร เงินอุดหนุ น และ
รายไดอื
่ ให้ทองถิ
น
่
้ น
้
ปี 2544 = 20%
ปี 2549 = 35%
(2549) ไมน
่ ้ อยกวา่
25% รัฐจัดสรรเงินอุดหนุ นให้
ปัจจุบน
ั
• การพัฒนาความสามารถทองถิ
น
่ ในการ
้
จัดบริการสาธารณะ
 การจัดทาคูมื
่ อและมาตรฐานการจัดบริการ
สาธารณะ
 การอบรมให้ความรู้
 การสั มมนาเชิงปฏิบต
ั ก
ิ าร
• การพั
ฒง้ ศูนาความสามารถทางการคลั
งให้แก่
 การตั
นยคลิ
น
่
้
์ นิกทองถิ
• อปท.
การพัฒนารายไดท
น
่
้ องถิ
้
 ตัง
้ แตปี่ งบประมาณพ.ศ.
2550 อปท.จะมี
รายไดคิ
สุ
้ ดเป็ นสั ดส่วนตอรายได
่
้ ทธิของ
รัฐบาลไมน
25
และ
่ ้ อยกวาร
่ อยละ
้

ทิศทางการกระจายอานาจ
ในช่วงที่ 2
(พ.ศ. 2550 – ปัจจุบน
ั )
ความเปลีย
่ นแปลง
 กาหนดอานาจหน้าทีใ่ ห้ชัดเจนขึน
้

 ระหวางราชการบริ
หารส่วนกลาง – ภูมภ
ิ าค
่
VS.
องคกรปกครองส
น
่
่ วนทองถิ
้
์
 ระหวาง
องคกรปกครองส
น
่ VS. องคกร
่
่ วนทองถิ
้
์
์
ปกครองส่วนทองถิ
น
่
้
 พัฒนาความสามารถดานการจั
ดบริการสาธารณะขององคกร
้
์
ปกครองส่วนทองถิ
น
่
้
 จัดทาคูมื
่ อ
 ฝึ กอบรม
 เพิม
่ ความสามารถในการจัดหารายไดของ
อปท. และ เพิม
่
้
สั ดส่วนรายไดของ
อปท.ตอรายได
ของรั
ฐบาล
้
่
้
 พัฒนาความสามารถดานการคลั
ง – วินย
ั การคลัง
้
สิ บกวาปี
่ กระจายอานาจ VS. ความ
เปลีย
่ นแปลง

ทัศนะของ
บทบาท
สั งคมยอมรับ
อปท.
ว
ามี
่
ชัดเจน
อปท.
มี
ก
าร
ประโยชน
์
ไดรั
บ
การ
้
พัฒนาขีด
มีรายได้
ยอมรับ
ความสามารถ
มากขึน
้
เพิม
่ ขึน
้
ชัดเจน

สภาพปัญหา
และอุปสรรคของ
การกระจายอานาจและ
การปกครองทองถิ
น
่
้
สภาพปัญหาทีเ่ กิดขึน
้

1. ทิศทางของรัฐตอการกระจายอ
านาจ
่
2. ทิศทางการแกกฎหมายให
้
้เป็ นไปตาม
รัฐธรรมนูญ
3. ความสั มพันธระหว
าง
อปท. 2 ระดับ
่
์
4. บทบาทอานาจหน้าทีข
่ อง อปท.
5. โครงสรางทางการคลั
งและหลักประกัน
้
รายได้
6. ขนาดขององคกรปกครองส
น
่
่ วนทองถิ
้
์
สภาพปัญหาทีเ่ กิดขึน
้ (ตอ)
่

8. ความสั มพันธระหว
างส
ิ าค VS.
์
่ ่ วนภูมภ
ทองถิ
น
่
้
9. ความสั มพันธระหว
างฝ
์
่ ่ ายบริหารกับ
สภาทองถิ
น
่
้
10.ความสั มพันธระหว
าง
อปท. กับ
์
่
ภาคส่วนอืน
่ ๆ ในพืน
้ ที่
11.ความสั มพันธระหว
างการเมื
อง
์
่
ทิศทางของรัฐตอการกระจาย
่
อานาจ

รูปแบบการกระจายอานาจ
แนวทางในการกระจายอานาจเพือ
่ ให้
อปท.พึง่ ตนเองไดในทางรายได
และ
้
้
“อิสระ”
ทิศทางการแกกฎหมายให
้
้เป็ นไปตาม
รัฐธรรมนูญ

• การแกกฎหมายเลื
อกตัง้ กฎหมายทองถิ
น
่
้
้
(สภา กับนายก ไปไมพร
น)
่ อมกั
้
• การแกกฎหมายยกฐานะ
อบต. เป็ น เทศบาล
้
ตาบล
 ทาให้สมาชิกลดลงเหลือ 12 คน
 ทาให้กูเงิ
้)
้ นได้ (กอหนี
่
 บทบาทกรรมการหมูบ
และ ผู้ใหญบ
่ าน
้
่ าน
้
ทีจ
่ ะเปลีย
่ นไปในภาวะทีผ
่ ้ใหญ
ู
บ
และ
่ าน
้
กานัน “ยุบเลิก” ไมได
่ อย
้ างถาวร
่
ทิศทางการแกกฎหมายให
้
้เป็ นไปตาม
รัฐธรรมนูญ

• กฎหมายบริหารงานบุคคล
 จะแกกฎหมายบุ
คคลตามรัฐธรรมนูญ หรือ
้
จะรอแกรั
้ ฐธรรมนูญ ??
 4 เรือ
่ งทีต
่ องมี
การแกไข
้
้
ก.กลาง 4 ฝ่าย
มี ก.ขาราชการท
องถิ
น
่ เพียง ก.เดียว
้
้
แตต
องดู
เพิม
่ เติม
่
้
เป็ นขาราชการทั
ง้ หมด
้
เรือ
่ ง
กรรมการพิทก
ั ษคุ
์ ณธรรม - สวัสดิการ
รักษาพยาบาล
ความสั มพันธระหว
าง
อปท. 2
่
์
ระดับ

อานาจหน้าทีร่ ะหวาง
อปท.ระดับบน และ อปท.
่
ระดับลาง
่
การประสานแผนพัฒนาทองถิ
น
่ ระหวางแผน
อปท.
้
่
และ แผนพัฒนาจังหวัด
การทาหน้าที่ “พีเ่ ลีย
้ ง” ขององคการบริ
หารส่วน
์
จังหวัด
การใช้ฐานขอมู
นเพือ
่ การพัฒนา
้ ลรวมกั
่
บทบาทอานาจหน้าทีข
่ อง อปท.

ความชัดเจนในเชิงอานาจหน้าทีข
่ ององคกร
์
ปกครองส่วนทองถิ
น
่
้
ระหวางองค
กรปกครองส
น
่
่
์
่ วนทองถิ
้
VS. ส่วนราชการ ภาคเอกชน
รัฐวิสาหกิจ
ระหวางองค
กรปกครองส
น
่
่
์
่ วนทองถิ
้
ดวยกั
นเอง
้
ความคิดริเริม
่ สรางสรรค
ในงานพั
ฒนาทองถิ
น
่
้
์
้
โครงสรางทางการคลั
งและหลักประกัน
้
รายได้

o การจัดสรรรายไดท
น
่
้ องถิ
้
• สั ดส่วนเงินอุดหนุ นทัว่ ไป (Free hand) ลดลง
ในขณะทีม
่ รี ายการกากับทัง้ ทัว่ ไปและเฉพาะกิจ
มากขึน
้
• รายไดเพิ
่ ขึน
้ ทุกปี แตอิ
่ ยๆ
้ ม
่ สระลดลงเรือ
• หลักเกณฑการจั
ดสรรภาษีแตละตั
ว
์
่
โดยเฉพาะภาษีลอเลื
่ น และ VAT คือ
้ อ
ความเสี่ ยง (VAT) และ ความแน่นอน
(ลอเลือ
่ น)
ขนาดขององคกรปกครองส
น
่
่ วนทองถิ
้
์

 เทศบาลตาบลดอนฉิมพลี อ.บางน้าเปรีย
้ ว จ.ฉะเชิงเทรา
ขนาดพืน
้ ที่ 0.39 ตารางกิโลเมตร
ประชากร 1,519 คน
 เทศบาลเมืองพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ
ขนาดพืน
้ ที่ 0.6115 ตารางกิโลเมตร
ประชากร 10,540 คน
•
เทศบาลตาบลจันจวา้ อาเภอแมจั
่ น จังหวัดเชียงราย
ขนาดพืน
้ ที่ 128 ตารางกิโลเมตร
ประชากร 14,883 คน
การบริหารงานบุคคลทองถิ
น
่
้

ระบบการบริหารงานบุคคล
ทองถิ
น
่
้
การเลือ
่ นขัน
้ โยกยาย
้
การให้ ให้โทษ
การบรรจุ (การสอบ
บรรจุ)
มาตรฐานคุณธรรม
หลักอิสระ
ความสั มพันธระหว
างส
ิ าค VS.
่ ่ วนภูมภ
์
ท้องถิน
่

ความสั มพันธเชิ
์ งการสนับสนุ นการดาเนินงาน
การให้การสนับสนุ นดานเทคนิ
ค เทคโนโลยีขน
้ั สูง
้
การวิจย
ั และพัฒนา
การเตรียมความพรอม
้
การพัฒนาทักษะ ความสามารถในการจัดบริการ
สาธารณะ
การติดตามประเมินผล
การกากับดูแลองคกรปกครองส
น
่
่ วนทองถิ
้
์
างฝ
ความสั มพันธระหว
่ ่ ายบริหารกับสภา
์
ท้องถิน
่

บทบาทการทาหน้าทีร่ ะหวางฝ
่ ่ ายบริหาร
และฝ่ายสภาทองถิ
น
่
้
การตอรองเพื
อ
่ การดารงตาแหน่ง
่
สมาชิกสภาทองถิ
น
่ (ฝ่ายสภา) และ ฝ่าย
้
บริหาร (นายกฯ) หมดวาระและเลือกตัง้ ไม่
พรอมกั
น
้
ความสั มพันธระหว
าง
อปท.กับภาคส่วนอืน
่ ๆ
่
์
ในพืน
้ ที่

อปท. มีตนทุ
้ นทัง้ เงิน – คน – ขอมู
้ ล
เกีย
่ วกับพืน
้ ที่ แตขาดองค
ความรู
่
้ และ
์
ทักษะ
การทางานเชิงบูรณาการรวมกั
น
่
o Area Based
o Functions Based
การใช้ฐานขอมู
นระหวาง
้ ลรวมกั
่
่
หน่วยงาน
ความสั มพันธระหว
างการเมื
องระดับชาติ
่
์
VS ทองถิ
น
่
้

o ความผสมกลมกลืนระหวางการเมื
องทองถิ
น
่
่
้
VS. ระดับชาติ
o ความรวมมื
อ หรือ แทรกแซง หรือ
่
พวกเดียวกัน
o โครงการ งบประมาณเพือ่ การพัฒนาใน
พืน
้ ที่
การมีส่วนรวมของประชาชนในการ
่
บริหารงานทองถิ
น
่
้

o ความเป็ นเจ้าของ (Owner
ship)
o ช่องทาง – กลไกการมีส่วนรวม
่
ของประชาชน
o ความไววางใจ
(Public Trust)
้

กระจายอานาจตาม
แผน..
จะเดินหน้าทางไหน

การขอคืนภารกิจจาก อปท. 
ราชการ
o ถนนทางหลวงชนบท
o แหลงน
่ ้า
o โรงเรียนโดยเฉพาะโรงเรียน
มัธยม
ระวังเขือ
่ นแตก

บทบาทคณะกรรมการกระจาย
อานาจฯ ทีต
่ องกล
าและเข
มแข็
ง
้
้
้
ขึน
้ ??
สกถ. จะเป็ นกรม – ทบวง
หรือ
อะไร??
หรือจะ..หนีเสื อปะจรเข้??

o การยุบรวม อปท. (เพือ่ ให้ไดขนาดที
่
้
เหมาะสม (Economy of Scale)
• หลักการทีด่ ี และความเป็ นจริง
ทุกคนอยากเป็ นเบอร ์ 1. ตองแก
้
้
ดวยรู
ปแบบการจัดบริการสาธารณะ
้
รวมกั
นให้หลากหลาย
่

การกากับ VS. ส่งเสริมให้มี
นวัตกรรม
เมือ
่ หารือวาท
??
่ าไดไหม
้
หลังจากเก็บเรือ่ งไวนานพอควรแล
ว
้
้ อยา!!
่
ตอบวาให
่
้ทาตามระเบียบ
สตง. คงตองเข
าใจ
อปท. มากกวานี
้
้
่ ้
เสน่หของท
องถิ
น
่ คือ การ
้
์
น ทางานที่
ทาไมเหมื
อนกั
่
แตกตางกั
น เพือ
่ ตอบสนอง
่
ตอปั
่ ญหาของประชาชน และ
ลักษณะเฉพาะของตนเอง
การกระจายอานาจทีแ
่ ทจริ
้ ง
คือ
การให้อานาจแกปั
้ ญหาไวไกล
้
ปัญหาทีส
่ ุด

ความทาทายต
อ
้
่
การกระจายอานาจ

o เมืองพิเศษ เป็ นจริงหรือความฝัน??
o ผลกระทบจาก ASIAN Community
o
o
o
โดยเฉพาะเสาสั งคมและวัฒนธรรม
ภาวะภัยพิบต
ั ท
ิ รี่ ุนแรงขึน
้ ถีข
่ น
ึ้ ซับซ้อนขึน
้
นโยบายที่ อปท. ไมได
าตามนโยบาย
่ คิ
้ ด แตต
่ องท
้
รัฐบาล (นโยบายประชานิยม)
จังหวัดจัดการตนเอง

บางเรือ
่ งตอง
“จั
บ
้
ตา”
บางเรือ
่ งตอง
“จั
บ
้
ตาย”
ซักถาม

แลกเปลี่
ยน