دانلود فایل پاورپوینت غیبت امام زمان حضرت مهدی (عج)
Download
Report
Transcript دانلود فایل پاورپوینت غیبت امام زمان حضرت مهدی (عج)
بسم هللا الرحمن الرحیم
غیبت امام مهدی
• مفهومهای نادرست:
مفهوم غیبت
– معنای افراطی:
• الف .امام در این کرة خاکی نیست( .نظر فرقة شیخیه :امام زمان در
هورقلیا (عالم مثال) است.
• ب .امام در دنیاست اما زمان در گوشهای به دور از جامعه و در جزیرة
خضراء زندگی میکند.
– معنای تفریطی:
• همه هر وقت بخواهند در خواب ،بیداری و مکاشفه میتواند امام زمان
را ببیند.
• مفهوم درست:
– امام در میان جامعه حضور دارد اما به صورت ناشناس زندگی میکند.
انواع غیبت
• الف .غیبت صغری:
– زمان :از سال 260هجری قمری شروع و تا سال 329ادامه یافت.
ّ
خاص که ارتباط میان امام و ّامت را برقرار
– ویژگی :وجود نایبان
میکردند.
• ب .غیبت کبری:
– زمان :از سال 329هجری قمری شروع و تا زمان ظهور ادامه دارد.
– ویژگی :نبود نایبان خاص و قطع ارتباط مشخص میان امام و ّامت و
إعمال والیت و رهبری از طریق نایبان عام ( ّ
ولی فقیه و مجتهد جامع
الشرایط)
پیشینة غیبت
• غیبت پدیدهای نو ظهور و بیسابقه نیست.
• غیبت از سنتهای الهی است که در انبیاء گذشته(ابراهیم،
موس ی ،إدریس ،صالح) نیز اتفاق افتاده است.
• جالب توجه است که پیشینه داشتن غیبت مورد توجه امام
زمان است و به شیخ صدوق میفرماید از این طریق بر اثبات
غیبت استدالل نماید.
• توجه به پیشینه داشتن غیبت و سنتهای الهی بودن آن ،پذیرش
غیبت را آسان میسازد.
ّ
علت غیبت
•
ّ
منظور از علت غیبت ،عواملی است که موجب شد تا
غیبت واقع گردد.
ّ
– روایات برخی از علتهای غیبت را بیان کردهاند.
.1
.2
.3
.4
بیعت نکردن امام با طاغوت
خطر جانی
کوتاهی مردم
سنت الهی
ّ
فایدة دانستن علت غیبت
•
.1پذیرش و ّ
تحمل غیبت با دانستن علل آن ،راحت تر است.
•
.2یکی از راههای زمینه سازی ظهور ،کوشش در رفع علتهای
غیبت است.
.1بیعت نکردن امام
•
•
َ ّ
َ
َّ
َ
َ
َ
ْ
حدیث :اإلحتجاج على أهل اللجاج ،ج ،2ص :471فورد التو ِقيع ِبخ ِط
َ َ َّ َّ َ َ َ َ َ ْ َ ْ َ َ َّ َّ
َ َْ َ
َّ
َ
َ
الل َه َع َّز َو َجلَّ
موالنا ص َ ِاح ِب الزمان ... و أما ِعلة ما َوقع ِمن الغيب ِة ف ِإن
َيقول :يا أ ُّي َها َّالذ َ
ياء إ ْن ت ْب َد َلك ْم َتس ْؤك ْم إ َّنه َلمْ
ين َآمنوا ال َت ْس َئلوا َع ْن أ ْش َ
ِ
َ ْ َِ ٌ َ َ َ َ َ ّ ِ َْ
َ ْ َ َ ٌ ْ َ َّ َ َ ْ َ َ
ْ
َ
اغي ِة زما ِن ِه و ِإ ِني أخرج
يكن َأحد ِمن َ آبا ِئي َ ِإال َ و قد وقع َّت ِفي عن ِق ِه بيعة ِلط ِ
َ ْ
َ
َ
َ
َ
َ
َ
ْ
يت ِفي عن ِقي.
اغ ِ
ِحین أخرج و ال بيعة ِِلح ٍد ِمن الطو ِ
ّ ّ
ّ
ّ
ترجمه :و اما علت غيبت پس خداوند عزوجل میفرماید«:اى كسانى كه
ايمان آوردهايد ،از چیزهايى كه اگر براى شما آشكار گردد شما را
اندوهناك مىكند مپرسيد ».هيچ یک از پدرانم نبوده مگر آن كه بيعت
طاغوت زمانش در گردن او بوده و من هنگام قیام ،بيعت هيچ یک از
طاغوتيان را بر گردن نخواهم داشت.
.2خطر جانی
َ ْ َ ََ َ َ َ ْ َ
َ
َ
ْ
• حدیث :كافي ،ج ،1ص 338 :ح :9عن زرارة قال س ِمعت أبا عب ِد
َّ
ال :إنهَّ
اللهَ يقول إ َّن ل ْل َقائمَ غ ْي َب ًة َق ْب َل َأ ْن َيق َ
وم .ق ْلتَ :و ِل َمَ .ق َ
ِ
ِ
ِ
ِ
ِ
ِ
َ
َ
َ
ْ
ْ
َ َ
َ
ْ
َ
َ
ْ
َ
ْ
َ
َ
يخاف و أومأ ِبي ِد ِه ِإلى بط ِن ِه يع ِني القتل.
• ترجمه :زراره گويد :شنيدم امام صادق میفرمود :همانا براى
حضرت قائم پيش از آن كه ظهور كند غيبتی است ،عرض كردم:
براى چه؟ فرمود :زيرا او میترسد و با دست اشاره به شكمشان فرمود.
يعنی از كشته شدن ميترسد.
پرسش اول
• آیا چنین خطری امامان سابق را تهدید نمیکرد چرا آنان غایب نشدند؟
ّ
• پاسخ یکم؛ امامان سابق مأمور به تقیه بودند و لذا با کتمان ّ
سرّ،
جانشان محفوظ بود ولی امام عصر مأمور است تقیه نکند.
• پاسخ دوم؛ امامان سابق مأمور تشکیل حکومت و سرنگونی ظاملین
نبودند (هر چند اگر مردم یاری میکردند چنین کاری را انجام میدادند) اما
امام زمان مأمور ایجاد دولت ّ
حق و مبارزه با دولت باطل است و
حکومتهای باطل نیز این را میدانستند لذا سختگیری و خطر جانی بر امام
ّ
زمان بسیار شدیدتر و جدی بود( .شیخ طوس ی علت اصلی غیبت را همین
میداند)
پرسش دوم
• چرا امام زمان مانند اجداد خود آمادة شهادت نمیشود؟
• پاسخ :باید توجه داشت شهادت وقتی امر مطلوبی است که موجب
رسیدن به هدف شود .اما اگر شهادت ،مرگی بیحاصل باشد و سودی
نداشته باشد نمیتوان خود را به کشتن داد.
• امام مأمور تشکیل دولت ّ
حق است و شهادتش موجب از میان رفتن
این هدف میشود لذا باید سالم بماند و هدف خود را محقق سازد.
.3کوتاهی مردم
َ ْ َ َّ ْ َ َ َ َ َ َ ْ َّ
الل ِه ... إ َّن َأ ِمیرَ
• حدیث اول
د
ب
وع
ب
:
2
ح
،
141
ص
نعماني،
ت
غيب
:
أ
ال
ق
ر
م
ع
ن
ب
ل
ض
ف
امل
ن
ع
ِ
ِ
ِ
ِ
ِ
َ
َ
َّ ْ
َ َْ
َ َ ََ َْ ْ َ
ْ ْ
َ
ض َال َت ْخلو م ْن ح َّجة ل َّله َع َّز َو َج َّل َو َلكنَّ
َ
ْ
املؤمنین قال على منبر الكوفة ...و اعلموا أن اِل
ِ
ٍ ِ ِ
ِ
َّ َ ِ ِ َ ْ َ ْ َ َ ْ َ ِ ِ ْ ْ َِ َ ْ ر ْ َ ْ َ ْر َ َ َ ْ
الله سيع ِمي خلقه عنها ِبظل ِم ِهم و جو ِ ِهم و ِإسرا ِف ِهم على أنف ِس ِهم.
ّ
• ترجمه :مفضل بن عمر گويد :امام صادق فرمود ... :امیر املؤمنین بر منبر
حجت خداى ّ
كوفه فرمود ... :و بدانيد كه زمین از ّ
عزو ّ
جل خالى نمیماند ولى خدا
به زودى چشمان مردم را از او نابينا مىسازد به دلیل ظلم و جورشان و زيادهروى
آنان نسبت به خودشان.
َ ْ َ َّ ْ ْ َ َ َ َ َ َ َ َ َّ َ
َ
َ
َ
ْ
،ْ 343ح ََ :31عن محم ِد ب ِن الفر ِج قال كتب ِإلي أبو جعف ٍرِ إذا
دومَ :كافي ،ج َ َ ،1ص
• َحدیث
َ
َّ
َ
َ
غ ِض َب الله ت َبا َرك َو ت َعالى َعلى خل ِق ِه ن َّحانا َع ْن ِج َوا ِر ِهم
• ترجمه :محمد بن فرج گويد :امام باقر به من نوشت :زمانى كه خداى تبارك و
تعالى بر خلقش خشم گیرد ،ما را از مجاورت آنها دور میکند.
.4سنت الهی
َ
َ
ْ
حدیث :كمال َ الدين و تمام النعمة ،ج ،2ص 481 :ح َ 6حن ِان ب ِن َس ِدي ٍر
•
َ
َ َ َّ ْ
َ ْ َّ
ً
َ
َ
َّ
َ
َ
َ
َ
ْ
َ َع ْ ْن أ ِب َ ِيه َع ْن أ ِبي عب ِد الل َِّه ق َال ِإن ِل َلقا ِئ ِم َ ِمنا َّ غيبة يط َول أم َّد َها.
الِ :ل َّن الل َه َع َّز َو َج َّل أ َبى إال أنْ
َ
فقلت له َيا ْاب َن َرسول الله َو ل َ
َ
ق
؟
ك
ل
ذ
م
ِ
َ ْ َْ ِ ِ ِ َ ِ
ِ
َ
َ
َ
َ
َّ
َّ
َ
ْ
َ
َ
َ
ْ
َ
َ
ْ
ْ
ي
ِ في َ َغي َب ِات ِهم َ و ِإ ًنه ال ب َد له ي َا س ِد َير ِم ِن َاس ِتيف ِاء
تج ِر َ ِف ِيه سن َن اِلن ِ َّبياء
الله ِ َت َع َالى« :لت ْركب َّن ط َبقا َع ْن ط َبق» أ ْي َسن َن َم ْن كانَ
َم َد ِد غ ْي َب ِاته ْم ق َ
ال
ٍ
ِ
َ َْ
قبلكم.
• ترجمه :حنان بن سدير از پدرش از امام صادق روايت كند كه
فرمود :براى قائم ما غيبتی است كه ّ
مدت آن به طول مىانجامد،
گفتم :اى فرزند رسول خدا! آن براى چيست؟ فرمود :زيرا خداى تعالى
ّ
مىخواهد در او سنتهاى پيامبران را در غيبتهايشان جارى كند و اى
سدير! گريزى از آن نيست كه ّ
مدت غيبتهاى آنها به سرآيد ،خداى
تعالى فرمود« :هر آينه به حالى بعد از حالى برسيد» يعنیّ :
سنتهاى
ى
غیبت
علت
بودن
پنهان
ْ
ْ
َّ
َ
ْ
ْ
َ
َ
ْ
ْ
اش ِم ّ ِي
• حدیث :كمال الدين و
تمام النعمة ،ج ،2ص ،482ح :11عن َ عب ْ ِ َد الل َِه ب ِ ًن َالفض ِل ال َه َ ِ
َ
َ
الصاد َق َج ْع َف َر ْب َن م َح َّم ٍدَ يقول إ َّن ل َ
ْ
َّ
َ
ص ِاحب َهذا اِل ْمر غ ْي َبة ال ب َّد ِم ْن َها َي ْرتاب ِفيهاَ
قال س ِمعت
ِ
ِ
ِ
ِ
ِ
َ
َ
َ
َ
ْ
ْ
ْ
َ
َ
َ
َ
َ
ْ
ْ
َ
َ
ْ
َ
ك ُّل م ْب ِطل .فقلت َو ِل َم ج ِعلت ِفداك؟ ق َ
الِِ :ل ْم ٍر ل ْم يؤ ْذن لنا ِفي كش ِف ِه لك ْم .قلت :ف َما َو ْجه
ٍ
ْ
َ
ْ
ْ
ْ ْ
َ
َ
َ
َ
َ
َّ
َ
َ
ْ
ْ
َ
َ
َ
ْ
ْ
َ
َ
َ
ْ
ْ
ْ
َ
َ
َ
َ
ات َمن تقدمه ِمن حج ِج
ال ِحكم ِة َ ِفي غيب ِت ِه؟ قالْ :وجه ال ِحكم ِة ِفي َغيب ِت ِه وجه َّال ِحكم ِة ِفي غيب
ِ
َ
َ
َ َ ََْ
َّ َ
ْ
ْ
ْ
َ
ْ
َ
َ
ْ
َ
ْ
ْ
َ
الل ِه ت َعالى ِذك َره ِإ َّن َو ْج َه ال ِحك َم ِة ِفي ذ ِلك ال ينك ِشف ِإال بعد ظهو ِر ِه كما لم ينك ِشف وجه
َّ َ َ َ ْ ْ َ َ َ َ ْ
ْ ْ
َ َْ
ْ َ
َ َ ْ َ
َ
َ
َ
ْ
ق
ْال ِحكم ِة ِفيما أتاه ْ الخ ِضر ع ِم َن ْخ َر ِ َالس ِفين ِ َة و قت َّ ِل َالغ ََ ِم و ِإقام ِة ال ِجد َِّار ِملوس َ یِ إلى َوق ِت
افت َراقه َما َيا ْاب َن ال َف ْ
ض ِل ِإ َّن َهذا اِل ْم َر أ ْم ٌر ِم ْن أَ ْم ِر َالل ِه َت َعالى َو ِس ٌّر ِم ْن ِس ّ ِر الل ِه َو غ ْي ٌب ِم ْن غ ْي ِب
َّ ِ َ ِ ِ َ َ َ ْ َ َ َّ َ َّ َ َ َّ َ ٌ َ َّ ْ َ َّ َْ
َّ َ ْ َ ٌ َ ْ َ َ َ ْ َ ْ ََ
الل ِه و متی ع ِلمنا أنه عز و جل ح ِكيم صدقنا ِبأن أفعاله كلها ِحكمة و ِإن كان وجهها غیر
َ
م ْنك ِشف.
َّ
• ترجمه :عبد الله بن فضل هاشمی گويد :از امام صادق شنيدم كه مىفرمود :براى صاحب
اِلمر غيبت ناگزيرى است كه هر باطلجويى در آن به ّ
شك مىافتد ،گفتم :فداى شما شوم،
براى چه؟ فرمود :به خاطر امرى كه ما اجازه نداريم آن را هويدا كنيم ،گفتم :در آن غيبت چه
حكمتی وجود دارد؟ فرمود :حكمت غيبت او همان حكمتی است كه در غيبت ّ
حجتهاى الهی
پيش از او بوده است و وجه حكمت غيبت او پس از ظهورش آشكار گردد ،همچنان كه وجه
حكمت كارهاى خضر عليه ّ
السَم از شكستن كشتی و كشتن پسر و بپاداشتن ديوار بر موس ی
عليه ّ
السَم روشن نبود تا آنكه وقت جدايى آنها فرارسيد .اى پسر فضل اين امر ،امرى از
امور الهی و ّ
سرى از اسرار خدا و غيبی از غيوب پروردگار است و چون دانستيم كه خداى
پاسخ حدیث
ّ
ّ
• تنها در یک روایت علت غیبت سری از اسرار الهی معرفی شده است
که امامان حق کشف آن را برای ما ندارد زیرا ما زمینه و ظرفیت
پذیرش آن را نداریم.
• با در نظر گرفتن روایات فراوانی که علل غیبت را بیان میکنند دو
نکته در مورد این روایت میتوان گفت:
– چون مضمون این روایت با روایات فراوانی که علت غیبت را بیان
کرده در تعارض است این روایت را نمیپذیریم .یعنی میگوییم امام
نسبت به آن شخص و موقعیت چنین فرمودهاند.
– منظور امام از ّ
سر بودن باطن همین علل گفته شده است .یعنی
حقیقت و باطن این علل را اجازه نداریم بیان کنیم و تنها میتوانیم
اشارهای به آنها نماییم.
آثار غیبت
• منظور از آثار غیبت ،اموری است غیبت موجب به
وجود آمدن آنها شده است.
– روایات برخی از آثار غیبت را بیان کردهاند.
.1امتحان
.2پاک سازی مؤمنان
.3ایجاد فرصت برای همة حکومتها
.4پرورش استعداد و ایجاد ظرفیت
مردم
امتحان
.
1
َ
َ ّ ْ َ ْ َ ْ َ
َ
َ
َ
ْ
ْ
• حدیث اول
جعف ٍر عن أ ِخ ِيه موس ی َب ِن ْ َجعف ٍر
ن
ب
ي
ل
ع
:
2
ح
،
336
ص
،
1
ج
،
كافي
:
ِ
ِ
ِ
َ
َ
ْ
َ
َ
صاحب َهذا اِل ْمر م ْن َغ ْي َبة َح َّتی َي ْرج َع َع ْن َهذا اِل ْمر َمنْ
الَ ... :يا ب َن َّي إ َّنه ال ب َّد ل َ
َ
َق
ِ ِ َ ٍ
ِ
ِ
َ ْ َِ
ِ
ِ
ِ
َّ
َ َ ل َّ َ َ ْ َ ٌ
َ
َ
َ
َ
َ
َ
َّ
ْ
َ
َّ
و
كان يقو ِب ِه ِإنما ِهي ِمحنة ِمن الل ِه عز جل امتحن ِبها خلقه.
• ترجمه :على بن جعفر از برادرش موس ی بن جعفر نقل كند كه فرمود ... :پسر
جان ناچار صاحب این امر غيبتی كند كه معتقدان به امامت هم از آن برگردند،
همانا امر غيبت يك آزمايش ی است از جانب خداى ّ
عزو ّ
جل كه خلقش را به
وسيله آن بيازمايد.
• حدیث دوم :كمال َالدين و تمام النعمة ،ج ،ْ 1ص330ح َ :16ع ْن م َح َّم ِد ْب ِن م ْس ِل ٍم
َّ َ ّ َ
ال َسم ْعت أ َبا َج ْع َفر م َح َّم َد ْب َن َعل ّي ال َباق َرَ يقولَ ... :و َذل َك َب ْع َد َغ ْيب ٍةَ
َ
ق
ي
ف
ق
الث
ٍ َْ َ ْ ِ ٍ ِ
ِ
ِ
ِ
ِ
َ
َ
َ
َ ْ َ َّ
ْ
َ
ْ
ط ِويل ٍة ِليعلم الله من ي ِطيعه ِبالغي ِب و يؤ ِمن ِبه.
• ترجمه :و آن پس از غيبتی طوالنى است ،تا خدا بداند چه كس ی در دوران غيبت
از او اطاعت كرده و بدو ايمان مىآورد( .امتحان عقیدتی و عملی)
.2پاک سازی مؤمنان
َ َ َ َ ْ َ ْ َ ْ َّ ْ َ
ال َيا َرسولَ
اِل ْن َ
صار ُّي َف َق َ
• حدیث ِّ :فقام ِإلي ِه ج ِابر بن عب ِد الل ِه
ِ
ْ ْ َ ََْ ٌ َ
َ َ ّ َ َ ّ َ َّ
َّ َ ْ َ
الله َّالذينَ
َ
الل ِه و ِللقا ِئ ِم ِمن ول ِدك غيبة قال ِإي و رِبي و ِليم ِحص
ِ
َ َ َْ َ َ ْ
آمنوا و يمحق الكا ِف ِرين.
َّ
ّ
• ترجمه :آنگاه جابر بن عبد الله انصارى برخاست و پيش آمد و گفت:
آيا قائمی كه از فرزندان توست غيبت دارد؟ فرمود :به خدا چنین
است تا در آن غيبت مؤمنان باز شناخته شده و كافران نابود شوند.
.3ایجاد فرصت
َ ْ َ
َ ْ َ َ َْ
َ
• حدیث :غيبت طوس ي ،ص :473ع َن أ ِبي ص ِاد ٍق عن أ ِبي جعف ٍر
َ
الد َول َو َل ْن َي ْب َقى أ ْهل َب ْيت َله ْم َد ْو َل ٌة إ َّال َم َلكوا َق ْب َلناَ
الَ :د ْو َلت َنا آخر ُّ
َ
ق
ٍ
ِ
ِ
ِ
َ َّ
َ ََ ْ ََ َ َ َ ْ َ َْ ْ َ َ َ َ َ َ َ
َ
ْ
ِلئَ يقولوا ِإذا رأوا ِسیرتنا ِإذا م ِلكنا ِسرنا ِمثل ِسیر ِة هؤال ِء و هو قول
َّ َ َّ َ َ َّ َ ْ َ ْ
َّ
الل ِه عز و جل و العا ِقبة ِللمت ِقین.
• ترجمه :امام محمد باقر فرمود :دولت ما آخرين دولتهاست هر
خاندانى كه توان حکومت دارند پيش از ما به حکومت ميرسند تا
هنگامى كه ما بر سر كار آمديم و روش دولت ما را ديدند نگويند اگر
ما به حکومت ميرسيديم مانند اينان (آل محمد )عمل ميكرديم.
.4پرورش استعداد
َ ْ َ
َ َ ْ َ
َ
َ
ْ
• حدیث :غيبت َنعماني ،ص ،172ح :7عن أ ِبي ب ِص ٍیر قال :قلت ِِل ِبي عب ِد
َ
ْ َ َ ْ
َ
َّ
َ
َ
َ
َ
َ
َ
َ
َ
َ
َ
ْ
ْ
َّ
يقولِ :لقا ِئ ِم ِآل محم ٍد غيبت ِان ِإحَداهما أطول
ك
ان
أ
ب
ج
و
ع
ف
ر
الل
:
ه
ِ
ٍ
َ
ْ
َ ْ َ ى َ َ َ َ َ ْ َ َ ن َ َ َ َّ َ ْ َ َ
ف َس ْيف َبني فَن َو َتضيقَ
ل
ت
خ
ي
ی
ت
ح
ك
ل
ذ
و
ك
ي
ال
و
م
ع
ن
:
ال
ق
ف
؟
ر
خ
اِل
ن
م
ِ
ِ
ِ
ٍ
ِ
ِ ْ َ ْ َ َ َ ْ َ َ ُّ ْ َ ُّ َ َ ْ َ َّ ْ َ َ َ َ ْ َ َ َّ َ َ ْ ٌ َ َ ْ ٌ َ ْ َ نَ
الحلقة و يظهر السفيا ِني و يشتد البَء و يشمل الناس موت و قتل يلجئو
َ َ َ َّ
َ
َ
َ
َ
ِف ِيه ِإلى حر ِم الل ِه و حر ِم رس ِول ِه.
• ترجمه :ابو بصیر گويد :به امام صادق عرض كردم :آيا امام باقر
فرموده است :قائم آل ّ
محمد داراى دو غيبت است كه يكى از آن دو
طوالنىتر از ديگرى است؟ فرمود :آرى ،و اين كار واقع نخواهد شد تا اينكه
بنی فَن به روى يك ديگر شمشیر بكشند و حلقه كارزار تنگ شود ،و
ّ
ّ
سفيانى ظهور كند و گرفتارى شدت يابد و مردم را مرگ و كشتار فرا گیرد
كه به حرم خدا و رسول خدا پناهنده شوند.
• استعداد فکری (عدالت پذیری) عملی (برخورد قاطع)
منابع
•
•
•
•
•
•
سید صدرالدین صدر
.1املهدی
آیت هللا جوادی آملی
.2عصارة خلقت
.3تاریخ الغیبة الصغری سید محمد صدر
پورسید آقایی و دیگران
.4تاریخ عصر غیبت
.5أعَم الهدایة
.6روزگار رهایی ترجمة یوم الخَص مترجم علی اکبر مهدیپور
www.SAAER.com
www.SAAER.org