مراحل پخت آجر
Download
Report
Transcript مراحل پخت آجر
آجرهاي سنتي
آجرواژه ايست بابلي كه به خشت ها يي مي گفتندكه احـكام
يا فرامـين دولتي بروي آن نوشتـه مي شــد (حك ميگرديد)
و بوسيله پختن اين خشت ها نوشته هـا را بروي آن پايدار
مي كردند .
مشخص نيست که آجر برای اولين بار از چه زمانی مورد استفاده
قرار گرفته است؛ گمان میرود انسان های اوليه با مشاهده پخته
شدن گل مجاور اجاق های خود و ديدن اينکه گل پخته شده سختتر
از کلوخههای کنار خود میگرديد پی به خواص و روش تهيه آجر
برده باشند
آجر از قديمی ترين مصالح ساختمانی است که قدمت آن بنا به عقيده
برخی از باستان شنــاســان به ده هزار سال پيش می رسـد.در ايران
بقايای کوره های سفال پزی و آجــر پـزی در شوش و سيلک کاشان
که تاريخ آنها به هزاره چهارم پيش از ميالد ميرسد پيدا شده است.
همچنين نشانه هايی از توليـد و مصرف آجر در هندوستان به دست
آمده که حاکی از سابقه شش هزار ساله آجر در آن کشور است .
فن استفاده از آجر ازآسيای غربی
بـه سوی غرب مصر و سپس به
روم و به سـمت شرق هندوستان
و چين رفته است در سده چهارم
اروپايی ها شروع به اســتفاده از
آجـر کردند .ولـی پس از مدتی از
رونق افتاده و رواج مجدد از سده
۱۲ميالدی بوده که ابتدا از ايتاليا
شروع شد .
Colosseum in italy
پيدايش ساختمان های آجری در ايران را می توان از ۱۲۵۰سال قبل
از ميالد در بنای چغازنبيل دانست .عالوه بر اســکلت سازی اين بنـای
آجری در سرداب های اين معبد وجود آجر در ديوار سازی و طاق های
ســهمی که به عرض ۴متر و ارتفاع نزديک به ســه متــر و هشتـاد
سانتيمترو درعمق ده متر کاربرد داشته که تا به امروز به يادگارمانده
است .مجموعه بناي تاريخي طاق کسری تلفيقي از آجر ،خشت وسنگ
بوده است .اين بنا در غرب ايران قديم مي باشدآرامگاه شاه اسماعيل
سامانی در گنبد کاووس،مسجد اصفهان،همچنين پلها و سد های قديمی
مانند پل دختر ،سد کبــار در قم از جمله بناهای قديمی می باشند که با
آجر ساخته شداند .
زيگورات چغا زنبيل
طاق کسری در غرب ايران قديم
آرامگاه شاه اسماعيل سامانی در گنبد کاووس
مسجد جامع اصفهان
پل هاي قديمي
پل دختر در استان
لرستان
سد كبار قم
به هر صورت بايد آجر پس پيدايش آتش و در نواحی
كه معادن سنگ وجود نداشته اند اختراع شده باشد .
آجربا وجود گذشت قرون متمادی هنوزمدرن است .يك ساختمان
آجری جزئی از طبيعت است و هــمآوايی آن را نه تنـها به هـم
نـمی زند بـلكه رنگ و فرم بديعی نيز به آن می بخشد و با اين
وجود هيچ گاه كهنه نبوده و نيست و همراه با زمان پيش می
رود .به هر حال يك ساختمان آجری همانند يك فرش دستباف،
تركيب بديعی از سليقه های بی انتهای معماران هنرمند است.
خواص آجر باعث شده است که به عنوان مصالح پرکننده ديوار
و سقف از جمله پـرمصرف تـرين مصالـح باشد .زيبايی آجـر و
الگوی حاصل از آجر چينی باعث شده است که به صورت نمـا
در داخـل و خـارج بنا مورد استفاده قرار گيرد و هويت خاصی
به ساختمان ببخشد .
آجـر نوعی سنگ مصنوعی است که از پختن خشت خـام و دگرگونی
آن بر اثر گرما به دست می آيدآجر را میتوان به روش های مختلف
طبقه بندی نمود .مانند طبقه بندی از لحاظ رنگ ،ابعاد ،جنس و ....
مواد تشکيل دهنده آجر طبق استاندارد ايران
18
ترکیب شیمیایی
اکسید سیلیسیم
حداقل درصد موجود در آجر
40
حداکثر درصد موجود در آجر
60
اکسید آلومینیوم
اکسید آهن
9
3
21
12
اکسید کلسیم
-
17
اکسید منیزیم
-
4
مراحل پخت آجر :
1ـ تهيه خاك رس 2ـ بعمل آوردن خاك 3ـ ساختن گل
4ـ قالب گيری يا خشت زنی - 5آجر پزی
آجرهای فشاری :دليل نامگذاری اين نوع آجـر اينست که در
ابتدای توليد اين نوع آجر خشت آن با دست زده میشد و با
فشار دستی کارگران خشت زن گوشههای قالب به وسيله گل
مخصوص پر میگـرديـد .اين نـوع آجـر برای کليه کــارهـای
ساختمـانی مانند گـری چينی ،طاق ضـربی ،ديوارهای حمال
و تيغه چينی منـاسب است.ابـعاد آجرفشاري ۲۰×۱۰×۵و
يا ۲۲×۱۱×۵٫۵سانتيمترمي باشد.
در فرش کردن کف ساختمان از آجر بزرگتری به نام ختائی به
ابعاد ۲۵×۲۵×۵سانتی متر و يا بزرگتر از آن به نام نظامی
در ابعاد ۵×۴0×۴۰سانتی متر استفاده می شده است .
انواع ديگر آجـر در گذشته آجـر قزاقی می باشد که پيش از
جنگ جهانی اول روسها آن را توليد می کردند که ابعاد آن
۲۰×۱۰×۵بوده است .
طبقـه بندی آجـر از لحاظ رنگ :در صورت استـفاده از آجـر در
نماچينی رنگ آجر اهميت پيدا میکند .برای استفاده در نماچينی
آجرهايی به رنگ های زرد کمرنگ که به آن آجر سفيد میگويند
و زرد پررنگ که به آن آجـر بهی میگويند و همچنين آجـرهايی
به رنگ قرمز روشن يا قرمز سير در بازار وجود دارند.
در حدود سالهای ۱۳۲۰تا ۱۳۴۰يک نوع آجر ابلق به رنگ هاي
قرمز و زرد بنام آجر بهمنی به بازار عرضه میشدکه بوسيله کوره
آجرپزی به همين نام تهيه میگرديد .علت رنگی بودن اين آجـرها
مربوط به طريقه چيدن آجـر در کـوره و نحـوه آتـش دادن به آن و
کنترل سطــوحی که با آتش در تــماس مستقيم میباشـد است و يا
مربوط به اکسيد فلــزاتی است که در مواد اوليــه آجـر موجود می
.باشد .مانند اکسيدهای مختلف آهن .
آجر رسی از قديمی ترين مصالح ساختمانی که به وسيله بشر توليد شده است گل حاصل
از خاک رس که منشا تهيــه آجـر است به راحتی شکــل دلخواه را به خــود می گـيرد و
محصولی همگن به دست میدهد.از اين رو می توان با قالب زدن گل و حرارت دادن آن
مصالحی سخـت ،دارای مشخصات فيـزيکی ،مـکانيکی و شيـميايی يکسان ،متناسب با
کاربرد ،منطبق با فيزيک بــدن انسان ،با فرآينــد توليـد ساده ،سريع و حمل ونقل آسان
توليد کرد .
هره نمودن خشت هاي خام
هره نمودن خشت هاي خام
هره نمودن خشت هاي خام
کوره های آجر پزی ابتدايی بی گمان از مکان هايی تشکيل می
شده که در آن اليه های هيزم وخشت متناوبا روی هم چيده می
شده است .پس از خشک شدن خشت ها را در کوره می چينند
طرز چيـدن آنها طـوری است که بين آنها فاصله وجود دارد تا
گازهای داغ و شعله بتواند از الی آنها عبور کند .
كوره های آجرپزی
كوره های آجرپزی به سه دسته تقسيم می شوند :
1ـ كوره آجرپزی با آجر ثابت و آتش ثابت (تنوره اي )
2ـ كوره آجرپزی با آجر ثابت و آتش رونده (هوفمان )
3ـ كوره آجرپزی با آتش ثابت و آجر رونده (تونلي )
کوره با آتش ثابت و آجر ثابت
•
•
•
•
•
•
قدیمی ترین نوع کوره آجر پزی می باشد.
زمان پخت آجر در این کوره ها 6تا 7روز است.
سوخت این کوره ها می تواند از هر نوعی باشد.
عیب عمده این کوره عدم کنترل درجه حرارت در آن است.
در این کوره ها آجرهای نپخته ،پخته و یا آجر جوش تولید می گردد.
مصرف انرژی در اینگونه کوره ها باال است.
كوره آجرپزی با آجر ثابت و آتش ثابت (تنوره اي)
کوره با آجر ثابت و آتش رونده
ای کوره توسط یک معمار آملانی به نام فردریک هوفمان ساخته شد و
تا کنون نیز به همین نام معروف است.
این کوره از چند اتاقک تشکیل شده که به دودکش مرکزی متصل می
باشد .لذا آتش از زیر وارد اتاقکها شده و دود آن از دودکش خارج می
گردد.
حرارت در این کوره ها قابل کنترل بوده و تنها درصد کمی آجر جوش و
یا آجر نپخته تولید می گردد.
كوره آجرپزی با آجر ثابت و آتش رونده (هوفمان)
كوره آجرپزی با آجر ثابت و آتش رونده (هوفمان)
كوره آجرپزی با آجر ثابت و آتش رونده (هوفمان)
برش كوره آجرپزی با آجر ثابت و آتش رونده (هوفمان)
کوره با آتش ثابت و آجر رونده
این کوره ها شبیه کوره های کاش ی پزی است و برای تولید آجرهای با
کیفیت از آنها استفاده می گردد.
آجرها بر روی واگن هایی قرار گرفته و از تونل حرارتی (کوره تونلی)
عبور می کند تا پخته شود.
حرارت در اینگونه کوره ها بخوبی قابل کنترل بوده و حتی می تواند در
بخشهایی زیاد و یا کم گردد.
كوره آجرپزی با آتش ثابت و آجر رونده (تونلي )
استاندارد آجرسنتي در ايران
بنابر آخرين استاندارد ايران به تاريخ ۷خرداد 1357آجر هاي رسي
دستـي به دو نوع فشاری و قـزاقـی سفيد دسته بندی شده اند ميزان
جذب آب مطــابق استاندارد ايــران در آجــرهای دستــی حداکثر ۲۰%
وحداقل ۸%تعيين شده است .
بر طبق استــاندارد شماره ۷ايران آجـرهای مصرفی در نما بايد دارای مشخصات
زير باشنــد:معــايب ظــاهــری :آجـرنما بايد عــاری از معـايب ظاهـــری مانند ترک
خوردگی ،شوره زدگی ،آلوئک و نظاير آن باشد - .لبه های آجر :خط فصل مشترک
سطوح آجـرها بايد مستقيم و زوايای تال قی آنها قائمه و ســطوح شان صاف باشد.
مقـاومت در برابر يخبنـدان :آجـرهای مصــرفی در نـما بايد در برابر يخبندان پايدار
باشنــد و در آزمايش يخ زدگی دچــار خرابی ظاهر مانند ورقــه ورقــه شدن ،ترک
خوردن و خوردگی نشوند.
ترک در سطح آجـر :وجود يک ترک عميق در سطح متوسط آجر حداکثر
تا عمق ۴۰ميليمتر در آجر پشت کار بال اشکال است ولی به طور کلی
درصد آجـرهای ترک دار نبايـد بيشتر از ۲۵باشــد .پيچــيدگی ،انحنا و
فــرورفتگی :پيـچيدگی در امتــداد سطح بزرگ آجر حداکثر ۴ميليمتر و
در امتـداد سطح متوسط آجــر تا ۵ميليمتر مجـاز است .آجر نبايد انحنا
و فــرورفتگی بيش از ۵ميليمتر داشته باشــد و اين مقدار در صورتی
قابل قبول است که ميزان آن از ۲۰درصد کل آجرها افزايش پيدا نکند.
آجر بايد کامال ً پخته و يکنواخت و سخت باشد و در برخورد با آجر ديگر
صــدای زنگ دار ايجاد کند .آجــرهای ساختمانی مقــاومت خوبی در برابر
آتـش دارند به طــوری که يک ديوار ۲۲سانتی متری از آجر در حدود
شش ساعت در برابر آتش سوزی مقاومت از خود نشان می دهد.
تقسيم بندي گوناگون آجر
آجر سه قدي
كلوك
نيمه
كالغ پر
قلمداني
نيم اليي
منابع
احمد حامي- – مصالح ساختماني1
– اجراي ساختمان با مصالح سنتي – حسين زمرشيدي2
: – اينترنت3
http://www.memarblog.com
http://www.farsnews.com
http://civilarc.blogfa.com
http://daneshnameh.roshd.ir
http://omranteam.blogfa.com
http://www.qomstandard.com
http://www.photo-tbk.blogfa.com
http://www.qommiras.ir
http://www.civil-tech.net
http://materialist-sr-iau.blogfa.com
http://www.gtalk.ir
http://mamemaran.persianblog.ir
با تشكر از توجه شما عزيزان