Transcript การสุขาภิบาลอาหาร โรคที่เกิดจากอาหารและน้ำเป็นสื่อ

นางสังวร ใจวรรณะ
สานักงานสาธารณสุข
อาเภอปลวกแดง
27/04/63 06:47:30 น.
1
่
โรคทีเกิดจากอาหาร
่
เป็ นสือ
้
•เชือแบคทีเรีย
- อหิวาตกโรค (Vibrio
cholerae)
- บิด
(Shigella)
- ไข้ไทฟอยด ์
27/04/63 06:47:30 น.
2
่
โรคทีเกิดจากอาหาร
่
เป็ นสือ
้
•เชือแบคที
เรีย
- แอนแทร็กซ ์
(Anthracis)
- วัณโรค
(Mycobacterium
tuberculosis)
27/04/63 06:47:30 น.
3
โรคอหิวาตกโรค
27/04/63 06:47:30 น.
4
โรคอหิวาตกโรค
การติดต่อ ติดต่อโดยอยู ่ใน
อุจจาระหรืออาเจียนของ
ผู ป
้ ่ วย แพร่กระจายอยู ่ในอาหาร
่ โดยมี
และน้ าดืม
แมลงวันเป็ นพาหะนาโรค
อาการ ปวดท้องรุนแรง ถ่าย
อุจจาระเหลว
27/04/63 06:47:30 น.
5
โรคบิด
27/04/63 06:47:30 น.
6
โรคบิด
การติดต่อ ติดต่อโดยอยู ่ใน
อุจจาระหรืออาเจียน
ของผู ป
้ ่ วย แพร่กระจายอยู ่ใน
่
อาหารและน้ าดืม
อาการ บิดไม่มต
ี วั ปวดท้องบิด
อย่างรุนแรง มีไข้
สู ง อาเจียน ถ่ายมีมูกเลือดและ
หนองปน
27/04/63 06:47:30 น.
7
โรคไข้ไทฟอยด ์
27/04/63 06:47:30 น.
8
โรคไข้ไทฟอยด ์
่
การติดต่อ กินอาหารหรือน้ าดืม
่
้ อนเชือโรค
้
ทีปนเปื
่ นโรคจะขับถ่ายเชือออก
้
คนทีเป็
ทางอุจจาระ
้
้ อนในน้ าตาม
เชือจะปนเปื
ธรรมชาติ หรืออาหาร
27/04/63 06:47:30 น.
9
โรคแอนแทร็กซ ์
27/04/63 06:47:30 น.
10
โรคแอนแทร็กซ ์
การติดต่อ ทางผิวหนัง ผิวที่
ถลอกมีแผลสัมผัส
้
กับเชือจากสั
ตว ์มีชวี ต
ิ หรือ
ผลิตภัณฑ ์จากสัตว ์ ตุ่ม
แดงคันเล็กๆ คล้ายแมลงกัด ตุม
่
จะพอง(ไม่มห
ี นอง)
โดยการกิน อ ัตราตาย 95%
มักจะมีประวัต ิ
27/04/63 06:47:30 น.
11
โรคแอนแทร็กซ ์
การติดต่อ สู ดหายใจเข้าไป
อ ัตราตาย 95% มีไข้
่ ปวดเมือยกล้
่
้ ไอ
หนาวสัน
ามเนื อ
แห้งๆ ปอดอ ักเสบ
หายใจลาบาก และถึงแก่กรรม
้
ไม่วา
่ จะติดเชือทางใด
แบคทีเรียอาจกระจาย
27/04/63 06:47:30 น.
12
โรควัณโรค
27/04/63 06:47:30 น.
13
โรควัณโรค
การติดต่อ ผู ป้ ่ วย ไอจาม เชือ้
ออกมากับละออง
เสมหะหรือน้ าลาย หากผู ้
ใกล้ชด
ิ สู ดหายใจเข้าไป
้
เชือจะเข้
าสู ร
่ า่ งกาย ทาให้ม ี
โอกาสป่ วยได้
่
อาการ อาการทัวไป
่
อ่อนเพลีย เบืออาหาร
27/04/63 06:47:30 น.
14
โรคคอตีบ
27/04/63 06:47:30 น.
15
โรคคอตีบ
้
การติดต่อ เชือจะเข้
าสู ท
่ างปาก
หรือการหายใจ
ติดต่อได้โดยการใช้ภาชนะร่วมกัน
่ ไอเสียงก้อง เจ็บคอ
อาการ ไข้ตาๆ
่
เบืออาหาร
่ ขาวปนเทาติด
อาจพบแผ่นเยือสี
แน่ นอยู ่บริเวณทอนซิล
27/04/63 06:47:30 น.
16
่
โรคทีเกิดจากอาหาร
่
เป็ นสือ
้
•เชือไวร
ัส
- ไขสันหลังอ ักเสบ
(Polio)
- ตับอ ักเสบ
(Hepatitis)
27/04/63 06:47:30 น.
17
โรคไขสันหลัง
อ ักเสบ
27/04/63 06:47:30 น.
18
โรคไขสันหลังอ ักเสบ
้
การติดต่อ เชือโปลิ
โอออกมา
ทางน้ าลาย และ
่ ร ับเชือแต่
้
อุจจาระ คนทีได้
ไม่ม ี
อาการ ก็สามารถ
้
แพร่เชือออกมาทางอุ
จจาระได้
27/04/63 06:47:30 น.
19
โรคไขสันหลังอ ักเสบ
่
อาการ มีไข้ ปวดศีรษะ คลืนไส้
อาเจียน อาจมี
อาการคอแข็ง และมีอาการ
่
้
อ ัมพาต เมือเชื
อเข้
าสู ่
ลาไส้กจ
็ ะเข้าไปในเลือดแล้วมา
อยู ่ทระบบประสาท
ี่
ส่วนกลางทาลายเซลล ์ประสาท
27/04/63 06:47:30 น.
20
โรคตับอ ักเสบ
27/04/63 06:47:30 น.
21
โรคต ับอ ักเสบ
้
1. เชือโรคไวร
ัส
่ รา
2. การดืมสุ
3. ยาหรือสารพิษ
4. การติดเชือ้
5. ทางน้ าลาย
อาการ ผู ป้ ่ วยจะมีอาการเจ็บ
แน่ นบริเวณตับ
่
อ่อนเพลีย เบืออาหาร
เหนื่ อยง่ าย
่
บางรายมีไข้ตาๆ
สาเหตุ
27/04/63 06:47:30 น.
22
โรคคางทู ม
27/04/63 06:47:30 น.
23
โรคคางทู ม
การติดต่อ ติดต่อได้โดยน้ าลาย
และเสมหะ มักพบ
ในเด็ก อายุ 5-10 ปี
อาการ 1.ต่อมน้ าลายอ ักเสบ มี
ไข้ อ่อนเพลีย
่
เบืออาหาร
ต่อม parotid จะบวม
27/04/63 06:47:30 น.
24
โรคคางทู ม
อาการ 2.อ ัณฑะอ ักเสบ
Orchitis มักเกิดหลังต่อม
น้ าลาย 4-10 วันหรือบางรายอาจ
ไม่มก
ี ารอ ักเสบของ
ต่อมน้ าลาย และมักเป็ นข้างเดียว
ผู ป
้ ่ วยจะมีอาการ
ปวดอ ัณฑะ บวม กดเจ็บ
27/04/63 06:47:30 น.
25
่
โรคทีเกิดจากอาหาร
่
เป็ นสือ
•พยาธิ
27/04/63 06:47:30 น.
- ไส้เดือน
- แส้มา้
- เส้นด้าย
- ใบไม้
- ตัวตืด
26
พยาธิไส้เดือน
27/04/63 06:47:30 น.
27
พยาธิไส้เดือน
ลักษณะ มีรูปร่างทรงกระบอก หัว
และท้ายแหลม
่
มีสข
ี าวนวลหรือชมพู เรือๆ
การติดต่อ กินผัก อาหารหรือน้ า
่ มี
่ ไข่พยาธิ
ดืมที
ปนมาด้วย
อาการ ไม่ช ัดเจน ร่างกายจะถู ก
แย่งสารอาหาร
27/04/63 06:47:30 น.
28
พยาธิแส้มา้
27/04/63 06:47:30 น.
29
พยาธิแส้มา้
ลักษณะ ตัวยาว เรียว แบน
และกว้าง มี 2 เพศ
ในตัวเดียว
การติดต่อ กินผัก อาหารหรือ
่ มไี ข่พยาธิ
น้ าดืมที
27/04/63 06:47:30 น.
30
พยาธิแส้มา้
อาการ อาจมีอาการปวดท้อง
่
คลืนไส้
อาเจียน
ท้องเดิน ซีด อ่อนเพลีย น้ าหนัก
้ อบวม
ลด นิ วมื
่ นรุนแรงอาจมี
ในเด็กบางคนทีเป็
ลาไส้ส่วนปลาย
27/04/63 06:47:30 น.
31
พยาธิเส้นด้าย
27/04/63 06:47:30 น.
32
พยาธิเส้นด้าย
ลักษณะ ตัวกลมขนาดเล็ก
คล้ายด้ายหรือเข็มหมุด
การติดต่อ ไข่พยาธิตด
ิ อยู ่ทมื
ี่ อ
และอาจหลุดมา
่ อผ้
้ า และเครืองใช้
่
ติดทีเสื
ตา
่ งๆ
และเข้าสู ่ปากคน
27/04/63 06:47:30 น.
33
พยาธิใบไม้
27/04/63 06:47:30 น.
34
พยาธิใบไม้
ลักษณะ ลาตัวแบน เล็กคล้าย
ใบกระถิน
การติดต่อ กินปลาบางชนิ ด
เช่น ปลาขาว
่ พยาธิชอนไชเข้า
ปลากระมัง ทีมี
ไปอยู ่ในตัวปลา
อาการ ผู ป้ ่ วยจะซูบซีด เลือด
27/04/63 06:47:30 น.
35
พยาธิตวั ตืด
27/04/63 06:47:30 น.
36
พยาธิต ัวตืด
ลักษณะ มีลกั ษณะแบนและ
ยาว ลาตวั จะแบ่ง
ออกเป็ นปล้องๆ
การติดต่อ วัวหรือหมู มากิน
หญ้าหรืออาหาร
่ ปล้องพยาธิตด
ิ ไปด้วย
ทีมี
27/04/63 06:47:30 น.
37
่
โรคทีเกิดจากอาหาร
่
เป็ นสือ
้
•เชือรา
- อะฟลาท็อกซิโคซีส
อาหารแห้งหากมีการเก็บไว้นาน
้
่ าให้เกิดสารพิษใน
อาจเกิดเชือรา
ทีท
่ น
ลักษณะเป็ น สีดาหรือสีเขียว เมือกิ
่ าคอ
เข้าไปจะมีอาการระคายเคืองทีล
หรือกระเพาะอาหาร และหากสะสม
เป็ นจานวนมากจะเกิดโรคอะฟลาท็อก
27/04/63 06:47:30 น.
38
่
โรคทีเกิดจากอาหาร
่
เป็ นสือ
•พิษจาก
พืช
27/04/63 06:47:30 น.
- เห็ด
- กลอย
- มัน
39
เห็ด
27/04/63 06:47:30 น.
40
เห็ด
วิธก
ี ารตรวจสอบเห็ดพิษ
แบบชาวบ้าน
1. นาข้าวสารมาต้มกับเห็ด ถ้า
ไม่เป็ นพิษข้าวสารจะสุก ถ้า
เป็ นพิษข้าวสารจะสุกๆ ดิบๆ
2. ใช้ชอ้ นเงินคนต้มเห็ด ถ้า
ช้อนเงินกลายเป็ นสีดา จะเป็ น
27/04/63 06:47:30 น.
41
เห็ด
วิธก
ี ารตรวจสอบเห็ดพิษ
แบบชาวบ้าน
4. ใช้หวั หอมต้มกับเห็ด ถ้าเป็ น
เห็ดพิษจะเป็ นสีดา
5. ใช้มอ
ื ถู เห็ดจนเป็ นรอยแผล
้
ถ้าเป็ นพิษรอยแผลนันจะเป็
นสี
27/04/63 06:47:30 น.
42
เห็ด
วิธก
ี ารตรวจสอบเห็ดพิษ
แบบชาวบ้าน
่ รอยแมลงและ
6. ดอกเห็ดทีมี
้
สัตว ์กัดกิน เห็ดนันไม่
เป็ นพิษ
แต่กระต่ายและหอยทาก
สามารถกินเห็ดพิษได้
่ ดผิดฤดู กาล มักจะ
7. เห็ดทีเกิ
้
เป็ นพิษ แต่ในทุกวันนี สามารถ
27/04/63 06:47:30 น.
43
กลอย
27/04/63 06:47:30 น.
44
กลอย
ความเป็ นพิษ มีสารพิษที่
สามารถละลายน้ าได้ด ี
์
มีฤทธิกดระบบประสาท
ส่วนกลาง อาจทาให้เกิด
อ ัมพาตหรือหยุดหายใจได้
่
อาการ อาการทีพบได้
บ่อย
่
้
ได้แก่ คันทีปาก
ลิน
27/04/63 06:47:30 น.
45
กลอย
วิธก
ี าจัดพิษ นิ ยมทา 2 วิธ ี
้
วิธท
ี ี่ 1 ปอกเปลือกทิงแล้
ว
่
้
หันเป็
นชินบางๆ
ใส่
ในภาชนะโปร่ง เช่น ถุงตาข่าย
แล้วนาไปแช่ในน้ า
่
ไหลประมาณ 3-7 วัน เพือให้
พิษละลายออกไปแล้ว
27/04/63 06:47:30 น.
46
กลอย
วิธก
ี าจัดพิษ นิ ยมทา 2 วิธ ี
วิธท
ี ี่ 2 อาจใช้หมักกับ
น้ าเกลือประมาณ 3 วัน
้ เปลียนน
่
้ าเกลือ
ระหว่างนี ให้
้ั งจะนามา
หลายๆ ครงจึ
บริโภคได้
27/04/63 06:47:30 น.
47
มันสาปะหลัง
27/04/63 06:47:30 น.
48
มันสาปะหลัง
ความเป็ นพิษ จากการกินมัน
สาปะหลังสดๆ ใน
ส่วนหัว ราก ใบ ทาให้มอ
ี าการ
อาเจียน หายใจขัด
้
ช ักกระตุก กล้ามเนื อไม่
มแ
ี รง
หายใจลาบาก
พิษแบบฉับพลัน คือ เวียนศีรษะ
ปวดศีรษะ ปวดท้อง
27/04/63 06:47:30 น.
49
มันสาปะหลัง
การกาจัดพิษ พิษจากรากจะ
อยู ่ทเปลื
ี่
อก และการ
่ ถูกต้องจะมีพษ
ปรุงทีไม่
ิ ถ้าไม่
นามาปรุงสุก การ
เตรียมปรุงจะเอาผิวเปลือกออก
ควร บด ขูด ก่อน
ปรุงแล้วพิษจะออกไป การต้ม
27/04/63 06:47:30 น.
50
่
โรคทีเกิดจากอาหาร
่
เป็ นสือ
•พิษจากสัตว ์
- แมงดาถ้วย (เหรา
แมงดาไฟ)
- ปลาปั กเป้ า
- คางคก
27/04/63 06:47:30 น.
51
แมงดาถ้วย (เหรา
แมงดาไฟ)
27/04/63 06:47:30 น.
52
แมงดาถ้วย (เหรา
แมงดาไฟ)
ลักษณะ ตัวเล็กและหางกลม
้
เรียว พบตามพืน
่ นดินโคลนและตามลา
ทะเลทีเป็
คลองในป่ าชายเลน
้
การที่ “เหรา” เป็ นพิษนันจะเกิ
ด
เฉพาะช่วงเดือน
27/04/63 06:47:30 น.
53
แมงดาถ้วย (เหรา
แมงดาไฟ)
่
อาการ มึนงง ปวดศีรษะ คลืนไส้
อาเจียน หัว
ใจเต้นเร็ว ปากชาพู ดไม่ได้ แขน
้
ขาอ่อนเปลีย
้
กล้ามเนื อไม่
ทางาน หมด
ความรู ้สึกและเสียชีวต
ิ
้
่ โภคเข้า
ขึนอยู
่กบ
ั ปริมาณทีบริ
27/04/63 06:47:30 น.
54
ปลาปั กเป้ า
27/04/63 06:47:30 น.
55
ปลาปั กเป้ า
ความเป็ นพิษ ปลาปั กเป้ าน้าเค็ม
่ ด โดย
มีพษ
ิ มากทีสุ
ปกติพษ
ิ จะมากในช่วงฤดู วางไข่
ส่วนปลาปั กเป้ าน้ าจืด
จะมีพษ
ิ แตกต่างกันมาก จะพบพิษ
่ ดในหนัง
มากทีสุ
้
ปลา รองลงมาเป็ นไข่ปลา เนื อปลา
27/04/63 06:47:30 น.
56
ปลาปั กเป้ า
อาการ หลังจากบริโภคประมาณ
่ั
10 นาที – 4 ชวโมง
้
จะมีอาการชาที่ริมฝี ปาก ลิน
้ อ
ใบหน้า ปลายนิ วมื
่
คลืนไส้
อาเจียน อ่อนเพลีย แขนขา
ไม่มแ
ี รง ยืนไม่ได้
มีอาการกระตุกคล้ายกับช ัก พู ด
้ น
ลาบาก กล้ามเนื อเป็
27/04/63 06:47:30 น.
57
คางคก
27/04/63 06:47:30 น.
58
คางคก
่ ้างจาก
ความเป็ นพิษ พิษทีสร
ร่างกายของมันโดย
่
ต่อมพาโรติค แล้วหลังมาสู
่
ผิวหนัง พิษในตัว
คางคก ไม่สามารถทาลายด้วย
ความร ้อนได้ แม้วา
่
27/04/63 06:47:30 น.
59
คางคก
อาการ มีอาการมึนงง สับสน
่
วิงเวียน คลืนไส้
อาเจียน ปวดท้อง ท้องเดิน ชีพ
จรเต้นช้าลง และ
อาจเสียชีวต
ิ เพราะหัวใจล้มเหลว
หรือหัวใจวาย
27/04/63 06:47:30 น.
60
่
โรคทีเกิดจากอาหาร
่
เป็ นสือ
• พิษจาก
สารเคมี
- ตะกัว่
- ปรอท
27/04/63 06:47:30 น.
61
่
โรคทีเกิดจากอาหาร
่
เป็ นสือ
• พิษจากสารเคมี
- วัตถุมพ
ี ษ
ิ ฆ่าแมลงและปราบ
ศ ัตรู พช
ื
เช่น ปลาเค็ม ปลาแห้ง
- สารปรุงแต่งอาหาร
เช่น น้ าประสานทอง โซดาซ ัก
27/04/63 06:47:30 น.
62
่
อาหารทีมักพบยาฆ่า
แมลง
27/04/63 06:47:30 น.
63
่
อาหารทีมักพบบอ
แรกซ ์
27/04/63 06:47:30 น.
64
่
อาหารทีมักพบสารกน
ั
รา
27/04/63 06:47:30 น.
65