Transcript malign epitelyal tümörler

EPİTELYAL
TÜMÖRLER
EPİTEL TÜRLERİ
• Yassı Epitel
- Keratinize
- Keratinize olmayan
• Prizmatik (Kolumnar, Silindirik) Epitel
• Kübik Epitel
• Değişici (Ürotelyal,Transizyonel) Epitel
GENEL ÖZELLİKLER
• Epitel hücreleri birbirine çok benzeyen
hücrelerden oluşur
• Aralarında herhangi bir bağ olmaksızın bir
araya gelerek kümeler, kordonlar ve adenoid
(glandüler) yapılar oluştururlar
• Gelişimleri için mutlaka bir bağ dokusuna
gereksinim duyarlar
EPİTELYAL TÜMÖRLER
• Benign epitelyal tümörler
• Malign epitelyal tümörler
BENİGN EPİTELYAL
TÜMÖRLER
Benign Epitelyal Tümörler
• Papillom
• Polip
• Adenom
PAPİLLOM
• Epitel ya da mukoza
yüzeylerinde
• Benign tümöral
gelişim
Benign epitelyal
tümör
PAPİLLOM
• Makroskopik ve mikroskopik olarak;
- Mukoza yüzeyinden dışarı doğru
- Saplı ya da sapsız
- Belirgin parmaksı ya da siğilimsi
çıkıntılar
PAPİLLOM
• Yüzeyde tümörün köken aldığı epitelin
proliferasyonu
• Epitel altında;
- Fibröz bağ dokusu stroma
- Kan damarları
- İnfekte ise iltihabi hücreler
PAPİLLOM
• Papillomlar yüzeydeki epitelin tipine
göre farklılıklar gösterir:
• Yassı epitel papillomu
• Değişici epitel papillomu
Yassı epitel papillomu
• Başta deri olmak üzere yassı epitel ile
döşeli dokularda
• Gerçek ya da infeksiyona sekonder
(örn. HPV)
• Yüzey epiteli kalınlaşmış ve keratinize
• Aşırı keratinize ise “deri boynuzları” o.b.
• Pigmente o.b.
Değişici epitel papillomu
• Üriner sistemde ve özellikle mesanede
• Papillomlar daha uzun ve çevre epitele
göre daha yüksek
• Normal değişici epitel ile döşeli, çok
sayıda dallanmalar yapan dar stromalı
parmaksı tümöral oluşumlar
Papillomlar ve Malignite
• Papillomlar düşük de olsa
malignleşme eğilimi gösterebilirler
• Bu dönüşümün göstergesi
papillomların sap kısmında malign
epitel hücrelerinin görülmesidir
Polip
• Terminoloji olarak çok oturmuş bir
kavram değil
• Polip yüzey epiteli üzerinde çıkıntı ve
kabarıklık yapan tüm nodül ya da kitle
lezyonlarına verilen genel addır
Polip
• Yüzey epitelinden dışarı doğru büyüyen
her tümöral, iltihabi, ve hiperplastik
gelişme için kullanılan bir terimdir.
• Bu nedenle polipler
- Hamartomatöz ve benign
(GİS deki hiperplastik polipler, nazal polip, derinin fibroepitelyal
polipi gibi)
- Displastik ve premalign olabilir
(Kolonun adenomatöz polipleri gibi)
Polip
• Saplı ya da sapsız olabilir
–Saplı ise PEDİNKÜLLÜ
–Sapsız ise SESİL
Adenom
• Salgı yapan glandüler epitelden, ekzokrin
ya da endokrin organların asini ya da
duktus hücrelerinden köken alan benign
epitelyal tümör
• Histolojik görünüm ve salgı fonksiyonları
bakımından istisnalar olsa da köken
aldıkları dokuya büyük benzerlik
gösterirler
Adenom
• Solid organlarda ve bez dokusu içinde
oluşan adenomlar genellikle kapsüllü
(örn. tiroid adenomu)
• Barsak epiteli gibi glandüler
yüzeylerden köken alanlar ise lümene
doğru polipoid ya da saplı yapıdadır
(tübüler adenom, villöz adenom)
Adenom
• Bez epitel hücrelerinin proliferasyonları,
kümeler oluşturmaları ve bu kümelerin
ortasında lümen varlığı ile karakterli
• Lümende salgı birikimi olabilir
• Adenomlar normal bezde bulunan
boşaltıcı duktus sistemine sahip değildir.
Adenom
• Bazı adenomlar ise köken aldıkları dokuya
benzemeyebilir (örn. overin müsinöz adenomu)
• Eğer adenom içindeki salgı fazla olursa,
bez epitelini basınç atrofisi ile yassılaştırır.
Lümen çok genişler ve kistik bir hal alır.
Bu adenomlara kist adenom denir.
• Kist içindeki epitelde papiller yapılar varsa
papiller kist adenom denir
MALİGN EPİTELYAL
TÜMÖRLER
MALİGN EPİTELYAL TÜMÖRLER
• KARSİNOM terimi bu tümörlere özgüdür.
• Oldukça sık görülen ve tehlikeli
tümörlerdir.
• Normal dokuyu işgal ederek hasar
oluşturmaları ve metastaz yapmaları
nedeniyle benign epitelyal tümörlerden
ayrılırlar
MALİGN EPİTELYAL TÜMÖRLER
• Makroskopik ve mikroskopik
görünümleri benign tümörlerden farklı
• Kesit yüzeyleri hücresel elemanlardan
zengin oldukları için gri-beyaz renkli,
düzensiz sınırlıdır
MALİGN EPİTELYAL TÜMÖRLER
• Normal dokuda hasar
• Pleomorfizm ve Anaplazi
• Yüksek gelişme hızı (
atipik mitoz varlığı)
Mitotik hız ve
• Metastaz (genellikle lenfatik yolla)
MALİGN EPİTELYAL TÜMÖRLER
• Stroma özellikleri:
- Nekroz ve kanama alanları
- Desmoplazi
MALİGN EPİTELYAL TÜMÖRLER
• Tümörde stroma az, hücre çok ise tümöral alan
yumuşak ve beyin dokusu kıvamında
Medüller karsinom
• Tümörde fibröz stroma fazla hücre sayısı az ise
tümöral alan sert ve beyaz renkli
Skirröz karsinom
MALİGN EPİTELYAL TÜMÖRLER
• Yassı hücreli karsinom
• Bazal hücreli karsinom
• Adenokarsinom
• Değişici epitel hücreli karsinom
(Ürotelyal karsinom
Yassı Hücreli Karsinom
• Yassı epitel ile döşeli dokularda (deri, dudak
özefagus, anüs, oral kavite, larinks gibi)
• Skuamöz metaplazi zemininde (bronş gibi)
• Silindirik epitel- yassı epitel
bileşkesinde (transizyonal zonda)
(serviks gibi)
Yassı Hücreli Karsinom
• Yassı epitelin spinal tabaka hücrelerinin
ve keratinin varlığı ile karakterli
• Tümöral hücreler bazal membranı aşmış
bağ dokusu stroma içinde derinde
adacıklar, kordonlar oluşturmuş
• Hücreler arasında desmozomların
bulunması önemli
Yassı Hücreli Karsinom
• Tümör hücrelerinde nükleus;
- İri veziküle yapıda ve belirgin nükleollü
ya da
- Hiperkromatik
- Mitoz fazla
• Sitoplazma;
- Geniş ve parlak eozinofilik (Keratin varlığı)
Yassı Hücreli Karsinom
• İyi diferansiye tiplerinde;
- Sitoplazmik keratohyalin dejenerasyonu
sonucu tipik “Glob korne” yapıları
(keratin incileri)
- Hücreler arasında Desmozomlar
Bazal Hücreli Karsinom
• Epidermis ya da deri eklerinin bazal tabaka
hücrelerinden köken alır
• “Rodent Ülser” de denir
• Yavaş gelişen invaziv bir tümördür
Bazal Hücreli Karsinom
• Nükleus;
- Kaba kromatinli, mitotik, oval ya da
yuvarlak
• Sitoplazma;
- Dar ve küçük
• Hücreler arasında desmozom yok
Bazal Hücreli Karsinom
• Adacıklar ya da kordonlar şeklinde
• Kenarlarında bahçe çiti görünümü
(palizatlaşma)
• Bağ dokusu stromadan ayrılmalar
(retraksiyon artefaktı)
Adenokarsinom
• Adenomlardan, duktus ve bez
yapılarından ya da salgı yapan epitelden
köken alır
• Adenomlardan farklı olarak iyi sınırlı
olmayıp çevre dokulara yayılım gösterir.
• Tümöral hücreler genellikle tam ya da
yarım glandüler yapılar oluşturur
Adenokarsinom
• Bazı tümörlerde salgı yapımı da görülür
• En sık görüldükleri organlar GİS deki
organlar, tiroid, meme, tükrük bezi, uterus,
akciğer, pankreas gibi bez yapılarına ve
salgı epiteline sahip organlardır
Adenokarsinom
• Makroskopik olarak tümör kitlesi;
- Stroma az hücresellik çok ise
yumuşak
- Fibröz bağ dokusu stroma fazla ise
sert
- Müsinöz salgı fonksiyonları fazla ise
yumuşak, parlak ve jöle kıvamında
- Nekroz yoğun ise
kırılgan, kanamalı,
yüzeyi ülsere ve çökük
- Karnabahar gibi yüzeyden kabarık (vejetan)
Adenokarsinom
• Mikroskopik olarak tümöral hücreler;
- Genel olarak iri veziküle nükleuslu,
belirgin eozinofilik nükleollü
- Geniş eozinofilik sitoplazmalı
- Sitoplazmada musinöz salgı bulunabilir,
bu durumda sitoplazma vakuollüdür
Adenokarsinom
• Taşlı yüzük görünümünde olabilir, bu
durumda tümör geniş müsin gölcükleri
içinde tek tek yüzen hiperkromatik
periferik nükleuslu, iri berrak vakuolize
sitoplazmalı hücrelerden oluşur
• Glandüler yapılar, papiller yapılar, kistik
yapılar ve solid adacıklar oluşturabilirler
Değişici Epitel Hücreli Karsinom
(Ürotelyal Karsinom)
• Değişici epitel ile döşeli üriner
sistemin (renal pelvis, üreter, mesane, üretra)
malign epitelyal tümörüdür
• Tümör makroskopik olarak papillom
yapısında
• Ülsere olabilir
Değişici Epitel Hücreli Karsinom
(Ürotelyal Karsinom)
• Değişici epitelde hücre dizilimi artmış
(normalde 7-8 sıralı) , mitozlar, pleomorfizm
ve anaplazi
• Alttaki submukozal alana ve kas
dokusuna infiltrasyon var