Transcript klavuzlara gore antenatal 2

ANTENATAL MUAYENE
DÜZENİ
(Klavuzlara göre)
BİLGİLENDİRME

Her kadına hamilelik süresince ve emzirirken
günlük 10 micg vit D ihtiyacının olduğu bilgisi
verilmelidir.


Bu konudaki risk etmenleri arasında Ortadoğulu olmak,
örtülü kıyafetlerle yaşamak, diyetinin vit D’den fakir
olması ve VKİ > 30 kg/m2 vardır.
Orak hücre ve Akdeniz anemileri için bilgilendirme
ideal olarak 10 haftadan önce yapılmalıdır.

11-14 hafta arasında kombine test önerilmelidir.


Gecikmiş hastalara 20. haftaya kadar 3’lü test önerilir.
Başlangıç muayenesinde diyabet açısından riskli olanlar
belirlenir:
VKİ > 30 kg/m2
 Makrozomik doğum öyküsü ≥ 4500 g
 Gestasyonel diabet öyküsü
 1. derece akrabalarda tip 2 diyabet varlığı

İLK BULUŞMADA
Folik asit başla
 Gıda temizliği ve gıdalarla bulaşabilecek
hastalıklar hakkında bilgi ver
 Yaşam şekli düzenlenmesi – 10 haftadan itibaren






Sigara, alkol ve uyuşturucu alışkanlığı
Doğru beslenme
Egzersiz, pelvis tabanı dahil
Emzirme
Gebe okulu

36 haftadan önce ya da 36 haftadan başlayarak






Emzirme eğitimleri
Doğuma hazırlık ve ağrısız doğum
Doğumun seyri ve başlangıcı
Bebeğin bakımı, beslenmesi, tarama testleri ve aşıları
Loğusa bakımı
Hemoglobin hastalıkları, trizomiler ve konjenital
anomalilerin taraması hakkında bilgi ver
Tüm bu bilgiler hastaya sözlü, yazılı ve görsel
olarak verilmelidir.
 Nullipar ve komplike olmayan bir gebelikte 10,
multipar ve komplike olmayan bir gebelikte 7
antenatal vizit yeterlidir.
 Çalışan kadınlara gebelik sırasında doğan hakları
konusunda bilgi aktarılmalıdır.

Sadece pastörize ya da UHT süt içilmelidir.
 Çiğ peynir yenmemelidir.
 Sebze ve meyveler iyice yıkanmadan
yenmemelidir,
 Çiğ et ve türevleri tüketilmemelidir.
 İçinde az pişmiş ya da pişmemiş et veya
yumurtanın olabileceği gıdalar tüketilmemelidir.

İlaç kullanımında yarar/zarar dengesi aranmalıdır.
 Tamamlayıcı tedaviler ya da reçetesiz ürünler
kullanılmamalıdır.
 Orta derecede egzersize başlamak ya da devam
etmekte sakınca yoktur.
 Gebelikte cinsel ilişkinin bilinen bir zararı yoktur.

Alkol kullanımının bebek için zararlarından
bahsedilmelidir.
 Sigara içmek ya da pasif içici olmak gebelik için
zararlıdır.
 Uzun süreli uçak yolculukları DVT riski
yaratacağından çorap önerilmelidir.
 Araba yolculuklarında 3 noktalı emniyet kemeri
takılmalıdır.

Uzaklara yapılacak yolculuklar sırasında aşı, sağlık
sigortası, gerektiğinde sağlık hizmeti alınacak yer
konusu ele alınmalıdır.
 Bulantı-kusmanın 16-20 haftaya kadar sürebileceği
bilgisi verilmelidir.

İlaçsız tedaviler: zencefil, P6 noktası
 İlaç: antihistaminikler
 Beslenme alışkanlıkları: az-sık beslenme, yağ-baharatkoku-aroma içermeyen, endüstriel yağ içermeyen
gıdalar seçilmeli

Mide yanması: Beslenme alışkanlığı ve yaşam şekli
düzenlenmesine rağmen iyileşmeyenlerde
antiasitler kullanılabilir.
 Kabızlık: Beslenme alışkanlığı ve yaşam şekli
düzenlenmesine rağmen iyileşmeyenlerde MgCa
kullanılabilir.
 Hemoroidler: Beslenme alışkanlığı ve yaşam şekli
düzenlenmesine rağmen iyileşmeyenlerde lokal
anestetik pomadlar ve Daflon® (2x1 öğle ve akşam)
kullanılabilir.


Varisler:


Akıntı:


Orta basınçlı diz altı çorap, ayağı yer çekiminden
korumak, soğuk duş
Akıntı miktarında artış sık görülen fizyolojik bir
değişikliktir. Yanma, kaşıntı, koku, renk değişikliği ve dizüri
varsa muayene şarttır.
Sırt ağrısı:

Gebelik haftası ilerledikçe sıklaşır. Su egzersizleri, masaj,
pozisyon eğitimleri yararlı olabilir.
YAPILACAKLAR
İlk vizitte VKİ hesaplanmalıdır.
 Anemi taraması için ilk başvuru ve 28. haftada kan
sayımı yapılır. Tedavi için sınır Hb değeri ilk üçayda
11 g/dL, sonrası için 10,5 g/dL’dir.
 ABO ve Rh grupları, IDC düzeyi belirlenmelidir.
 18-21 hafta arasında ultrason ile anomali taraması
önerilmelidir.

İlk ziyarette rutin olarak gebelere idrar kültürü
bakarak “asemptomatik bakteriüri” aranmalıdır.
 HIV ve HBV rutin olarak aranmalıdır.
 Sifiliz ve Rubella aranması RCOG tarafından
önerilir ???
 Toksoplazmozis, Grup B streptokok, CMV, HCV,
Chlamydia trachomatis ve asemptomatik bakteriel
vajinozisin rutin taranmasına gerek yoktur.


Toksoplasmozis tarama yerine genel temizlik kuralları
öğretilmelidir:





Yemek yapmadan önce ellerin yıkanması
Tüm meyve, sebzelerin ve salatalıkların yıkanması
Çiğ etlerin iyice pişirilmesi
Bahçe ile uğraşırken eldiven giyilmesi ve iş sonunda el
yıkanması
Kedi dışkısına temas edilmemesi
GESTASYONEL DİYABET RİSK FAKTÖRLERİ
VARLIĞINDA TARANMALIDIR ?
VKİ > 30 kg/m2
 ≥ 4500 g’lık doğum öyküsü
 Önceki gebelikte gestasyonel diabet öyküsü
 1. derece akrabalarda diabet öyküsü
 Ortadoğulu olmak

PREEKLAMPSİ
Her vizitte tansiyon ve proteinüri kontrol
edilmelidir.
 Yüksek risktekiler









Çok genç yaş (<20)
≥ 40 yaş
Nullipar
Gebelikler arası > 10 yıl
Ailesi ya da kendisinde preeklampsi öyküsü
VKİ > 30 kg/m2
Çoğul gebelik
Renal, vasküler ya da hipertansif hastalık.
FETUSUN BÜYÜMESİ
24. haftadan itibaren simfizis-pubis ölçümüyle
değerlendirilir.
 Düşük risklilerde rutin ultrason ve Doppler ölçümü
gerekmez.
 Fetusun prezentasyonuna ≥ 36. haftada abdominal
palpasyonla bakılır. Kuşku halinde ultrason bakılır.
 24. haftadan sonra rutin ultrason bakılmasına gerek
yoktur.

Fetusun hareketlerinin rutin sayılması gerekmez.
 Rutin KTG bakılmasına gerek yoktur.
 41. haftadan sonra vajinal muayene ile
membranlar sıyrılmalıdır ve doğum 41. haftadan
sonraya bırakılmamalıdır.
 42. haftadan sonra devam eden gebeliklerde
haftada 2 kez amniyotik sıvı ve KTG ile takip yapılır.

ANTENATAL BAKIMI RİSKLİ OLANLAR
• Kalp hastalığı, hipertansiyon
dahil
• Böbrek hastalığı
• Endokrin hastalığı, insülin
bağımlı diabet dahil
• İlaçla tedavi gerektiren
psikiyatrik hastalık
• Hematolojik hastalıklar
• Otoimmün hastalıklar
• Antikonvülzif tedavi
gerektiren epilepsi
•
•
•
•
•
Kanser
Ağır astım
Uyuşturucu bağımlısı
HIV veya HBV hastası
Obez (VKİ ≥ 30 kg/m2) ya da
zayıf (VKİ ≤ 18 kg/m2)
• Komplikasyona açık
durumda olanlar (sigara, ≥
40 yaş)
• Destek ihtiyacı olanlar
(ergen gebeler, sosyal destek
eksikliği)
ÖNCEKİ GEBELİKTE
•
•
•
•
•
Tekrarlayan düşük (≥ 3)
Şiddetli preeklampsi,
eklampsi, HELLP
Rh izoimmünizasyonu ya
da diğer kan grubu
antikorları
Uterus cerrahisi öyküsü,
sezaryen dahil
2 kez doğum öncesi ya da
sonrası kanama
•
•
•
•
•
•
•
Tekrarlayan düşük (≥ 3)
Lohusalık psikozu
Grand-multiparite (≥ 4)
Ölü doğum ya da yenidoğan
ölümü
SGA ya da LGA
Düşük (≤ 2500 g) ya da
yüksek (≥ 4500 g) doğum
ağırlığı
Konjenital anomalili doğum
öyküsü (yapısal ya da
kormozomal)
VERİLECEK BİLGİ
Kadınların tümü için kolay anlaşılır olmalıdır
 Kadına aydınlatılmış olarak karar verme imkanı
vermelidir
 Mevcut bilimsel doğrular çerçevesinde açık, doğru
ve dengeli olmalıdır
 Hastaya yazılı ve diğer iletişim araçlarıyla
ulaştırılabilir şekilde hazırlanmış olmalıdır.

UNUTULMAMALIDIR
Kadının görüşleri bizimkilere uymasa da saygıyla
karşılanmalıdır
 Kadına soru sorma ve tartışma imkanı verilmelidir
 Kadının anlatılanları anladığından emin olunmalıdır
 Kadına karar vermesi için yeterince zaman
tanınmalıdır
 Antenatal testler ve tarama testleri hakkında bire
bir ya da grup halinde bilgi verilmelidir. Ancak
bilgilendirme, testin yapılacağı zamandan önce
tamamlanmış olmalıdır.

ANTENATAL BAKIMIN ZAMAN AKIŞI

Sağlık profesyoneliyle ilk temas:
Folik asit desteği
 Gıda hijyeni
 Yaşam şekli düzenle
 Antenatal testlerin içerikleri, sınırları hakkında bilgi

İLK VİZİT
(İDEAL OLARAK 10.HAFTADA)

Kontrol et:
 Ek bakıma ihtiyaç duyanları
belirle ve gebeliğin kalan
kısmına ait plan yap
 Boy ve tartı ölçüp, VKİ’ni
hesapla
 Kan basıncı ve proteinüri
 Kan grubu, kan sayımı,
Hbpatiler, IDC, HBV ve HIV
için test yapılmasını öner.
– Asemptomatik bakterüri
ara
– < 25 yaşındakilere
Chlamydia testi öner
– Down sendromu taraması
öner
– Gebelik yaşı tayini ve
büyük yapısal anomalilerin
tanısı için ultrason öner
– Mesleğinden
kaynaklanabilecek olası
riskleri değerlendir

Bilgi ver:








Gebelik süresince bebek nasıl gelişiyor
Beslenme ve diyet, vitamin D desteği dahil
Egzersiz, pelvis taban egzersizleri dahil
Antenatal testler
Gebelik bakım planı
Emzirme
Doğum öncesi okul
Annelikten doğan sosyal haklar
16.HAFTADA

Kontrol et
Testlerin sonuçlarını gör, kaydet, tartış
 Kan basıncı ve idrarda proteinüri
 Hb düzeyi < 11 g/dL ise Fe başlamayı öner
 Anomali taraması hakkında bilgi ver

18-22 HAFTADA ANOMALİ
TARANMASI
Fetusun yapısal anomaliler açısından
değerlendirildiği bir ultrason muayenesidir.
 Eğer plasenta uterus alt segmentine uzanıyorsa 32.
haftada plasentanın yeri açısından değerlendirme
tekrarlanmalıdır.

25.HAFTA
(Sadece nulliparlara)

Kontrol et
Kan basıncı ve idrarda proteinüri
 Fundus-pubis uzunluğunu ölç

28.HAFTA

Kontrol et





Kan basıncı ve idrarda proteinüri
Tam kan sayımı (RCOG’a göre atipik eritrosit
antikorları)
Hb < 10,5 g/dL ise nedeni araştır ve Fe başla
Rh – kadınlara anti-D proflaksisi öner
Fundus-pubis mesafesini ölç
31.HAFTA
(SADECE NULLİPARLARA)

Kontrol et
Bir önceki muayenedeki sonuçları gör, kaydet ve tartış
 Kan basıncı ve idrarda proteinüri
 Fundus-pubis mesafesi

34. HAFTA

Kontrol et
Bir önceki muayenede istenen testlerin sonuçlarını gör,
kaydet ve tartış
 Kan basıncı ve idrarda proteinüri
 Fundus-pubis mesafesi


Bilgi ver

Doğum hakkında bilgi ver
36. HAFTA

Kontrol et
Kan basıncı ve idrarda proteinüri
 Fundus-pubis mesafesi
 Bebeğin pozisyonunu kontrol et


Bilgi ver
Emzirme tekniği
 Yenidoğan bebeğin bakımı, beslenmesi ve tarama
testleri
 Lohusa bakımı

38. HAFTA

Kontrol et
Kan basıncı
 Fundus-pubis yüksekliği


Bilgi ver

Gebeliğin kalan kısmında hala doğum olmazsa
yapılabilecek indüksiyon seçeneği
40. HAFTA
(SADECE NULLİPARLARA)

Kontrol et
Kan basıncı ve idrarda proteinüri
 Fundus-pubis yüksekliği
 Gebeliğin kalan kısmında hala doğum olmazsa
yapılabilecek indüksiyon seçeneği

41. HAFTA

Öner
Membranların sıyrılması
 İndüksiyon
 Kan basıncı ve proteinüri
 Simfiz-pubis mesafesi


42. haftada hala doğum yapmamışlarda haftada 2
kez KTG ve AMV ile takip yapılır.
ÖZET
İdrar tahlili: Her vizitte
 Kan testleri (tercihen ≤ 10 haftada): kan grubu, IDC,
tam kan sayımı, Hb.opatiler, HBV, HIV
 Ultrason ile gebelik yaşının tayini: 84 mm’e kadar CRL,
daha sonra baş çevresi
 Down sendromu taraması: 11-13+6 hafta arasında
kombine test.



Yapılamadıysa 15-20 hafta arasında 3’lü ya da 4’lü test
Ultrasonla anomali taranması: 18-22 hafta arasında.
Her muayenede hastaya yeterince soru sorma
fırsatı ver
 Aktardığın bilgilerin yazılı, görsel olarak da
hastaya ulaşmasını sağla.

RUTİN OLARAK YAPILMASI
ÖNERİLMEYENLER ?
•
•
•
•
•
Tartmak ?
Meme ve pelvis muayenesi
Fe ve vitamin A desteği ?
Chlamydia, CMV, HCV, HBV,
Toksoplasma, bakteriel
vaginosis ?
Düşük riskli grupta rutin
Doppler
•
•
•
•
•
•
•
LGA kuşkusu halinde
ultrasonla tartı tahmini
Erken doğum taraması
Ekokardiyografi
Gestasyonel diyabet ?
Fetal hareket sayımı
KTG
> 24 haftada ultrason