دكتر فاطمه محرري
Download
Report
Transcript دكتر فاطمه محرري
چالشهای متعددی برای درمان دارویی کودکان
سنین پیش دبستانی وجود دارد:
این زمان دوره ی تکامل سریع نرونی شامل
بازسازی سیناپسی است.
دانسیته ی سیناپسی کورتکس در سن 3سا
لگی به حد اکثر می رسد و با فرایند
purningاز 3تا 7سالگی اصالح می شود.
میزان متابولیسم مغز بین 3و 4سالگی به اوج
خود می رسد.
سیستم آمینرژیک نقش مهمی در نرو ژنز ،
مهاجرت نرونی ،رشد آکسونی و ایجاد سیناپس
ها دارد و همچنین هدف بسیاری از داروهای
روانپزشکی است.
بنا براین درمانگران با موضوع دشواری روبرو
هستند .از یک سو عوارض قرار دادن مغز بسرعت
در حال تکامل کودک پیش دبستانی در معرض
داروها و از سویی دیگرپیامد های عدم درمان یک
اختالل .
اختالالت روانپزشکی می توانند با اطمینان در
سن 2سالگی ارزیابی و تشخیص داده شوند.
گرچه شواهد برای اختالالت مختلف متفاوت
است.
برای بعضی اختالالت مثل MDD,PTSD,ADHD,
ASDشواهدی مبنی بر اعتبار تشخیص وجود
دارد .در مورد اختالالت دیگر مثال برخی اختالالت
اضطرابی مانند اختالل پانیک در کودکان پیش
دبستانی شواهد قطعی محدود است.
مرحله ی صفر :ارزیابی تشخیصی و درمان
روانشناختی
ابزارهای رایج برای ارزیابی نشانه ها :آزمون
کانرز Swanson, Nolan, (SNAP ، CBCL،
)and Pelham
گرچه مطالعات در کودکان با سنین باالتر نشان
داده اند که درمانهای روانی جتماعی به تنهایی
به اندازه ی متیل فنیدیت به تنهایی تاثیر ندارند
تاثیر بالینی نشان می دهد که PMTدر کودکان
پیش دبستانی با ADHDخط اول درمان است.
PMT درکاهش مشکالت توجه کودکان پیش
دبستانی ازحمایت والدین یا گروه کنترل درلیست
انتظار مفید تر بوده است .در صورت تاثیر این روش
درمانی مانیتور نشانه ها ی کودک باید ادامه یابد.
مرحله اول درمان دارویی ( :متیل فنیدیت)
شواهد مبنی بر تاثیر قابل تحمل بودن محرکهای
CNSبخصوص متیل فنیدیت در کودکان پیش
دبستانی با ADHDوجود دارد.میزان پاسخ در
کودکان پیش دبستانی نسبت به سنین باالتر
کمتر بوده است .همچنین این کودکان به عوارض
این داروها بخصوص در دوزهای باالتر حساسترند
و نیمرخ عوارض خاصی از جمله تحریک پذیری و
تغییرات خلقی را نشان می دهند.
متیل فنیدیت خط اول درمان دارویی در کودکان
پیش دبستانی با ADHDاست .این دارو موثرتر از
دارونما بوده و به طور کلی خوب تحمل می شود.
دوز اپتیمال بین 7.5تا 30میلی گرم در روزدر سه
دوز منقسم بوده است .باید توجه داشت که
اندازه ی تاثیر دارو در کودکان پیش دبستانی کمتر
از کودکان بزرگتر بوده و این کودکان بی ثباتی
هیجانی بیشتری را در اثر دارو تجربه می کنند.
اگر متیل فنیدیت در درمان موثر بود آلگوریتم قطع
درمان را پس از 6ماه توصیه می کندزیرا گرچه
ADHDثبات تشخیصی باالیی دارد بخشی از
کودکان با این تشخیص در آینده معیارهای تشخیصی
را نخواهند داشت و نیاز مند ادامه ی درمان نخواهند
بود .در صورت امکان بهتر است از قطع شدن طبیعی
دارو یعنی زمانی که والدین دارو را به کودک نداده اند
،به عنوان آزمایش قطع دارو استفاده شود .توصیه به
قطع دارو پس از 6ماه در مورد همه ی داروها در
ADHDصدق می کند.
مرحله 2درمان دارویی (:آمفتامین ها)
اگر متیل فنیدیت موثر نبود درمان دارویی باید به
فرمولهای آمفتامینی تغییر یابد ( د-آمفتامین یا
نمکهای آمفتامینی مخلوط) .آمفتامینها کمتر از متیل
فنیدیت در کودکان پییش دبستانی با ADHD
استفاده می شوند.
دارویی(:الفا آگونیست یا آتوماکستین)
مرحله 3درمان
زمانی که محرکهای CNSموثر نباشند یا عوارض
جانبی غیر قابل قبولی داشته باشند از دو دسته
دارویی الفا آگونیست یا آتوماکستین استفاده می
شود.
در کودکان بزرگتر آتوماکستین برای درمان ADHD
به عنوان درمان انتخابی بعد از محرک ها توصیه
شده و تاثیر آن در کودکان ونوجوانان ثابت شده
استد.
آتوماکستین پتانسیل سومصرف قرار گرفتن
نداشته ونسبت به محرکها کمتر بی خوابی و بی
اشتهایی ایجاد می کند.
الفا اگونیستها با عوارض جانبی مانند خواب
آلودگی ،تحریک پذیری ،برادی کاردی و
هیپوتانسیون همراه هستند و نیازمند مانیتور
کردن فشار خون و ضربان قلب می باشند.
مرحله ی صفر :ارزیابی تشخیصی
با توجه به شیوع مشکالت رفتاری در کودکان
پیش دبستانی دارای سایکوپاتولوژی ارزیابی
دقیق برای افتراق این اختالالت از موارد دیگر
مانند اختالالت خلقی و اضطرابی ضروری است.
مرحله ی اول :درمان روانشناختی
با توجه به شواهد قوی برای مداخالت
روانشناختی و عدم وجود شواهد برای درمان
دارویی در کودکان با تکامل طبیعی توصیه ی قوی
برای مداخالت روانشناختی با درگیر کردن والدین
وجود دارد .هدف این مداخالت افزایش مهارت
های والدین برای تعامالت مثبت با فرزندانشان و
استفاده از پیامدهای یکنواخت برای رفتارهای
پرخاشگرانه یا غیر قابل قبول کودکان است.
وضعیت روانشناختی والدین باید حتما مورد
ارزیابی قرار گیرد واگر در بروز نشانه های کودک
تاثیر دارد ومداخالت الزم برای آن صورت گیرد .در
صورتی که درمان موفقیت آمیز نبود قبل از گام
بعدی و به کار گیری درمان دارویی تشخیص و
فرمولیشن باید مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد.
مرحله ی دوم :درمان دارویی
درمان دارویی باید تنها در صورتی در نظر گرفته
شود که یک دوره آزمایش درمان های
روانشناختی انجام شده باشد و در صورتی که
نگرانی در مورد ایمنی یا اختالل عملکرد شدید در
موقعیت های متعدد و روابط متفاوت وجود داشته
باشد.
اگر کودک همزمان ADHDهم دارد آلگوریتم آن
باید دنبال شود چون این درمان دارای شواهد
بیشتری در کودکان پیش دبستانی است .درمان
روانشناختی همراه با درمان دارویی باید ادامه
یابدزیرا این درمانها حوزه ی وسیعتری را نسبت
به درمان دارویی پوشش می دهد و بر تعامالت
والد و کودک تاثیر دارد.
بنابر این برای کودکان با ADHDبر اساس
آلگوریتم آن متیل فنیدیت باید استفاده شود زیرا
شواهد تایید کننده ی آن بیشتر از درمان های
دیگر در پرخاشگری است.
ریسپریدون به عنوان خط اول درمان در کودکان با
DBDبدون ADHDتوصیه می شود .ریسپریدون
باید پس از 6ماه برای ارزیابی مجدد نشانه ها
قطع شود.
اگر ریسپریدون موثر نبود تشخیص ،فرموالسیون
،تشخیص های همراه و سطح مداخالت
روانشناختی باید مورد بررسی مجدد قرار گیرد تا
مشخص شود ادا مه ی درمان در این سطح
ضرورت دارد یا خیر.
شواهد موجود در مورد خط دوم درمان دارویی در
کودکان پیش دبستانی با DBDقطعی و روشن
نیستند گرچه ،AAAsتثبیت کننده های خلق و
محرکها در کودکان بزرگتر استفاده شده اند.
مرحله ی صفر :ارزیابی تشخیصی
MDD یک اختالل جدی و ناتوان کننده است و
در کودکان پیش دبستانی MDDمی تواند به
صورت معتبری تشخیص داده شود.
مرحله ی اول :درمان غیر دارویی
این الگوریتم رواندرمانی را به عنوان خط اول
درمان در کودکان پیش دبستانی با MDDتوصیه
می کند با این که مداخله ی روانشناختی که در
این گروه سنی به صورت خاص مورد مطالعه قرار
گرفته شده باشد وجود ندارد.
این توصیه بر اساس عدم وجود شواهد هم در مورد
رواندمانی وهم دارو درمانی در این گروه سنی ،
احتمال تاثیر مستمر رواندرمانی که در اختالال ت دیگر
نشان داده شده ،احتمال عوارض درمان های دارویی
و اهمیت رابطه ی والد و کودک و محیط خانواده در
تنظیم خلق و احساسات کودکان کوچک انجام می
شود .درمان هایی که هدفشان بهبود رابطه ی
متقابل والد و کودک است در کاهش نشانه های
هیجانی در کودکان پیش دبستانی موثر بوده اند و
ممکن است در درمان MDDمفید باشند.
در صورتی که درمان موفقیت آمیز نبود تشخیص و
فرمولیشن و تناسب درمان روانشناختی باید مورد
ارزیابی مجدد قرار گیرد.ارزیابی باید شامل توجه به
سایکوپاتولوژی والدین و در صورت نیاز ارجاع آنها برای
درمان باشد .درمان موفق والد یک هدف مهم است
زیرا می تواند با کاهش نشانه ها در کودک همراه
باشد و توانایی والد را در مشارکت برای درمانهای
روانشناختی افزایش می دهد .با این همه از آنجا که
رسیدن به این هدف همواره میسر نیست این گام
نباید دستیابی کودک به درمان را به تاخیر اندازد.
مرحله دوم :درمان دارویی
اگر تابلوی بالینی به دلیل دیسترس و اختالل
عملکرد شدید ،درمان دارویی را ایجاب کند این
درمان باید با ادامه دادن رواندرمانی شروع شود.
از آنجا که شواهد قاطعی برای درمان MDD
وجود ندارد الگوریتم دنبال کردن آلگوریتم اختالالت
ADHDهمراهی با شواهد بیشتری مانند توصیه
می کند.
توصیه های درمان دارویی برای کودکان پیش
دبستانی با MDDبر پایه ی اطالعات مربوط به
کودکان بزرگتر است چندین SSRI.از جمله
فلوکستین ،سیتالوپرام و سرترالین در مطالعات
موثر بوده اند .ولی فقط فلوکستین تاثیرخوب و
پروفایل عوارض جانبی مناسب داشته است و در
کودکان زیر 12سال در یک متا آنالیزبیشتر از دارو
نما موثر بوده است .بنابراین فلوکستین به عنوان
خط اول درمان دارویی در کودکان پیش دبستانی
با MDDتوصیه می شود .
اگر فلوکستین در درمان موفق بود آزمایش قطع
دارو بعد از 6تا 8ماه باید در نظر گرفته شود تا
وضعیت خلقی کودک و نیاز به ادامه ی درمان
ارزیابی شود.
. اگر 6تا 8هفته درمان با فلوکستین موفقیت
آمیز نبود تشخیص ،فرموالسیون و سطح
مداخالت روانشناختی باید مورد بررسی مجدد
قرار گیرد
SSRIs به علت نگرانی درباره ی خطر خودکشی
در کودکان و نوجوانانی که این داروها را دریافت
کرده اند مورد توجه زیادی قرار گرفته اند .به
همین علت این موضوع بر روی جعبه ی این
داروها اضافه شده است.
گرچه مطالعات اپیدمیولوژیک ارتباطی را بین
کاهش میزان خودکشی و افزایش مصرف این
داروها در سنین پایین را گزارش می کنند .در هر
صورت مانیتور کردن کودکان از این نظر توصیه می
شود.
استفاده از دارو های TCAدر کودکان پیش
دبستانی با MDDبه هیچ وجه توصیه نمی شود
زیرا تاثیر آنها در کودکان بزرگتر و نوجوانان نیز ثابت
نشده است .همچنین تجویز بوپروپیون در این
گروه سنی با توجه به شواهد محدود و ا حتمال
بروز تشنج در سیستم عصبی در حال تکامل این
کودکان توصیه نمی شود.
مرحله ی صفر :ارزیابی تشخیصی
بر اساس تحقیقات مانیا در این گروه سنی قابل
تشخیص است ومشخصات اصلی وخاص مانیا در
این گروه شامل سرخوشی ،بزرگ منشی و
افزایش تمایالت جنسی بوده است .توجه به
شروع زودرس این نشانه ها به علت اختالل
عملکرد جدی در این موارد توصیه می شود.
مرحله یک :درمانهای غیر دارویی
شواهد درمان غیر دارویی محدود است .یک درمان
شناخته شده و موثر
Parent and Child interaction therapy
) (PCITاست .مداخالت با تمرکز بر آموزش
روانشناختی و حمایت والدین ،مداخالت رفتاری ،
تنظیم عواطف ،مانیتور نشانه ها ،افزایش
کمپلیانس درمان دارویی و درمان سایکوپاتولوژی
والدین احتماال اجزای موثر در در مان این کودکان
هستند .بیشتر مداخالت رفتاری 8تا 12جلسه
هستند.
اگر درمان موفق نباشد تشخیص ،فرموالسیون و
مناسب بودن درمان باید چک شود.
درمان روانشناختی همراه با درمان دارویی برای
این کودکان الزم است صورت گیرد .ضمنا باید
توجه به اختالالت همراه و سایکوپاتولوژی والدین
قبل از دنبال کردن الگوریتم صورت گیرد. .
مرحله دوم :درمان دارویی:
اگر درمان روانشناختی موثر نبود درمان دارویی باید
شروع شود .در این صورت ریسپریدون با اطالعات
موجود اولین انتخاب در کودکان پیش دبستانی است
از آنجا که هدف اصلی درمان با نشاه های مانیا
اغلب رفتارهای پرخاشگرانه و تحریک پذیری است که
ریسپریدون برای آنها در کودکان با اختالالت طیف
اوتیستیک اندیکاسیون دارد .مطالعات دوز ابتدایی
0.25تا 2میلی گرم را پیشنهاد می کنندو 0.25دوبار
در روز معموال موثر است.
برخی بیماران ممکن است که بعد از آمایش 4-3
هفته ای به ریسپریدون خوب پاسخ ندهند یا آن را
خوب تحمل نکنند یا بدتر شوند .مطالعات زیادی در
مورد تثبیت کننده های خلق در این گروه سنی
وجود ندارد .اگر کودک پاسخ نسبی به
ریسپریدون بدهد وهنوز نشانه های خلقی یا
رفتاری بارزی داشته باشد برخی افزودن یک
تثبیت کننده ی خلق مثل لیتیم یا والپروات را در
نظر می گیرند
در صورت عدم پاسخ به ریسپریدون آزمایش یک
آنتی سایکوتیک آلترناتیو باید انجام شود.
کوئتیاپین امتیاز عوارض جانبی پایین اکسترا
پیرامیدال و عدم صعود پروالکتین سرم را دارد.
االنزاپین هم بر اساس اطالعات مربوط به کودکان
بزرگترمبتال به BPDممکن است مورد استفاده
قرار گیرد .گرچه مطالعات کنترل شده درباره ی
تحمل و تاثیراین عوامل در همه ی گروه های
سنی بیماران با BPDمورد نیاز است.
سیر طولی کودکان پیش دبستانی با BPDهنوز
شناخته شده نیست .بنابراین عدم استفاده از
درمان دارویی بعد از 6ماه الزم است تا ارزیابی
مجدد نشانه ها و نیاز به ادامه ی درمان بررسی
شود.
توصیه نمی شود
گرچه BPDدر کودکان بزرگتر اغلب به تنهایی با
درمان دارویی انجام می شود استفاده از درمان
دارویی بدون مداخله روانشناختی توصیه نمی
شود .چالش ها و اختالف نظر درباره ی تشخیص
،اهمیت حمایت از تکامل این کودکان در زمینه ی
تنظیم هیجانی و رفتاری و تاثیر مشخص اختالل
در این تنظیم بر خانواده ای دلیل این توصیه است
مرحله صفر :ارزیابی تشخیصی
این بخش به درمان گروهی از اختالالت اضطرابی
شامل :اختالل اضطراب جدایی )،(SAD
،GADموتیسم انتخابی )(SMو SPفوبی خاص
می پردازد.از آنجا که درمان دارویی این موارد در
کوردکان بزرگتر مشابه است.
اختالل پانیک از آنجا که شواهدی برای وجود ان
در این سن وجود ندارد آورده نشده و OCD,PTSD
جداگانه مورد بحث قرار گرفته اند.
مداخالت غیر دارویی:
اطالعات نشان می دهند که تکنیک های رفتاری
و شناختی رفتاری در کودکان پیش دبستانی با
اختالالت اضطرابی مفید هستند .حد اقل مدت
الزم برای این درمان باید 12هفته باشد بنابراین
قبل از در نظر گرفتن درمان دارویی باید حداقل
سه ماه این درمان ها ازمایش شده باشد .با
توجه به احتمال باالی وجود سابقه ی خانوادگی
اضطراب در این کودکان ارزیابی و درمان
روانپزشکی والدین نیز باید صورت گیرد.
مرحله دوم :مداخالت دارویی (فلوکستین)
در موارد نادری کودک پیش دبستانی ممکن
است علیرغم درمان روانشناختی نشانه های
غیر قابل تحملی داشته باشد .در این صورت پس
از بررسی مجدد تشخیص ،فرموالسیون و
اطمینان از کافی بودن درمان روانشناختی اگر
کودک در حد اقل یک محیط اختالل زیادی دارد
درمان دارویی باید شروع شود.
براساس پژوهش های مربوط به تاثیر و ایمنی در
کودکان فلوکستین خط اول درمان در اختالالت
اضطرابی کودکان پیش دبستانی است .مانیتور
کردن ونکات ایمنی مانند افسردگی است.به
نظرمی رسد دوز در حد 5تا 8میلی گرم در روز
برای درمان اضطراب کافی است گرچه ممکن
است الزم شود افزایش دوز صورت گیرد.
زمانی که دوز تثبیت شد نشانه ها باید حد اقل
به صورت ماهانه با ابزار معتبری ارزیابی شود.
برای آزمایش درمان دارویی 8تا 10هفته زمان
الزم است .همانند همه ی درمان های موفقیت
آمیز 9-6ماه بعد درمان باید قطع شود.
. دوره ی درمان در کودکان پیش دبستانی از زمان
توصیه شده برای کودکان بزرگتر با توجه به تکامل
سریع در این گروه سنی و این که برخی ترس ها
پس از این دوره سنی کاهش می یابند کوتاه تر
است .
. مرحله سوم-درمان دارویی با فلووکسامین
در صورتی که درمان دارویی اولیه موفق نبود باید
بررسی مجدد تشخیص ،فرموالسیون و اطمینان
از کافی بودن درمان روانشناختی صورت گیرد.
درصورتی که نشانه ها همچنان موجب اختالل و
پریشانی باشد آزمایش با داروی SSRIدوم باید
انجام شود .تغییر فلوکستین به فلووکسامین با
توجه به مطالعات بیشتر در مورد ان انتخاب
مناسبی است.
کارهایی که توصیه نمی شود:
بنزودیازپین ها برای استفاده ی مستمر در
اختالالت اضطرابی کودکان پیش دبستانی با توجه
به عدم وجود شواهد حمایت کننده و عوارض
احتمالی آنها توصیه نمی شود .این داروها می
توانند برای اقدامات طبی یا دندانپزشکی در
کودکان با واکنش های اضطرابی شدید به کار
روند.
داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای برای
اختالالت اضطرابی این کودکان توصیه نمی شوند.
مرحله ی صفر :ارزیابی تشخیصی
ارزیابی دقیق ومانیتورینگ عالئم پایه و در طی
درمان به صورت منظم الزامی است.
.
مرحله ی اول -درمان های غیر دارویی
(روانشناختی)
این اختالل از نظر وجود شواهد زیاد به نفع
مداخالت روانشناختی در میان اختالالت اضطرابی
کودکان پیش دبستانی منحصر بفرد است.
دو نمونه از بهترین درمان ها:
child-parent psychotherapy (CPP) و CBT
هستند که هر دو منجر به کاهش نشانه ها در
کودکان شده اند.
طول درمان توصیه شده برای CPPبه مدت 6ماه
و CBTحد اقل 12هفته است
اگر این دو درمان در دسترس نبودند بازی درمانی
به مدت 6ماه توصیه می شود.
در صورت عدم موفقیت آزمایش با یک درمان
روانشناختی پس از ارزیابی مجدد ،درمان دوم
روانشناختی باید انجام شود .درمان مناسب
نشانه های روانشناختی والدین نیز الزم است
صورت گیرد.
مرحله دوم :درمان دارویی
شواهد بسیار در این زمینه محدود هستند.
آلگوریتم موجود با توجه به شواهد درمان دارویی
را پیشنهاد نمی کند .درمانگران ممکن است
دنبال کردن درمان اختالالت همراه مانند ADHDرا
در نظر بگیرند.
درمان با بنزودیازپین یا داروهای TCAتوصیه نمی
شود.
مرحله ی صفر :ارزیابی تشخیصی
مرحله ی یک :درمان های غیر دارویی
آموزش روانشناختی در کاهش استیگما ،
سرزنش و گناه مرتبط با این بیماری مرتبط است
ودر نتیجه اثر نشانه ها بر کودک و خانواده را
کاهش می دهد .این موضوع بخصوص از این نظر
مهم است که پاسخ منفی به رفتارهای OCD
مانند تنبیه اثر منفی بر نشانه ها در کودکان
دارد.
CBT همراه با درگیر کردن والدین درمان انتخابی
این اختالل در کودکان پیش دبستانی است ولی
ترکیب درمان دارویی و CBTاز CBTو/یا درمان
دارویی به تنهایی موثر تر بوده است.
سایکوپاتولوژی والدین بخصوص OCDمی تواند با
نشانه های کودک تداخل داشته باشد و باید مورد
درمان مناسب قرار گیرد.
مرحله دوم :درمان دارویی
( فلوکستین ،فلووکسامین ،سرترالین )
دریک متا آنالیز (فلوکستین ،فلووکسامین ،
سرترالین و پاروکستین ) با اندازه ی مساوی بیش از
دارو نما موثر بوده اند .این دارو ها از کلومیپرامین به
دلیل عوارض کمتر بهتر هستند.
درمان دارویی فقط در صورتی که نشانه ها
اختالل عملکرد شدید ایجاد کنند باید در نظر
گرفته شوند .
درمان دارویی باید همواره با درمان
روانشناختی (مانند درمان شناختی رفتاری)
صورت گیرد.
CYBOCS (Children’s Yale-Brown
) Obsessive Compulsive Scaleکمتر از 10
احتماال شدت کافی برای درمان دارویی اختالل را
ندارد.
در میان فلوکستین ،فلووکسامین ،سرترالین
شواهد مبنی بر این که یکی موثرتر از دیگری
است وجود ندارد.
دوز شروع فلوکستین می تواند 5میلی گرم
باشد.دوز شروع سرترالین و فلووکسامین هم باید
پایین باشد.
آزمایش درمان باید حد اقل 10تا 12هفته با
بررسی تاثیر و عوارض و انجام CYBOCSبه
صورت ماهانه باشد .اگر درمان موثر باشد قطع
تدریجی بعد از 6تا 8ماه همراه با آموزش
روانشناختی والدین صورت می گیرد.
مرحله ی سوم :درمان دارویی (فلوکستین ،
فلووکسامین ،سرترالین)
در صورتی که درمان دارویی اولیه موفق نبود باید
بررسی مجدد تشخیص ،فرموالسیون و اطمینان
از کافی بودن درمان روانشناختی صورت گیرد.
سپس در صورت لزوم درمان با یک SSRIدیگر به
همان صورت اولی باید انجام شود .به علت
تغییرات EKGمشاهده شده با کلومیپرامین این
دارو فقط برای موارد شدید و مقاوم به درمان و با
ارزیابی دقیق EKGصورت گیرد.