Transcript Riskli Gebelikler

Yüksek Riskli
Gebelikler
Adana- Ekim-2013
Riskli gebelik nedir?
 Gebelik normal ve doğal bir süreçtir. Bazı durumlarda
gebe kalmadan önce anne adayının mevcut hastalıkları veya
sonradan gebelik döneminde ortaya çıkan sorunlar çeşitli
risklerin ortaya çıkmasına yol açar.
 Böyle gebeliklere “Riskli gebelik” veya “Yüksek riskli gebelik”
denir. Riskli ve yüksek riskli gebelikler bazı durumlarda hem
annenin hem de anne karnındaki bebeğin sağlığını ve hatta
hayatını tehdit edebilir.
 Riskli ve yüksek riskli gebelikler, mutlaka bir riskli gebelik uzmanı
(perinatolog) tarafından ve çok daha yakından takip edilmelidir.
Riskli gebelik doktorları ile yapılması gereken riskli gebelik takibi,
normal gebelik takibine göre çok farklı yönler içermektedir.
Riskli gebelik nedenleri nelerdir?
• < 18 y. veya >35 yaş,
• HT, tiroid hastalığı, D.M, kalp, karaciğer, kollajen doku hastalıkları
(lupus, sjogren vb), damar ve diğer yapıları tutan hastalıklar gibi sistemik
hastalıklar varsa,
• Gebe çok zayıf ya da çok şişmansa,
• Akrabalık varsa,
• İlaç kullanıyorsa (epilepsi, psikiyatrik hastalıklar vb)
• Sigara, alkol kullanımı,
• Tekrarlayan düşükleri var ise,
• Gebelik dönemi öncesinde hiçbir sağlık problemi olmamasına rağmen,
gebe kaldıktan sonra gebeliğe bağlı olarak ortaya çıkan gebelik
sorunları varsa
Annenin Obstetrik Öyküsü
 Parite. Parite arttıkça anemi, IUGR, Malprezentasyon
olasılığı artmaktadır.
 Ektopik gebelik öyküsü veya gebelik kaybı öyküsü.
Tekrarlama riski vardır.
 Daha önceki doğum şekli. Sezaryen ise aynı olasılık
olduğunun bilinmesi.
 Bebeklerin sonuçları,gebelik haftası,boyutu,normal olup
olmadığı. Anomalili fetus varsa tekrarlama riski ya da
preterm doğum varsa tekrarlama riski vardır. İri bebek
öyküsü varsa diyabet için dikkatli olmak gerekir.
Tıbbi Öyküsü
 Sigara alışkanlığı. IUGR riski olacaktır.
 Alkol kullanımı. IUGR ve fetal alkol sendromu olacaktır.
 Uyuşturucu İlaç kullanımı. Neonatal yoksunluk sendromu
olacaktır.
 Maternal tıbbi sorunlar .(Hipertansiyon,diyabetes, kalp
hastalığı, tiroid hastalığı,anemi, solunum hastalıkları,
hepatik ve gastrointestinal hastalıklar, nöromüsküler
hastalıklar, böbrek hastalıkları, otoimmün hastalıklar,
tromboembolik hastalıklar)
 Önceki cerrahi öyküsü
 Önceki anestezi sorunları. Tekrarlama riski vardır.
 Önceki kan transfüzyonları
Jinekolojik Öykü
 Subfertilite. Gebeliğin sonucu açısından ailede
anksiyete, çoğul gebelik, hipertansiyon ve
gestasyonel diyabet
 Kontrasepsiyon. Hastada hala mevcut RİA varsa
abortus ve erken doğum riski vardır.
 Adet düzensizliği. Hasta son adet tarihini
bilmiyorsa, miad tayini açısından sorun olabilir.
 Spesifik enfeksiyonlar
• (HIV, Sifiliz, HPV, gonore, hepatit B)
Aile Öyküsü
 Kalıtımsal hastalıklar. Ailedeki kalıtımsal
hastalıkların (hemoglobinopati) tekrarlama riski
olduğu gibi annede anksiyeteye de neden olabilir.
 Diabetes mellitus. Gestasyonel diyabet görülme
olasılığı artar.
 Hipertansiyon
 Böbrek hastalığı
 Tromboembolik hastalık
Fizik Muayene
 Maternal ağırlık. >85 kg gebelerde
hipertansiyon, gestasyonel diyabet, <45 kg
gebelerde IUGR riski vardır.
 Maternal boy. 152 cm’nin altındaki gebelerde
baş- pelvis uyuşmazlığı riski vardır.
 Pelvik muayene. Ne yazık ki pek çok obstetrisyen
artık yalnızca ultrasonografi kullanmaktadır ve
pelvik muayene yapmamaktadır ancak pelvisin
doğum için uygun olup olmadığının
değerlendirilmesi önemlidir.
Anneye bağlı gebelik dönemi
sorunları
• Gestasyonel diyabet
• Gebelik hipertansiyonu, preeklampsi, eklampsi,
• Gebelikte vaginal kanama
• Servikal yetmezlik
• Erken membran rüptürü
• Gebelikte erken doğum tehdidi
• Genital organlarda myom, kist varlığı
Fetusa bağlı gebelik dönemi
sorunları
• Çoğul ve ikiz gebelikler
• Bebekte gelişme geriliği (IUGR)
• Oligohidramnios
• Polihidramnios
• Rh İzoimmünizasyonu
• Fetal anomaliler
Yaptırdığımız tetkiklerde
saptadığımız sorunlar
 İdrar tahlili.(Glikoz, protein, keton, kan) saptanabilir.Enfeksiyon,böbrek
hastalığı,preeklampsi için uyarıcı,
 Tam kan sayımı. Anemi saptanabilir.
 Kan grubu tayini. Rh uyuşmazlığı açısından. Profilaksi için.
 Serolojik tarama. Sifiliz,rubella,hepatitis ve HIV saptanabilir.
 Fetal anomali için tarama testleri.İkili veya üçlü testler ile Down sendromu
ve nöral tüp defekti taraması yapılabilir.
 Rutin USG. Fetustaki anatomik sorunlar, gebelik haftası ve fetusun gelişimi,
 Servikal smear.Ne yazık ki rutin kullanılmamaktadır oysa tüm yaşamında
belki de yalnızca gebelikte hekime giden bir grup kadın vardır.
 Kan basıncı ölçümü ile preeklampsi ve hipertansiyon saptanabilir.
Riskli gebelik takibi neden
gereklidir?
Çoğu gebe kadın gebelik dönemini herhangi bir sorun
olmadan geçirmesine rağmen, gebelik dönemi
süresince ne zaman sorunla karşılaşılabileceğini
öngörmek hamile anne için mümkün değildir.
Baştan çok normal görünen bir gebelik döneminde bile
sonradan ciddi sorunlar yaşanabileceği için, riskli
gebelik olsun olmasın bütün gebeliklerin kadın doğum
uzmanı takibi altında olması büyük önem taşır.
 Gebe kalmadan önce hiçbir hastalığı olmayan sağlıklı bir kadın
gebe kalıyor. Gebelik döneminin 24. haftasında (gestasyonel
diyabet) ortaya çıkıyor.
 Gebe kalmadan önce hiçbir hastalığı olmayan sağlıklı bir kadın
gebe kalıyor. Gebelik döneminin 28 ile 30. haftası itibariyle
(preeklampsi – gebeliğe bağlı gelişen hipertansiyon ) ortaya
çıkıyor.
 Gebe kalmadan önce hiçbir hastalığı olmayan sağlıklı bir kadın
gebe kalıyor. Gebelik döneminin 28 ile 30. haftası civarında
bebek gelişimi ile ilgili sorunlar (bebekte gelişme geriliği-İUGR)
ortaya çıkıyor.
 Sağlıklı bir kadın gebe kalıyor. Gebelik döneminin 11 - 14. H.
arasında ultrasonda bebek ense kalınlığı ölçümünün yüksek
olduğu söyleniyor.
 Gebelik döneminin 11 ile 14. haftası arasında yapılan ikili test
sonucu anormal,
 Gebelik döneminin 16 -20. H. yapılan üçlü test sonucu anormal,
 Gebelik döneminin 16-20. H. arasında yapılan USG’de bebekte bir
sorun (bebeğin kalp ve büyük damarlarında sorunlar, Down
sendromunu düşündüren kemiklerin kısa olması barsak parlaklığı
artışı, ense kalınlığı artışı gibi bulgular; v.b.) tespit ediliyor.
 Sorunsuz giden bir hamilelik döneminde gebelik takibi sırasında bebek ,
anne ve ya gebelik kaynaklı bir sorun tespit edildiğinde bir perinatoloğa
konsültasyon gereklidir.
 Bazı gebelikler ise başlangıçtan itibaren çeşitli riskler taşır ve bu riskler de
anne ve bebek sağlığını kötü etkileyebilir.
 Gebe kalmadan önce şeker hastalığı olan bir kadın hamile kalıyor.
 Hamile kalmadan önce tansiyon hastalığı olan bir kadın hamile kalıyor.
 Hamile kalmadan önce guatr hastalığı olan bir kadın hamile kalıyor.
 Daha önceki gebelikleri tekrarlayan düşük ile sonuçlanmış bir kadın
hamile kalıyor.
 Hamilelik döneminin başından riskli gebelik sınıfına giren
kadınlarda, gebelik dönemi risklerinin önceden belirlenip
çeşitli tedbirlerle olumsuzlukların en aza indirilmesi çok
önemlidir.
 Bu ancak hamilelik dönemi boyunca perinatoloji uzmanları
tarafından gereken sıklıkta muayene (riskli gebelik takibi)
ve ayrıntılı incelemelerin yapılması ile sağlanabilir.
Riskli gebelik takibinde neler
yapılır?
 Annenin gebelik öncesi mevcut olan bazı hastalıkları gebelik
sürecini ve bebeği ciddi şekilde etkileyebildiği gibi, gebelik de
annenin mevcut hastalığının seyrini ve tedavisini
etkilemektedir.
 Öncelikle bebek için plan yapıldığında yani gebe kalmadan
önce, genel sağlık sorunlarının varlığı veya derecesi ilgili branş
hekimince (dahiliye, kardiyoloji, nefroloji, endokrinoloji v.b.)
mutlaka belirlenmelidir.
 Anne adayının daha önce tekrarlayan düşükler yapmış olması,
sebebi bilinsin veya bilinmesin mevcut gebeliği de riskli
gebelikler sınıfına sokar. Önceki düşüklerin haftası, nasıl olduğu
gibi detaylar ve kan testleri ile mevcut gebelik takibi
yönlendirilir.
 Çok erken düşüklerde kromozom anormallikleri , gebeliğin 3 - 6
ayı arasındaki düşüklerde servikal yetmezlik, daha ileri gebelik
aylarında görülen doğum öncesi (fetüs) ölümü durumlarında ise
annenin veya bebeğin hastalıkları araştırılır.
 Fetus gelişiminde anormallikler ve fetal hastalıkların,
prenatal tanısı günümüzde oldukça ileri boyutlara
ulaşmıştır. Bunun sonucu olarak da artık intrauterin
tedavi söz konusu olabilir.
Riskli gebelik takibini kimler
yapar?
“Yüksek riskli gebelik takibi” sırasında hastayı tek bir hekimin
(PERİNATOLOG) izlemesi yeterli değildir. Bu, farklı
branşlardan hekimlerin ortak bilgi ve deneyimleriyle
yürütülebilen bir izlem şeklidir.
 Ekipte kadın doğum uzmanı başta olmak üzere, dahiliye
uzmanı, endokrinoloji uzmanı, diyetisyen, genetik uzmanı,
çocuk cerrahı, neonatolog ,fizik tedavi uzmanı da bulunur.
Hamile kalmadan önce
hastalığı olan kadınlar bebek
sahibi olabilir mi?
 Anne adayının hamile kalmadan önce zaten mevcut olan
hipertansiyon, diyabet, tiroşid hastalığı , kalp hastalığı, böbrek
hastalığı, karaciğer hastalığı gibi bazı hastalıkları, hamilelik dönemi
boyunca ağırlaşma eğilimine girer.
 Bu nedenle bebek için plan yapıldığında yani gebe kalmadan önce,
genel sağlık sorunlarının varlığı veya derecesi ilgili branş hekimince
(dahiliye, kardiyoloji, nefroloji, v.b.) mutlaka belirlenmelidir. Bu hiçbir
zaman genel sağlık problemleri olan bir kadının anne olamayacağı
anlamına gelmez.
 Ama hamilelik dönemini hem annenin hem de bebeğin sağlıklı ve
sorunsuz biçimde geçirebilmesi için gebelik takibi, bu konuda
uzmanlaşmış perinatologlar tarafından yapılmalıdır. Hamilelik
öncesinde bu hastalıklardan biri bulunan her kadın gebe kalmadan
önce perinatoloğa başvurmalıdır.
Son söz
 Amaç:
Riski mümkün olduğunca erken fark et.
 İdeal olan:
Gebelik öncesi danışmanlık
Erken ve sık prenatal bakım
 En iyi:
Anne ve bebek sonucunu elde etmek
Tedaviyi sağlamak