Transcript File
LËNDA :E Drejta Administrative
TEMA :
Përsosja e punës së
Administratës në
kuader të
zhvillimit shoqëror
Mentor:
Prof: Mirlinda Batalli–Zhubi
Ass: Islam Pepaj
Punoi:
Albana Gashi
Adelina Metolli
Vështrimi i Shoqërisë në perudhën kur
jeta zhvillohet në suaza të zgjërimit të
njohurive mbi Administratën
Shoqëria njerëzore ka një histori të gjatë dhe
mjaft të larmishme sa i përket përpjekjeve qe të
ndryshoj mënyrën e jetesës.
Kjo veprimtari daton në antikitet, në kohën
efaraonëve, mbretërve dhe perandorëve në
mbledhjën e thesarit, dhe mbledhjën e taksave
për të administruar biznesin si praktikë e
qeverisë.
Në Evropë në kohen imperialiste
janë përparuar dhe janë zgjeruar
kompetencat për mbrojtjën e njerëzve
ne kontinente të tjera kjo ka paraqitur
një nevojë për një administratë publike
më të sofistikuar dhe kjo u arrit .
Evolucionin e vazhdueshëm të shoqërise e diktojnë
njerëzit, koha dhe forca e tyre për ndryshim.
Administrata është një dukuri shoqërore pa të cilën nuk
mund të paramendohet shoqëria e sotme.
Roli i administratës në kushtet e reja të zhvillimit të
shoqërisë përbën sot ndër temat më aktuale në fushën e
shkencave administrative.
Te ndryshosh administratën
nuk eshte nje ambicie e
diteve te sotme por, padyshim
nje faktor konstant
i programeve per nje qeverisjeje
sa me efiçente, qe ka qene dhe
eshte vazhdimisht i pranishem ne politiken
boterore
e vecanerisht ne vendet e evropes perendimore .
Kërkesat dhe ankesat e qytetarëve drejtuar
administratës kanë ndikuar qe ajo të persosë
veprimtarinë e saj.
Administrata në Kosovë dhe ndikimet
shoqerore në ndryshimin e saj
suksesiv në vitet e fundit
Kosova ne periudhen e Ish- Jogusllavisë
Konferenca Themelore e Këshillit Nacional Çlirimtar të
Kosovës (Bujan 31.12.1943-2.01.1944)
Ndryshe nga kjo në Kuvendin e Prizrenit(8-10
korrik 1945) Kosova pa vullnetin e shprehur të
popullit u asocua me Serbinë Federale.
Rast tjetër qe të permendet është edhe rrenimi i
Autonomisë së Kosovës
Më e rendësishme në radhë te parë
duhet cekur shpalljen e Pavrësisë se
Kosovës shtet të pavarur dhe sovran
në vitin 2008 , e me këtë rast ndryshon
edhe organizimi administrativ ,duke
Filluar njëherit nga hapi i par i saj.
Në ketë rast miratohen edhe ligjet e reja :
Ligji për administratën shtetërore ,
Ligji për procedurën administrative,
Ligji për qasje në dokumentet zyrtare ,
Ligji për parandalimin e konfliktit të interesave
në ushtrimin e funksioneve publike.etj.
LIGJI PËR ADMINISTRATËN SHTETËRORE TË
REPUBLIKËS SË KOSOVËS
Qëllimi i këtij ligji është përcaktimi i kornizës ligjore
për organizimin, bashkëpunimin dhe menaxhimin e
organeve të cilat ushtrojë kompetenca ekzekutive.
Me ketë ligj janë percaktuar:
Autoritetet e larta të administratës shtetërore
Organet e larta të administratës shtetërore
Organet qendrore të administratës shtetërore
Organet lokale të administratës shtetërore
Organet e pavarura të administratës shtetërore
Rregulloret e Qeverisë
Bartësit e detyrave, përgjegjësive, kompetencave dhe
autorizimeve të administratës shtetërore
Sa i përket administrates Publike është formuar Grupi i
Ekspertëve për Reformën në Administratën Publike
(shkurtesa GERAP ) është një grup i ekspertëve
ndërkombëtar që luan një rolë në reformimin e
administrates publike në Kosovë.Fushat e veprimit me
interes të këtij grupi deri më tani kanë qenë : burimet
njerëzore, qeverisja, legjislacioni, antikorrupsioni dhe
financa.
Qe nga perfundimi i luftes ne Kosove, si pasoje e
shitblerjes se pronave te paevidentuara me
falsifikime dokumentesh, kadastra e Kosoves
perballet me probleme te vazhdueshme .
Administrata në Shqipëri dhe procesi i punës se
saj në ndryshimin shoqëror në vite .
Në Shqipëri puna e administratës dhe procesi I
përsosjes së saj ka ecur shumë ngadalë kur
kemi parasyshë etapat në të cilat ka kaluar
Shqipëria.Kjo shihet qartë në kohen e
komunizmit.
Në Shqipëri “si formë politke e shtetit të klases
punëtore” u vendos “Republika Popullore”
Veprimtaria shtetërore e administratës
shtetërore shprehej në dy drejtime:
Si veprimtari ekzekutive.
Si veprimtari urdhërdhenëse.
Shtrohet pyetja ;Shteti Shqiptar a ka nje
administrate publike funksionale ?
Ndryshim faktik dhe mjaftë gjeneral i punës se
administratës u bë ne dekadat e fundit ku kemi
edhe ndryshimin rrënjesor te sistemit
udhëheqes në Shqipëri.
Kurse sot Departamenti i Administrates Publike
ka per mision zhvillimin dhe implementimin e
reformes në sherbimin civil.
Zgjidhjet e problemeve asnjeherë nuk kanë qenë të
thjeshta gjatë viteve të tranzicionit.
Ligjet mbi zhvillimin e Administrates si udhëzues
paraprak për punën efikase në raport më qytetaret
.
Përgjigjien në këtë pyetje e gjejm në vetë
legjislacionin administrativ,e duke i perfshirë
në ketë rast edhe legjislacionet në fushat tjera
të cilat kan një lidhshmëri adekuate ndërmjet
tyre .
Legjislacioni administrativ
paraqet fundament bazë
për një administratë e në
veqanti një sistem administrativ
të organizuar .
Kosova ,Shqipëria dhe shtetët e Ballkanit
kanë ngecur për disa nuanca në krahasim
më vendet tjera për shkak të krizave dhe
tranzicionit të vonuar apo të ngadalshëm.
Ligji për Administratën Shtetërore.
Neni 56 Bashkëpunimi i organeve të
administratës me qytetarët .
Sa është përsosur puna e Administratës,
A janë sot qytetaret te kenaqur
Sot me administratën pothuajse askush unk është I
kenaqr.As qytetaret të ciet janë në marrëdhenje të
perheshme me të,as shoqeria qe pretendon të
ndertoj një rend demokratik,as shteti në kushtet
dhe në rrethanat e rolit të ri të tij,madje as vetë
nepunësit te cilet punjojnë në kuader të saj.
Se pari Ndertimet e sistemit të administratës
shtetërore në kushtet dhe rrethanat e reja të
zhvillimit të shoqërisë nuk po i kushtohet kujdes i
mjaftushëm.
Se Dyti Transformimi shoqëror i
administratës është një proces afatgjatë, i
cili kërkon krijimin e parakushteve
themelore për realizimin e tij.
Se treti Për pershtatjen e administratës në
kushtet dhe rrethanat e reja të zhvillimit të
shoqërisë ndjehet nevoj për vendosjen e saj
në një kontroll.
Për Shembull : Puna në Dogana
Në të gjitha vendet ,dogana ënde paraqet një
faktor negativ për tregtinë dhe investimet
dhe zhvillimin e përgjithshëm ekonomik.
Administrata në SHBA
Administratës shtetërore
Administrata publike.
Presidenti Woodrow Wilson e
promovoi në amerikë reformën
e shërbimit civil në 1880, duke e shndërruar
administratën publike në akademi.
Ne shek. XX edhe sociologu gjerman Max Weberi
përhapi teorin e “burokracisë” "qe nuk kishte"
shumë nderlidhje më një teori të administratës
publike. " kjo fushë është multidisiplinare në
karakter.
Nën-fushat e administratës publike është ndarë
pesë shtylla, duke përfshirë:
Resurset njerëzore,
Teoria organizative,
Analizave politike dhe statistikave,
Buxhetin dhe
Etikën.
Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës,Ënodroe Ëilson
është konsideruar babai i administratës publike.
Sjellja e nëpunsëve administrativ ndaj qytetarit .
Natyra e administratorit duhet të jetë i qetë, i
durueshëm, tolerant dhe falës ngase puna në
administratë është e lodhshme dhe duhet të përballohen
tensionet që vijnë prej anash. Shpesh ndodh që, suksesi i
dështuar të jetë shkak i nervozizmit.
Të mendojmë se para vetes kemi një tavolinë me një
grumbull dokumentacionesh të pakontrolluara, ndërsa
në anën tjetër vazhdimisht jemi nën presion të të tjerëve,
koha nuk na premton që me afat t’i kryejmë punët.
Nervozizmi arrin kulmin dhe mund të pasojë edhe
ndonjë ofendim.
Janë dy dukuri që nëpunësin administrativ e shoqërojnë
vazhdimisht, : monotonia dhe depresioni.
Administrata dhe Etika
Përveç tipareve kyç të etikës personale si
Besueshmëria,
Respekti,
Përgjegjësia,
Përkujdesja
Ndershmëria,
Paanësia,
Virtyti qytetar
Ekzistojnë edhe elemente te quajtura
“Lista Colero"
“Lista Nolan"
Në Strategjinë për reformat në Administratën
Publike të vitit 1999 si kritere kyç të këtyre
reformave janë paraparë:
Mbizotërimi i së drejtës
Parashikueshmëria
Transparenca
Trajtimi i barabartë
Kompetenca
Efiçienca
Stabiliteti
Etika
Përgjegjësia
Burokracia si shkaktare e ngecjëve në
punën e administratës
Burokracia si fenomen ka ekzistuar që në
kohërat e lashta .
Burokracia nënkupton sundim prej zyrës
apo byrosë, ku burokrati qëndron ulur pa e
parë gjendjen reale të funksionimit të
administratës, qëndrimin e
administratorëve ndaj administratës dhe
administratorëve ndaj qytetarëve .
Sot, ku nëpunësit e ndryshëm shtetërorë
dhe administratorët ende luten nga
qytetarët për kryerjen e ndonjë shërbimi .
Një autor është shprehur bukur kur thotë se
burokratët i “Këshillojnë” qytetarët që “duhet të
dëgjojnë dhe të jenë të shurdhër” dhe që “duhet të
shikojnë dhe të jenë të verbër”. Kurse,
Saint-Just, thotë se: “Përderisa mund të shihni
dikë, ku pret në paradhomat e zyrave dhe të
gjykatave, administrata shtetërore nuk vlen asgjë”.
E kundërta e vlerës së administratës,
nëpunësve të tij, e kundërta e etikës me rastin
e shërbimeve publike është burokracia e cila
vazhdimisht e ndjek administratën.
Korrupcioni,dukuri negative në
administratë
Përgjithësisht me korrupsion nënkuptojmë,
prishje, shkelje të normave ligjore e
rregullave shoqërore, shpërdorimin e
detyrave zyrtare etj .
Shqyrtimi i korrupsionit në aspektin
juridiko-administrativ nënkupton,
keqpërdorimin e pozitës zyrtare për interesa
personale, abuzimin e normave ligjore për
përfitime suplementare dhe favorizim,
përshtatjen e tyre interesave personale,
gjegjësisht interpretimin e tyre në favor
individual.
Përdorimi ose ekzistenca e korrupsionit
ndeshet më tepër në organizimin shtetëror
dhe në korporatat publike…
Michael Jonhston në veprën Political Corruption
and Public Policy in America thotë: “Kërkesat e
shpërblimeve qeveritare i tejkalojnë kufijtë e së
mundshmes dhe për këtë arsye proceset e
zakonshme të vendosjes zgjaten, rritet kostoja
dhe rezultatet e tyre bëhen gjithnjë e më të
pasigurta”
Korrupsioni është i përhapur edhe në ente dhe
organe të tjera shtetërore si:
Në rendin publik (polici),
Në sistemin shëndetësor,
Arsimor etj.
Sipas një ankete të bërë në vitin 2000 nga
“Transparency International”, Shqipëria në
mesin e 99 shteteve renditet e 84.
Ne më poshtë paraqesim disa nga faktorët të cilët
ndikojnë në zbutjen e korrupsionit në
administratë si:
1.Arsimimi i duhur (i bazuar edhe në konceptin
fetar dhe moral);
2. Niveli i lartë i kulturës (ngritja kulturore);
3.Mëditjet e mjaftueshme të nëpunësve publik
(rrogë solide për të me qëllim që të jetë i kënaqur
me të, në të kundërtën do t’i rreket korrupsionit);
4.Kontrolli i rreptë, permanent mbi punonjësit
publik (nga ana e shtetit).