Transcript 2.Concept of Oral Health Promotion3

Health is a state of complete physical,
mental and social well-being and not
merely the absence of disease or
infirmity
WHO,1946
Spiritual
Mental
Social
Physical
•
•
•
•
•
•
Income and social status
Social support networks
Education and literacy
Employment/working conditions
Social environments
Physical environments
• Personal health practices and coping
skills
• Healthy child development
• Biology and genetics
• Health care services
• Gender
• Culture
Oral health is a state of being free from chronic
mouth and facial pain, oral and throat cancer,
oral sores, birth defects such as cleft lip and
palate, periodontal (gum) disease, tooth decay
and tooth loss, and other diseases and
disorders that affect the oral cavity.
WHO
The process of enabling people to
increase control over their health
and its determinants, and thereby
improve their health
่
กระบวนการส่งเสริมให้ประชาชน เพิม
สมรรถนะในการควบคุม และปร ับปรุง
สุขภาพของตนเอง ในการบรรลุซงสุ
ึ่ ข
้
ภาวะอน
ั สมบู รณ์ ทังทางร่
างกาย จิตใจ
และสังคม
OTTAWA CHART
5 Health Promotion Action Means
•
•
•
•
•
Build Healthy Public Policy
Create Supportive Environments
Strengthen Community Actions
Develop Personal Skills
Reorient Health Services
The basic strategies for health promotion
• Advocate การสร ้าง
กระแส
่
• Mediate ไกล่เกลีย
ประสาน
้ ลให้เกิด
• Enable เกือกู
• partner and build alliances with public, private,
nongovernmental and international organizations and
civil society to create sustainable actions.
• invest in sustainable policies, actions and
infrastructure to address the determinants of health
• regulate and legislate to ensure a high level of
protection from harm and enable equal opportunity
for health and well-being for all people
• advocate for health based on human rights and
solidarity
• build capacity for policy development, leadership,
health promotion practice, knowledge transfer and
research, and health literacy
Empowerment
refers to the process by which people gain
control over the factors and decisions
that shape their lives
กระบวนวิธท
ี จะให
ี่
้กลุม
่ เป้ าหมาย สามารถดึง
่ อยูภ
ศักยภาพทีมี
่ ายในตนมาใช ้ในการดูแลและ
สร ้างเสริมสุขภาพของตนได ้อย่างต่อเนื่ องและ
่ น
ยังยื
Community Empowerment
• refers to the process of enabling
communities to increase control over their
lives
• Community empowerment necessarily
addresses the social, cultural, political and
economic determinants that underpin
health, and seeks to build partnerships with
other sectors in finding solutions.
Participation
• is a process through which all members of a
community or organization are involved in
and have influence on decisions related to
development activities that will affect them.
่
• กระบวนการให ้บุคคลเข ้ามามีส่วนเกียวข้
อง
ในการดาเนิ นงานพัฒนา ร่วมคิด ตัดสินใจ
แก ้ไขปัญหาด ้วยตนเอง
the ladder of citizen participation
Arnstein, Sherry R.,1969
การส่งเสริมสุขภาพแนวใหม่
Old concept
New concept
การส่งเสริมสุขภาพแนวใหม่
Paradigm shift
Old concept
New concept
เครือข่ายสุขภาพระดับอาเภอ
District Health System (DHS)
คือการทางานร่วมกัน
ของ
รพช. + สสอ. + รพสต. +
อปท.+ประชาสังคม
*แนวทางการพัฒนา District Health System (DHS)
1.การบริหารจ ัดการ
สุขภาพเป็นเอกภาพ
ระด ับอาเภอ (Unity
District Health
Team)
5. ประชาชนและภาคีม ี
สว่ นร่วมในการจ ัดการ
ปัญหาสุขภาพ
(Partnerships)
DHS
4. การสร้างคุณค่าและ
คุณภาพก ับเครือข่ายบริการ
ปฐมภูม ิ (Appreciation &
Quality)
2. การบริหารทร ัพยากร
ร่วมก ัน (Resouce
Sharing)
3.การบริการปฐมภูมท
ิ ี่
จาเป็น (Essential
Care)
Essential care
่
1. ผู ส
้ ู งอายุ ผู ท
้ ต้
ี่ องพึงพา
สามารถได้ร ับการดู แล ได้ใน
่ าน
ชุมชน และทีบ้
้ ัง (เบาหวาน ความดันสู ง ไขมันในเลือดสู ง
2. โรคเรือร
โรคหัวใจ หืด
ถุงลมปอดโป่ งพอง ว ัณโรคปอด เอดส ์ โรคไต
โรคตับ มะเร็ง)
่ เช่น
3. มีความเข้มแข็ง ของการควบคุมโรค ในท้องถิน
ไข้เลือดออก และโรคไม่ตด
ิ ต่อ
4 . งานส่งเสริมสุขภาพ - ป้ องกันโรค - ควบคุมโรค - คัด
กรองโรค
่
อนามัยสิงแวดล้
อม อนามัยแม่
และเด็ก อาชีวอนามัย
5. ระบบการแพทย ์ฉุ กเฉิ น
6. สุขภาพฟั น
่
ร่วมก ันแลกเปลียน
เรียนรู ้ (CBL)
ประสาน
สายสัมพันธ ์
คุณภา
พ
บริการ
นาสู ่
พัฒนา
ระบบ
การบริหารจัดการแบบแนวราบ
บริการภาคี เครือข่าย
เครือข่ายสุขภาพอาเภอ (DHS)
Specialist แพทย ์เฉพาะทาง Provincial Hospital รพท. /รพ
เอกภาพ ของภาคีเครือข่าย
สุขภาพอาเภอ
CBL
รพ.ชุมชน - สสอ.-รพ.สต.Other
อปท.- Common
ชุมชน Goal ร่วม
Sectors
คิด
ภาค
Common Action ร่วม
ส่วน
ทา
Self
Essential
่
SRM
อื
นๆ
Common
Learning
Care
Cares
Action Research /
ร่วมเรียนรู ้
R2R
Clinical Outcomes
• Morbidity
อัตรา
ป่ วย
• Mortality
อัตรา
ตาย
• Quality of Life คุณภาพ
Psychosocial Outcomes
• Value
คุณค่า
• Satisfaction ความ
พอใจ
•สร ้าง
แนวทาง
โรงพยาบาล
HOSPITAL CARE
มาตรฐานระบบการสนับสนุ น
•ฝึ กอบรม
•นิ เทศ
หน่ วยบริการ
งาน
ปฐมภู ม ิ
•สนับสนุ น
PRIMARY
CARE
•ระบบส่ง
ต่อ บริการเชิงรุก
•ระบบควบคุมโรค
การดู แล
ข้ระบาด
อมู ล
่
สร ้างเสริม
สุขภาพใน
ชุมชน/
โรงเรียน/สถาน
ประกอบการ
ผู ป
้ ่ วย ทีบ้าน
การดู
แ
ล
สุขภาพตนเอง
SELF-CARE
ร ักษาโรคซ ับ
บริการแบบ
- ใกล้บา้ นใกล้ใจ
- ต่อเนื่ อง
- ผสมผสาน&อ
รวม
- ประสานทุกส่ว
- ชุมชนมีส่วนร
่ ท้องถิน
ชุมชน
หน่ วย
อปท. ราชการ
ผู น
้ า
องค ์กรชุชุ
มชน
มชน
้ าองค
หมอพืนบ้
น ์กร
พัย
ฒ
วัด โรงเรี
นนา
อสม.
ระบบสุขภาพอาเภอแบบบู
(DHS)รณาก
Feedback
ควบคุมกากับ และประเมินผล
ข้อมู
ล
ปั ญ
หา
อปท.
แผ
น
พัฒนา
ศ ักยภาพ
สร ้างกระแส
แกนนา
สุขภาพ
ตาบ
ล
ฟั นดี
เกณฑ ์ตาบลฟั นดี สุขภาพดี ชีวม
ี ี
สุข
1
่ น
มีการเริมต้
ดาเนิ นการโดย
คะแนนการประเมิน
< 28 คะนน
ระดับการพัฒนา
2
มีความก้าวหน้าของ
การดาเนิ นงาน โดย
คะแนนการประเมิน
28 – 31คะแนน
3
มีการดาเนิ นงานจน
เป็ นต้นแบบโดย
คะแนนการประเมิน >
32 คะแนน และแสดง
ให้ให้เห็นผลลัพธ ์การ
่ ขน
ดาเนิ นงานทีดี
ึ้
(พิจารณาข้อมู ล
ย้อนหลังอย่างน้อย 2
ปี ในกรณี พจ
ิ ารณา
แนวโน้ม)
้
้ คะแนนรวม
ตัวชีวัดมี
10 ตัวชีวัด
40 คะแนน
่
เริม
ดาเนิ น แสดง
ดาเนิ น การเป็ น ผลผลิต
การ รู ปธรร
/
ม
หลักฐา
น
0
1
2
3
คะแนน คะแนน คะแนน คะแนน
ไม่ม ี
่
เชือมโยง
กับ
กระบวน
การทัง้
ระบบ
4
คะแนน
1
2
3
4
5
่
มีขอ
้ มู ลทันตสุขภาพของตาบลทีสอดคล้
องกับปั ญหา
้ ่ ถู กต้อง และเชือถื
่ อได้
พืนที
่
การกาหนดประเด็นปั ญหาทันตสุขภาพทีสอดคล้
องกับ
้ โดยการมี
่
ปั ญหาพืนที
ส่วนร่วมของชุมชน
มีแผนการแก้ไขปั ญหาทันตสุขภาพเป็ นรู ปธรรมโดยการ
มีส่วนร่วมของชุมชน
อปท.มีกระบวนการสนับสนุ นหรือแก้ไขปั ญหาทันต
สุขภาพในชุมชนร่วมกับหน่ วยงานด้านสาธารณสุข*
อปท.มีกระบวนการสนับสนุ นการจด
ั บริการส่งเสริม
สุขภาพ และป้ องกันโรคในช่องปากใน รพ. /ศสม./ รพ.
่ (งบประมาณ
สต. /หน่ วยบริการสาธารณสุขของท้องถิน
วัสดุ ครุภณ
ั ฑ ์ หรือกาลังคน)**
6
7
8
9
มีกระบวนการพัฒนาทักษะ ชุมชนให้รู ้เท่าทัน
่
ปั จจัยเสียงต่
อทันตสุขภาพ
มีกระบวนการสร ้างกระแส/รณรงค ์ให้ชม
ุ ชน
เห็นความสาคัญต่อทันตสุขภาพ
มีแกนนาทันตสุขภาพภาคประชาชนในชุมชน
มีระบบ/กลไกการติดตามกากบ
ั การดาเนิ นงาน
โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน
10 มีการประเมินผลการดาเนิ นงานโดยการมีส่วน
ร่วมของชุมชน
่
่
เครืองมือกระเพือม
สังคม
Health Communication
ผู ส
้ ่งสาร
สาร
ช่องทาง
ผู ร้ ับสาร
่
่
ผลกระทบทีตามมา
(impacts) ของการสือสาร
้
เกิดขึนได้
จาก 4 ลักษณะ คือ
่
1. แรงเสริม (reinforce) หมายถึง การสือสารสั
งคมที่
้
ช่วยตอกยาพฤติ
กรรม หรือนิ สยั ของผูร้ ับสารให ้
้
มั่นคงขึนกว่
าเก่า
่
2. แรงกระตุ ้น (activate) หมายถึง การสือสารสั
งคม
่ าสิงใดสิ
่
่
่ ง หรือ
ช่วยทาให ้ผูร้ ับสารเกิดมานะ ทีจะท
งหนึ
มีพฤติกรรมตามความคาดหวัง หรือ ความจาเป็ น
ของตนหรือของสังคม
3. แรงสร ้างสรรค ์ (create) เป็ นการสร ้างพฤติกรรมต่อ
่
ผูร้ ับสารในแนวทางใหม่ โดยไม่สนใจกับเงือนไขของ
สังคมและวัฒนธรรมเดิม
่ (convert) เป็ นการเปลียนแปลง
่
4. แรงเปลียน
การรณรงค ์ (Campaign)
่
่ ้
• การจัดกิจกรรมเพือเผยแพร่
แนวคิดทีผู
รณรงค ์ต้องการ ไปสู ่เป้ าหมายของการร ับรู ้
่
หรือปร ับเปลียนพฤติ
กรรมของกลุ่มเป้ าหมาย
• ต้องกาหนดเป้ าหมาย วัตถุประสงค ์ แผนงาน
ระยะเวลาดาเนิ นการ งบประมาณ ไว้อย่าง
ช ัดเจน และควรรวมถึงการประเมินผลการ
่ งไว้
้ั
รณรงค ์ด้วยว่าบรรลุตามเป้ าหมายทีต
หรือไม่
องค ์ประกอบในการรณรงค ์
• เป้ าหมาย หมายถึง สภาพทีน
่ ัก
รณรงค์อยากให ้เกิดขึน
้ หลังจาก
ดาเนินโครงการรณรงค์ หรือหลังจาก
ิ้ สุด
โครงการรณรงค์สน
• กลุ่มเป้ าหมาย
–กลุม
่ เป้ าหมายทีน
่ ักรณรงค์ต ้องการให ้
เกิดการเปลีย
่ นแปลง
–กลุม
่ เป้ าหมายทีน
่ ักรณรงค์ต ้องการให ้ไป
• ข้อมู ล/ประเด็นในการรณรงค ์ ถือเป็ น
องค์ประกอบสาคัญในการรณรงค์
้
่ สถิตห
ก.ข้อมู ลระดับพืนฐาน
เชน
ิ รือ
ตัวเลขต่างๆ ทีส
่ ะท ้อนสถานการณ์
แวดล ้อมทีเ่ กีย
่ วข ้องกับประเด็นทีร่ ณรงค์
ื่ ผู ้ทีใ่ ห ้
ทัง้ ในและต่างประเทศ บัญชรี ายชอ
ข ้อมูลเพิม
่ เติมได ้ เป็ นต ้น
ข.ข้อมู ลเชิงแนวปฏิบต
ั ต
ิ นของ
กลุ่มเป้ าหมาย ลักษณะของพฤติกรรมที่
ี่ ง
พึงประสงค์ ทักษะชวี ต
ิ ทีบ
่ ค
ุ คลกลุม
่ เสย
ควรรู ้และควรปฏิบต
ั ิ เป็ นต ้น
่
• ช่องทางการสือสาร
เพือ
่ เข ้าถึงกลุม
่ เป้ าหมาย
ให ้ได ้อย่างแท ้จริง
่
• กลยุทธ ์การสือสาร
้
- แนวทางเชิงลบ การใชความน่
ากลัว /การ
ใชบุ้ คคลทาหน ้าทีต
่ ก
ั เตือนกลุม
่ เป้ าหมาย/การ
นาเสนอข ้อเท็จจริง/นาเสนอประสบการณ์ตรงใน
ิ ปั ญหา/ การสร ้างแรงกดดันผ่านกลุม
การเผชญ
่
แนวร่วม
- แนวทางเชิงบวก การให ้กาลังใจ/ การเน ้น
ความทันสมัย/ การเน ้นความสะดุดหู สะดุดตา/
ื้ เชญ
ิ ให ้ทาพฤติกรรมทีพ
เชอ
่ งึ ประสงค์/ การ
นาเสนอภาพพฤติกรรมทีพ
่ งึ ประสงค์โดยคนมี
Conclusion
Community based
-Ottawa charter
Hospital based
- Bangkok charter
- Risk assessment
- Surveillance
- Appropriate CPG
- Focus on individual - M&E
- Continuous care
- Provider support
- Skill of provider
Thank you