Transcript ไฟป่าและหมอกควัน - สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงใหม่

มลพิษหมอกควันจังหวัด
เชียงใหม่
นายประหยัด
อนันตประดิ
ษฐ ์
์
สานักงานทรัพยากรธรรมชาติและ
ตัวชีว้ ด
ั ของคนเชียงใหม่
ภูเขาสวย
ภูเขา
หายไป
สาเหตุสาคัญของการเพิม
่ ขึน
้ ของปริมาณฝุ่นละออง
ขนาดเล็กกวา่ 10 ไมครอน (PM 10) ในพืน
้ ทีจ
่ งั หวัด
เชียงใหม่
การกระทาของมนุ ษย ์
เผา
กิง่ ไม้
ใบไม้
เผาขยะ
ไฟป่า
เผาที่
กาจัด
วัชพืช
การ
จราจร
มลภาวะ
ทางอากาศ
ร้าน ปิ้ ง
ยางอาหาร
่
ความกด
อากาศสูง
ภูมป
ิ ระเทศ
แองกะทะ
่
ความเป็ นเมือง
ทิศทางลม
อาคารสูง
หมอกควันข้ามแดน
สภาพธรรมชาต
ลักษณะภูมป
ิ ระเทศเป็ นแอง่
แองกระทะ
่
เชียงใหม-่
ลาพูน
หมอกควันตามแอง่ จะสลายไปไดต
ยฝน
้ องอาศั
้
ในการสลาย
สาเหตุของปัญหาไฟป่าและหมอกควัน
๑. การหาของป่า ลาสั
่ ตว ์
๒. การขยายพืน
้ ทีป
่ ลูกพืชไร่ หรือพืชเมืองหนาวในเขตป่า
ไม้
๓. การทาไรหมุ
่ นเวียน
๔. การกาจัดเศษพืชกอนท
าการเพาะปลูก
่
๕. การชิงเผา
๖. การกาจัดหญา้ "เศษวัชพืช การเผาขยะ"ขางถนนหรื
อ
้
ในเขตสวนป่า
๗. ความเห็ นแตกตางในการการแก
ไขปั
ญหา การกระจาย
่
้
อานาจ/งบฯ
๘. นโยบายรัฐ (มติครม. ระเบียบราชการ) การไมบั
่ งคับใช้
กฎหมาย
๙. มายาคติ
การขาดองคความรู
จจริงของ
้ ขอเท็
้
์
ซัง
การเผาตอซังฟางขาว
้
ขาวโพด
้
หมอกควันขามแดน
้
ปัญหาหมอกควันบางสาเหตุเป็ นสิ่ งทีส
่ ุดวิสัยทีจ
่ ะป้องกัน
ได้ โดยเป็ นปัจจัยภายนอกและเป็ นปรากฏการณธรรมชาติ
์
เช่น หมอกควันอันเกิดจากความกดอากาศสูงจากประเทศจีน
ทีป
่ กคลุมพืน
้ ทีภ
่ าคเหนือของประเทศไทย และหมอกควันจาก
พืน
้ ทีจ
่ งั หวัดใกลเคี
้ ยงและหมอกควันขามแดนจากประเทศ
้
เพือ
่ นบาน
้
รูปแสดงตาแหน่งและจานวน hotspot ทิศทางลม และการปก
คลุมของหมอกควัน
ซึ่งแปลผลจากภาพถายดาวเที
ยม NOAA-18
่
ในวันทีม
่ ค
ี า่ PM10 สูงทีส
่ ุดของจังหวัดเชียงใหม่
วันที่ ๒๑ มีนาคม
๒๕๕๖
วันที่ ๒๒ มีนาคม
๒๕๕๖
สรุปสถานการณมลพิ
ษหมอก
์
ควัน
จังหวัดเชียงใหม่ ปี ๒๕๕๖
เปรียบเทียบสถานการณและการแก
ไขปั
ญหาหมอกควันและไฟป่า
์
้
จังหวัดเชียงใหม่
ในระหวาง
พ.ศ. 2550 – 2556
่สถานีวปีดั อากาศในพื
น
้ ทีจ
่ งั หวัดเชียงใหม
่
ปี พ.ศ.
2550
2551
2552
2553
2554
2555
2556
จานวนวัน
ปริมาณสูงสุด
จานวนวัน
ปริมาณสูงสุด
จานวนวัน
ปริมาณสูงสุด
จานวนวัน
ปริมาณสูงสุด
จานวนวัน
ปริมาณสูงสุด
จานวนวัน
ปริมาณสูงสุด
จานวนวัน
ศาลากลางจังหวัด
รร.ยุพราชวิทยาลัย
เชียงใหม่
31 วัน
30 วัน
382.7 (14 มี.ค. 50)
303.9 (14 มี.ค. 50)
1 วัน
6 วัน
171.3 ( 24 มี.ค. 51)
206.2 (24 มี.ค. 51)
16 วัน
20 วัน
215 (14 มี.ค. 52)
238.3 (14 มี.ค. 52)
9 วัน
11 วัน
268.40 (17 มี.ค. 53)
279.90 (17 มี.ค. 53)
ไมมี
่ จานวนวันทีเ่ กินมาตรฐาน
92.00 (8 มี.ค. 54)
109.90 (8 มี.ค. 54)
16 วัน
14 วัน
207.25 (19 มี.ค. 55)
215.87 (19 มี.ค. 55)
10 วัน
25 วัน
จุด hotspot สะสมจานวน
2,153 จุด
จานวนจุด hotspot สูงทีส
่ ด
ุ ที่ อาเภอแมแจ
่ ม
่ รองลงมาคือ อาเภอ
อมกอย
๋
จานวนจุด hotspot น้อยทีส
่ ด
ุ ที่ อาเภอเมือง และอาเภอสารภี
จานวน 1,172 ครัง้
พืน
้ ทีป
่ ่ าเสี ยหาย
12,758.85 ไร่
ในพืน
้ ทีจ
่ งั หวัดเชียงใหมมี
่ สถานีควบคุมไฟป่า
จานวน ๑๒ สถานี
จานวนผูป
้ ่ วยทีไ่ ดรั
้ บผลกระทบจากภาวะมลพิษ
หมอกควัน
ระหวางวั
่ นที่ 1 ก.พ. – 30 เม.ย. 2556
จานวนผูป
นหายใจ/
้ ่ วยดวยโรคระบบทางเดิ
้
โรคหัวใจหลอดเลือด/โรคตา/โรคผิวหนัง
สะสมจานวน 69,830 ราย
**หมายเหตุ: ขอมู
่ ารับบริการ
้ ลผูป
้ ่ วยนอกทีม
รายวัน ณ โรงพยาบาลสั งกัดกระทรวง
สาธารณสุข ใน 4 กลุมโรค
คือ 1.โรค
่
ระบบทางเดินหายใจ 2.โรคหัวใจหลอดเลือด
3.โรคตา 4.โรคผิวหนัง
(ทีม
่ า: สานักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงใหม)่
สานักงาน
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่ งแวดลอมจั
งหวัด
้
เชียงใหม่
จังหวัดเชียงใหมแบ
้ ทีบ
่ ริหารจัดการไฟป่าและหมอก
่ งพื
่ น
ควัน ออกเป็ น ๓ โซน ดังนี้
โซนเหนือ
ประกอบดวย
๗
้
อาเภอ
โซนกลาง
ประกอบดวย
๑๒
้
อาเภอ
โซนใต้
ประกอบดวย
๖
้
อาเภอ
โดยมีรองผู้วาราชการ
่
จังหวัดเชียงใหม่ เป็ น
ประธานคณะทางานฯ
การดาเนินงานแกไขปั
ญหามลพิษหมอกควัน
้
จังหวัดเชียงใหม่
ยุทธศาสตรที
์ ่ 2
ยุทธศาสตรที
์ ่ 1
ควบคุ ม การเผา ปี พ.ศ. 2557 การควบคุมการ
เผาในพืน
้ ที่
ใ น พื้ น ที่ ชุ ม ช น
เกษตรกรรม โดย
โดย อปท.
ยุทธศาสตรที
์ ่ 4
กษ.
เป็
น
เ ป็ น ห ์น
ยุ ท ธศาสตร
ที่ ว ย3ง า น
ประชาสั มก
พันธ ์
หน
วยงานหลั
่
หลักม ไฟป า
การควบคุ
่
และสรางการมี
ส่วน
้
ยุ
ท
ธศาสตร
์ รวมของทุกภาค
ในพืน
้ ทีป
่ ่ าไม้และ
่
พื้ น ที่ ท า กิ น ต า ม
ส่วน โดย
มติ ครม. โดย ยุ ท ธ ศ า ส ต ร ์ ที่ 5 ประชาสั มพันธ
์
ท ส .
เ ป็ น ส่ งเสริม การวิจ ัย และ
จังหวัดเป็ น
ขยายผลองค ์ความรู้
หน่วยงานหลัก
หน่วยงานหลัก
โดยสถาบันการศึ กษา
เป็ นหนวยงานหลัก
สรุปการแกไขปั
ญหามลพิษหมอกควันจังหวัดเชียงใหม่
้
ปี พ.ศ. 2557
• กอนเกิ
ด (ต.ค.่
ธ.ค.56)
- ท า แ น ว กั น ไ ฟ
( อ า ห า ร , เ ค รื่ อ ง ดื่ ม ,
คาตอบแทน)
่
ชิง เผาตามหลัก
วิชาการ
ส่ งเสริม เกษตร
อิน ทรีย ปลอดการเผา
์
โดยการทาปุ๋ยอินทรีย ์
- ป ร ะ ช า สั ม พั น ธ ์
(เสี ยงตามสาย, ป้ าย
ประกาศ)
- ป ร ะ ก ว ด ชิ ง ร า ง วั ล
หมูบ
่ านปลอดการเผา
้
- แจ้งเตือนตาบลทีม
่ ี
hotspot อ ยู่ ใ น
ระดับ สู ง (ระดับ 3-
•
ระหวางเกิ
ด (ม.ค.่
เม.ย.57)
•จั ด ตั้ ง ศู น ย ์ เ ฉ พ า ะ กิ จ ใ น ร ะ ดั บ
จังหวัดและระดับอาเภอ
•จัดชุดปฏิบต
ั ก
ิ าร โดยบูรณาการ
หน่ วยงานทุ ก ภาคส่ วน (อปพร.,
เทศบาล, อบต.,
ผู้ น าชุ ม ชน,
กานัน ผู้ใหญบ
่ ้าน) และใช้สื่ อทุก
รูปแบบ
•ร า ย ง า น ส ถ า น ก า ร ณ ์ ( ไ ล น์ ,
โทรศัพท)์ ในการแจ้งเหตุ
•ประชุ ม วีด โิ อคอนเฟอร เร
์ ้ นท และ
์
ส่ งข้ อ มู ล ไปยั ง อ าเภอ เพื่ อ ใ ห้
ข้อมูลและแจ้งเตือนสถานการณใน
์
พื้ น ที่ เ ช่ น hotspot ค่ า
คุณภาพอากาศ
•ป ร ะ ช า สั ม พั น ธ ์ ใ น เ ชิ ง รุ ก ทุ ก
รูปแบบ โดยเฉพาะการออกเสี ยง
• หลังเกิด (พ.ค.ก.ย.57)
- ฟื้ น ฟู พื้ น ที่
( ป ลู ก ต้ น ไ ม้ , ท า
แ น ว กั น ไ ฟ ป่ า
เปี ยก)
- ข ย า ย ผ ล อ ง ค์
ความรู้ และเพิ่ม
มูลคาเชื
้ เพลิง
่ อ
- ส รุ ป ผ ล ก า ร
ปฏิบต
ั งิ าน
- ถอดบทเรียน
- มอบรางวัล
จัดกิจกรรมรณรงคป
ญหามลพิษ
้
์ ้ องกันและแกไขปั
หมอกควันจังหวัดเชียงใหม่ (Kick Off) ประจาปี
งบประมาณ พ.ศ. 2557
ในวันที่ 1 พฤศจิกายน พ.ศ.2556
1. ก า ห น ด เ ข ต
ควบคุม
ไฟ
ป่ าในท้ องที่ จ ั ง หวั ด
เชียงใหม่
2. มาตรการป้ องกัน
การจุ ด ไฟเผาป่ าใน
พื้ น ที่ จั ง ห วั ด
เชียงใหม่
3. มาตรการป้ องกัน
ก า ร จุ ด ไ ฟ เ ผ า ใ น ที่
โลงและพื
น
้ ทีเ่ กษตร
่
4. ขอความรวมมื
อใน
่
ก า ร ป้ อ ง กั น แ ล ะ
ค ว บ คุ ม ก า ร เ ผ า ป่ า
และการเผาในทีโ่ ลง่
การประชุ ม มอบนโยบายการป้ องกัน และ
แก้ ไขปั ญ หามลพิษ หมอกควัน ภาคเหนื อ 9
จัง หวัด พิธ ีล งนามบัน ทึก ความตกลงว่าด้วย
ความรวมมื
อ “รวมพลัง 9 จังหวัด ลดไฟป่า
่
ล ด ห ม อ ก ค วั น ” โ ด ย มี ป ลั ด ก ร ะ ท ร ว ง
ทรัพ ยากรธรรมชาติแ ละสิ่ งแวดล้ อมและผู้ ว่า
ราชการจังหวัดภาคเหนือ 9 จังหวัด ลงนาม
แ ล ะ รั ฐ ม น ต รี ว่ า ก า ร ก ร ะ ท ร ว ง
ทรัพ ยากรธรรมชาติแ ละสิ่ งแวดล้อมเป็ นสั ก ขี
นโยบาย... “หมอกควันเป็ นศูนย ์
ในช่วงวิกฤต”
ให้จังหวัดบริหารจัดการ
แบบเบ็ดเสร็จ
 ป้องกัน เชิงรุก
 จัดการพืน
้ ทีเ่ สี่ ยงอยาง
่
เขมข
้ น
้
 มุงเป
่ ้ าสู่ความสาเร็จ

้
้
้
และแก้ ไขปั ญ หาไฟป่ าและหมอกควัน ปี 2557 เมื่ อ วัน
พฤหัสบดีท ี่ 12 ธันวาคม 2556 ณ ศูนยประชุ
มและแสดง
์
สิ น ค้ านานาชาติเ ฉลิม พระเกีย รติ 7 รอบ พระชนมพรรษา
จัง หวัด เชี ย งใหม่ โดยนายกรัฐ มนตรี และรัฐ มนตรีว่ าการ
กระทรวงกลาโหม (นางสาวยิ่ ง ลัก ษณ ์
ชิ น วัต ร) เป็ น
ประธาน
ขอสั
้ ่ งการโดย
ฯพณฯ นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีวาการ
่
กระทรวงกลาโหม
(น.ส. ยิง่ ลักษณ์
ชินวัตร)
1. ให้ กรมป้ องกัน และบรรเทาสาธารณภัย ตรวจสอบ
ข้ อมูล สถิต ว
ิ งรอบการเกิด สาธารณภัย
ในฤดูก าลนี้
ร ว ม ถึ ง ฤ ดู ก า ล ถั ด ไ ป โ ด ย เ ฉ พ า ะ ส า ธ า ร ณ ภั ย 5
ประเภท ไดแก
้ ่
อุทกภัย
ภัยจาก
อากาศ
หนาว
ภัยแลง้
ไฟป่าและ
หมอกควัน
ภัยจากการ
คมนาคม
ขนส่ง
เพื่อ จะได้ เตรีย มความพร้ อมในการให้ ความช่ วยเหลือ
ประชาชนไดอย
นทวงที
้ างทั
่
่
2. การดาเนินการป้องกันและแก้ไขปัญหาไฟป่าและหมอก
ควัน
2.1 ให้น าแนวคิดของกระทรวงเกษตรและสหกรณ ์
ในเรือ
่ งเกษตรอิน ทรีย สู
ั แ
ิ ทนแนวคิดเรือ
่ งการ
์ ่ การปฏิบ ต
เผา
2.2 ให้ใช้ Area Base ผสมผสานกับ Single
Command โดยมีผู้วาราชการจั
งหวัดเป็ นศูนยกลางการ
่
์
ทางานรวมกั
นระหวางหน
และในแตละพื
น
้ ที่
่
่
่ วยงานตางๆ
่
่
มีการแบงพื
้ ทีย
่ อย
และภารกิจทีร่ บ
ั ผิดชอบอยางชั
ดเจน
่ น
่
่
2.3 มีการบูรณาการของหน่วยงานทีช
่ ด
ั เจน โดยนา
จุดแข็งมาผสมผสานการทางานรวมกั
น
่
หลักการ 2P 2R
Prevention
Preparation
(การป้ องกัน)
(การเตรี ยมการ)
Response
Recovery
(การรับมือ)
(การฟื้ นฟู)
1) เน้นการป้องกัน
2) สร้างความเขาใจให
้
้ประชาชนถึงระดับ
ชุมชน
3) สร้างแรงจูงใจให้กับประชาชนในการ
ปฏิบต
ั ต
ิ ามแนวทางของภาครัฐ
ข้อสั่ งการโดย
รอง
4) ผู้วาราชการจั
งหวัด คือ ผู้สั่ งการ
่
นายกรัฐมนตรี สูงสุดในระดับจังหวัด ตามแนวทาง
(นายปลอดประสพ
สุรส
ั วดี)
Area Approach และ Regional Single
Command
5) ให้ความสาคัญกับการจัดการในพืน
้ ที่
สูง
6) จัดตัง้ หน่วยปฏิบต
ั ก
ิ ารในระดับพืน
้ ที่
ข้อสั่ งการโดย
รอง
นายกรัฐมนตรี
(นายปลอดประสพ
สุรส
ั วดี)
7) ประชาสั มพันธให
์ ้ทัว่ ถึงในทุก
ระดับ
8) ดาเนินการควบคุมการเผาในช่วง
100 วันอันตราย
9) จัดชุดลาดตระเวนรวมระหว
าง
่
่
หน่วยงานตางๆ
่ าคัญกับอาสาสมัคร
10) ให้ความส
ป้องกันไฟป่า
11) พิจารณาป้องกันการเผาตอซัง
ข้าวโพดในทีส
่ งู เป็ นพิเศษ
12) สั่ งใช้รถดับเพลิงเขาร
้ วม
่
ปฏิบต
ั ก
ิ ารดับไฟป่าในพืน
้ ทีท
่ ี่
เส้นทางคมนาคมอานวย
13) ให้หน่วยงานกระทรวงคมนาคม
ดูแลพืน
้ ทีส
่ องขางถนนอย
างใกล
ชิ
้
่
้ ด
และให้ตารวจทางหลวงรวมตรวจ
่
ตราเฝ้าระวัง
การประชุมคณะกรรมการแก้ไขปัญหามลพิษหมอก
ควันจังหวัดเชียงใหม่ ประจาปี งบประมาณ พ.ศ. 2557
ครั้ง ที่ 2 ในที่ป ระชุ ม ได้ มี ก ารก าหนดให้ จัด ตั้ง ศู น ย ์
เฉพาะกิจป้องกันแก้ไขปัญหามลพิษหมอกควันและไฟป่า
จังหวัดเชียงใหม่ ประจาปี งบประมาณ พ.ศ. 2557 ณ
ห้องประชุมสานักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่ งแวดลอม
้
จังหวัดเชียงใหม่ และไดก
จฯ
้ าหนดวันเปิ ดศูนยเฉพาะกิ
์
“๘๐ วันแหงการเฝ
าระวังและควบคุมหมอก
่
้
ในวันศุกรที
์ ่ ๑๗ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๗
ควันไฟป่า”
(ห้วงระหวางวั
่ นที่ 1 กุมภาพันธ ์ – 21 เมษายน
2557)
หมายเหตุ : เนื่องจากสภาพพืน
้ ทีท
่ แ
ี่ ตกตางกั
น กรณีทม
ี่ ี
่
ความจาเป็ นตองชิ
งเผาหรือ
้
กิจกรรมธนาคารใบไม้ในพืน
้ ทีจ
่ งั หวัดเชียงใหม่ และ
การเพิม
่ มูลคาจากเศษกิ
ง่ ไม้ใบไม้ เศษวัสดุเหลือใช้
่
และขยะในการทาปุ๋ยอินทรีย ์
ขณะนี้มก
ี ารขยายผลการทากิจกรรมธนาคาร
ใบไมในพื
น
้ ทีจ
่ งั หวัดเชียงใหม่ และการเพิม
่ มูลคาจาก
้
่
เศษกิง่ ไมใบไม
้
้ เศษวัสดุเหลือใช้ และขยะในการทา
ปุ๋ยอินทรียไปยั
งหลายพืน
้ ทีแ
่ ลว
งตอไปนี
้
้ ดั
่้
์
โครงการธนาคารกิ
ง่ ไม
ใบไม
้
เทศบาลเมืองแมเหี
่ ยะ อาเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่
“โครงการธนาคารกิง่ ไม้ใบไม้” จัดตัง้ ขึน
้ เพือ
่ ให้ชาวบ้าน
หยุดเผา และนากิง่ ไม้ใบไม้ทีต
่ ด
ั แล้วมาฝากธนาคารเพือ
่
รับปันผลเป็ นปุ๋ยและน้ายาอีเอ็ม
-
ตาบลน้าบอหลวง
อาเภอสั นป่าตอง จังหวัด
่
เชียงใหม่
-
-
อาเภอสั นกาแพง จังหวัดเชียงใหม่
อาเภอไชยปราการ จังหวัดเชียงใหม่
อาเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่
วัดพระธาตุดอยผาส้ม อาเภอสะเมิง
จังหวัดเชียงใหม่
มหาวิทยาลัยนอรทเชี
ยงใหม่ ไดขยายผลไป
้
์
ยัง
อาเภอหางดง
อาเภอสั นป่าตอง
โครงการ การผลิตปุ๋ยอินทรียแบบไม
่
์
พลิกกลับกองเพือ
่ ลดปัญหาหมอก
ควันพิษ
ผู้ ช่ ว ย ศ า ส ต ร า จ า ร ย ์ ธี ร ะ พ ง ษ์ ส ว่ า ง ปั ญ ญ า ง กู ร
ผู้ อ า นว ยก า รส ถ า นบ ริ ก า รวิ ช า ก า ร ค ณ ะ วิ ศ วก ร รม แล ะ
อุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้ มีองคความรู
้ใหม่
์
ในการผลิต ปุ๋ ยอิน ทรี ย ์แบบกองแถวยาวไม่ พลิก กลับ กอง
สามารถนาไปผลิตปุ๋ยอินทรียคุ
์ ณภาพดีได้ครัง้ ละปริมาณมาก
เป็ นการใช้ประโยชนของเศษพื
ชเหลือทิง้ ทางการเกษตรนามา
์
ผลิตเป็ นปุ๋ยอินทรียคุ
์ ณภาพดี
ปั จ จุ บ ั น ค่ าคุ ณ ภาพอากาศโดยรวม
(PM10) ของจังหวัดเชียงใหมอยู
บ
่ ในระดั
่
ปานกลางค่ อนข้ างดี ไม่มีร ายงานการ
เกิดไฟป่า และไมพบจุ
้
ด hotspot เกิดขึน
่
ในพืน
้ ทีแ
่ ตอย
่ างใด
่
O3
N
O2
CO
S
O2
P
M1
0
AQI
จบการนาเสนอ

สานักงานทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่ งแวดลอมจั
งหวัดเชียงใหม่
้