Transcript PROJEKT-1
PROJEKT Pse BE-ja e ka të vështirë të reformojë politikat e saj? Zgjidhni dy fusha të caktuara të politikave të BE-së si referencë për përgjigjen tuaj. Politikat e BE-se. Elidor Kacoli SHP201 Informacion I pergjithshem rreth BE • Bashkimi Evropian është një bashkësi e disa shteteve Evropiane e themeluar me qëllim të lirisë së qarkullimit të mallrave. Në fillim të themelimit përbëhej nga një numër i vogël shtetesh. Me rënien e Bashkimit Sovjetik, u bë paraqitja e kërkesave për anëtarësim nga shtete ishkomuniste. Edhe pse si organizatë gjithë-Evropiane është Këshilli i Sigurimit të Evropës, nga shumë vende të botës edhe BE njihet si organizatë gjithë Evropiane. • Guri i themelit për krijimin e Bashkimit Evropian u vendos nga Ministri i Jashtëm Francez, Robert Schuman, në deklaratën e tij të 9 majit të vitit 1950, në të cilën ai parashtroi idenë e përpunuar më parë me Jean Monnet për bashkimin e industrive evropiane të qymyrit dhe çelikut. Sipas tij, kjo do të përbënte një nismë historike për ndërtimin e një “Evrope të organizuar dhe vitale”, pa të cilën paqja në botë do të ishte e pamundur. Plani Schuman u bë realitet me nënshkrimin në Paris të Traktatit Themelues të Komunitetit Evropian të Qymyrit dhe Çelikut më 18 prill të vitit 1951 Etapat e procesit te berjes se politikave te BE-se. • Përcaktimi i axhendës -> Para se të bëhet një zgjedhje mbi një politikë të caktuar (në çdo nivel), duhet të njihet ekzistenca e problemit. • Formulimi i Politikave -> Pasi një problem apo një nevojë bëhet e njohur, ateherë duhet të formulohet një zgjidhje për të. Kjo do të thotë që duhet të zhvillohet një plan ose një program që të merret me këtë problem, i cili mund të përfshijë rënien dakord mbi hartimin e ligjeve të reja apo alokimet të reja buxhetore. • Legjitimiteti -> Politikat nuk mund të funksionojnë nëse, në minimum, ato nuk janë të bazuara në autoritetin ligjor dhe të kenë fituar njohje publike. • Implementimi -> Deklaratat mbi hartimin e politikave janë vetëm fjalë derisa politikat implementohen dhe zbatohen. Kjo zakonisht do të thotë të biesh dakord mbi ligjet e reja dhe rregulloret, kalimi i udhëzimeve tek burokratët, dhe informimi i njerëzve të ndikuar nga zbatimi i këtyre politikave. • Vlerësimi -> Faza përfundimtare në ciklin e politikave është për të përcaktuar nëse një ligj apo politikë ka funksionuar. Cfare problemesh ka pergjate etapave te berjes se politikave te BE-se?! • Ne percaktimin e axhendes. 1) *Hasim nje ndryshim te rendesishem ne mes te percaktimit te agjendes nga qeverite kombetare nga BEja. Ne nivelin kombetar perfshihen ceshtje ne axhenden politike ne pergjigje te opinionit publik sepse perfaqesuesit duan te rizgjidhen, ndersa ne BE te vetmit politikberes te zgjedhur jane anetaret e Parlamentit Europian qe kane ndikim te kufizuar ne procesin e pergjithshem politik. 2) Në nivel kombëtar është më e lehtë për të identifikuar problemet dhe shkaqet e tyre dhe në mënyrë që ta përfshijë këtë çështje në agjendën e politikës. Në nivelin e BE-së, kompleksiteti i dukshëm dhe shumëllojshmëria e nevojave dhe prioriteteve të shteteve anëtare e bën atë shumë më të vështirë të jenë të sigurt në lidhje me ekzistencën apo shkaqet e problemeve ose efektet e mundshme të alternativave politike. Kjo e bën atë më të vështirë për të vënë një çështje në rendin e ditës. *Pra BE haset me probleme persa I perket percaktimit te ceshtjeve qe duhen perzgjedhur ne axhenden politike. 3) Pavaresisht se institucionet e BE-së kanë qenë të detyruar nga kufijtë e vendosur në kompetencat e tyre dhe nga qeveritë kombëtare, shtetet anëtare kanë gjetur veten (me dëshirë ose me dhunë) duke hequr dorë më shumë nga sovraniteti, dhe kështu ata gjejnë agjendat e tyre kombëtare të përcaktuara gjithnjë nga presionet dhe nevojat e integrimit evropian. *Ndaj ketu kemi nje perplasja te autoritetit te BE dhe politikave te brendshme te secilit shtet. 4) Përcaktimi i axhendës në BE është I bazuar pjesërisht në masën në të cilën qeveritë kombëtare janë të përgatitura për të lejuar BE-në të ketë autoritet në fusha të ndryshme, në masën në të cilën presionet ekonomike, politike, ose teknike kërkojnë një përgjigje të BE-së, dhe në arritjen e kompromiseve në procesin e zgjidhjes së nevojave dhe kërkesave shpesh kontradiktore të shteteve anëtare. *Pikerisht keto nevoja dhe kerkesa kontradiktore midis anetareve e bejne edhe me te veshtire procesin e politkeberjes per Bashkimin Europian. • Formulimi I politikave. Persa I perket formulimit te politikave, Komisioni Europian, I cili ka fuqi për të iniciuar legjislacionin e ri, është përgjegjës për mbrojtjen e traktateve dhe duhet të sigurojë që fryma e tyre të jetë e shprehur në ligje të veçanta dhe në politikat europiane, si dhe është ngarkuar me mbikëqyrjen e buxhetit të BE-së. Komisioni eshte përshkruar si "burokracia e adoleshentëve“në kuptimin që marrëdhënia e tij me grupet e interesit është ende fluide, dhe ai tenton të jetë më i hapur për inputet e tyre se sa janë burokracitë kombëtare nacionale, por gjithashtu ky term mund të përdoret për të përshkruar burimet e limituara të politikbërjes dhe ndryshueshmërisë së kompetencave të tij. *Nga kjo kuptojme se Komsioni Europian shpesh gjendet ne kushte te veshtira ne menyre qe gjate formulimit te politikave te perpiqet ti pershtase ato edhe me legjislacionet e shteteve anetare. • Legjitimiteti. Ndër mangësitë themelore të BE-së kanë qenë dhe janë deficiti demokratik dhe ajo që mund të quhet “hendeku legjitimues” (hendeku midis asaj që institucionet e BE-së do të jenë në gjendje të bëjnë dhe çfarë qytetarët dhe qeveritë e shteteve anëtare do t’i lejojnë ato të bëjnë). Ky hendek është i madh, por dalëngadalë ka ardhur duke u zvogëluar, i ndihmuar pjesërisht nga zgjedhjet në Parlamentin Europian. • Implementimi. • Kufizimet në burimet e Komisionit dhe stafit do të thotë se duhet të mbështeten në një farë mase në raportet me shtetet anëtare, individët dhe grupet e interesit për të ndihmuar dhe për të siguruar zbatimin. Gjykata e Drejtësisë luan një rol vendimtar në sigurimin se ligjet janë interpretuar uniforme dhe zbatohen, si dhe se mosmarrëveshjet janë zgjidhur. Komisioni është gjithashtu subjekt i shumë problemeve dhe grackave që lidhen zakonisht me burokracinë, duke përfshirë përgjegjësi të kufizuar dhe një prirje drejt vetjustifikimit. • Vleresimet. • Kjo është e vështirë te dihet nëse objektivat specifike janë vendosur dhe nëse burokratët mund të besohen për të raportuar me saktësi për qeverinë në rezultatet e politikave. *Në shumë raste kjo është pothuajse e pamundur të dihet se cilat veprime rezultuan në të cilat pasojat ose nëse rezultatet janë raportuar me saktësi. Duke supozuar se rezultatet e politikave mund të identifikohen dhe maten (në tërësi ose në pjesë), mund të bëhen rregullime, ose mund të hiqet dorë prej zbatimit të asaj politike apo atyre politikave. Koordinimi ne nivel kombetar I politikave te BE-se. Nje nga problematikat kryesore. • Koordinimi i politikave të BE i ballafaqon qeveritë kombëtare me probleme të shumta dhe veçanërisht të vështira. Anëtarësimi në BE, megjithëse, paraqet kërkesa edhe më të mëdha për qeveritë e shteteve anëtare, po ashtu paraqet një gamë të kërkesave lidhur me koherencën e politikave europiane. • Shtetet anëtare janë të vetëdijshme rreth problemeve të koordinimit; • Mekanizma të ndryshëm janë krijuar për t'u marrë me këto probleme; • Efektiviteti i këtyre mekanizmave ndryshon gjerësisht në varësi të shteteve anëtare dhe sipas nivelit (BE ose kombëtar), si dhe çështjeve të përfshira; • Efektiviteti nuk mund të shkëputet nga ambiciet dhe kufizimet që ushtrojnë shtetet anëtare; • Efektiviteti i politikave nuk rrjedh domosdoshmerisht nga efektiviteti i koordinimit, si dhe dobësitë e koordinimit mund të jenë shumë fuksionale. • Grupi i parë i komplikimeve lidhet me literaturën që ekziston për shpjegimin e këtij koordinimi. Gjithashtu, literatura nuk ofron një strukturë, e cila lidh forma te ndryshme të koordinimit. Shtetet anëtare posedojnë një bazë të gjërë aktivitetesh në dispozicion për koordinimin e politikave, të cilat variojnë nga njëri shtet anëtar në tjetrin, të cilat mund të aplikohen pa vështirësi edhe në koordinimin në nivel të BE-së. është e rëndësishme të theksohet që jo gjithmonë janë të qarta rezultatet e përpjekjeve të koordinimit të politikave. • Grupi i dytë i komplikimeve të bëjë me zinxhirin e politikave të BE, i cili zgjat ndjeshëm kërkesat e koordinimit. Së pari, BEja është e ndryshme nga organizat e tjera ndërkombëtare, për faktin që i përfshin shtetet në një proces të vazhdueshëm të politikbërjes, njëkohësisht në mënyrë aktive dhe reaktive. Zinxhirët e koordinimit shtrihen që nga ministria përkatëse në një nivel ndërministror Së dyti, nivelet e ndryshme të koordinimit mund të dallojnë teorikisht nga njëri tjetri, por që në praktikë ato ndërveprojnë në mënyrë të vazhdueshme, duke krijuar një mjedis shumë të paqëndrueshëm lidhur me politikat e përbashkëta europiane. • Grupi i tretë i komplikimeve rrjedh nga natyra e BE, që përbën vështirësi të ndryshme për koordinuesit kombëtarë. Kështu, menaxhimi i problemeve të sektorializimit, fragmentarizimit dhe ndërvarësisë së politikave nuk është karakteristikë e Brukselit, por shtrirja dhe natyra e problemeve të këtij lloj në Bruksel është e një natyre të ndryshëm nga ajo që mbizotëron në shtetet anëtare. 2 shembuj të politikave të BE-së si referencë e veshtiresive per reformimin e politikave te saj. • Politika Tregtare • Sikundër përcaktohet në Traktatin e Romës ( të përfshirë në Traktatin Kushtetues), Politika e Përbashkët Tregtare i jep Bashkimit Evropian një kompetence ekskluzive në marrëdhëniet tregtare me jashtë që kanë për qëllim të “kontribuojnë në interesin e përbashkët , në zhvillimin harmonik të tregtisë botërore, në heqjen dhe shfuqizimin progresiv të kufizimeve e barrierave mbi tregtinë ndërkombëtare si dhe në heqjen e pengesave doganore”. Traktati fillestar autorizonte Komisionin të zhvillonte marrëdhëniet e jashtme tregtare të Bashkimit Evropian drejtimi i të cilave i nënshtrohej më pas Këshillit (duke përdorur votimin me shumicë të cilësuar), një marrëveshje që mbetet në thelb e pandryshuar, pavarësisht reformave të mëpasshme që pësoi traktati. Gjithashtu traktati i dha Bashkimit Evropian autoritetin për të përmbyllur marrëveshje ndërkombëtare (mbi të cilat Këshilli gjithashtu do të merrte vendim përmes një votimi me shumicë të cilësuar). • Konteksti politik dhe politkëbërësit e politikes tregtare. • Shtetet anëtare kanë preferenca dhe orientime të ndryshme mbi politikat tregtare. Disa janë njohur për proteksionizmin e tyre, kurse britanikët dhe holandezët janë mbështetës të flaktë të tregtisë së lirë. Shumica e vendeve të tjera anëtare ndodhe në mesin e këtij spektri. Mbi çështje të caktuara francezët janë më liberalë sesa britanikët dhe holandezët; në të tjera çështje britanikët dhe holandezët janë çuditërisht proteksionistë. • Duke qenë se shtete e reja të Evropës Qendrore dhe Lindore për pjesën më të madhe të periudhës së Luftës së Dytë Botërore kanë qenë të ngërthyera në një sistem merkantilist, të ndërtuar nga Bashkimi Sovjetik dhe për përfitim të këtij të fundit, sot ato përgjithësisht shfaqen në favor të një sistemi të hapur ndërkombëtar dhe janë më të prirura sesa disa shtete anëtare të vjetra për të arritur marrëveshje me Shtetet e Bashkuara mbi çështje të kontestuara transatlantike tregtare. • Ashtu si edhe në fusha të tjera politike, Këshilli i Ministrave (dhe, ndonjëherë, Këshilli Evropian) përpiqet të harmonizojë mes tyre interesat dhe preferencat e forta kombëtare. Përveç çështjeve sektoriale dhe rasteve specifike midis vendeve anëtare, në zhvillimin e politikës tregtare të Bashkimit Evropian kanë dominuar dy polemika ndër institucionale. Njëra prej tyre i takon marrëdhënieve të përditshme midis Komisionit dhe Këshillit, kurse të tjera çështjes së kompetencës për politikën tregtare përballë shfaqjes së çështjeve të reja dhe ndryshimit të vazhdueshëm të agjendës së tregtisë ndërkombëtare. Të dyja mund të konsiderohen raste klasike të përplasjes midis ndërqeveritarizmit dhe mbinacionalizmit në sistemin e Bashkimit Evropian. • *Pra nga sa lexuam me lart arrijme ne perfundimin se per sa I perket politikave tregtare BE ndodhet perballe polemikave dhe perplasjeve te shumta, kjo per shkak te interesave dhe preferencave mjaft te ndryshme nga njeri-tjetri te shteteve anetare. • Politika makroekonomike. • Krijimi i Sistemit Europian Monetar (EMS) në vitin 1979 pajisi politikën financiare të Komunitetit me disa struktura qëndrore dhe fuqi ndërmjet të cilave ishin: një fond i përbashkët rezerve për të siguruar ndërhyrjen në treg; Monedhën Europiane për të vepruar si një aset dhe mjet rezervë, si dhe vendosjen e Mekanizmit të Kursit të Këmbimit (ERM) në Sistemin Monetar Europian. • Deri në fund të viteve 1980 politikat makroekonomike dhe financiare kishin instrumenta relativisht të dobët të këtyre politikave. Përpjekjet për fuqizuar këto instrumenta, në mënyrë që të ndërtohej një strukturë më efektive, hasën së paku katër pengesa kryesore. • Së treti, aspekte të ndryshme të integrimit • Së pari, kishte ekonomik dhe monetar mospajtim se cila nga kishin pasoja të ndryshme politikat –ekonomike apo në shtetet anëtare, çka financiare- kishte prioritet bëri që të shihen me mbi tjetrën. shkallë të ndryshme entuziasmi. • Së dyti, Komuniteti trashëgoi një qasje koordinuese në vend të mekanizmit të politikbërjes sektoriale. • Së katërti, mundësia e cedimit nga pushteti makroekonomik dhe financiar ngriti pyetje thelbësore ndaj sovranitetit për shumë shtete anëtare. • Por, pavarësisht pengesave të shumta në rrugën e zhvillimit të këtyre politikave, vazhdon te kerkohet progres drejt Bashkimit Ekonomik dhe Monetar. Kjo vazhdon edhe në ditët e sotme per dy arsye: • -Arsye politike. Për shumë nga ata që kërkojnë një Europë më të integruar, ndoshta një Europë plotësisht federale, Bashkimi Ekonomik dhe Monetar është një pjesë shumë e rëndësishme. • -Arsye Ekonomike. Ekzistojnë disa avantazhe potenciale ekonomike të Bashkimit Ekonomik dhe Monetar, duke përfshirë transparencë më të madhe me çmimet, si dhe eleminimin e kostove të shkëmbimit, por përftimi më i madh ekonomik është konsiderurar heqja e kurseve të paqëndrueshme të shkëmbimit ndërmjet shteteve. • * Pra shohim se per shkak te pengesave qe jane ndeshur prej problematikave dhe interesave te ndryshme te shteteve anetare, akoma edhe ne ditet sot vazhdojne perpjekjet per perfundimin me sukses te politikes makroekonomike qe ka ndermarre BE qe prej vitit 1979. Konkluzione. • Pra nga sa paraqitem ne materialin me lart arritem te kuptojme se cilat jane arsyet e veshtiresive per reformim te politikave te BE-se. • Duke folur per secilen etape te krijimit te politikave te Be-se dolen ne pah edhe problemet dhe veshtiresite me te cilat ndeshet ky proces. Nder me te rendesishmet mund te permendim perplasjen e autoritetit te BE me politiken e brendshme te secilit shtet. Pikerisht kerkesat teper kontrdadiktore te secilit prej shteteve anetare e bejne me te veshire arritjen e kompromiseve. • Pavaresisht perpjekjeve qe BE mund te beje per te realizuar pershatjen e politikave te saj me legjislacionet e shteteve anetare, duhet te marrim parasysh dhe faktin se sa keto shtete dhe qytetaret e tyre jane te gatshem te lejojne depertimin e ketyre politikave dhe te pranojne kufizimin e sovranitetit te tyre prej ketyre nderhyrjeve. • Nder problematikat me kryesore qe vlen per tu permendur eshte edhe kordinimi ne nivel kombetar I politikave te BE-se. • Shtetet anëtare te cilat janë të vetëdijshme rreth problemeve të koordinimit kane krijuar edhe mekanizma të ndryshëm për t'u marrë me këto probleme, e megjithate jo gjithmone keto perpjekje japin rezultate e mbi te gjitha nivelet e ndryshme te koordinimit me secilin shtet anetar sjell nje mjedis te paqendrueshem per politikat e perbashketa. • Edhe nga shembujt e permendur me lart shohim se shtete te ndryshme anetare mbajne qendrime te ndryshme per sa I perket reformave qe BE tenton te ndermarre. Si ne rastin e politikave tregtare, po ashtu dhe te atyre makroekonomike mund te veme re se interesat e tyre ndryshojne nga njera-tjetra, ndaj dhe politikberja pritet ne shkalle te ndryshme entuziazmi. • Perballe ketyre fakteve cdo njeri nga ne mund ti kuptoje veshtiresite me te cilat perballet ne menyre te vazhdueshme BE per te reformuar politikat e saj.