Transcript SH.Aldasheva Said Ahmadning hayoti va ijodi

Ajiniyoz nomidagi Nukus DPI
O’zbek adabiyoti kafedrasi
katta o’qituvchisi
SH.Aldasheva
Mavzu: Said Ahmadning
hayoti va ijodi
Reja
• 1. Said Ahmad hikoyalarida hajviyot.
• 2. Said Ahmad romanlari tahlili.
• 3. Said Ahmad komediyalari.
• 4. S.Ahmad – mohir hikoyanavis.
Husanxo’jayev Saidahmad
1920-yil 10-uyunda Toshkentning
“Samarqand darvoza” mahallasida
tug’ilgan.
2007-yil 27-dekabrda
87 yoshida vafot etdi.
“Ba’zan xayol olib ketadi. O’tgan yo’llaringga, bosgan
izlaringga qaraysan. Kimlar yurgan yo’llardan kelding,
kimlar bosgan izlarni bosding, hamma hammasini
ko’rasan…
Yorqin umidlar bilan yo’lga otlangan hamrohlaring qani,
deb o’zimdan so’rayman. Ularning ko’pi endi yo’q. Manzilga
yetolmay, juda tiniq, juda shaffof umidlarini o’zlari bilan olib
yo’qlik deb atalmish mangulikka ketdilar.”
Said Ahmad.
Said Ahmadning oilaviy hayoti
• Otasi-Husanxo’ja Dadaxo’ja
•
•
•
•
•
o’g’li rus-tuzem maktabini
tugatgan, Ismoil Gaspirali do’sti
Bobosi-Dadaxo’ja shahar dumasi
deputati.
Ona tomondan bobosi G’ulomjon
toshbosma matbaa egasi
bo’lgan.
Akasi-Imomxon o’zbek
stenografiyasining asoschisi.
Akasi-Zuhurxon irrigatsiya
bo’yicha O’zbekistonda ilk
professor.
Rafiqasi- Saida Zunnunova.
Said Ahmad va Saida Zunnunova 1963-yil
“Saidaxonni eslab ketaman-27 yil tiriklikning goh nurli,goh nursiz
yo’llarida birgina hamroh bo’lgan, birgina qizni kelinlik libosida
ko’rolmay, yor-yorni eshitmay, yetdim deganda yiqilgan qadrdon kimsa
tushlarimga kiradi. Javonlarni to’ldirgan kitoblari qatidan chiqib, o’zi
ko’rmagan nevaralari Boshida o’tirib tong ottiradi. Bu gaplarni yozish
qanchalik og’irligini bilaman. Xotiralar yozilar, ammo uning oxiri
Saidaxondan ayrilib qolgan kun bilan yakunlanadi. Ana shunisi
alam qiladi… Nachora! Yozmoq kerak.
Vaqti kelib men ham ketarman. Esdaliklar o’zim bilan ketmasin”.
S. Ahmad.
Said Ahmad
Artistlik
qildi
Doktorlikka
o’qidi
Rassomlikka
o’qidi
Quruvchilik
qildi
Mashhur fotochi Rensonga
Shogird tushib rasmchilik qildi.
“Bir marta dor o’ynab yiqilganman. Oyog’im singan.
Rais ko’chasidagi Maxsum tabib taxtakachlab qo’ygan,
bir oygacha qo’ltiqtayoqda yurganman”.
Said Ahmad
Erishgan yutuqlari.
• 1968-yil O’zbekistonda
xizmat ko’rsatgan
madaniyat xodimi.
• 1980-yil O’zbekiston
xalq yozuvchisi.
• 1996-yil “Do’stlik”
ordeni.
• 1997-yil “Buyuk
xizmatlari uchun”
ordeni.
• 1999-yil O’zbekiston
Qahramoni.
Said Ahmadning adabiy merosi
Hajviya
Komediya
Roman
Hikoya
Qissa
Said Ahmad mahorati.
Oybekning psixologik
tasvir mahorati
To’plamlari
• “Tortiq” (1940)
• “Er yurak”(1942)
• “Farg’ona
•
•
•
•
•
•
hikoyalari”1948
“Muhabbat”(1949)
“Cho’l burguti” (1960)
“Xandon pista”(1994)
“Bir o’pichning
bahosi”(1995)
“Cho’l oqshomlari”
“Odam va bo’ron”
“Tortiq” (1940)
“Azroil o`tgan yo`llarda”
“Buqalamun bilan uchrashuv”
“Qorako`z majnun”
“Yalpiz hidi”
“Turnalar”
“Cho`l burguti”
Komediyalari
“Kelinlar
qo`zg`oloni”
“Kuyov”,
Qissalari
“Hukm”
“Qadrdon
dalalar”
Qirq besh kun”
(1974)
“UFQ”
trilogiyasi
“Hijron
kunlari”
(1964)
“Ufq
bo`sag`asida”
(1969)
“Qirq besh kun” romani
qahramonlari
Romanning
asosiy
qahramonlari
Azizxon
Lutfinisa
Ummatali
“Qirq besh
kun”
Akbarali
Inoyat oqsoqol
“Hijron kunlari” romani
qahramonlari
Romanning
asosiy
qahramonlari
Ikromjon
Jannat xola
Zebixon
Nizomjon
“Hijron
kunlari”
Tursunboy
Inoyat oqsoqol
A`zamjon
Dildor
Risolat
“Ufq bo`sag`asida” romani
qahramonlari
Romanning
asosiy
qahramonlari
Tursunboy
Ikromjon
Inoyat oqsoqol
Jannat xola
A`zamjon
“Ufq
Zebixon
Dildor
bo`sag`asida”
Nizomjon
Risolat
“Jimjitlik” romani (1988)
• Roman turg`unlik deb atalgan davr
illatlarining tahliliga bag`ishlangan.
• Asosiy qahramonlari:
Tolibjon
Mirvali
Jayrona
Asqarali
Sedona
Said Ahmad maktabining O’tkir Hoshimov,
Na’mat Aminov (rasmda) ,
Murod Muhammad Do’st kabi
mashhur vakillari bor.
E’tiborlaringiz ushun
raxmat!!!