Transcript prezantimi - WordPress.com

MAKROEKONOMI
Punoi: Adeva
Kondi
Master Shkencor
Grupi I pare
PERMBAJTJA
- Hyrje
- Definicioni dhe shkaqet e papunesise
- Llojet e papunesise
- Metodat e matjes
~ Papunësi e regjistruar nga të dhënat administrative.
~ Anketat e Forcave të Punës (AFP)
~ Ligji i Okunit
~ Kurba Philips
- Niveli i papunesise dhe disa statistika per papunesine ne Shqiperi.
- Konkluzione/ Perfundime
-Referenca
HYRJA
Të papunësuar => janë ata pjesëtarë të fuqisë punëtore të cilët nuk kanë pasur
punë gjatë javës kur është bërë studimi, aktivisht kanë kërkuar punë gjatë asaj
jave dhe janë të gatshëm të nisin një punë gjatë dy javëve të ardhshme.
Papunësia
-papunësia & inflacionit përbëjnë dy problemet kryesore ekonomike.
-njihet edhe si “sëmundje e rëndë” makroekonomike.
-rritja e të papunësisë sjell nje fazës së recesionit ekonomik .
- është barrë financiare për qeverinë
- shkakton zhvlerësimin e kapitalit human.
-rritja e kriminalitetit në shkallë vendi.
LLOJET E PAPUNESISE
 Papunësia ciklike => papunësi që shfaqet si rezultat i rënies ciklike të
prodhimit.
 Papunësia sezonale => papunësi që lidhet me karakterin stinor të prodhimit.
 Papunësia strukturore => rezultat i mospërputhjes strukturore afatgjatë në
mes ofertës dhe kërkesës për punë.
Papunësia e vullnetshme => shfaqet kur punëtoret (njerëzit) nuk dëshirojnë të
punojnë me pagën ekzistuese. Ata do të pranonin të punonin, por me një pagë më
të lartë se paga ekzistuese.
LLOJET E PAPUNESISE
 Papunësia e friksionale => papunësi e cila është rezultat i lëvizjes së
përhershme të njerëzve në mes vendeve të ndryshme të punës dhe të rajoneve
- Gratë që kthehen në punë pas një tërheqje nga tregu i punës.
- Personat që kërkojnë punë kur diplomohen.
-Rezulton nga lëvizja e njerëzve prej një punë në tjetrën, prej një regjioni në tjetrin
Papunësia e detyruar => kur punëtoret janë të interesuar të punojnë me
pagën ekzistuese qe kane patur
METODAT E MATJES
 Në Shqipëri dy janë burimet dhe metodat e matjes së papunësisë:
 Papunësi e regjistruar nga të dhënat administrative.
 Anketat e Forcave të Punës (AFP)
 Gjithashtu perdoren:
 Ligji I Okunit
 Kurba Philips
PAPUNËSI E REGJISTRUAR NGA TË
DHËNAT ADMINISTRATIVE
- Zyrat Rajonale të Punësimit mbledhin të dhëna mbi numrin e të papunëve
dhe të papunët që marrin pagesë papunësie.
- Këto të dhëna më pas I dërgohen Sektorit të Statistikës dhe Monitorimit në
Ministrinë e Punës dhe Çështjeve sociale.
 Si I papunë regjistrohet çdo person nga mosha 16-65 vjeç, I cili paraqitet
pranë zyrës së punësimit dhe deklaron se :
Nuk është në marrëdhënie pune
Nuk është I vetëpunësuar
Depoziton pranë zyrës së punësimit librezën e punësimit.
PAPUNËSI E REGJISTRUAR NGA TË
DHËNAT ADMINISTRATIVE
 Në Zyrat Rajonale të Punësimit kryhen këto punë dhe detyra:
 Këshillimet profesionale
Këshillimet për punësim
Evidentimi i punëkërkuesve
Këshillimet për karrierë
Ndërmjetësimi në punësim
 Hulumtimi i tregut të punës
Këshillimet dhe ofrimi i informatave lidhur me migracion
 Avantazhet e kesaj metode :
 Kjo metode eshte me e mira dhe me e besueshmja per matjen e papunesise ne vend.
Ka kosto me te ulet ne krahasim me metoden e anketave te zhvilluara nga Instat.
Rezultatet e kesaj metode jane zyrtare dhe Ministria e Punes dhe Ceshtjeve Sociale i
referohet gjithmone rezultateve te nxjerra nga kjo metode
ANKETAT E FORCAVE TË PUNËS
(AFP)
 Anketa Tremujore e Forcave të Punës => është një vrojtim statistikor që kryhet pranë
familjeve. ATFP është projektuar si një anketë për marrjen e vlerësimeve tre mujore për
punësimin dhe papunësinë në nivel kombëtar.
Masa e kampionit të zgjedhur për anketim është n=5040 familje për çdo tremujor.
Zgjedhja e kampionit bëhet sipas një procedure dy-hapëshe:
 zgjidhen zonat gjeografike me probabilitet përpjestimor me madhësinë e zonës se
numërimit.
 brenda secilës zone të zgjedhje në hapin e parë zgjidhen sipas metodës së zgjedhjes
sistematike me probabilitet të barabartë një numër fiks prej 8 familjesh.
Në familje intervistohet çdo pjesëtar mbi moshën 15 vjeç e lart.
ANKETAT E FORCAVE TË PUNËS
(AFP)
Objektivi kryesor I ATFP është të japë informacion mbi situatën e tregut të
punës në Shqipëri I cili përdoret për të hartuar politikat e tregut të punës dhe
për vlerësimin e efektshmërisë së tyre.
 Për ATFP-në përdoret një strukturë e alternuar zgjedhjeje, ku një familje e zgjedhur
për t’u intervistuar njëherë, mbahet kampion për pesë tremujorë të njëpasnjëshëm.
 Në çdo tremujor ⅕ e familjeve të zgjedhura janë të reja dhe 80% e familjeve janë
të njëjta.
Disavantazhet e kesaj metode:
 Ka zgjedhje te vogel ne krahasim me numrin total te popullesise (n=5040)
 Ne krahasim me metoden e pare ka kosto me te larte.
 4/5 e kampioneve te zgjedhjes nuk ndryshojne per nje periudhe nje vit,
kjo mund te sjelle nje perfundim jo real.
LIGJI I OKUNIT
Inflacioni dhe papunësia shërbejnë si tregues të vlerësimit të përgjithshëm të
gjendjes së një sistemi ekonomik. nga pikëpamja ekonomike, një papunësi e
lartë nënkupton një renie të GNP aktual nën GNP potencial.
Sa më i lartë niveli i papunësise, aq më i madh do të jetë hendeku ndërmjet
GNP aktual dhe GNP potencial
“Përçdo 2% rënietëGDP aktualendaj GDP potencial, norma e papunësisërritet
me 1%”
KURBA PHILIPS
Një model teorik të raportit papunësi- inflacion e jep kurba e Philipsit, u përpoq të
analizonte faktorët përcaktues të papunesise dhe të inflacionit.
 Lidhja rezultoj të ishte negative
 Kurba e Philipsit i ofron një “menu” qeverisë. Ajo mund të zgjedhë një papunësi të
ulët me koston e një inflacioni të lartë e në rritje, ose një inflacion të ulët me koston e
një papunësie të lartë. Por, ajo gjithashtu, mund të përpiqet ta mbaj papunësinë në
nivelin e saj natyrorë, duke siguruar edhe një inflacion të qendrueshëm.
STATISTIKA PER PAPUNESINE NE
SHQIPERI
Niveli me i larte i papunesise ka qene ne vitin 1993, 22.3%.
Niveli me i ulet i papunesise ka qene ne vitin 1996, 12.4%.
Sipas FMN shkalla e papunesise ne Shqiperi ne vitin 2013 eshte12.2 %.
Pjesa me e madhe e te papuneve jetojne ne qytet, rreth 83.4% , ku vihet re nje tendence me e
ne zonat malore.
larte
Niveli me i larte i papunesise eshte arritur ne Elbasan, 50% ne vitin 1998.
Ne vitin 2012 fluksi i emigranteve eshte rritur me 25%, ku shumica e tyre trajtohen si te papune.
Shkalla e papunesise tek femrat eshte 53-59%.
Te pakualifikuarit jane rreth 60%.
Ne qendrat per aftesim profesional aftesohen rreth 3000 punekerkues ne vit.
Ne vit ndermjetesohen ne punesim rreth 7000-8000 punekerkues.