การจัดการขยะอันตรายชุมชน - ศูนย์อนามัยที่ 7 อุบลราชธานี
Download
Report
Transcript การจัดการขยะอันตรายชุมชน - ศูนย์อนามัยที่ 7 อุบลราชธานี
การจัดการขยะอันตรายชุมชน
ผศ.ดร.สมศักดิ์ พิทกั ษานุรัตน์
ภาควิชาวิทยาศาสตร์อนามัยสิ่ งแวดล้อม
คณะสาธารณสุ ขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
[email protected]
089 7116455
บรรยายที่ ศูนย์อนามัย ที่7 (โรงแรม อุบลบุรี )
28 เมษายน 2553
ขยะอันตราย......
กาจัดเองด้วยวิธีง่ายๆ
จริ งหรื อ ????????
ขยะ ขยะ ขยะ
ขยะ คือ อะไร?
“ขยะ คือ ของทีไ่ ม่ ใช้ ไม่ เห็นคุณค่ า ทิง้ ไป”
ย่ านธุรกิจ
ย่ านอุตสาหกรรม
ย่ านทีอ่ ยู่อาศัย
ขยะ มาจากไหน?????
ขยะ
แหล่งท่ องเที่ยว
และพักผ่ อนหย่ อนใจ
หน่ วยงานราชการ
ย่ านเกษตรกรรม
ขยะทำให้เกิดปั ญหำอะไร?
เชื้อโรค
กลิน่ เหม็น
ขยะ
สุ ขภาพ
สิ่ งแวดล้ อม
เศรษฐกิจ
สุ นทรี ยภาพ
หนู,
แมลงสาบ
นา้ เสี ย
ใคร? ทำขยะ
ปั จจัย 4
ทีอ่ ยู่อาศัย
อาหาร
มนุษย์
ยารักษาโรค
ขยะ
เครื่องแต่ งกาย
ขยะมีก่ีประเภท
ขยะ
ขยะจากชุมชน
ขยะอุตสาหกรรม
ขยะทัว่ ไป
ย่ อยสลายง่ าย
•เศษอาหาร
•เศษผัก,ผลไม้
ขยะอันตราย
•ถ่ านไฟฉาย
•หลอดไฟฟ้ า
•สารเคมี
ขยะอันตราย
ย่ อยสลายยาก
•แก้ว
•ผ้ า
•โลหะ
•หนัง
•พลาสติก
•ฯลฯ
ขยะทัว่ ไป
•เป็ นพิษ
•เศษอาหาร
•กระดาษ
•ติดไฟง่ าย
•พลาสติก
•มีฤทธิ์กดั กร่ อน
•มูลฝอยสานักงาน
•ปฏิกริ ิยารุนแรง
•ฯลฯ
•มีเชื้อโรค
•สารกัมมันตภาพรังสี
ขยะเกษตรกรรม
ขยะอันตราย
ขยะทัว่ ไป
• สารเคมีปราบศัตรูพชื • เศษหญ้ า,ฟาง
• เศษวัชพืช
และสัตว์
• เศษไม้ ,ใบไม้
• ปุ๋ ย
• ภาชนะบรรจุ
• ฯลฯ
การจัดการ ณ แหล่ งเกิด
ขยะรีไซเคิล
ขยะเปี ยก
ขยะทัว่ ไป
ต้องคัดแยกขยะ
ขยะอันตราย
ความหมายของขยะอันตราย
ขยะอันตราย หมายถึง ขยะและภาชนะบรรจุเหลือใช้
ของสารทีม่ ีคุณสมบัตติ ่ อไปนี้
• สารถูกชะล้ างได้ ง่าย
• สารติดไฟง่ าย
• สารทาปฏิกริ ิยาได้ ง่าย • มีเชื้อโรคปะปนอยู่
• เป็ นตัวกาเนิดรังสี
• สารกัดกร่ อน
• มีความเป็ นพิษ
แหล่ งที่มาของขยะอันตราย
• บ้ านเรือน เช่ น ถ่ านไฟฉาย ยาหมดอายุ หลอดไฟฟ้ า ยา
ฆ่ าแมลง สารเคมีอนื่ ๆ
• สถานบริการด้ านสุ ขภาพ เช่ น โรงพยาบาล คลินิก ร้ าน
ขายยา
• เขตอุตสาหกรรม เช่ นกากของเสี ยอุตสาหกรรม
• เขตเกษตรกรรม เช่ นยาปราบศัตรูพชื และสั ตว์ ยารักษา
โรคพืชและสั ตว์ ปุ๋ ย และสารเคมีอนื่ ๆ
ในบ้านมีขยะอันตรายอยูท่ ี่ไหนบ้าง
ที่มา: กรมควบคุมมลพิษ
ดูฉลาก หรื อ สั ญญลักษณ์
สารเป็ นพิษ พบบนภาชนะประเภท
น้ ายาล้างห้องน้ า สารฆ่าแมลง
สารไวไฟ,ติดไฟง่ าย พบเห็นบน ภาชนะ
บรรจุแก๊สหุ งต้ม น้ ามันเชื้อเพลิง
สารกัดกร่ อน พบบนภาชนะประเภท
น้ ายาทาความสะอาด ล้างห้องน้ า น้ ากรด
สั งเกต คาเตือนทีภ่ าชนะบรรจุ เช่ น อันตราย ห้ามรับประทาน ห้ามเผาไฟ ระวังติดไฟง่าย
ขยะอันตรายเข้าสู่ ร่างกายได้อย่างไร
ทางปากโดยการกิน
ทางผิวหนังโดยการสัมผัส
ทางจมูกโดยการหายใจ
ทางการฉี ดเข้าร่ างกาย
อาการเมื่อได้รับสารพิษ
1)แบบเฉี ยบพลัน
เกิดผดผืน
่
ผิวหนังไหม้
อักเสบ
หายใจไม่ออก
หน้ามืดวิงเวียน
2) แบบเรี้ อรัง
มะเร็ ง
อัมพาต
มีผลต่อทารก
ตาย
ตัวอย่ างขยะอันตรายจาก
บ้ านเรือน และวิธีจัดการ
แบตเตอรี่ก้อน(ถ่ านไฟฉาย)
• ส่ วนประกอบที่เป็ นอันตราย ปรอท ลิเธียม แคดเมี่ยม
• ความเป็ นอันตราย
เป็ นพิษ
• ทางเลือกที่เกิดพิษน้ อยกว่ า ถ่ านชนิดชาร์ ตใหม่
พลังงานแสงอาทิตย์
นาฬิ กาไขลาน
• วิธีจัดการ
รีไซเคิล แยกเก็บรอส่ งกาจัด
นา้ ยาทาความสะอาดสุขภัณฑ์
• ส่ วนประกอบทีเ่ ป็ นอันตราย แคลเซียมไฮโปคลอไรต์ ฯลฯ
• ความเป็ นอันตราย
กัดกร่ อน, เป็ นพิษ
• ทางเลือกทีเ่ กิดพิษน้ อยกว่า ใช้ นา้ มะนาวผสมบอแร็กซ์
• วิธีจัดการ
ใช้ ให้ หมด แยกเก็บรอส่ งกาจัด
นา้ ยาฆ่ าเชื้อโรค
• ส่ วนประกอบที่เป็ นอันตราย เมธิลนี ไกลคอน, โซเดียมไฮโป
คลอไรต์ , ฟี นอล
• ความเป็ นอันตราย
เป็ นพิษ,กัดกร่ อน
• ทางเลือกทีเ่ กิดพิษน้ อยกว่า บอแร็กซ์ 1/2 ถ้ วยละลายใน
นา้ เดือด 5 ลิตร
วิธีจัดการ
ใช้ ให้ หมด
นา้ ยาล้ างท่ อ
• ส่ วนประกอบที่เป็ นอันตราย โซเดียมไฮโปครอไรต์ ,กรด
ไฮโดรคลอริก
• ความเป็ นอันตราย
เป็ นพิษ,กัดกร่ อน
• วิธีจัดการ
แยกเก็บรอส่ งกาจัด
• ทางเลือกทีเ่ กิดพิษน้ อยกว่า เกลือ 1/2 ถ้ วยละลายใน
นา้ ส้ มสายชู 1/2 ถ้ วย ราดลงท่ อ ปล่อยไว้ 5 นาที เทนา้ เดือดลง
ไป
น้ำยำขัดเครื่องเรือน
• ส่ วนประกอบทีเ่ ป็ นอันตราย ไดเอธิลนี ไกลคอล
• ความเป็ นอันตราย
เป็ นพิษ,ไวไฟ
• ทางเลือกทีเ่ กิดพิษน้ อยกว่า ใช้ นา้ มันมะกอก 3 ส่ วน ต่ อ
นา้ ส้ มสายชู 1 ส่ วน
• วิธีจัดการ
แยกเก็บรอส่ งกาจัด
นำ้ ยำฟอกขำว
• ส่ วนประกอบที่เป็ นอันตราย โซเดียมไฮดรอกไซด์ ,ไฮโดรเจน
เปอร์ ออกไซด์
• ความเป็ นอันตราย
เป็ นพิษ,กัดกร่ อน
• ทางเลือกทีเ่ กิดพิษน้ อยกว่า สาหรับการซักผ้ าให้ ใช้ นา้ ส้ ม
สายชู กลัน่ 12 ถ้ วย หรือเกลือ
โซดา หรือบอแรกซ์
น้ำยำขัดผิวโลหะ
• ส่ วนประกอบทีเ่ ป็ นอันตราย แอมโมเนีย,เอธานอล
• ความเป็ นอันตราย
เป็ นพิษ,กัดกร่ อน,ระคายเคือง
• ทางเลือกทีเ่ กิดพิษน้ อยกว่า ใช้ นา้ มะนาวผสมบอแรกซ์ 1:1
• วิธีจัดการ
ใช้ ให้ หมด แล้วปฏิบัติตามฉลาก
ข้ างขวด
สารฆ่ าเชื้อรา
• ส่ วนประกอบทีเ่ ป็ นอันตราย แคปแทน, โฟลเพท ฯลฯ
• ความเป็ นอันตราย
เป็ นพิษ
• ทางเลือกทีเ่ กิดพิษน้ อยกว่า อย่ าให้ มีความชื้น, ทาให้ พนื้ ที่
แห้ งและไม่ มสี ิ่ งปกคลุม
• วิธีจัดการ
กระป๋ องล้างนา้ หลายๆครั้ง นา
ไปกาจัดเชื้อรา ไม่ เทลงแหล่งนา้
สารกาจัดแมลงศัตรูพชื
• ส่ วนประกอบทีเ่ ป็ นอันตราย มาลาไธออน, คาร์ บารีล
• ความเป็ นอันตราย
เป็ นพิษ
• ทางเลือกทีเ่ กิดพิษน้ อยกว่า ผสมนา้ ยาล้างจาน 2 ช้ อนโต๊ ะ
ต่ อนา้ 2 ถ้ วย ฉีดพ่นใบไม้
• วิธีจัดการ
กระป๋ องล้างนา้ หลายๆครั้ง นา
ไปฉีดพ่นพืช ไม่ เทลงแหล่งนา้
สารหนู
• ส่ วนประกอบทีเ่ ป็ นอันตราย สารประกอบอาร์ เซนิก
• ความเป็ นอันตราย
เป็ นพิษ
• ทางเลือกทีเ่ กิดพิษน้ อยกว่า สาหรับมดให้ เทกรดบอริกลง
ปากทางเข้ ารู มด
• วิธีจัดการ
กระป๋ องล้างนา้ หลายๆครั้ง นา
ไปกาจัดศัตรู พชื หรือสั ตว์ ไม่ เท
ลงแหล่งนา้
สารฆ่ าแมลงที่สกัดจากพืช
• ส่ วนประกอบทีเ่ ป็ นอันตราย ไพลีทริน, โรดโนน,นิโคติน
• ความเป็ นอันตราย
เป็ นพิษ
• ทางเลือกทีเ่ กิดพิษน้ อยกว่า ใช้ สบู่กาจัดแมลง หรือใช้ ตวั หา้
• วิธีจัดการ
กระป๋ องล้างนา้ หลายๆครั้ง ฝัง
ลงดิน นานา้ ไปกาจัดแมลง ไม่ เท
ลงแหล่งนา้
คาร์ บาเมต
• ส่ วนประกอบทีเ่ ป็ นอันตราย คาร์ บาริล,อัลดิคาร์ บ ฯลฯ
• ความเป็ นอันตราย
เป็ นพิษ
• ทางเลือกทีเ่ กิดพิษน้ อยกว่า ใช้ สบู่กาจัดแมลง หรือใช้ ตวั หา้
• วิธีจัดการ
กระป๋ องล้างนา้ หลายๆครั้ง ฝัง
ลงดิน นานา้ ไปกาจัดแมลง ไม่ เท
ลงแหล่งนา้
สารฆ่ าแมลงสาบและมด
• ส่ วนประกอบทีเ่ ป็ นอันตราย ไพลีทริน,ออการ์ โนฟอสเฟต
• ความเป็ นอันตราย
เป็ นพิษ
• ทางเลือกทีเ่ กิดพิษน้ อยกว่า ใช้ กรดบอริก นา้ ส้ มควันไม้
• วิธีจัดการ
กระป๋ องล้างนา้ หลายๆครั้ง ฝัง
ลงดิน นานา้ ไปกาจัดแมลง ไม่ เท
ลงแหล่งนา้
สารเบื่อหนู
• ส่ วนประกอบทีเ่ ป็ นอันตราย สตริกนิน,วาร์ ฟาริน
• ความเป็ นอันตราย
เป็ นพิษ
• ทางเลือกทีเ่ กิดพิษน้ อยกว่า ใช้ กบั ดักหนู,คลืน่ อุลตร้ าโซนิก
• วิธีจัดการ
กระป๋ องล้างนา้ หลายๆครั้ง ฝัง
ลงดิน
แบตเตอรี่รถยนต์
• ส่ วนประกอบทีเ่ ป็ นอันตราย กรดซัลฟูริก,ตะกัว่
• ความเป็ นอันตราย
กัดกร่ อน,เป็ นพิษ
• ทางเลือกทีเ่ กิดพิษน้ อยกว่า ไม่ มี
• วิธีจัดการ
รีไซเคิล
หลอดไฟฟลูออเรสเซนต์
• ส่ วนประกอบทีเ่ ป็ นอันตราย ปรอท
• ความเป็ นอันตราย
เป็ นพิษ
• ทางเลือกทีเ่ กิดพิษน้ อยกว่า ไม่ มี
• วิธีจัดการ
ใช้ พลาสติกหุ้มหลอด ระวังอย่ า
ให้ แตก รอส่ งกาจัด
ั หลอด
อปท. จัดการกบ
ฟลูออเรสเซนต์อยา่ งไร
ประเด็นคาถามหลัก
เรื่ อง
หลอดฟลูออเรสเซนต์
ประเภทของหลอดไฟฟ้ า
หลอดไส้
หลอดฟลูออเรสเซนต์
ประเภทของหลอดไฟฟ้ า (ต่อ)
หลอดไส้
เป็ นหลอดที่ให้แสงออกมาได้โดยผ่านกระแสไฟฟ้ าเข้าที่
หลอดไส้ ซึ่งทาให้มนั ร้อนและให้แสงออกมา
แบ่งออกเป็ น 2 ประเภท
หลอดไส้ แบบธรรมดา
หลอดทังสเตนฮาโลเจน เป็ นหลอดทีไ่ ม่ ค่อยนิยมใช้ กนั ในบ้ าน
หลอดฟลูออเรสเซนต์
มีประสิ ทธิภาพแสงและอายุการใช้งานมากกว่าหลอดไส้
หลอดฟลูออเรสเซนต์แท่งยาวที่ใช้แพร่ หลายมีขนาด 36 วัตต์
• ฟลูออเรสเซนต์ แบบกลม
ฟลูออเรสเซนต์ ตรง ขนาด 18
และ 20 วัตต์
ฟลูออเรสเซนต์ ตรง ขนาด 36
และ 40 วัตต์
ประเภทหลอดฟลูออเรสเซนต์ (ต่อ)
ฟลูออเรสเซนต์แบบคอมแพกต์
ประหยัดไฟร้อยละ 80 ของหลอดไส้
•หลอด SL แบบขั้วเกลียว มีบลั ลาสต์ในตัว
•หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต์ 4 แท่ ง ขั้วเกลียว มีบลั ลาสต์อีเล็กทรอนิกส์ในตัว
•หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต์ ตวั ยู 3 ขด
•หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต์ ข้วั เสี ยบ
•หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต์ 4 แท่ ง ขั้วเสี ยบ
องค์ประกอบที่สาคัญของหลอดฟลูออเรสเซนต์
อันตรายจากหลอดฟลูออเรสเซนต์
เมื่อหมดอายุการใช้งานถือ
เป็ นของเสี ยอันตราย
มีสารปรอทเป็ น
ส่ วนประกอบ ระเหยเป็ นไอ
ได้ง่าย และทาอันตรายต่อคน
เมื่อสู ดดมเข้าไป
หากทิ้งรวมกับขยะชุมชนจะ
เกิดการแตกหัก สารปรอท
จะแพร่ กระจายสู่ สิ่งแวดล้อม
อันตรายจากสารปรอท
มีพิษอย่างรุ นแรงในภาวะที่เป็ นไอ
พิษเฉี ยบพลัน หากรับเข้าทางปาก
ปากเป็ นแผลพุพอง
อักเสบมีเลือดออก ระบบทางเดินอาหารถูกทาลาย อุจจาระ
เป็ นเลือด อาเจียน เป็ นลด หมดสติ และอาจตายได้
พิษเรื้ อรัง ทาลายระบบทางเดินหายใจและเนื้ อเยือ
่ ปอด
ผลกระทบต่อระบบขับถ่าย ทาลายไต ปั สสาวะไม่ออก
ผลต่อระบบประสาทส่ วนกลาง การได้ยน
ิ การมองเห็น
พฤติกรรมเปลี่ยนไป ความจาเสื่ อม
ค่ามาตรฐานที่เป็ นอันตรายต่อมนุษย์
สาหรับปรอทที่อยูใ่ นรู ปเมทิล (Me-Hg)
คนทัว่ ไป
– ในเลือด 200-500 ng/ml
– ในเส้นผม 50-125 ug/g
หญิงมีครรภ์
– ในเส้นผม 100 ng/ml
– ในเลือด 30-40 ug/g
(WHO, 1976 อ้างถึง UNEP, 1984)
เครื่ องบดย่อยฟลูออเรสเซนต์
ใช้ในองค์กรปกครองส่ วนท้องถิน
่
และชุมชน
ต้นทุนการผลิตต่า เมื่อเทียบกับ
เครื่ องนาเข้าจากต่างประเทศ
จัดเก็บง่าย สะดวกต่อการเคลื่อนย้าย
และสามารถป้ องกันการแพร่ กระจาย
ของสารปรอทได้
หลักการทางานของเครื่ องบดย่อยหลอดฟลูออเรสเซนต์
ใช้ถงั ปิ ดสนิ ทป้ องกันสารปรอทรั่ว
รับหลอดฟลุออเรสเซนต์เข้าทางท่อ
บดย่อยด้วยใบพัด และชุดมอเตอร์
เก็บกักสารปรอทไว้ดว้ ยชุด
สารละลายโซเดียมซัลไฟด์ ควบคุม
การแพร่ กระจายของไอปรอท