Transcript bar*atr*k cerrah* uygulamaları ve tıbb* beslenme tedav*s

BARİATRİK CERRAHİ
UYGULAMALARI VE TIBBİ
BESLENME TEDAVİSİ
DYT. SEREN AKSOY
http://www.gencdiyetisyenler.com/
OBEZİTENİN TANIMI
Obezite, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından "sağlığı
bozacak ölçüde vücutta anormal veya aşırı yağ birikmesi"
olarak tanımlanmaktadır. Yetişkin erkeklerde vücut ağırlığının
ortalama %15-20'sini, kadınlarda ise %25-30'unu yağ dokusu
oluşturmaktadır.
Erkeklerde bu oranın %25, kadınlarda ise %30'un üzerine
çıkması durumunda obezite söz konusudur.
Obeziteyi saptamak için DSÖ’nün obezite
sınıflandırması kullanılmakta ve genellikle Beden
Kitle İndeksi (BKİ) esas alınmaktadır.
OBEZİTENİN ETİYOLOJİSİ
 Genetik
 Sosyo-Kültürel ve Psikolojik
 Çevresel
 Biyokimyasal
 Fizyolojik
 Nörolojik
OBEZİTENİN KOMPLİKASYONLARI!
 Safra Kesesi Hastalıkları
 Bazı Kanser türleri
 Ruhsal sorunlar
 Hipertansiyon, Koroner Arter Hastalığı
 Hiperlipidemi – Hipertrigliseridemi
 İnsülin Direnci – Hiperinsülinemi
 Tip 2 Diyabet
 Metabolik Sendrom
Obezitede Kullanılan Tedavi Yöntemleri
DİYET
TEDAVİSİ
CERRAHİ
TEDAVİ
DAVRANIŞ
DEĞİŞİKLİĞİ
TEDAVİSİ
İLAÇ
TEDAVİSİ
ALTERNATİF
TEDAVİ
YÖNTEMLERİ
OBEZİTE CERRAHİSİ
Morbid obezitenin ilaç, diyet veya psikososyal terapilerle kesin ve kalıcı
olarak tedavi edilmesi zordur.
Uygulamada başarısız olan diyet, akupunktur, ilaç vs. denemeleri
kişinin psikolojik durumunu bozmakta, hem de "Yo-yo etkisi"denen bir
etki ile kaybedilen kiloların her seferinde fazlasıyla alınmasına ve
metabolizmanın bozulmasına yol açmaktadır. Bu nedenle,
 Alınan gıda miktarını kısıtlamak : Restriktif cerrahi
 Besin emilimini azaltmak: Malabsorbtif cerrahi üzere çeşitli cerrahi
teknikler geliştirilmiştir.
Geliştirilen bu teknikler bariatrik cerrahi ya da obezite cerrahisi olarak
adlandırılmıştır.
OBEZİTE CERRAHİSİ
ENDİKASYONLAR
 Hastanın Santral Obezitesi olmalıdır.
 En az 5 yıllık diyet, egzersiz, ilaç tedavisine karşın BMI 40
üzerinde devam eden hastalar
 Yaş: 18 - 55
BMI ≥ 40 kg/m2
BMI 35 - 40 kg/m2 +Metabolik Sendrom
•
•
•
•
Hipertansiyon
Hiperlipidemi
DM
Dejeneratif artrit
1. Restriktif Uygulamalar (Mide hacmini küçülten ameliyatlar)
• Ayarlanabilir mide bandı : Adjustable silastic gastric banding
• Mide tüpleştirmesi (Sleeve Gastrektomi)
2. Malabsorptif Uygulamalar (İnce bağırsak boyutunun kısaltılması)
• Mini gastrik bypass
• Biliopankreatik Diversiyon / Duodenal Switch
• Duodojejunal bypass
3. Kombine Uygulamalar
Roux-en-Y gastric bypass ( GBP )
• Mide bandı / balonu
 Mide hacmini kısıtlayıcı bir ameliyattır.
 BMI : 40 ve üzeri olan hastalara önerilir.
 Diyet ve egzersiz ile anlamlı kilo kaybı sağlanır.
SLEEVE GASTREKTOMİ
Midenin tüpleştirilmesi işlemidir.
Ghrelin hormonu %70-80 oranında azalır.
Ameliyat sonrası bağırsak hareketleri artar.
Hastalara en sık önerilen ameliyattır.
Mini Gastrik Bypass
• METS lu hastalarda uygulanır.
• Mide hacmi küçültülür. İnce bağırsağın ise 2m lik kısmı
çıkarılır. İnce bağırsaklardan emilim azalır.
• Safra akımı bağırsağın 2 m den sonraki kısıma olduğu için
gıdalar emilmeden atılır.
• Safra reflüsü görülür.
• Hastalara mide koruyucu bir diyet önerilir.
• Gastrik bypass’tan sonra hastalara A, D, E ve B12 vitamini
ve Ca desteği yapılmalı.
Roux NY Gastrik Bypass
• En sık kullanılan yöntemdir.
• BMI 35 ve üzerinde olan ve semptom gösteren hastalar için
kullanılan bir yöntemdir.
• BMI 40 üzerinde ise endikasyondur.
• Fe- B12 – Folik asit eksikliği anemisi görülür.
• Safra akımı sağlanamaz.
• ADEK vitaminlerinin emilimi azalır.
• Ameliyat sonrası DUMPİNG SENDROMU meydana gelebilir,
hastaya dumping sendromu diyeti önerilir.
DUMPİNG SENDROMU DİYETİ
ÖNERİLER :
•
Yemeklerinizi 6 öğünde eşit miktarda ve az az sık sık
tüketiniz.
•
Yemeklerle beraber sıvı tüketmeyiniz. Yemeklerden 45 dakika
önce ve sonra sıvı alınız.
•
Bal, reçel, şeker gibi basit karbonhidratlar tüketmeyiniz.
•
Meyve kabuksuz olarak ana öğünlerde 1 porsiyon
tüketebilirsiniz.
•
Çok soğuk besinler uyarıcı olduğu için soğuk besinleri
tüketmemeye özen gösteriniz.
•
Yağ tüketiminizi azaltınız. ( Günde 30 gr, porsiyonda 10 gr
ölçüsünü aşmayınız. )
•
Yemek öncesi ve sonrası mutlaka dinleniniz.
•
Maden suyu, çay ve kahve tüketiminizi azaltınız, gazlı içecek
tüketmeyiniz.
Biliopankreatik Diversiyon / Duodenal Switch
Midenin alt kısmı alınır.
İnce bağırsak alt kısmı ile mide bağlanır.
Yağ ve karbonhidrat emilimi gerçekleşmez.
BARİATRİK CERRAHİ DİYETLERİ
Post-op diyet 4 aşamadır.
Postop ilk ay sıvı diyet (irritasyonu azaltır.)
• Diyeti destekleyici EB solüsyonları kullanılır.
Saat başı 10 ml
her 8 saatte bir 10 ml artış
30 ml ye ulaşılır.
• 1. evre diyeti : Açık sıvı diyet
• 2 gün boyunca uygulanır.
• Hastaya her saat 100 ml sıvı verilir.
• 2. evre diyeti : Tam sıvı (R2) diyet : Çorba, et, meyve-sebze
suları
• 1-2 hafta boyunca uygulanır.
• 3. evre diyeti : Püre : Sebze - meyve püreleri, süt, yoğurt,
meyve, çorba, yumurta, peynir vb.
• 1-2 hafta boyunca uygulanır.
• 30-60 ml / 30 dk
• 4. evre diyeti : Katı diyet : İyi pişmiş et ve et ürünleri
diyete eklenir.
CERRAHİ SONRASI GÖRÜLEN BAZI YEME
DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI
• Hastalar uzun yıllardır kilo problemi yaşadığından hastalarda
yeme bozukluğu gelişme riski söz konusudur. Bazı kişilerde
ameliyat sonrasında Bulimia ya da Anoreksiya Nervosa
gelişebilir.
• Ameliyat sonrası en çok görülen problem yanlış bir yiyeceği
hızlıca ve çiğnemeden yemenin ardından kusmadır.
• Yiyecekleri çiğnedikten sonra tükürüp atmak da bir diğer
alışkanlıktır. Kimileri sadece tadını almak ve hatırlamak için bu
davranışta bulunurlar. Bu ve buna benzer durumlarda mutlaka
profesyonel destek alınması gerekmektedir. (Multi-disipliner
yaklaşım)
CERRAHİ SONRASI BESLENME ÖNERİLERİ
•
Hastalarda ameliyat sonrasında iştah neredeyse
tamamen ortadan kalkmaktadır ve ufacık lokmalarla bile
ciddi bir doygunluk hissi oluşmaktadır.
•
Dolayısı ile hastaların ameliyat ile yeniden yapılandırılan
üst sindirim sistemlerinin yeni çalışma düzenine daha
kolay adapte olabilmeleri, uzun dönemde bazı hayati
protein, mineral ve vitamin eksiklikleri yaşamamaları ve
en önemlisi yeniden kilo almamaları için uymaları
gereken özel bir diyet gerekmektedir.
 Ameliyat sonrasında hastalar günde 1500-2000 kalori
almalıdırlar.
 Kalitesiz karbonhidratları ise tamamen yaşamlarından
çıkarmalıdırlar. Hiçbir porsiyon 10 gr’dan fazla şeker
içermemelidir.
 Günde en az 100 gr protein almak bu hastalar için ömür
boyu uymaları gereken çok önemli bir kuraldır.
Ameliyat sonrası erken dönemde (ilk aylarda ) protein
desteğinin birtakım ek protein tozları ya da sıvıları ile
yapılması esasdır .
 Proteinle birlikte bol lif alımı hem ameliyat sonrası
gözlenebilen konstipasyonu önlemek hem de basit
şekerlerin emilimini azaltmak açısından önemlidir. Bu
amaçla her porsiyon en az 3 gr lif içermelidir.
 Diyette protein vitamin ve minerallerden zengin olan
taze meyve-sebze, et ve et ürünleri, tahıllar yer
almalıdır.
CERRAHİ SONRASI BESLENME ÖNERİLERİ
 Midede dolgunluk ve doygunluk hissedildiğinde yeme içme
sonlandırılmalı.
 Yiyecek ve içecekler birarada alınmamalı.
 Günde 4-6 öğün beslenilmeli.
 Yiyecekler en az 30 kez çiğnenmeli, sulu hale gelmeden
yutulmamalı.
 Protein kaynağı yiyecekler her öğünde bulunmalı.
 Tatlı tüketilmemeli ( şeker, bal, kek, pasta vb.)
 Bir porsiyonunda 5 g dan fazla yağ içeren yiyecek günde
birden fazla tüketilmemeli.
 Yağ tüketimi sınırlandırılmalı (mayonez, krema, kaymak, salata
sosu, krem peynir vb.)
 Yağ günde 30 gramdan fazla tüketilmemeli (3 yemek kaşığı)
CERRAHİ SONRASI BESLENME ÖNERİLERİ
 Gazlı ve kabarcıklı içecekler ise ameliyat sonrası erken
dönemde yasaktır.
 Alkol de ameliyat sonrasında en az iki ay süre ile hiç
alınmamalıdır.
 Mide by-pass ameliyatından sonra bazı mineral ve vitaminlerin
( kalsiyum, folik asit, D ve B vitaminleri gibi ) emiliminin
bozulmasından kaynaklanan yetersizlikleri önlemek için
vitamin ve minerallerin ekstra olarak verilmesi ve bu durumun
yaşam boyu sürmesi gerekebilir.
 Gerekli olduğu durumlarda vitamin supplementlerinin
kullanımına doktor ve diyetisyen tarafından karar verilir.
Günde 45 dakika ya da haftanın en az 3 günü 45
dakikalık egzersizler yapılmalı.
http://www.gencdiyetisyenler.com/