Transcript Społeczeństwo i jego struktura

Społeczeństwo i jego
struktura
Społeczeństwo

W rozumieniu potocznym społeczeństwo to
ogół ludzi zamieszkujących kraj lub mniejszy
obszar, np. społeczeństwo polskie,
społeczeństwo Pomorza.W socjologii tym
terminem określa się samowystarczalną formę
życia zbiorowego ludzi, ukształtowaną
historycznie, połączoną przez wspólne
terytorium, instytucje oraz wartości kulturowe.
Społeczeństwo charakteryzuje rozbudowana
struktura.
Struktura społeczna
Strukturą społeczną określa się zbiór
elementów, z których składa się
społeczeństwo, oraz występujące między nimi
zależności







Jedną z najważniejszych cech struktury społecznej
jest hierarchiczne uporządkowanie elementów
społeczeństwa ze względu na zróżnicowany dostęp
do dóbr społecznie cenionych:
bogactwa
władzy
zdrowia
edukacji
prestiżu
Pozycja, jaką zajmuje jednostka lub grupa w tej
hierarchii, jest nazwana pozycją społeczną
Zróżnicowany dostęp do dóbr jest źródłem
występujących w każdym społeczeństwie
nierówności. Hierarchia oraz związane z nią
występowanie nierówności są niezbędne do
prawidłowego funkcjonowania społeczeństwa.
Powodują, że najwyższe stanowiska zajmują
osoby, które najbardziej się do tego nadają,
oraz działają na ludzi aktywizująco –
motywują do pracy służącej osiągnięciu
wyższego miejsca w hierarchii społecznej.
Elementy struktury społecznej
Struktura klasowa
Podział na klasy jest związany z
hierarchicznym zorganizowaniem
społeczeństwa.
Klasa społeczna jest to segment społeczeństwa
obejmujący osoby o podobnym statusie
majątkowym.
Trzy klasy społeczne
1.
2.
3.
Klasa wyższa jest stosunkowo mała. Obejmuje
właścicieli dużych przedsiębiorstw oraz wysokie
kadry kierownicze.
Klasa średnia często dzieli się na wyższą, średnią i
niższą. Obejmuje średnich i drobnych
przedsiębiorców, niższych i średnich kierowników,
specjalistów, osoby wykonujące wolne zawody
oraz wykwalifikowanych robotników.
Charakteryzuje się średnim poziomem życia.
Klasa niższa tworzą ją osoby słabo wykształcone,
które wykonują prace niewymagające
specjalistycznych kwalifikacji.


Klasy społeczne nie są tworami zamkniętymi.
Jednostki i zbiorowości mają możliwość
przechodzenia z jednej klasy do drugiej.
Zjawisko to jest nazywane ruchliwością
społeczną pionową.
Formy ruchliwości


awans społeczny, przejście do klasy wyższej,
np. w wyniku zdobycia lepszej pracy
degradacja społeczna, czyli przejście do klasy
niższej, np. w wyniku utraty pracy
Struktura warstwowa

Warstwa społeczna to zbiorowość ludzi, którzy
uznają, że łączy ich wspólna pozycja
społeczna. Wyznacznikiem tej pozycji może
być styl życia, wykształcenie, wpływ na
władzę, prestiż. Przykładem warstwy
społecznej jest inteligencja, którą
charakteryzuje wyższe wykształcenie,
zainteresowanie kulturą wysoką i liberalne
poglądy.
Struktura zawodowa

Struktura zawodowa ukazuje zróżnicowanie
społeczeństwa pod względem zawodowym.
W społeczeństwie z każdym zawodem jest
związany określony prestiż społeczny. Zwykle
o prestiżu danego zawodu decyduje wysokość
zarobków. Jednak nie zawsze tak bywa, czego
przykładem są wykładowcy akademiccy,
którzy wykonują zawód o bardzo wysokim
prestiżu, a ich zarobki są przeciętne.
Struktura demograficzna

Struktura demograficzna ukazuje
zróżnicowanie społeczeństwa m.in. ze
względu na wiek. Na podstawie tego kryterium
można podzielić jednostki na znajdujące się w
wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym
oraz poprodukcyjnym. Elementami struktury
demograficznej są także podziały ze względu
na płeć oraz miejsce zamieszkania.
Teorie rozwoju społecznego:

Rozwój społeczny to przemiany
społeczeństwa, życia, kultury, norm
społecznych. Łączy się z nim powstanie
nowych zjawisk oraz zanik innych. Rozwój
ma postać postępu społecznego, czyli pasma
zmian pozytywnych dla społeczeństwa, lub
regresu zmian niekorzystnych dla danej
zbiorowości.
teoria linearna

zakładająca, że społeczeństwo ulega
przemianom w toku rozwoju historycznego.
Zmiany są nieprzypadkowe, ścisłe,
zdeterminowane i ukierunkowane,
przebiegające od fazy pierwotnej do fazy
docelowej. Przedstawiciel Herbert Spencer,
Karol Marks.
teorie cykliczne

zakładające, że zmiany polegają
na przechodzeniu od jednej fazy
do drugiej a następnie na
powrocie do fazy przejściowej.
Według Giambattisty Vico
społeczeństwo w trakcie rozwoju
przechodzi przez trzy okresy:
wiek boski (ustrój teokratyczny),
wiek bohaterów (ustrój
republiki), wiek ludzi
(demokracja). Te trzy fazy
powracają w zmienionych
formach.
Teorie dychotomiczne

zakładają przechodzenie społeczeństwa z
jednej struktury społecznej w drugą.
Przyczyny zmian społecznych






zmiany środowiska naturalnego
zmiany wartości kulturalnych
postęp technologiczny
zmiany demograficzne
nierówności społeczne
działalność jednostek, instytucji i ruchów
społecznych
Historyczne formy organizacji
społeczeństw



społeczeństwo pierwotne - oparte na przypisanych
rolach, którego podstawą są wspólnoty rodowe
i klany.
społeczeństwo rolnicze, chłopskie, feudalne - ścisła
hierarchia społeczna, silnie zróżnicowana pod
względem kulturowym
społeczeństwo industrialne - ujednolicenie wzorów
społecznych zachowań i umasowienie kultury
powodowane postępem naukowo – technicznym.
Współczesne formy organizacji
społeczeństwa
społeczeństwo postindustrialne






po raz pierwszy zastosowali to pojęcie Alain
Touraine i Daniel Bell
przyjmuje się, że jeżeli ponad 50% zatrudnionych
pracuje w usługach to mamy do czynienia ze
społeczeństwem postindustrialnym
w gospodarce dominują wielkie ponadnarodowe
korporacje finansowo – przemysłowe
produkcja ma charakter masowy
większość ludności zamieszkuje wielkie aglomeracje
rozwój kultury masowej
społeczeństwo globalne



twórca koncepcji Herbert
Marshall McLuhan
wizja współczesnego świata
jako „globalnej wioski”, w
której odległości nie
odgrywają już tak istotnej roli,
a możliwości komunikowania
się są nieograniczone
powszechny dostęp do prasy
radia i TV ma wpływ na
kształtowanie się świadomości
człowieka
społeczeństwo informacyjne


informacja jest takim samym towarem jak
żywność, odzież, sprzęt
podstawową cechą społeczeństwa jest
powszechność dostępu do informacji
społeczeństwo masowe








charakteryzuje się znacznym zurbanizowaniem
wysoka gęstość zaludnienia
ogromne znaczenie środków masowego przekazu
zanik wyższych ideałów
brak wpływu religii na życie społeczne
społeczeństwo konformistyczne
konsumpcyjny stosunek do życia
bierność w życiu politycznym
społeczeństwo otwarte






Henri Bergson, Karl Raimund Popper
Społeczeństwo wolne i demokratyczne
Zapewnia obywatelom możliwość dokonywania
wyborów i ponoszenia za nie odpowiedzialności
Koncepcja społeczeństwa otwartego opiera się na
tolerancji i pluralizmie
Akceptuje różnice światopoglądowe, polityczne,
rasowe, narodowościowe
Panują tam pełne swobody polityczne,
sprawiedliwość i poszanowanie prawa
społeczeństwo zamknięte




Platon, Karol Marks
Obowiązują tu sztywne reguły w postaci
nakazów i zakazów
Odcięcie się od obcych wpływów
Życie jednostki podporządkowane interesowi
państwa i ogółu
Makdonaldyzacja
proces stopniowego upowszechniania się zasad
działania znanych z barów szybkiej obsługi
(uosabianych przez sieć McDonald's) we wszystkich
dziedzinach życia społecznego w Stanach
Zjednoczonych i na całym świecie.
Tematem makdonaldyzacji zainteresował się George
Ritzer już w latach 60. XX wieku. Zjawisko
makdonaldyzacji, powiązane z procesem globalizacji,
szybko rozpowszechniło się w większości krajów.
Makdonaldyzację poprzedziła racjonalizacja i
biurokracja.









Kalkulacyjność (kwantytatywność). Od pracowników
żąda się trzech cech:
pracować szybko
pracować sprawnie
za niskie pieniądze
Wszystko jest wyliczone i ustalone, a pracownik nie
powinien za dużo myśleć (zastanawiać się).
Efektywność
Przewidywalność
Możliwość manipulacji
Dziękujemy!
Kinga Kucharska
Karolina Glubiak
Klasa IIIB
Bibliografia


Wiedza o społeczeństwie- podręcznik
zakres rozszerzony część I, Gdynia 2005
Vademecum Matura 2011
Wiedza o społeczeństwie, wyd.Operon