Transcript ORTA VE BATI AFR*KA*DA KURULAN MÜSLÜMAN ZENC

ORTA VE BATI AFRİKA’DA KURULAN
MÜSLÜMAN DEVLETLER
1) GANA(GÂNE) İMPARATORLUĞU
2) MALİ İMPARATORLUĞU(SULTANLIĞI)
3) SONGAY İMPARATORLUĞU(SULTANLIĞI)
4) TİMBÜKTÜ PAŞALIĞI
GANA(GÂNE) İMPARATORLUĞU






Merkezin adı olan Gana aynı zamanda ilk krallardan
birinin de ismidir
Devletin merkezi daha sonra Kumbisâlih olmuştur.
Güneyde çıkan altın madeni sayesinde Gana’nın şöhreti
ülke sınırlarının dışına çıkmıştır.
Ülkeye gelen Kuzey Afrikalı Murâbıtlar ve tacirlerin
faaliyetleri ile islamiyet yayılmaya başlamıştır.
950-1050 Gana en iyi dönemini yaşamıştır.
Murabıt Emiri Ebu Bekir b. Ömer devlet merkezi
Kumbisâlih’i 1076 yılında alınca Batı Afrika’nın bu ilk
imparatorluğu yıkılmıştır.
MALÎ IMPARATORLUĞU
 Krina savaşı Mali imparatorluğunun asıl kuruluş Tarihi
olarak kabul edilmektedir.
 Mali sultanlarının en meşhuru olan Mense Kanku Mûsâ
zamanında sınırlarını genişleterek en parlak
dönemlerinden birini yaşamıştır.
 Mense Musa’dan sonra Mense Süleyman gelmiştir. Son
derece dindar olan ve islam esaslarını uygulamaya
çalışan bu sultan zamanında devletin sınırları dahada
gelişmiştir.
 Mense Süleyman’ın ardından gelen sultanlar zamanında
gücünü kaybeden devlet 14.y.y sonlarında dağılmaya
başlamış 1430’da ortadan kalkmıştır.
SONGAY İMPARATORLUĞU
 Mali sultanlığına bağlı Gao’da 1275’te Ali
Kolon(Kölen)tarafından hâkimlerine ‘Sünni’denilen bir hanedan
kurulmuştur.
 Sunni Ali çeşitli etnik grupların yaşadığı bölgeleride ele geçirip
ülkesini imparatorluğa dönüştürmüştür.
 Songay Sultanlığının temellerini atmıştır ve putperesttir.
 Sunni Ali’den sonra oğlunun yerine tahta yeğeni kumadan
Muhammet Ture’ i geçirmişlerdir. Bundan sonra Sultanlığın
başına geçenlere Askiya ünvanı verildi.
 Askiya Muhammet’e bilâdüsûdan’ın Halifesi ünvanı verilmiştir.
 Askiya Muhammet’den sonra taht kavgaları ortaya çıkmış ve
devlet yıkılmaya başlamıştır.
TIMBÜKTÜ PAŞALIĞI
 Sa’dî Sultanı Ahmed el Mansûr’un Bilâdussûdan’a
gönderdiği ordu Timbüktü’Yü Merkez yaparak burada
ismini türkçe’de ki «paşalık» kelimesinden alan yeni bir
devlet kurmuştur.
 Hakimiyet gücü sınırlandırılan Songay Sultanınının yeni
merkezde Paşalara tâbi bir şekilde yaşamasına müsade
edilmiştir.
 Paşanın en büyük yardımcısına emir denir. Bunlar mali
işlerden sorumludur.
 Şehirlerin idaresi Hakim denilen görevlilere verilirdi.
 Büyük yerleşim yerlerinin idaresi kaid adı verilen üst
rütbelilerin elindeydi.
TÜRK-ISLÂM DEVLETLERI
 TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABULÜ
 ARAPLARIN TÜRKLER HAKKINDAKİ BİLGİLERİ
• Türk Arap ilişkileri ilk kez Hz. Ömer döneminde
başlamıştır.(Sasani devletinin Kadisiye ve Nihavent
savaşları ile yıkılması)
• Hz. Osman zamanında Kafkasya’da hazarlarla
savaşıldı.(Türklerle Araplar arasındaki ilk mücadele)
• Türklerle Arapların birbirini tanımalarındaki bir diğer
vasıtada ticarettir.(İpek Yolu)
• Türk Arap ilişkileri Abbasiler zamanında gelişmiştir.
EMEVILER DÖNEMI-MÜCADELE SAFHASI
•
Emeviler döneminde islam ordularının Türk
topraklarına sık sık akınlar yaptıkları bir devre
olarak karşımıza çıkmıştır.
ABBASILER DÖNEMI –DOSTANE ILIŞKILER
•
•
•
•
Emeviler kısa süren Ömer İbn Abdülaziz(717-720)dönemi hariç
,Türklerin de dahil bulundukları Arap olmayan Müslümanlara
karşı ayrımcı bir politika uygulamışlardır.
Abbasi döneminde ise ilk Abbasi halifesi Ebu’l-Abbasın izlediği
hoş görülü bir politika ile Türk Arap ilişkileri farklı bir boyut
kazanmıştır.
Bu yeni durumun ortaya çıkmasında Talas Savaşının da önemli
bir yeri vardır.
TALAS MEYDAN SAVAŞI( TEMMUZ 751)
Orta Asya egemenliği yüzünden Abbasilerle Çinliler arasında
yapılmıştır.
Türkler bu savaşta Abbasileri desteklemişlerdir.


SONUÇLARI
•
•
•
•
•
•
Türkler kitleler halinde müslüman olmaya başladılar.
İslamiyeti kabul eden ilk Türk boyu Karluklulardır.
Orta Asya, Çin hakimiyetinden kurtulmuştur.
Türk – Arap ilişkileri düzelmiştir.
Türk İslam tarihinin başlangıcı olmuştur.
Kağıt Çin dışında üretilmeye başlanmıştır.
TALAS SONRASI- HIZMET SAFHASI





Abbasilerin iktidara gelişiyle Temmuz 751 de vuku bulan Talas
Savaşı sonrasındaki olumlu ilişkiler dönemi Hizmet Safhası
olarak niteliyoruz.
Türkler İslamiyeti geniş alanlara yaydılar.(Orta Hindistan,
Anadolu,Avrupa)
İslam halifelerini koruyarak varlığını devam ettirmelerini
sağladılar.
İslam topraklarını Şii ve Haçlılara karşı korudular.
Yetişen bilim adamlarıyla İslam medeniyetinin gelişmesini
sağladılar.
TÜRKLERİN İSLAM DİNİNİ KABULLERİ
Peygamberimizin İslamiyeti tebliğe başladığı
sırada coğrafi mekan itibariyle Türkler ondan
çok uzakta bulunmaktaydı.
 Türklerin Arap müslümanlarla ilişkileri Nihavent
Savaşı(642) ile başlamasına rağmen
müslümanlık 3 asırlık bir zaman sonra
Türklerde yayılmaya başlamıştır.

Batılıların din değiştirmesi üzerine konversion
kavramı ortaya çıkarmışlardır.
 Konversion: Ferdi ve ya topluca olsun din
değiştirmedir.
 İhtida: Başka bir dinden çıkıp müslüman
olmaya denir.
 Türklerin İslami kabullerinde rol oynayan önemli
etken eski Türk inançlarının İslamla arasındaki
yakınlıktır.( Gök Tanrı inancı)

EMEVİLER DÖNEMİNDE İSLAMLAŞMA
Emeviler döneminde Emevilerin ırkçı
politikasından dolayı Türklerin islamiyete
geçişlerinde kitleler halinde bir geçiş
görülmemiştir.
 Emevi valilerinin tutumlarının bunda önemli bir yeri
vardır.
 Emeviler döneminde Müslüman Araplarla Türklerin
ilişkileri tamamıyla bir olumsuz değildir.( Ömer b.
Abdülaziz gibi sahabe dönemi ihlasıyla İslamın
yayılmasına çaba sarfedenler de olmuştur.)

ABBASİLER DÖNEMİNDE İSLAMLAŞMA


Abbasiler döneminde Türklere hoşgörülü
davranılması askeri anlamda ve idari anlamda
görevler verilmesi gibi unsurlardan dolayı
Türkler kitleler halinde müslüman olmuşlardır.
Hazırlayan: Arife Demirpençe (Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi)