اهداف و اصول درمان اعتیاد
Download
Report
Transcript اهداف و اصول درمان اعتیاد
اهداف و اصول درمان اعتیاد
دکتر آرش قدوسی
متخصص پزشکی قانونی و مسمومیتها
استادیار
[email protected]
اعتياد يك:
عادت پيشرونده
تاثير گذار و فراگير
با عوارض منفي
خارج از كنترل
اين عادت ميتواند:
به رفتارهاي متعارف
رفتارهاي غير متعارف
تركيبات مجاز
مواد غير مجاز
اعتياد يك:
عادت پيشرونده
تاثير گذار و فراگير
با عوارض منفي
خارج از كنترل
اعتياد يك:
عادت پيشرونده
تاثير گذار و فراگير
با عوارض منفي
خارج از كنترل
اعتياد يك:
عادت پيشرونده
تاثير گذار و فراگير
با عوارض منفي
خارج از كنترل
اعتياد يك:
عادت پيشرونده
تاثير گذار و فراگير
با عوارض منفي
خارج از كنترل
اين تركيبات:
مواد افيوني :ترياك ،شيره ،هرويين ،مورفين ،كدئين ،متادون ،كريستال
مواد محرك :كوكايين ،كراك ،امفتامين ،ايس
مواد تهم زا :ال اس دي ،اكستازي
حشيش
ارامبخش ها :ديازپام ،لورازپام ،اكسازپام،
الكل
نيكوتين
Marijuana
Health effects include:
Increased heart rate
Bloodshot eyes
Dry mouth and throat
Increased appetite
Short-term memory loss
Reduced concentration
and coordination
Paranoia
Psychosis
Cocaine
Health effects include:
Dilated pupils
Elevated blood pressure,
heart rate, respiratory rate,
and body temperature
Stuffy or runny nose
Ulcerated mucous
membranes of the nose
Cardiac arrest
Respiratory failure
Depressants
Health effects include:
Calmness and relaxed
muscles
Slurred speech
Staggering gait
Altered perception
Respiratory depression
Coma
Death
Narcotics
Health effects include:
Feeling of euphoria
Drowsiness
Nausea
Vomiting
Slow and shallow breathing
Clammy skin
Convulsions
Coma
Death
Hallucinogens
Health effects include:
Sense of distance and
estrangement
Mood disorders
Dilated pupils
Elevated body
temperature, heart rate, and
blood pressure
Loss of appetite
Sleeplessness
Tremors
Heart and lung failure
Stimulants
Health effects include:
Increased blood pressure,
heart and respiratory rates
Dilated pupils
Decreased appetite
Sweating and high fever
Tremors
Loss of coordination
Physical collapse
Stroke
Heart failure
Inhalants
Health effects include:
Short-term memory loss
Loss of smell
Nausea
Vomiting
Fatigue
Brain damage
Convulsions
Coma
Cardiac arrest
Nervous system damage
Death
مصرف اين تركيبات:
لذت بخش است.
با گذشت زمان به اثرات ان ها تحمل ايجاد مي گردد.
با قطع مصرف عالئم ناخوشايند شكل مي گيرد.
براي حفظ وضع موجود نياز به مصرف روز افزون ان وجود خواهد داشت.
شيوع اعتياد به مواد مخدر در بعضي از كشورها
Population
No of Opioid Users
Australia
19.4 Million
80,000-120,000
Austria
8.2 Million
50,000
Canada
31.6 Million
125,000
France
60 Million
150,000-200,000
Germany
83 Million
100,000-150,000
Iran
66 Million
1,500,000-2,000,000
Italy
57.7 Million
277,000-303,000
UK
59.6 Million
350,000
USA
278 Million
980,000
اعتياد به مواد مخدر در ايران:
احتماال تا 500هزار نفر فروشنده و دالل خردهپا وجود دارد.
ساالنه 1000تن مواد مخدر در ايران مصرف ميگردد.
ساالنه 200تن مواد مخدر توسط نيروي انتظامي كشف ميگردد.
توليد افغانستان ساالنه تا 4000تن (معادل 100ميليون دالر در محل )
تخمين زده ميشود.
ساالنه 4500ميليارد تومان ( 5ميليارد دالر) هزينه دارد!!
تعداد موارد جديد الودگي به ويروس ايدز در اوكراين
1993
1994
1995
1996
1997
1998
30,000
25,000
20,000
15,000
10,000
Source: National AIDS Programme, Ukraine, 1999
5,000
تعداد موارد الودگي به ويروس ايدز در روسيه
18,000
15,462
Number of HIV infections
16,000
14,000
12,000
10,000
8,000
6,000
4,399
3,947
4,000
2,000
1,546
108
158
196
93
94
95
0
96
Year of registration
Source: Russian Federal AIDS Centre, Moscow
97
98
99
درصدي از موارد الودگي به ويروس ايدز در كشورهاي مختلف كه بر اثر اعتياد تزريقي ايجاد گرديده
)1999(است
100
90
80
Percentage
70
60
50
40
30
20
10
0
Canada
China
Latvia
Malaysia
Moldova
Russian Ukraine
Federation
Source: National AIDS Programmes
Viet Nam
گسترش الودگي با ويروس ايدز در اروپاي شرقي:
كشورهايي كه در سال بيش از 5مورد جديد آلودگي به ازاي هر ميليون نفر
داشتند با قرمز مشخص شده است
1995
Source: HIV/AIDS Surveillance in Europe. End- year report 2001, No. 66
گسترش الودگي با ويروس ايدز در اروپاي شرقي:
كشورهايي كه در سال بيش از 5مورد جديد آلودگي به ازاي هر ميليون نفر
داشتند با قرمز مشخص شده است
1996
Source: HIV/AIDS Surveillance in Europe. End- year report 2001, No. 66
گسترش الودگي با ويروس ايدز در اروپاي شرقي:
كشورهايي كه در سال بيش از 5مورد جديد آلودگي به ازاي هر ميليون نفر
داشتند با قرمز مشخص شده است
1997
Source: HIV/AIDS Surveillance in Europe. End- year report 2001, No. 66
گسترش الودگي با ويروس ايدز در اروپاي شرقي:
كشورهايي كه در سال بيش از 5مورد جديد آلودگي به ازاي هر ميليون نفر
داشتند با قرمز مشخص شده است
1998
Source: HIV/AIDS Surveillance in Europe. End- year report 2001, No. 66
گسترش الودگي با ويروس ايدز در اروپاي شرقي:
كشورهايي كه در سال بيش از 5مورد جديد آلودگي به ازاي هر ميليون نفر
داشتند با قرمز مشخص شده است
1999
Source: HIV/AIDS Surveillance in Europe. End- year report 2001, No. 66
گسترش الودگي با ويروس ايدز در اروپاي شرقي:
كشورهايي كه در سال بيش از 5مورد جديد آلودگي به ازاي هر ميليون نفر
داشتند با قرمز مشخص شده است
2000
Source: HIV/AIDS Surveillance in Europe. End- year report 2001, No. 66
گسترش الودگي با ويروس ايدز در اروپاي شرقي:
كشورهايي كه در سال بيش از 5مورد جديد آلودگي به ازاي هر ميليون نفر
داشتند با قرمز مشخص شده است
2001
Source: HIV/AIDS Surveillance in Europe. End- year report 2001, No. 66
A 33-Year Follow-up of Narcotics Addicts
(Arch Gen Psychiatry. 2001;58:503-508)
The natural history of narcotic addiction among
a male sample (N = 581).
درمان های وابستگي به مواد مخدر
هدف از درمان اعتياد:
كاهش مصرف مواد مخدر
كاهش عوارض جسماني مواد مخدر
مسموميت و Overdose
بيماري هاي عفوني مانند ايدز و هپاتيت
كاهش عوارض خانوادگي اعتياد
كاهش عوارض رواني اعتياد
كاهش عوارض اجتماعي اعتياد
جرم و جنايت
بيكاري
هدف از درمان اعتياد فقط قطع يا كاهش مصرف نيست!
گاهي حتي كاهش مصرف نیز در اولويت نيست!
رويكردهاي درمان اعتياد
رويكرد پرهيز مدار Abstinence Oriented
رويكرد كاهش اسيب Harm Reduction
اهداف فرعی
درمان طبی (کمر درد)
درمان روانپزشکی
انواع درمانهای غیر دارویی
انتخاب برنامه درمان
نوع ماده
شیوه مصرف
مدت اعتیاد
شدت وابستگی فرد
اختالالت زمینه ای
حمایت های اجتماعی و خانوادگی
بیماریهای زمینهای طبی
تحصیالت
درامد
تجارب قبلی درمان
در دسترس بودن
انتخاب شیوه درمان
بر عهده بیمار و درمانگر است!
تزريق هرويين
خوردن ترياك
تدخين ترياك
كشيدن
هرويين
استفاده از روش هاي پرهيز مدار
استفاده از روش هاي كاهش اسيب
كاهش عود
قطع مصرف
Detoxification
وابستگان به
مواد مخدر
كاهش عوارض
روش هاي عمده سم زداي ي
استفاده از كلونيدين و ساير اگونيست هاي گيرنده هاي الفا 2
استفاده از اگونيست هاي مواد افيوني( متادون /بوپرنورفین)
روش سريع و فوق سريع
استفاده از انتاگونيست هاي مواد افيوني:
استفاده توام از اگونيست و انتاگونيست هاي مواد افيوني
دانستنیهای اولیه تشخیصی دراعتیاد :
اعتیاد یک اختالل واحد نیست
تقریبٲ تمامی معتادین نوعی اختالل روانپزشکی دارند
بیش از 90درصد آنها افسردگی اساسی دارند
بیشتر از 60درصد آنا ن دو اختالل همراه دارند
حدود یک پنجم معتادین اعتیاد چندگانه دارند
10 - 30درصد سابقه زندان دارند
باالترین موارد HIVمثبت معتادان اند
اصول کلی درمان اعتیاد:
درمان فردی نیست
درمانگر تنها نیست
روش درمانی واحد نیست
اختالل یک نوع نیست
درمان قاطع نیست
نتیجه یکسان نیست
اصول کلی درمان -دنباله
هدف درمان افزایش زمان دوری از مواد است
خانواده و نزدیکان معتاد بایستی در کنترل
صحیح درمان مشارکت کنند
تیم درمان شامل روانپزشک ،روانشناس ،
پزشک عمومی ،مددکار و مشاور میباشد
برنامه ریزی درمان انعطاف پذیر ولی همه
جانبه است
اصول کلی درمان -دنباله
وظایف تیم درمان:
روانپزشک :تعیین خط مشی درمان ،هدایت تیم و درمان دراز مدت
اختالالت روانپزشکی همراه
پزشک عمومی :سم زدایی ،کنترل عوارض جسمی ترک و درمان
پیگیری کوتاه مدت
روانشناس :رواندرمانی فردی ،آموزش روشهای کنترل وسوسه
مصرف ،گروه درمانی وآموزش خانواده
مددکار :پیگیری درمان در فواصل تعیین شده ،ارزیابی استرسها
وکمک به کاهش آنها
“Addiction treatment”
integrative programs:
Education
Detoxification (pharmacotherapy)
Individual psychotherapy
Family counseling
Group therapy
Therapeutic community
Psychosocial rehabilitations
Relapse prevention programs
آموزش
سم زدایي
رواندرماني فردي
مشاوره خانواده
گروه درماني
۩اجتماع درمان مدار
۩ باز تواني
پیشگیري از عود
Detoxification
methods
روشهای سم زدایی
Very slow
Slow
Rapid
بسیارکند
کند
سریع
Ultra فوق سریع
rapid
عود
درمان
اما باید بدانیم درمان با متادون
ممكن است:
باعث افسردگي و قصد خود كشي گردد.
باعث تشديد مصرف ساير مواد مخدر گردد.
باعث تشديد پرخاشگري شود.
باعث بروز عالئم جسماني با منشا روان-تني گردد.
باعث ساير رفتارهاي اعتيادي شود.
اما در درمان با متادون در صورت اجراي مناسب:
باعث افسردگي و قصد خود كشي گردد.
باعث تشديد مصرف ساير مواد مخدر گردد.
باعث تشديد پرخاشگري شود.
باعث بروز عالئم جسماني با منشا روان-تني گردد.
باعث ساير رفتارهاي اعتيادي شود.
درصد بيماراني كه
ترك كرده اند
؟
درمان دراز مدت با متادون
نالتركسون +مداخالت روانشناختي
استفاده از نالتركسون
بدون مداخله
زمان به ماه
1
10
8 9
7
6
5
4
3
2
پس از سم زدایی
در صورت عدم درمان نگهدارنده میزان عود باالست
راههاي عام كاهش عود در معتادان
حتي االمكان از انگ و استیگما اعتياد بپرهيزيد
رابطه درماني therapeutic allianceرا تقويت كنيد
درمان را قانونمند و ساختار يافته كنيد
مشاوره فراهم سازيد!
بر عدم مصرف از طريق كنترل ادرار يا روشهاي ديگر نظارت كنيد
خانواده را درگير درمان سازيد
براي پرهيز پاداش قائل شويد
راههاي اختصاصي كاهش عود در معتادان
رواندرماني و مشاوره تخصصي
رواندرماني شناختي
رفتار درماني( حساسيت زداي ي) Contingency management ،
گروههاي NA
خانواده درماني
اجتماع درمان مدار Therapeutic community
Community Reinforcement Approach
درمان منسجم با نالتركسون
درمان نگهدارنده با متادون
راهكارهاي عمده در كاهش اسيب:
زدودن بار اخالقي و قانوني از مسئله مصرف مواد مخدر!
فراهم سازي درمان نگهدارنده يا جايگزين (متادون و بوپرنورفين)
اموزش راههاي مصرف صحيح مواد مخدر
فراهم سازي راههاي صحيح مصرف مواد مخدر! (توزيع سرنگ ،ايجاد اماكن مصرف)
فراهم سازي بهداشتي مواد مخدر
درمانهای نگهدارنده
متادون
بوپره نورفین
نالترکسون
LAAM
شربت تریاک
درمان نگهدارنده موثر است زيرا:
ماده جايگزين سالم تر است
جذب ساده و معين دارد
نيمه عمر طوالني دارد
خوراكي است
خالص است
ارزان است
توسط افراد سالم عرضه مي گردد
در محيط سالم عرضه مي شود
درمان نگهدارنده موثر است زيرا (:)2
رفع انگ و stigmaمعتاد مي كند
تنش اجتماعي را تقليل مي دهد
همكاري خانواده را دامن مي زند!
اعتماد بنفس و schemaفردي معتادان را بهبود مي بخشد!
درمان نگهدارنده موثر است زيرا (:)3
نظام قاچاق را مضمحل مي سازد
از سود دالالن ميكاهد
از تعداد دالالن مي كاهد
از فساد اجتماعي اعتياد مي كاهد!
درمان نگهدارنده موثر است زيرا (:)4
بخاطر ماهيت متادون و بوپرنورفين از رفتارهاي تكانه اي كاسته مي شود
پرخاشگري و جرم و جنايت كم مي شود
رفتارهاي بي مباالت جنسي تقليل مي يابد
رفتارهاي خطر ساز مصرف كم مي شوند!
[email protected]
با تشکر