Transcript خون
Blood & Lymph Physiology خون كه خون محتوعي سلولها و مايعي است ً در يك سـ ــيستم گردشـي بسته ،اساسا تـوسط انقباضات متناوب قلب در يك جه ــت بــطور منظم حركت داده مــي شوند .يك فرد بالغ نزديك به 5/5ليتر خون خون متشكل از دو بخش دارد . است : عناصــر شــكل دار يا س ــلول هـاي خــوني و پالسما يا بخش مايع خون كه عناصر شكل دار در آن معلقــند .عنـاصر شـكل دار ،اريتروس ــيتها يــا گـلـبولهاي قــرمز ،پالكت ها و لوكوسيتها Blood پالسما Plasma قسمـت مايع خـون را پالسـما گويند كه 5/91درصد آن را آب و 7 درصد پروتئين و مابقي را امالحي مثل يونها (سديم ،پتاسيم ) مواد معدني ( گلوكز ،اسيدهاي آمينه ،تري گلسيريدها ) گازها( اكسيژن ،انيـدريدكربن ) مواد زائــد ( اوره ،بيـلي روبين ،اســيد الكتيك ) مواد كنترل كننده ( آنزيمها ،هورمونها ) تشكيل مي دهد و از نظـر شكل ظاهري كمي زرد رنگ است . پالسما ،مواد غذايي را از محل جذب يا توليدشان انتقال داده ،آنرا در مـناطق مختلف بــدن موجود زنده تــوزيع مي نمايــد .پـالســـما همچنين مواد باقي مانده از متابوليسم را با خود حمل نموده ،آن ها را توسط اعضاي دفعي از خون دفع مي كند . گلبول هاي قرمز اريتروســــيتهاي طبيعي به شكل قرصي اسـت كه طـــــرفين آن مقعـر مي باشــد. مــــيانگين قطر آن حدود 8/7مــيكرون است ،ضخامـــت آن در ضخـــيم تريـن نقطه حدود 5/2ميكرون و در نازكترين نقـطه ( مركز گلبول ) حـدود 1ميكرون يا كمتر است .حجم متـوسط گلبول قرمز حـــدود 90تا 95ميكرون مكعـب است. وظيـفه اصــلي گـلبول هـاي قرمز خون انتـقـال هموگلوبين است .هموگلوبين نيز اكسيژن را با خود از ريه ها به بافت ها حمل مي كند .ضـمنا ً هموگلوبين موجود در گـلبـول هـــاي قـرمز يـك بـافـر عالي محـسـوب مي شود به طوري كـه گلبـول هــاي قرمـز مـسئول قسمت اعظم قدرت بافري خون كامل هستند. Erythrocytes غلظت گلبول هاي قرمز در خون در مردان ســـــــالم متوسط گـلبول هــاي قـــرمز در هر مــيلـــي متر مكعب 5200000است ودرزنان سـالـــــم تعــداد آن ها 4700000 مي باشد .تعداد گلبـول هاي قرمز هر فرد تحـت تأثير ارتـفاع محــل زندگي او نيز هست . هماتوكريت هماتـوكريت حجــم گلبولهاي قرمز فشرده شده را در واحـد حجم خون بيــــــــــان مي كنـد .حجـم طبيعي هماتوكريت در مردان بالغ 40تـا 50درصد ،در زنان بالغ 35تـا 45درصد مي باشد. هماتوكريت /حجم گلبولهاي قرمز = حجم خون گلبولهاي قرمز +حجم پالسما = حجم خون مـنبع انرژي براي اريتروسيتها ،گلوكــز است كه 90درصد آن به طور بي هوازي به اسيد الكتيك تبديل مي شود 10 ،درصد باقي مانده به طور هوازي و از طريق مسير شنت هگزوز مونو فسفات مورد اسـتفـاده قـرار مي گيرد .از آنجائي كه اريتروستها فاقـد هسته و ديگر اندامك هاي الزم بـراي ساخـت پروتـئين مـي باشـند ،لــذا هـموگلوبـيــن نيـز نمي سـازنـد. اريتـروسـيتهاي انسـاني تا حـدود 120روز گردش خون زنـده مي مانند. گلبولهاي قرمز هسته دارو بدوي در هـفته هاي نخست زندگي روياني در كيسه زرد تـولـيد مي شوند .در ثلث دوم حاملگي كـبد محـل اصلي تـوليـد گلبولهاي قرمز است .اگر چه تعـداد قابـل تـوجهي از گلبـولهاي قرمز هم در طحال و گره هاي لنفي توليد مي شوند .در حدود آخرين ماه حاملگي و پس از تولد ساخت گلبولهاي قرمز منحصــراً در مغـز اســتخوان انجام مي شود و با افـزايش سـن سـرعـت خونسازي كاهش مي يابد . اريـتروسـيتها يـي كه تـازه از مـغز اسـتخوان به جـريان خـون آزاد شده اند رتيـكـولوسيت نام دارند كه طـي 24تا 48سـاعت به اريـتروســيت تبديل مي شوند. گلبولهاي سفيد لوكوسيتها واحد متحـرك دستگاه حفــاظتي بدن هستند .لوكوسيتها به دو گروه تـقـسيم مي شوند : -1گرانولوسيتها :كه شامل نوتروفيل ها ، ائـــــوزنيوفيلها و بـازوفـــيل ها مـي باشند . -2آگرانولوسيتها :اين دســــــــــته شامـل لنفوسيتها و منو سيتها است. گرانوســــيتها ومنوسيتها در مغز استخوان و لنفوسيتها در بافـت هاي لنــفاوي سـاختـه مي شوند. گرانولوسيتها و منو سيتها عمدتا ً با بلعيدن ( فاگوسيتوز ) ارگانيسمهاي مهاجم از بدن در مـقابـل آنها دفـــاع مي كـنند .لنفوسيتها عـمــدتـا ً در ارتبـاط با دسـتگاه ايمني عمل مي كنند. Leukocytes غلظت انواع گلبولهاي سفيد در خون هر ميكرو ليتر از خون انسان حاوي حدوداً 7000گلبول سفيد است .درصد طبيعي انواع مختلف گلبولهاي سفيد خون تقريبا ً از اين قرار است : نوتروفيلها %62 ............................. ائوزينو فيلها %3/2 .......................... بازو فيلها %4/0.............................. منوسيتها %3/5............................... لنفوسيتها %0/30............................. پالكتها پالكتهاي خوني يا ترومبوسيتها قطعاتي هستند بــدون هسته ،صفحه اي شـكل و با قـطري در حدود 2تـا 4مـيكرومتر، ايـن قـطعـات از قـطعه قـطعه شـــــــدن مگاكاريوسيتها (هـفتمين نـوع گلبولـهاي سفيد ) كه در مـغز اسـتـخوان اقـــــامت دارند پديد مي آيند .اين قطعات مــوجب پديد آمدن لختة خــوني شـده و به ترمـيم مــــــنـافـذ ديـواره هـاي عـــروق خـوني وبالـنتيجه جـلوگـيري از خونريزي كمك مي نمايند . تعـــداد طبيعـي پـالكت هـا 150000 تا 300000در هر ميكروليتر خون است وطول عمـر پالكـتها از لحظه اي كه به جـريان خون وارد مـي شـوند در حـدود 10روز است . Platelet پالكتها به چهار روش در جلوگيري از خونروي عمل مي كنند : -1اسپاسم عروقي -2تشكيل توپي پالكتي -3تشكيل لخته خوني بر اثر انعقاد خون -4رشد نهايي بافت فيبري به درون لخته خون براي بستن دائمي سوراخ رگ كم خونيها : -1كم خوني ناشي از خونروي 2ـ كم خوني آپالستيك -3كم خوني مگالوبالستي لكوپني ( كاهش يا توقف توليد گلبول هاي سفيد خون در مغز استخوان) هموفيلي ترومبوسيتوپني ( وجود تعداد بسياركم پالكت در دستگاه گردش خون ) دستگاه لنفاوي دستگاه لنفاوي يك راه فـرعي براي جريان مايع از فضاهاي ميان بافتي به ســوي خون مي باشد .مهمترين نكته ايـن است كـه دســتگاه لـنفاوي مــي تـوانــد پــروتئـين هـا و ذرات بـزرگ را از فـضاهـاي بـافتي دور كـند ،در حالـيكه هـيچ يك از آن ها نمي تـوانند مســتـقـيما ً جــذب خـون مويرگي شوند .ضرورت اين عمل بــرداشت پـروتئين هـا از فضـاهاي مـيان بـافـتي بـه گـونه اي اســت كه بدون آن ظـرف 24سـاعت خواهيم مرد . Lymphatic system كانال هاي لنفي بدن نفوذپذيري مويرگ هاي انتهايي لنفاوي تشكيل لنف تأثير فشار ميان بافتي بر جريان لنف اگر فشار ميان بافتي كمتر از 6mmHgـ باشد ،جريان لنف جزئي خواهد بود اما اگر فشار تا مختصري بيشتر از صفر ميلي متر جيوه ( فشار جو ) افزايش يابد ،جريان لنف بيش از 20برابر زيــاد مي شود .بنابراين هر عاملي كه فشار مايع ميان بافتي را افزايش دهد ، معموالً جريــان لنف را نيز زيــــاد مي كند .برخـي از اين عــوامل عبارتند از 1 :ـ افـزايش فشـار مويرگي 2ـ كـاهش فـشار اســـمزي كــلوئيدي پـالسـما 3ـ افـزايش پروتئين مايع ميان بافتي 4ـ افزايش نفوذپذيري مويرگ ها . پمپ لنفاوي -1انقباض عضالت اطراف -2حركت قسمت هاي بدن -3ضربات شرياني -4فشردگي بافت براثر اجسام خارج از بدن . نقش دســـــتگاه لنفـاوي در كنتــرل غلظت پروتئين ،حجم و فشار مايع ميان بافتي اهميت فشار منفي مايع مـيان بافــتي به عنوان وسيله اي براي نگاهداري بافت هاي بدن در كنار هم Thank you