Transcript PATENT 2 I*I*INDA KADINLAR *Ç*N H*PERTANS*YON TEDAV*S*

PatenT2 IŞIĞINDA
KADINLARDA HİPERTANSİYON TEDAVİSİ
Dr. Şule Şengül
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Nefroloji Bilim Dalı
PLAN
• KADINLARA ÖZEL KONULAR
–
–
–
–
KADINLAR KLİNİK ÇALIŞMALARA NEDEN DAHİL EDİLMEDİLER?
HT VE ORAL KONTRASEPTİF İLE HORMON REPLASMAN TEDAVİSİ
KADINLAR VE METABOLİK SENDROM
KADINLADA HEDEF ORGAN HASARI
• KADINLARDA HT PATOGENEZİ
• KADINLARDA HT SIKLIĞI-FARKINDALIĞI-TEDAVİ VE
KONTROL ORANLARI –PatenT2
• KADINLARDA HT TEDAVİSİ / İLAÇ SEÇİMİ / İLAÇ YAN
ETKİLERİ
2
HT = Her İki Cins İçin Artmış Ölüm Riski
HT ve Sonuçları:
İskemik/Hemorajik İnme
Miyokard İnfarktüsü
Kalp Yetmezliği
Kronik Böbrek Hastalığı
3
KARDİYOVASKÜLER HASTALIĞA BAĞLI MORTALİTE
Wenger NK, Circulation. 2012;126:604-611
4
KADINLAR ARAŞTIRMALARA NEDEN DAHİL EDİLMEDİLER?
• 1940-1950’ li yıllarda gebelerde sentetik östrojen dietilbestrol
kullanımının yol açtığı ciddi yan etkiler
• 1960’lı yıllarda yaşanan “talidomid felaketi”: 12000 fokomelik bebek
1977’de FDA yayınladığı bir kılavuzla kadınların FAZ II-III çalışmalara
alınmamalarını istemiştir
1986’da NIH Her iki cinsiyeti içermeyen çalışmalara verdiği desteği
azaltmıştır ve 1990’da da Kadın Sağlığı Araştırmaları Ofisi’ni kurmuştur
1994’de kadınların ve azınlıkların çalışmalara dahil edilmeleriyle ilgili bir
kılavuz yayınlamıştır
5
M Glezerman, IMAJ, 2009
C Melloni, Circulation 2010, 3:135-142
KV Çalışmaların %30’unda Kadınlara Yer Verilmiş
Bunların da sadece 1/3’ünde Cinsiyet İle İlgili Analizler Yapılmış
6
MODERN TIP
KANIT
CİNSİYET
7
FRAMINGHAM HEART STUDY
N:5209, Başlangıç Yılı:1948, %53 Kadın, 30-62 yaş, KVD
belirti ve bulgusu olmayan katılımcılar izlenmiş
1971
• Katılımcıların 2.generasyon ve onların
eşleri çalışmaya dahil edilmiş
2002
• Katılımcıların 3.generasyonları
çalışmaya dahil edilmiş
KVH
Risk Faktörleri
•
•
•
•
•
•
KB Yüksekliği
Kolesterol Yüksekliği
Sigara
Diabetes Mellitus
BKİ ≥30 kg/m2
Fiziksel İnaktivite
8
• Kadınlar aşikar KVH belirti ve bulgularını aynı
yaş grubundaki erkeklere göre 10 yıl sonra
geliştirmektedir (FRAMINGHAM HEART STUDY)
• Bu nedenle kadınlarda, KVH belirti ve bulguları
ortaya çıktığında, DM, HT ve postmenopozal
hormonal değişiklikler gibi çeşitli eşlik eden
sorunlar kadınları yüksek riskli KVH grubuna
sokmaktadır (INTERHEART STUDY)
9
KADINLARDA HT: Oral Kontraseptif (OKS) Kullanımı
• OKS’ler KB’yi basale göre 2-8 mmHg yükseltir
• OKS kullanımıyla HT gelişmişse, ilacın kesilmesiyle KB düşer
• Hiç OKS kullanmayanlarla karşılaştırıldığında 6 yıldan uzun süredir
OKS kullanan kadınlarda HT gelişimi 2.1 kat artar
(monofazik>bifazik>trifazik)
Chasen-Taber L, Circulation, 1996
• WHO’nun önerilerine göre OKS’ler KB >160/100 mmHg ise
kontrendikedir
WHO Raporu, 2000
• Hipertansif kadınlarda, KB kontrolü iyi bile olsa OKS kullanımıyla
artan MI ve inme riski de gözönünde bulundurulmalıdır
Seibert C, Ann Intern Med, 2003
10
KADINLARDA HT: Hormon Replasman Tedavisi (HRT)
• Çelişkili sonuçlar mevcuttur
• Geçmiş 30 yılda menopozal hormonlar kadınlarda
KVH’dan korunmak amacıyla yaygın bir şekilde
reçete edilmiştir
• HRT ile KB artışı arasında ilişki olmadığı da ileri
sürülmüştür (PEPI Çalışması, JAMA, 1995)
11
Women’s Health Initiative (WHI) Study
GL Anderson, JAMA 2004;291:1701
n:26000
• Bu çalışmada, östrojen-progestin ve sadece östrojen
kullanımının, inme, derin venöz tromboz ve demans
sıklığını arttırdığı ve KV riski azaltmadığı bildirilmiştir
HRT, postmenopozal dönemde, KB’yi düşürmek ya da
primer-sekonder KV koruma amacıyla kullanılmamalıdır
12
KADINLARDA HT: Hormon Replasman Tedavisi (HRT)
FAYDALI
OLABİLİR
• 17β-Östradiol kullanılırsa
• Transdermal kullanılırsa
• Menopozdan hemen sonra başlanırsa
• Düşük doz kullanılırsa
• Siklik kullanılırsa
ZARARLI
OLABİLİR
• Hayvan östrojeni kullanılırsa
• Oral kullanılırsa
• Yüksek doz kullanılırsa
• Geç başlanırsa
• Progestinler kullanılırsa (MPA)
Barton M, Hypertension, 2009
13
KADINLAR VE METABOLİK SENDROM
• Genel nüfusta metabolik
sendrom sıklığının artış hızı
kadınlarda daha yüksektir (ABD)
V. Regitz-Zagrosek, Clin Res Cardiol, 2006
• Koroner bypass cerrahisi
geçirmiş 15265 hastanın 12 yıllık
izleminde metabolik sendrom
gelişim sıklığı, kadınlarda daha
yüksek bulunmuş (retrospektif)
V Regitz-Zagrosek, J Am Coll Cardiol, 2004
14
KADINLARDA HT: HEDEF ORGAN HASARI
• Büyük arterlerde sertlik, KVH için bağımsız bir risk
faktörüdür ve yaş ile ilişkili arteriyel sertlikte artış
kadınlarda daha hızla gelişir
(TK Waddell, J Hypertens 2001 - S Laurent, Stroke 2003)
• KV ve renal risk belirleyicisi olarak mikroalbuminüri
ile mortalite ilişkisi erkeklerde daha belirgindir
(HUNT Çalışması, S Romundstad, Circulation 2003)
15
KADINLARDA HT: HEDEF ORGAN HASARI
• Framingham kalp çalışması, sol ventrikül hipertrofisi
olan kadınların, kardiyovasküler olay riskinin,
erkeklerden %50 daha fazla olduğunu göstermiştir
• Hipertansif erkekler ile karşılaştırıldıklarında, hipertansif
kadınlarda sol ventrikül hipertrofisi, diyastolik
disfonksiyon, kalp yetmezliği ve arteryel sertleşme gibi
komplikasyonlar daha fazla gelişmektedir
• Sol ventrikül hipertrofisi olması kardiyovasküler risk
belirlenmesinde kadın cinsiyet avantajını ortadan
kaldırmaktadır
Lloyd-Jones DM. Circulation 2002
16
KADINLARDA HT: PATOGENEZ (1)
• Seks hormonlarının etkisi
– Androjenler RAS ve basınç-natriürez ilişkisi üzerinden ve endotelin
ile oksidatif stresi arttırarak KB’yi yükseltebilir
– Östrojen ACE aktivitesini, AT1 reseptör ekspresyonunu, aldosteron
üretimini baskılar ve angiotensinojen sentezini arttırır
• RAS’ın etkisi:
– Hipertansif kadınlarda renin düzeyleri daha düşük bulunmuştur
– Menopozdan sonra PRA artar, A-II reseptörleri artar ve A-I
reseptörleri azalır
– RAS ile ilişkili gen polimorfizmleri ve diğer genetik özellikler, hem
cinsiyetler arası KB farklılığında hem de tedaviye yanıt
farklılıklarında rol oynuyor olabilir
I Os ve ark. Blood Pressure 2004;13:272-278
H Gudmundsdottir ve ark. Ther Adv Chronic Dis 2012;3:137-146
17
KADINLARDA HT: PATOGENEZ (2)
•
•
•
•
Menopozdan sonra endotelin düzeyleri ve oksidatif stres artar
Otonomik disfonksiyon ve hemodinamik faktörler
Postmenopozal dönemde artan visseral yağlanma
Premenopozal dönemde sodyum duyarlılığı düşükken, menopozla
birlikte artar, giderek tuz duyarlı hale gelirler
• Psikososyal faktörler, depresyon, anksiyete, düşük sosyal statü….
I Os ve ark. Blood Pressure 2004;13:272-278
H Gudmundsdottir ve ark. Ther Adv Chronic Dis 2012;3:137-146
18
KADINLARDA HT: SIKLIK
• SKB, erken erişkin dönemde kadında, erkekten daha düşüktür, ancak
6.dekattan sonra kadında daha yüksek seyreder
• Yaştan bağımsız olarak DKB her yaş grubunda kadında daha düşüktür
• Premenopozal kadınlarda benzer yaştaki erkeklere göre daha az HT
saptanır
• Yaşla birlikte HT sıklığında kadınlarda daha hızlı bir artış olur
• KV olay sıklığı erkeklerde yüksek olsa da ilerleyen yaş ve menopoz ile
birlikte aradaki fark kapanmaktadır
19
Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması
PatenT2
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği
2012
Çalışma Kapsamındaki 26 İl ve kırsalında
5437 gönüllü çalışmaya dahil edilmiştir
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
21
Cinsiyet
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
22
Yaş Grupları
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
23
Beden Kitle İndeksi (BKİ)
PatenT çalışması
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
24
Cinsiyet ve Yaş Gruplarında
Sistolik Kan Basıncı
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
25
Cinsiyet ve Yaş Gruplarında
Diyastolik Kan Basıncı
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
26
Hipertansiyon Tanısı
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
27
Hipertansiyon Prevalansı
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
28
Hipertansiyon Prevalansı
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
29
Cinsiyet ve Yaş Gruplarında
Hipertansiyon Prevalansı
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
30
Hipertansiflerde Cinsiyet ve Yaş Gruplarına Göre SKB
160
151
151
150
146
145
140
143
142
149
148
144
140
137
148
146
140
mmHg
130
Erkek
Kadın
120
110
100
90
18-29 Yaş
30-39 Yaş
40-49 Yaş
50-59 Yaş
60-69 Yaş
70-79 Yaş
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
80 Yaş ve üzeri
31
Hipertansiflerde Cinsiyete ve Yaş Gruplarına Göre DKB
90
85
85
86
86
84
83
82
81
80
79
78
78
76
mmHg
75
75
76
72
Erkek
70
Kadın
65
60
55
50
18-29 Yaş
30-39 Yaş
40-49 Yaş
50-59 Yaş
60-69 Yaş
70-79 Yaş
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
80 Yaş ve üzeri
32
Hipertansiyon Saptanan Hastaların Özellikleri
Parametre
Kadın (n: 882)
Erkek (n: 768)
p
Yaş (ort±SD)
56,89±13,52
54,38±14,25
0,003
Sistolik KB (mmHg) (ort±SD)
142,51±21,27
148,66±18,04
<0,001
Diyastolik KB (mmHg) (ort±SD)
78,93±12,38
82,30±12,01
<0,001
Nabız basıncı (mmHg) (ort±SD)
(SKB-DKB)
63,59±16,96
66,37±15,73
0,001
BKİ (kg/m2) (ort±SD)
31,50±5,96
28,43±4,52
<0,001
97, %11,0
331, %43,1
<0,001
197, % 22,59
119, %15,72
<0,001
Ailede erken KVH öyküsü (n, %)
63, %25,4
60, %26,9
0,711
Tanı konmuş Serebro Vas.H (n,%)
36, % 4,09
19, %2,47
0,068
108, %12,26
88, %11,5
0.7
36, %4,1
25, %3,3
0,359
Sigara içimi (hali hazırda) (n,%)
DM tanısı (n, %)
Tanı konmuş Koroner Arter Hastalığı (n, %)
Tanı konmuş Renal Hst. (n, %)
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
33
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
34
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
35
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
36
Hipertansiyon Farkındalık Oranı
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
37
Hipertansiyon Farkındalık Oranı
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
38
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
39
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
40
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
41
Antihipertansif Kullananlarda Yaşa Göre HT Kontrolü
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
42
Antihipertansif Kullananlarda
Yaş ve Cinsiyete Göre HT Kontrolü
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
43
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
44
ANTİHİPERTANSİF ALAN ERKEKLERDE KAN BASINCI DAĞILIMI, N: 256
%17.2
%0
%49.2
%33.6
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
45
ANTİHİPERTANSİF ALAN KADINLARDA KAN BASINCI DAĞILIMI, N: 523
%10.95
%1.15
%56.2
%31.7
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
46
Hipertansiyon Saptanan Hastaların Özellikleri
Kadın (n: 882)
Erkek (n: 768)
p
523, %59,3
256, %33,3
<0,001
1,86±0,79
1,78±0,75
0,199
HT’nin farkında mı? (n, %)
590, %66,9
312, %40,6
<0,001
HT kontrol altında mı? (n, %)
329, %37,3
145, %18,9
<0,001
İlaçsız kontrol oranı? (n, %)
30, %5,2
19, %6,2
0,532
Parametre
Anti HT kullanıyor mu? (n, %)
Antihipertansif ilaç sayısı
(ort±SD)
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
47
Hipertansiyon Farkındalığına Etki Eden Faktörler
95% C.I.
Alt
Üst
p
Odds Ratio
Yaş (Her bir yaş artışı)
<0,001
1,053
1,040
1,066
Cinsiyet (Kadın olmak)
<0,001
1,850
1,385
2,472
Yerleşim Yeri (Kent’te yaşamak)
0,008
1,473
1,108
1,958
Günlük ekmek tüketimi (Her bir tam ekmek)
<0,001
0,777
0,678
0,891
Fiziksel Aktivite Düzeyi (Ev ve İş)
0,068
0,868
0,746
1,010
Ailede HT Öyküsü (Ailede HT öyküsü olmak)
<0,001
2,173
1,644
2,873
Sigara (Sigara kullanmamak)
0,019
1,463
1,065
2,012
Doktora başvuru (Doktora başvurmuş olmak)
<0,001
7,598
3,684
15,667
Diyabet varlığı (Diyabet hastası olmak)
<0,001
3,287
2,258
4,785
BKİ Grubu (Aşırı kilolu veya şişman olmak)
<0,001
2,374
1,648
3,420
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
48
Hipertansiyon Kontrolüne Etki Eden Faktörler
95% C.I.
Alt
Üst
p
Odds Ratio
Yaş (Her bir yaş artışı)
0,003
0,980
0,967
0,993
Cinsiyet (Kadın olmak)
0,019
1,471
1,066
2,029
Yerleşim Yeri (Kent’te yaşamak)
0,055
1,395
0,993
1,959
Eğitim düzeyi*
0,049
1,134
1,000
1,286
* Eğitim düzeyi: Okur-yazar değil, okur yazar, ilkokul, ortaokul, lise, yüksek öğrenim
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
49
KADINLARDA HT: TEDAVİ
Yaşam Biçimi Değişiklikleri
• Farmakolojik ve farmakolojik olmayan tedavi önerileri kadınlarda ve
erkeklerde farklı değildir
• Sadece yaşam biçimi değişiklikleriyle elde edilen KB kontrol yanıtı,
kadınlarda daha düşük bulunmuştur
(P August, J Clin Endocrinol Metab 1999 – CE Lewis, Arch Intern Med 1996)
• Obezite, kadınlarda HT’nin önemli bir nedeni olduğu için tüm
hastalarda kilo verilmesi teşvik edilmelidir
(TROMSO Çalışması, T Wilsgaard, Arch Intern Med 2000)
• DASH çalışmasında, hem DASH diyeti hem de kontrol diyeti alan
katılımcılar arasında kadınlarda diyette sodyum kısıtlamasına daha
belirgin bir antihipertansif yanıt elde edilmiştir
(DASH Çalışması, FM Sacks, N Engl J Med 2001)
• Fiziksel aktivitenin arttırılması (En az 30 dk, haftanın çoğu gününde)
(Kılavuzlar, Mosca L, Circulation 2007 ve Smith SC Circulation 2006)
50
KADINLARDA HT: TEDAVİ
Diyet Önerileri
•
•
•
•
•
•
•
•
Meyve
Sebze
Yüksek fiberli
2kez/hf balık
Satüre yağ tüketimi <%10, mümkünse <%7
Günlük kolesterol tüketimin <300 mg
Alkol tüketiminin kısıtlanması
<60-80 mmol/gün sodyum tüketimi
(AHA Kılavuzları, Mosca L, Circulation 2007 ve Smith SC Circulation 2006)
51
Hipertansiyon Saptanan Hastaların Özellikleri
Parametre
Kadın (n: 882)
Erkek (n: 768)
p
Sigara (halihazırda içici)
(n, %)
96, %10,9
331, %43,1
<0,001
Alkol (halihazırda içici)
(n, %)
9, %1,0
106, %13,8
<0,001
Boş zamanda aktif+çok aktif egzersiz
(n, %)
39, %4,5
94, %12,5
<0,001
Tuzsuz diyet yapıyor mu?
(n, %)
27, %3,1
12, %1,6
0,043
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
52
KADINLARDA HT: FARMAKOLOJİK TEDAVİ
• Genel olarak antihipertansif ilaçların etkinliği her iki cinsiyette
benzerdir
• Bazı ülkelerde kadınlarda diüretik kullanımının daha fazla olduğu
rapor edilmiştir
(H Olsen, Blood Press 1999, OH Klungel, Pharm World Sci 2000)
53
ANTİHİPERTANSİFLER VE ETKİ MEKANİZMALARI
İLAÇ GRUBU
ETKİ MEKANİZMASI
DİÜRETİKLER
Thiazide diüretikleri distal tübüllerde NaCl reabsorbsiyonunu bloke
eder, ekstrasellüler volümü ve PVR’ yi azaltırlar,
ACE-İ
AT II aracılı etkileri (vazokonstriksiyon, aldosteron
salınımınınuyarılması) azaltır, kinin aracılı vazodilatasyonu artırır
ARB
Angiotensin II AT-1 reseptör blokajı ile AT II’ninvasküler ve
myokardial düzeydeki etkilerini antagonize eder
KKB
Vasküler düz kas relaksasyonu ile vasküler direnci azaltır
(L-tipi voltaj bağımlı kalsiyum kanallarını bloke ederler
BB
Renin salınımını direk baskılayarak ve beta-adrenerjik sempatik
stimülasyonu engelleyerek myokard kontraktilitesi ve kalp hızını
azaltır
54
KADINLARDA HT: FARMAKOLOJİK TEDAVİ
• DİÜRETİKLER:
– 42448 yüksek riskli hastada (19865’i kadın):
• Diüretik (klortalidon) kalp yetmezliğinden korunmada KKB’den (amlodipin)
• İnme, kalp yetmezliği ve KV olaylardan korunmada ACEi’den(lisinopril)
üstün bulunmuş (ALLHAT Çalışması, JAMA, 2002)
– Bir kontrendikasyon ve diğer bir ajanın kullanımın gereksinimini ön
plana çıkaran bir endikasyon olmadıkça, KV hastalıktan korunma
amacıyla, hipertansif kadınlarda tedavide yer almalıdır
– HT’ye ek olarak bir ya da daha fazla KV risk faktörü olan
hastalarda, KB kontrolünü sağlamak için diğer antihipertansiflerle
kombine edilebilir (Kılavuzlar)
– Postmenopozal kadınlarda kemik kaybı ve kalça kırığı riskini
azaltabilirler (Bolland MJ, Osteoporosis Int, 2007 - Felson Dt, JAMA, 1991)
– Metabolik yan etkiler ve elektrolit bozukluklar artan dozla sıklaşır
55
KADINLARDA HT: FARMAKOLOJİK TEDAVİ
• BETA BLOKERLER:
– Bir metaanalizde, diğer ilaçlarla karşılaştırıldığında inme riskini
%16 arttırdığı, başka bir sistematik derlemede de yaşlı hastalarda
bu risk artışının daha belirgin olduğu gösterildi
(Lindholm LH, Lancet, 2005 – Khan N, CMAJ, 2006)
– Stabil angina, akut koroner sendrom veya kalp yetmezliği
durumlarında JNC-7, ilk seçenek olarak önermektedir
56
KADINLARDA HT: FARMAKOLOJİK TEDAVİ
• RAS İNHİBİTÖRLERİ:
– ACE inhibitörleri ve ARB’ler
• Kadınlarda gebelik ve angioödem öyküsü olan hastalar hariç kullanılabilir
• KKY, iskemik kalp hastalığı, KBH ve diyabetik nefropati gibi yüksek riskli
hastalarda kombinasyon tedavisinin bir parçası olabilir
• 9193 hastada (4963’ü kadın), atenolol ile karşılaştırıldığında losartan,
kadınlarda KV sonlanımlar üzerine üstün bulunmuştur
(LIFE Çalışması, Bella JN, J Hum Hypertens, 2004 – Os I, Hypertension 2008)
• 15245 hastada (6468’i kadın), KKB-temelli rejimle (amlodipin+HKTZ veya
diğer ilaçlar) ARB-temelli rejim (valsartan+ HKTZ veya diğer ilaçlar) ile
karşılaştırılmış, tedavi grupları arasında kardiyak mortalite-morbidite veya
tüm nedenlere bağlı ölümlerde fark bulunamamış
(Value Çalışması, Julius S, Lancet 2004)
• 22575 hastada (>%50 kadın, >50 yaş, KAH+), verapamil-trandolapril
kombinasyonunun kadın ve erkeklerde farklı bir etkisi olmadığı gösterildi
57
(INVEST Çalışması, Pepine CJ, JAMA 2003)
KADINLARDA HT: FARMAKOLOJİK TEDAVİ
• KKB:
– KKB’leri, tek başlarına ya da kombinasyon rejimlerinde etkin
antihipertansiflerdir
– Uzun etkili dihidropyridinler en sık kullanılanlardır
– Amlodipin ve atenololün karşılaştırıldığı ASCOT çalışmasında, KVH
ve ölüm sıklığını amlodipinin azalttığı ileri sürüldü (ancak
amlodipin kolunda KB daha düşüktü)
– KKB’lerin tanımlanmış bir mutlak endikasyonu yoktur
– Obstrüktif havayolu patolojisi olan hastalarda tercih edilebilirler
– Gebelikte kullanımında major malformasyonlarda artış
bildirilmemiştir
58
KADINLARDA HT: FARMAKOLOJİK TEDAVİ
KOMBİNASYONLAR
• Tercih edilen kombinasyonlar
–RAS inhibitörü + HKTZ
–RAS inhibitörü + KKB (ACCOMPLISH çalışması)
• Kabul edilebilir olanlar
–BB/HKTZ
–KKB(dihidropiridin)/BB
–KKB/HKTZ
–HKTZ/K tutucu Diüretik
• Az etkin olanlar
–ACEİ/ARB
–ACEİ/BB
–ARB/BB
–Santral etkili ajan/BB
59
Antihipertansif İlaç Kullanımı
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
60
Antihipertansif İlaç Kullanımı
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
61
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
62
ANTİHİPERTANSİF İLAÇ SAYISI VE HT KONTROLÜ
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
63
CİNSİYETE GÖRE ANTİHİPERTANSİF İLAÇ SAYISI ve HT KONTROLÜ
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
64
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
65
*
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
66
Yaş Grubuna Göre Diüretik Kullanımı
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
67
Cinsiyet ve Yaşa Göre Diüretik Kullanımı
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
68
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
69
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2012
PatenT2
70
KADINLARDA HT: ANTİHT TEDAVİ VE RİSK AZALTIMI
• Yedi major antiHT ilaç çalışmasının metaanalizi, kadınlarda
ve erkeklerde kardiyovasküler olay riskinin benzer şekilde
azaldığı, erkeklerde hem koroner hem de serebrovasküler
olayların, kadınlarda ise özellikle inme riskinin azaldığı
bildirilmiştir
(Gueyffier F, Ann Intern Med, 1997)
• Başka bir metaanalizde de tüm yaş ve ırk gruplarında antiHT
tedavinin fatal ve nan-fatal serebrovasküler ve
kardiyovasküler olayları azalttığı gösterilmiştir
(Quan A, J Gen Intern Med, 1999)
71
KADINDA HT: TEDAVİ
İlaç İntoleransı ve Yan Etkiler
– Kadınların daha çok yan etki
bildirdiği
– Kadınlarda ACE inhibitörüne
bağlı öksürük yan etkisinin 2-3
kat daha sık olduğu
– Diüretiklere bağlı hiponatremi
ve hipokaleminin kadınlarda
daha sık gözlendiği, erkeklerde
de gut sıklığının arttığı
bildirilmiştir
CE Lewis, Arch Intern Med 1996
I Os, Am J Hypertens 1994
72
KADINDA HT: TEDAVİ
İlaç İntoleransı ve Yan Etkiler
– KKB’ler hastaların %28’inde
bacaklarda ödeme yol açabilir
ve bu yan etki kadınlarda daha
sık gözlenir
– Postmenopozal kadınlarda
lerkanidipin ile amlodipinin
karşılaştırıldığı bir çalışmada,
hafif ve orta derecede
hipertansif hastalarda, bacak
volümü ölçülerek yapılan
değerlendirmede, lerkanidipin
alan hastalarda ödemin
belirgin şekilde az görüldüğü
bildirilmiştir
Johansen-Lund P, Journal of Hypertension, 2003
73
SONUÇ
• Ülkemizde HT prevalansı, 2003 yılında %31,8
bulunmuşken, 2012 yılında %30,3 saptanmıştır
• Kadınlarda HT prevalansı 40 yaşından itibaren
erkeklerden daha yüksektir
• HT farkındalığı, tedavi edilmesi ve kontrol
oranları 2003 yılına göre belirgin şekilde
artmıştır, kadınlarda erkeklerden daha fazladır
74
SONUÇ
• Yaşam biçimi değişikliklerine uyum sıklığı toplumumuzda
oldukça düşüktür
• Antihipertansif tedavi hem kadında hem erkekte 1 ya da 2
ilaç şeklinde uygulanmaktadır
• Ana antihipertansif grupları içinde diüretikler, kadınlarda
her yaş grubunda daha fazla tercih edilmektedir
• Sabit doz kombinasyon kullanım oranı her iki cinsiyette de
yüksektir
• En sık tercih edilen uygulama RASi+HKTZ kombinasyonudur
(%25,3)
• ACEi+KKB kombinasyonu hastaların ancak %3,5’inde
kullanılmaktadır
75
ÖNERİLER
• YAŞAM BİÇİMİ DEĞİŞİKLİKLERİ
• MONOTERAPİ: (Ölçülen KB - Hedeflenen KB) <20/10 mmHg ise
– Başka bir grup için spesifik endikasyon yoksa:
• HKTZ
• RASi
• Uzun etkili dihidropiridin grubu KKB
– Kombinasyon tedavisi gerekecek hastalarda RASi veya KKB’ye
öncelik verilebilir
• KOMBİNASYON TEDAVİSİ:(Ölçülen KB - Hedeflenen KB) ≥20/10 mmHg ise
– RASi+ Uzun etkili dihidropiridin grubu KKB
– RASi+HKTZ kullanmakta olan hastada:
• KB’ı hedefe düşürülemeyen hastalarda HKTZ kesilip uzun etkili
dihidropiridin KKB’ye geçilebilir
• KB hedefe düşürülmüşse tedavi değişikliğine gerek yok
76