Abdominal kitleye yaklaşım

Prof Dr Tahsin ÇOLAK Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD .

Abdominal kitleler

 Anamnez  Fizik muayene

Hikaye (anamnez)

 Nasıl oluştu  Lokalizasyonu 

Akut



Kronik



İlerleyen

 Beraberindeki semptomlar

Hikaye

 Nasıl oluştu  Lokalizasyonu  Beraberindeki semptomlar  Üst abdomen  Alt abdomen

Hikaye

 Nasıl oluştu  Lokalizasyonu  Beraberindeki semptomlar          Ağrı Ateş Abdominal distansiyon GIS semptom Üriner semptom Obstetrik-jinekolojik semptom Endokrin Kardiyovasküler hematolojik

Fizik muayene

 İnspeksiyon  Oskülütasyon  Palpasyon  Perküsyon  Diğer manevralar     Abdomenin şekli Skar Yüzeyel lezyonlar şişlikler

Fizik muayene

 İnspeksiyon  Oskülütasyon  Palpasyon  Perküsyon  Diğer manevralar    Barsak sesleri  yok   Hipoaktif Hiperaktif Borborismus Hassasiyet

Fizik muayene

 İnspeksiyon  Oskülütasyon  Palpasyon  Perküsyon  Diğer manevralar    Hassasiyet Rijidite Kitlenin karakteri

Fizik muayene

 İnspeksiyon  Oskülütasyon  Palpasyon  Perküsyon  Diğer manevralar  Distansiyonun sebebleri ayırıcı    Gaz Katı sıvı

Fizik muayene

 İnspeksiyon  Oskülütasyon   Fothergill bulgusu* Psoas bulgusu**  Palpasyon  Perküsyon *Eğer bir kitle orta hattı geçmiyorsa ve rektus Fleksiyonuyla yer değiştirmiyorsa bu rektus hematomudur  Diğer manevralar **Kalçadan fleksiyon yapıldığında psos bölgesinde Ağrı duyma , psoas inflamsyonlarında görülür

Abdominal kitle

 Fizik muayene  Rektal tuşe  Pelvik muayuene

Enfektif

 Enfeksiyona bağlı karın duvarı kitlelerini yüksek doğrulukla (%90 veya daha yüksek) bizi tanıya götürecek gerçek semptom ve bulgular nedir?

 Aniden ortaya çıkması  Enfeksiyoz semptomlar

Enfektif

 Bacterial  Cellulitis  Folliculitis  Abse   Fronük karb onkül  Viral  Fungal

Enfektif

 Daha ileri tetkiklere ihtiyaç var mı ?

 HAYIR

Enfektif

  Tedavi seçenekleri tıbbi   bakteriyal- antibiyotik mantar- antifungal  viral (wart) kimyasalla yok et  Cerrahi  insizyon-drenaj   debritman eksizyon

Malign

 Maligiteye bağlı karın duvarı kitlelerini yüksek doğrulukla (%90 veya daha yüksek) bizi tanıya götürecek gerçek semptom ve bulgular nedir?

   – Kronik, progresif – invazif – kitlenin karakteri    pigmente Düzensiz sınırlı sert

Malign

  Bazal hücreli ca Squamoz hücreli ca  Malign melenoma  Dermatofibrosarkom  Liposarkom

Malign

 Daha ileri tanı yöntemlerine ihtiyaç var mı?

 HAYIR

Malign

 Tedavi  primer lezyonlar  Cerrahi geniş eksizyon  Alternatif  radyoterapi  kemoterapi

Malign olmayan

 Benign nedenlere bağlı karın duvarı kitlelerini yüksek doğrulukla (%90 veya daha yüksek) bizi tanıya götürecek gerçek semptom ve bulgular nedir?

 Kr. Progresif olmayan   Sert olmayan, non invazif İnflamasyon bulgusu yok

Malign olmayan

 Epidermal inklüzyon kistleri  Lipoma   Hemanjiom Vasküler malformasyon

Malign olmayan

 Daha ileri tanı yöntemlerine ihtiyaç var mı?

 HAYIR

Malign olmayan

 Tedavi seçenekleri Eksizyon

Malign olmayan

 Enfeksiyona, malign veya non-malign nedenlere bağlı intra-abdominal kitleleri yüksek doğrulukla (%90 veya daha yüksek) bizi tanıya götürecek gerçek semptom ve bulgular varmı dır?

 YOK

Bölgelerine göre abdominal kitlelerin olası nedenleri  Epigastrik bölge  Gastrik Tm  Hepatomegali/KC tm   Transvers kolon tm Abdominal aorta ane vrizması  Pankreatik tm

Enfeksiyöz

 Daha ileri tetkiklere ihtiyaç var mı?

 EVET   Abdominal USG Kan biyokimyası

Enfeksiyöz

   Tedavi seçenekleri – Tıbbi – Cerrahi  Tıbbi tedaviye cevap vermeyen hepatik apseler  Nekrotizan pankreatitler

Gastrik Tm.ler

 Daha ileri tetkiklere ihtiyaç var mı?

 EVET  EGD

Bölgelerine göre abdominal kitlelerin olası nedenleri  Sağ hipokondrium  Hepatomegali/KC tm.

 Hidrops safrakesesi  GIS maligniteleri  Kolon tm  IB tm

Bölgelerine göre abdominal kitlelerin olası nedenleri  Sol hipokondrium  Gastrik tm  Splenomegali  Kolonik tm

Bölgelerine göre abdominal kitlelerin olası nedenleri      Umbilikal – IB tm – Gastrik tm – Pancreatik tm – Abdominal aorta anev.

Bölgelerine göre abdominal kitlelerin olası nedenleri  Sağ Lateral – Sol Latera l  Colonik tm  renal tm  adrenal tm

Bölgelerine göre abdominal kitlelerin olası nedenleri   Hypogastrik/Suprapubik – Erkekte, suprapubik kitle nedenleri:   uriner retansiyon – distandü olmuş mesane pelviste bir kitle gibi hissedilir, çok nadiren asimetrik olur, perküsyon mat değildir ve hastanın idrara çıkma hissi vardır kolonik karsinoma ve dev mesane tm . Ve taşları nadir nedenlerdir  – Kadında , nedenler:    hamilelik ovarian / uterin kitleler çok nadiren üriner retansiyon

Bölgelerine göre abdominal kitlelerin olası nedenleri  Sağ iliak  Çekum ve çıkan kolon tm.leri

  Appendix kitleleri Sağ ovarian tm  IB tm  Psoas apsesi  iliac anevrizma

Bölgelerine göre abdominal kitlelerin olası nedenleri  Sol iliak  Kolonik tm   Rekto-sigmoid tm Kabızlık  Sol Ovarian tm

Yapılabilecek tanı koydurucu testler

          – kan testler (Tam kan sayımı ve kan biokimyası) – Abdominal x-ray – Barium enema – Abdominal Ultrasound – Abdominal CT scan – Angiografi – Sintigrafiler – EGD (esophagogastroduodenoscopy) – Kolonoskopi – Sigmoidoskopi

Üst GIS kanserini düşündüren bulgular

    Acil araştırma için endikasyonlar: disfaji – hangi yaşta olursa olsun hangi yaşta olursa olsun dispepsi aşağdakilerin semptomlardan bir veya daha fazlasıyla birlikteyse:  kusma   anemi kilo kaybı 55Y ve üzeri hastalarda dispepsi yukardakilerden en az bir ve 'high risk' kabul edilen aşağıdaki semptomlardan en az biri:   bir yıldan daha kısa dispepsi oluştuğundan beri devam eden semptomlar

Üst GIS kanserini düşündüren bulgular

 Aşağıdaki risk faktörlerinden en az birisiyle birlikte olan dispepsi   Üst GIS kanseri aile öyküsü (iki birinci derece akrabasında üst GIS kanseri öyküsü olmayı tanımlar) Pernisyöz anemi    Barrett's oesophagus 20 yıl veya daha eski peptik ülser cerrahisi Atrofik gastriti, dispklazisi, intestinal metapazi bilinmesi   sarılık üst karında kitle olduğu

Alt GIS kanseri kanserden şüphelenmek için acil bulgular-gudeline  Bu gudeline aşağıdaki semptom ve bulguların ilk defa bir arada görüldüklerinde iki haftadan daha kısa bir sürede araştırılmalıdır:   Tüm yaşlar:  palpable sağ taraf abdominal kitle   palpable rektal (pelvik olmayan) kitle sık sık defekasyon yapmak ve/veya yumuşak kıvamda gaita gibi barsak alışkanlığı değişikliğiyle BİRLİKTE olan rektal kanama 60 yaş üstü :   anal semptom OLMADAN sürekli rektal kanama rektal kanama OLMADAN altı hafta devam eden sık sık defekasyon yapmak ve/veya yumuşak kıvamda gaita gibi barsak alışkanlığı değişikliği

Alt GIS kanseri

kanserden şüphelenmek için acil bulgular-gudeline  Tüm yaşlar:  açık bir neden OLMADAN oluşan demir eksikliği anemisi (Hb < 11 g/dl erkekte veya < 10 g/dl postmenopozal kadında)  Rektal kitle veya abdominal aşağıdaki semptomlarda kanser için çok az risk taşırlar: kitle olmadan oluşan    anal semptomlarla birlikte olan anal semptomlar defekasyon sayısının azalması ve gaitanın sert olması şeklindeki barsak değişikliği intestinal obstüksiyon bulgusu olmadan oluşan karın ağrısı

örnek soru

Aşağıdakilerden hangisi sağ iliak bölgede olabilecek kitle etyolojisinden biri değildir?

Çekum tümörü Appendix tümörü IB tümörü Psoas apsesi *Mide tümörü