QEVERISJA E KORPORATËS Çka është? Një grup marrëdhëniesh ndërmjet menaxhmentit të ndërmarrjes, bordit të drejtorëve të tyre, aksionarëve të tyre dhe palëve të interesuara për.
Download ReportTranscript QEVERISJA E KORPORATËS Çka është? Një grup marrëdhëniesh ndërmjet menaxhmentit të ndërmarrjes, bordit të drejtorëve të tyre, aksionarëve të tyre dhe palëve të interesuara për.
QEVERISJA E KORPORATËS Çka është? Një grup marrëdhëniesh ndërmjet menaxhmentit të ndërmarrjes, bordit të drejtorëve të tyre, aksionarëve të tyre dhe palëve të interesuara për të… Mbrojtur të drejtat e Aksionarëve Respektuar të drejtat e palëve të interesuara © 2007 Blerim Dragusha 2-22 Përkufizimet Aksionarët japin kapitalin (ata janë pronarët e Ndërmarrjës) Palët e interesuara përfshijnë punëtorët, instituticonet financiare (huadhënësit), konsumatorët, furnizuesit, komunitetin lokal, qeverinë, grupe sociale dhe për mbrojtjën e ambientit © 2007 Blerim Dragusha 3-22 OECD - (OBZHE) Organizata për Bashkëpunimin dhe Zhvillimin Ekonomik e përbërë nga 30 shtete anëtarë të cilët janë të zotuara në: Qeveri Demokratike & 4Ekonomi e Tregut & Qeverisje të mirë të korporatës © 2007 Blerim Dragusha 4-22 Parimet e OBZHE mbi Qeverisjen e Korporatës I publikuar në 1999 me shtesat e bëra në 2004 nga OBZHE pas konsultimeve me qeveritë kombëtare të shteteve anëtare, sektorit privat dhe organizative ndërkombëtare. Komisioni Evropian merr pjesë në proces me status si gati (quasi) – anëtarë. Shumica prej shteteve anëtarë të BE po ashtu bëjnë pjesë në OBZHE. Pranohet se nuk ka vetëm një model që mund të aplikohet në të gjitha shtetet, mirëpo parimet paraqesin karakteristikat e përbashkëta të cilat janë themelore për qeverisje të mirë të korporatës kudo © 2007 Blerim Dragusha 5-22 Parimet e OBZHE për QK (2004) I. II. III. Siguron bazë për strukturë efektive për qeverisje të korporatës Të drejtat e aksionarëve dhe pozitat kyçe të pronarëve Trajtim i drejtë i Aksionarëve © 2007 Blerim Dragusha 6-22 Parimet e OBZHE për QK (2004) IV. V. VI. Roli i palëve të interesuara në qeverisjen e korporatës Zbulimi dhe Transparenca Përgjegjësitë e Bordit © 2007 Blerim Dragusha 7-22 I. Sigurimi i bazës për strukturë efektive për qeverisje të korporatës Struktura duhet të nxisë tregjet efikase dhe transparente, të jetë në përputhje me sundimin e ligjit dhe në mënyrë të qartë të ndajë përgjegjësitë midis autoritetëve të ndryshme mbikqyrëse, regulative dhe zbatuese © 2007 Blerim Dragusha 8-22 II. Të drejtat e aksionarëve dhe pozitat kyçe të pronarëve Të mbrojë dhe të ndihmojë në shfrytëzimin e të drejtave të aksionarëve Të gjithë aksionarët duhet të kenë mundësinë për një rivendosje efektive në rast të shkeljes së drejtave të tyre © 2007 Blerim Dragusha 9-22 Katër të drejtat kryesore të Aksionarëve Të marrin pjesë dhe votojnë në Mbledhje e Përgjithshme Vjetore (MPV) dhe Mbledhja e Përgjithshme e Jashtëzakonshme (MPJ) Marrja rregullisht e informatave relevante dhe të mjaftueshme në kohë të duhur Zgjedh dhe largon bordet e drejtorëve por i lejon atyre përgjegjësi të plotë Aprovon transaksione të jashtë zakonshme © 2007 Blerim Dragusha 10-22 III. Trajtim i drejt i Aksionarëve Siguron trajtim të drejtë të të gjithë aksionarëve, duke përfshi aksionarët pakicë dhe të huaj © 2007 Blerim Dragusha 11-22 IV. Roli i palëve të interesuara në qeverisjen e korporatës I njeh të drejtat e palëve të interesuara siç janë të vendosura nga ligji ose përmes marrëveshjeve reciproke dhe siguron bashkëpunimin aktiv ndërmjet ndërmarrjes dhe palëve të interesuara për të krijuar pasuri, vende pune dhe vetqëndrueshmëri financiare të ndërmarrjeve të shëndosha financiare © 2007 Blerim Dragusha 12-22 Respektimi i palëve të interesuara Zhvillimi i kulturës korporative për të siguruar sjellje etike nga bordi i drejtorëve, oficerët dhe punëtorët © 2007 Blerim Dragusha 13-22 V. Zbulimi dhe Transparenca Të sigurohet se zbulimi me kohë dhe i saktë është bërë në të gjitha çështjet e rëndësishme që kanë të bëjnë me ndërmarrjen, duke përfshirë situatën financiare, performancat, pronësinë dhe qeverisjen e ndërmarrjes © 2007 Blerim Dragusha 14-22 VI. Përgjegjësitë e Bordit Të sigurojnë udhëheqjen strategjike të kompanisë, mbikqyrje efektive e menaxhmentit dhe përgjegjësinë e tyre për kompaninë dhe aksionarët © 2007 Blerim Dragusha 15-22 Si duhet të mbrohen të drejtat e Aksionarëve Emëroni Bordin e drejtorëve në MPV të Aksionarëve Siguroni që Bordi i Drejtorëve të emërojë oficerët me procedura formale, të ashpra dhe transparente Siguroni që oficerët përmbushin obligimet e tyre ndaj Bordit të drejtorëve © 2007 Blerim Dragusha 16-22 Si duhet të mbrohen të drejtat e Aksionarëve Siguroni përmbajtjen e Bordit Menaxhues Siguroni raportim të mirë dhe të audituar financiar dhe të llogarive sipas standardeve ndërkombëtare të kontabilitetit Përgatitni llogari mujore për menaxhmentin Zbuloni çdo ndodhi të rëndësishme dhe fakte të cilat kanë ndikim në ndërmarrje Bëni Drejtorët e Bordit dhe oficerët përgjegjës për veprimet e tyre © 2007 Blerim Dragusha 17-22 Si duhet të mbrohen të drejtat e Aksionarëve Shpërbleni performancën e mirë Dënoni performancën e dobët © 2007 Blerim Dragusha 18-22 Lidhja ndërmjet qeverisjes së korporatës dhe investimeve Qeverisja e mirë e korporatës siguron transparencë e cila i bën ndërmarrjet më atraktive dhe më të vlefshme për investitorët apo blerësit. Në shumë raste, blerësit seriozë do ti anashkalojnë ndërmarrjet ku nuk ka transparencë. Qeverisja e dobët e korporatës do të lejojë palët e tjera të përfitojnë përmes politikave të korruptuara. Qeverisja e dobët e korporatës do të sigurojë që investimet të shkojnë diku tjetër. © 2007 Blerim Dragusha 19-22 Lidhja ndërmjet qeverisjes së korporatës dhe anti korrupsionit Nëse dëshironi ta thyeni korrupsionin, qeverisja e mirë e korporatës është një proçes kyç. Nëse e thyeni korrupsionin, ju do të inkurajoni më shumë kompani të huaja të investojnë dhe të kryejnë veprimtaritë në Kosovë. Kjo do të thotë vende pune, zhvillim i qëndrueshëm dhe shërbime publike të përshtatshme (shkolla, rrugë, pensione). © 2007 Blerim Dragusha 20-22 Qeverisja e Korporatave e Kompanive Holding AKM 100% Aksionarë Bordi i Drejtorëve Holding Menaxhmenti © 2007 Blerim Dragusha E kam përshkruar Mbrojtjen e të Drejtave të Aksionarëve përmes pozitave dhe përgjegjësitë e Bordit Kjo është Qeverisja e Korporatës © 2007 Blerim Dragusha 22-22