Transcript Gelişimsel kalça displazisi - İzmir Halk Sağlığı Müdürlüğü

• Madde 1- Bütün insanlar özgür, onur ve
haklar bakımından eşit doğarlar
• Madde 3 -Yaşamak, özgürlük ve kişi
güvenliği herkesin hakkıdır
Tüm yenidoğanlar
dünyanın neresinde
olursa olsun eşit
yaşama başlama
hakkına sahiptirler…
Erken tanı, herhangi bir hastalığın, o
hastalığa ait belirtilerin henüz tam ortaya
çıkmadığı, kişiyi rahatsız etmediği zamanda
tanınmasıdır.
• Görünüşte sağlam olan kişilere bazı testler,
muayeneler
veya
diğer
yöntemler
uygulanarak henüz tanısı konulmamış,
bilinmeyen hastalıkların yaklaşık olarak
belirlenmesi,
• Şüpheli
hastaların
sağlamlardan
ayrılmasıdır.
• Tarama testinin mutlaka kesin tanı
koydurucu olması gerekmez.
TOPLUM TARAMASI AŞAMALARI
Sağlıklı Görünen Toplum
Tarama Testinin Uygulanması
Şüpheliler
Tarama testi sonucu sağlamlar
Kesin Tanı Yöntemleri
TEDAVİ
Kesin hasta veya
risk faktörü var
Hastalık veya
risk faktörü yok
Yenidoğan tarama programları, tüm
dünyada gelişmiş ve gelişmekte olan
ülkelerde halk sağlığı programları
içerisinde çok önemli yeri olan
koruyucu sağlık hizmetidir.
 Fenilketonüri
 Konjenital Hipotiroidi
 Biotinidaz eksikliği
 Yenidoğan İşitme Taraması
 Gelişimsel Kalça Displazisi
• Kız / Erkek; 4-8 / 1
• Dünyada
–?
– 0-188.5 / 1000 canlı doğum
• Türkiye’de
–?
– 10-15 / 1000 canlı doğum
• Türkiye’de Yıllık G.K.D.’li Yenidoğan Sayısı
– 1.3 milyon canlı doğum / yıl
– 13000-20000 yeni G.K.D. olgusu / yıl
Gelişimsel Kalça Displazisi
Erken Tanı ve Tedavi Programı
ÜLKEMİZDE HER YIL
1.300.000 CANLI DOĞUM OLMAKTADIR
•KD görülme sıklığı 1/100
•Tam çıkıklı çocuk görülme sıklığı da 1/1000
•Beklenen Vaka (yılda) 13.000 -20.000
• Her 60 yenidoğandan 1 tanesinin kalçasında pozitif
instabilite bulgusu vardır. Bunların %60’ı yaşamın ilk
haftasında, %88’i yaşamın ilk 2 ayında kendiliğinden
düzelir. Kalanlar gerçek kalça patolojisi olarak
değerlendirilmelidir.
• Doğum sonrası ilk günlerde yapılan yenidoğan kalça
USG taramasında yetersiz kalça gelişimi saptanma
oranı %5.53’dür. Bunların %90’ı yaşamın ilk 4-5
haftasında kendiliğinden düzelir. Kalanlar gerçek
kalça displazisidir (%0.5).
G.K.D. Patolojik Anatomi
Kalça Displazisi
(Kalça ekleminin anormal gelişimi,
femur başının yetersiz yuvadan dışarı taşması)
Sığ
Yuva
Femur
Başı
Asetabulum sığ, yönelimi bozuk
Öyküde ve/veya muayenede risk faktörü
saptanan yenidoğan bebeklerin,
hayatlarının ilk 3-6 haftasında gelişimsel
kalça displazisi açısından Graf yöntemi
kullanılarak kalça USG’si ile
değerlendirilmesidir.
Gelişimsel Kalça Displazisi
Erken Tanı ve Tedavi Programı ile
•Yenidoğan döneminde tüm bebeklerin kalça çıkığı
açısından muayenelerinin yapılması,
•Riskli ve klinik muayenede şüpheli grubun ileri
tetkik için yönlendirilmesi,
•Tedavi gerektiren olgularda erken ve uygun
tedavilerinin başlatılması,
•Kalça çıkığı için yapılacak cerrahi tedavi sayısı ve
muhtemel komplikasyonların en aza indirilmesi
Hedeflenmektedir.
G.K.D. Patolojik Anatomi
Proksimal femurda açısal deformite (Koksa Valga)
G.K.D. Patolojik Anatomi
Asetabulum sığ, yönelimi bozuk
Yetersiz Yuva
(Asetabulum)
Deforme
Femur Başı
•
•
Risk grubu tanımlamasının yeterli şekilde
yapılması ve
Özellikle anne farkındalığının arttırılması
programın önemli bileşenlerindendir.
PROGRAM ORTAKALARI
• Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği Çocuk
Ortopedisi Şubesi (TOTBİD/ ÇOŞ)
• T. C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı Aile
Planlaması Genel Müdürlüğü (AÇSAP)
• T. C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğü
• T. C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü
Tarama
İzlem ve takip
Tanılama
Müdahale
Tarama sonuçlarının
değerlendirmesi
• Bu amaçla, öncelikle birinci basamak sağlık
kurumlarında görev yapan sağlık personelinin
bilgilerinin güncellenmesi, standardizasyonu,
• Riskli bebekler veya gelişimsel kalça displazisi
şüpheli olguların tespit edilerek USG için
yönlendirilmesi,
• Sorunlu bebeklerin ortopedist tarafından muayene
edilmesi, erken tanı ve tedavi olanağı sağlanması,
• Tanı alıp tedavi altına alınan olguların takibi
beklenmektedir…
RİSK FAKTÖRLERİ ŞUNLARDIR:
• -GKD li kardeş varlığı
• -GKD li anne, baba, dede, nine, teyze, hala, amca, dayı,
kuzen olması
• -İlk doğan kız bebek
• -Çoğul gebelik
• -Amniyon Sıvısı Anormallikleri (sıvı azlığı ya da fazlalığı)
olması
• -Makat duruş
• -Bebeğin ayağında şekil bozukluğu (içe, dışa, yukarı
dönüklük) olması
• -Doğumsal tortikollis (boyunda eğrilik) olması
Gelişimsel Kalça Displazisi
• Kalça ekleminin bozuk gelişimi
– Asetabulum (birincil)
– Proksimal femur (birincil)
– Çevre yumuşak dokular (ikincil)
• Tanımlama
– Asetabular displazi
• Yalnız asetabulumdaki yetmezlik
– Sublüksasyon
• Yarı çıkık
– Dislokasyon
• Tam çıkık
Geç Tanı
Geç ya da Hiç Tedavi
Uygun Olmayan Tedavi
Kalça Dejeneratif Eklem Hastalığı (Koksartroz)
G.K.D.
Erken Tanı, Erken ve Uygun Tedavi
Tedavi Başarısı ↑
Tedavinin Zorluğu ↓
Komplikasyon riski ↓
Morbidite olasılığı ↓
Sosyo ekonomik sorunlar ↓
Ne Zaman Tanı En İyisi ?
Erken ve başarılı bir G.K.D. tedavisi gören
çocuklarda sağlıklı çocuklara göre fiziksel ve
psikososyal açıdan belirgin farklılıklar yoktur.
• Günlük işlevlerde bozulma
– Ağrı, aksama, hareket kaybına bağlı
• İş ve güç kaybı
– İş bulma ve ekonomik sorunlar
• Çevrenin olaya bakışı
– Çeşitli nitelendirmeler ve bakış açıları
• Psikolojik etkilenim
– Tüm bu faktörlerin toplam etkisi
• Erken tanı ve tedavi maliyeti
– Poliklinik muayenesi
– İki kalça USG
– Abduksiyon ortezi
15.50 TL
17.00 TL
28.00 TL
– Toplam
60.50 TL
• Geç tedavi maliyeti
– G.K.D.’de en sık yapılan girişimlerin
yalnızca ameliyat ücreti 207.70 TL ile
711.90 TL arasında değişiyor
– Anestezi, ameliyat öncesi tetkik, yatak,
ameliyat sonrası bakım, implant ücretleri
ve başarısız birincil cerrahiye bağlı yapılan
ikincil, üçüncül ameliyat ücretleri hariç
• Geç tedavi maliyeti
– Ameliyatlarda sık kullanılan implantların
maliyeti 10 TL (basit bir tel) ile 3000 TL
(total kalça protezi) arasında
– Ülkemizde yapılan total kalça protezi
ameliyatlarının yaklaşık 1/3’ü G.K.D.
zemininde koksartroz
Tedavi Edilmemiş Kalça Displazisinin
Anatomik Ve İşlevsel Etkileri
omurga ve alt
ekstremitelerin
bileşkesinde büyük kas
gruplarının etkidiği bir
eklemdir.
kalça eklemleri ve pelvis
omurga (bel*)
alt ekstremite (diz*)
• erken bozunma (artroz)
•
•
•
•
•
•
baş yuvarlaklığı bozulur
baş yüksekliği azalır
boyun kısalır
cisimde dış çap azalır
cisimde kanal transvers uzunluğu azalır
cisimde korteks kalınlığı azalır
• pelvik girim dar
• pelvik çıkım geniş
• antropoid doğum
kanalı insidansı
– GKD %72,5
– Kontrol %38,1
• antropoid pelvis zor
doğum ihtimalini
arttırır.
• omurgada normal
eğiklikler bozulur.
• normal olmayan
eğilmeler başlar.
• tek taraflı tam çıkıklarda
– özellikle lomber bölgede yana eğiklik
• çift taraflılarda
– lomber lordozda artış
• tümünde
– bel ağrısı sendromu
• artmış omurga ve disk bozunmasına bağlı
• en belirgin olarak diz etkilenir
– aynı taraf dizde valgus dizilim
bozukluğu olur
• nedeni medial femoral kondil
hiperplazisidir
– patellofemoral oluk sığdır
• olguların çoğunda kalçadan önce
diz ağrısı başlar
Tam tek taraflı çıkıklarda boy eşitsizliği ve kas
dengesizliklerine bağlı yürüme bozulur ve
yürümedeki enerji harcaması artar.
• Uygun zaman ve biçimde tedavi
edilmediğinde
– kişisel ve toplumsal bir sağlık sorunudur
• Önlenebilir!
Gelişimsel Kalça Displazisi
Klinik Bakı
• Pesekinovarus
• Pes planovalgus
• peskalkaneovalgus
• Yenidoğanda fizyolojik fleksiyon kontraktürü
vardır (kalçalar tam düzeltilemez),
• Kalça abduksiyon muayenesi kalça 90
fleksiyondayken yapılmalıdır.
• Anterior Superior I iliak çıkıntılar aynı
düzlemde olmalıdır.
• Pelvisin yana dönüklükleri engellenmelidir.
• Kalça displazisinde abduksiyon kısıtlılığı 10-30
derece arasında olabilir ve pelvis stabilize
edilmezse dikkatten kaçabilir.
• Kalça çıkığında abduksiyon kısıtlılığı 30-50
derece arasında olabilir.
Bacak uzunluk farkı (Galeazzi)
• Bebek supin yatarken
kalçalar 90 derece
fleksiyona alınır ve diz
seviyeleri
arasındaki
fark tespit edilir.
Yenidoğanda fizik muayene
Ortolani “Segno dello Scatto”
Disloke veya sublukse
kalçayı redükte eder
Barlow
İnstabil kalçayı disloke eder
• Her iki alt ekstremite avuç içi ile tutulur.
• Başparmak uyluk medialine konarken indeks
ve orta parmak trokanter majorun üzerine
yerleştirilir.
• Tek tarafın abduksiyona getirilmesi ile femur
başı limbusa takılarak abduksiyonu engeller.
Ortolani testi
• Bu sırada indeks parmağı
ile trokanter majorden
femur mediale itilerek
femur başı asetabuluma
redükte edilirken klik sesi
olarak tarif edilen
redüksiyon hissi alınır.
Barlow Testi
• Daha sonra uyluk
adduksiyona getirilerek
başparmak medialden
uyluğa laterale doğru
bastırır ve kalçanın
dislokasyonu ile klik sesi
tekrar alınır.
• Ortolani ve Barlow testleri
– Spesifisite %100
– Sensitivite düşük
– Yalancı (+) sonuç: aşırı tedavi
– Yalancı (-) sonuç: geç GKD vakaları
• Deneyimli doktorlar sensitiviteyi arttırıyor
• Barlow dislokasyonu provoke eder mi?
• İnterobserver güvenilirliği düşük
• Bilateral çıkıklarda ortolani (-), abduksiyon
kısıtlılığı ve pili asimetrisi görülmeyebilir.
• Kalçalarda hareketle ortaya çıkan klik
seslerinin önemi yoktur.
Gelişimsel Kalça Displazisi Tanı
ve Tedavide USG
GKD Tedavisi
• Erken Tanı
• Erken tedavi
• Kolay tedavi
• Etkin tedavi
•
•
•
•
•
Klinik muayene
Direk radyografi
Manyetik rezonans görüntüleme
Bilgisayarlı tomografi
Ultrasonografi
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Yumuşak dokuları değerlendirir
Dinamik değerlendirme sağlar
Anestezi gerektirmez
Yapımı kolaydır
Değerlendirmesi kolaydır
Masrafsızdır
Objektiftir
Tedavide yol göstericidir
Tehlikesizdir
• Ses dalgaları düz hat üzerinde hareket eder.
• Dalgalar yansıma ve kesilmeye açıktır.
• Dokuların yoğunluğuna ve elastisitesine göre
farklı yansımalar verir.
• USG ekosu, dalgalar iki farklı yapı arasına
geldiğinde ortaya çıkar.
USG Uygulama
Standart Plan
• Doğru değerlendirme
yapılabilmesi için
standart plan,
asetabulum en derin
noktası ve labrum
gereklidir.
Graf Sınıflaması
USG Sınıflama
Tip 1
Alfa>60
Tip 2a
Alfa 50-59, <3 ay Fizyolojik immatür kalça
Tip 2b
Alfa 50-59, >3 ay Displazik kalça
Tip 2c, D
Alfa 43-49
Tip 3-4
Fizyolojik matür kalça
Displazik kalça
Disloke kalça
• Bandaj altında uygulanabilir.
• Kalçadaki gelişim değerlendirilir.
• Tedavinin sonlandırılmasında karar vericidir.
Tanıya Yardımcı Tetkikler
• Tanıya yardımcı en önemli faktör
• Risk Faktörü Varlığında
G.K.D. Risk Faktörleri
• Pozitif aile ve 1.derece
akraba öyküsü
– Genetik geçiş gösteren
bağ gevşekliği / kalça
ekleminin gelişim
bozukluğu (asetabulum,
proksimal femur)
G.K.D. Risk Faktörleri
• Doğum öncesi bebeğin
pozisyonu
– Makat duruş
• Son trimester
– Makat doğum
G.K.D. Risk Faktörleri
• Çoğul gebelik
G.K.D. Risk Faktörleri
• Tortikollis
G.K.D. Risk Faktörleri
• Ayak deformiteleri
– Metatarsus adduktus
– Pes kalkaneovalgus
G.K.D. Risk Faktörleri
• Doğum sonrası pozisyon
– Kundak
– Beleme
ilk 6 ay
• alt lomber omurga, pelvisin tümü, kalça
eklemleri ve femur üst uçları görüntülenmeli
• pelvis dönük olmamalı
– obturator açıklıklar simetrik
– simfizis pubis, sakrum ve alt lomber omurga orta
hatta olmalı
– koksiks, sakrum görünen alt ucu simfizisin
proksimalinde olmalı (1-2 cm)
• bacaklar omuz açıklığında, patella yukarı bakar
durumda olmalı
• Hilgenreiner çizgisi
– üçlü büyüme kıkırdaklarını birleştiren yatay
• Perkin çizgisi
– acetabulum çatısının en lateralinden geçen H
çizgisine dik
• Shenton hattı
– femur üst uç medialinden gelen eğik çizgi
obturator açıklık iç üst kenarı ile devam eder
• Shenton hattının bozulması
– bacaklar addüksiyondaysa*
– bacaklar dışa dönükse*
yalancı bozuk olabilir
• normal kalçada femur başı kemikleşme
merkezi veya femur üst uç metafiz iç
çıkıntısının H-P üst dış bölümünde olması
gerekir
• tanıya yardımcı
• daha çok tedaviyi yönlendirici
• eklemin içine radyoopak madde verildikten
sonra pelvis ön arka grafi elde edilir
• genellikle anestezi altında yapılır
• tanı için değil
• tedavi yönlendirmede
• tedavi etkinliğinin değerlendirilmesinde
– yerine koyma sonrası alçı içinde düz filmler
yeterli bilgi vermediğinde tercih edilir.
• tanı için değil
• İzlemde
• asetabulum fibröz çatısının
değerlendirilmesinde tercih edilir.
• <6 ay
– USG
• >6 ay
– uygun çekilmiş yeterli düz pelvis ön arka
filmi
Gelişimsel Kalça Displazisi
Sağaltım
1. En kısa sürede anatomik redüksiyonu sağlamak.
2. Femurbaşı ve asetabulumun gelişimini sağlamak için
redüksiyonu korumak.
3. Proksimal femurda oluşabilecek vasküler hasarı
(AVN) önlemek.
4. Residüel displazi, subluksasyon ya da redislokasyon
gelişirse yeniden girişimde bulunmak.
• GKD tedavisinde özellikle yaşamın ilk 2-3 ayı altın
dönemdir.
• Tanı ne kadar geç konursa yapılacak girişimlerin
karmaşıklığı ve komplikasyon riski o kadar
artarken, başarı şansı o kadar düşer.
• Tedavi ilk 6 ayda evde, 6 ay sonrasında ise
ameliyathanede yapılır.
GKD tedavisinde bol ara bezi uygulamasının yeri kesinlikle yoktur.
• İlk 6 ayda kalçayı abduksiyon ve
fleksiyonda tutan dinamik ya da
statik ortezlerle tedavi yapılır.
• Dinamik bir yöntem olan Pavlik
bandajı uygulaması ya da Pavlik
yöntemi öncelikle yeğlenir.
• Statik ortezlerinde yüksek başarı ve
düşük komplikasyon hızına sahip
oldukları belirtilmiştir.
• Çocuğun tedavisi hastenede yatarak ve ameliyathanede
yapılır.
• 7-18 ay arasında birincil olarak ya da ilk 6 ayda konservatif
yöntemlerin başarısız olduğu kalçalarda
kapalı ya da açık redüksiyon yapılır.
Genel anestezi devam ederken redüksiyonun korunması için
alçı uygulaması yapılır.
• 18 aydan büyük çocuklarda iliak osteotomi,
femoral kısaltma gerekebilir.
•
“Fonksiyonel Tedavi” yenidoğanın kalça ve dizi
fleksiyona getirilince kalça abduksiyonu ve
dolayısıyla
çıkık
kalçanın
redüksiyonu
kendiliğinden oluşur.
• Bandaj 1 ila 9 ay arasında displazik ve çıkık
kalçalarda kullanılır
• Bandaj içindeyken “human pozisyonu”ndaki
kalçada tekmeleme hareketi, kontrakte kalça
adduktörlerini
uzatarak
çıkık
kalçanın
kendiliğinden
yerine
yerleşmesini
ve
asetabulumun gelişmesini sağlar.
• Bu durumda Pavlik bandajı günde 23 saat takılır. 1 saat
bebeğin yıkanması için çıkarılır.
• 3 aylık ve daha küçük bebeklerde en az 3 ay takılmalıdır. 4 ay
ve daha büyük çocuklarda takma süresi genellikle yaşının iki
katıdır. USG kontrolü ile karar vermek daha doğru olacaktır.
• Bandaj genellikle son iki ay yarı zamanlı olarak takılır.
• Yürüme yaşına yaklaşıldığında plastik
kalça abduksiyon cihazı kullanmak gerekli olabilir.
Dinamik Ortezlerle Tedavi 3
(Çıkık kalçada)
• Bu durumda Pavlik bandajı günde 24 saat takılır.
• Doğumdan hemen sonra tedaviye başlanan çıkık kalçada Pavlik
bandajının genellikle 3 ay tam zamanlı ve 1 ay yarı zamanlı
takılması gerekebilir. Bandaj kullanımı kalça asetabulum içinde
stabil oluncaya kadar devam etmelidir; klinik, radyolojik ve US
bulgular normal oluncaya kadar takılmalıdır. Femur başı ile
asetabulum arasındaki ilişkinin ve bandajın etkinliğinin
değerlendirilmesinde ultrasonografik takip yararlıdır Bebek
bandaj içinde haftalık ultrasonografi ile izlenir.
• Genellikle üç hafta içinde kalçanın stabil hale geldiği radyolojik ve
US olarak tesbit edilemez ise farklı abduksiyon cihazları denenir.
Yine de redüksiyon sağlanamıyorsa; adduktor tenotomiyi takiben
traksiyon, genel anestezi altında artrografi, kapalı redüksiyon ve
Pelvipedal alçı, veya açık redüksiyon gibi tedavi şekilleri uygulanır.
• Başarısız Pavlik bandajı tedavisi
• Disloke kalçalar
• Geç tanı
 Genel anestezi altında,
 Artrografik kontrollü,
 Stabil, konsantrik
redüksiyon
 Redüksiyon Korunması
Zorlamasız Redüksiyon !
Kapalı Redüksiyon 2
Teknik
– 90-110 derece fleksiyon
– Abduksiyon (30-50)
– Nazik redüksiyon
• Redüksiyonun korunması
için pelvipedal alçı
– Gerekirse add. tenotomi
– Fizyolojik pozisyonda
– Sentetik alçı kullanılabilir
Redüksiyon kontrolü
• Direk radyogram
• CT
• MRI
DeRosa
•
•
•
•
Kapalı redüksiyon başarısızsa
Kapalı redüksiyon ? Rutin açık redüksiyon ?
Traksiyon tartışmalı
Girişimler
– Anterior
– Medial
• Üst sınır 12-24 ay
• 3-18 ay arasında
– Cerrahın tercihi ve deneyimi en önemli etken
• Önce kapalı olmazsa en iyi bilinen
yöntemle açık redüksiyon
– Zorlamasız anatomik redüksiyon
– Geniş güvenli aralık
– Aşırı olmayan pozisyonda alçı
– Gerekirse redüksiyon sonrası CT, MRG
kontrolü
– Yakın radyolojik izlem
GKD ÖNLEME
G.K.D. !
HASTALIK
RİSKİ
BİRİNCİL
ÖNLEME
Aşılama, Eğitim
Beslenme
PRESEMPTOMATİK
HASTALIK
İKİNCİL
ÖNLEME
Tarama
SEMPTOMATİK
HASTALIK
ÜÇÜNCÜL
ÖNLEME
G.K.D. !!
Komplikasyon
ve Erken Ölüm
Önlenmesi
(Klinik Tıp)
G.K.D. ?
Konjenital kalça çıkığı (K.K.Ç.),
Doğumsal kalça çıkığı (D.K.Ç.)
Gelişimsel kalça displazisi (G.K.D.)
Dinamik bir
hastalık
gelişim süreci
Düzelme
Kötüleşme
Ebeveynler
Sağlık personeli
Çevresel etkenler
• Yönetim
– Merkezi ya da yerel yönetim
– Finansal destek ve önleme programının
yönetilmesi
• Sağlık Profesyonelleri
– Eğitilme, eğitme ve yürütme
• Vatandaş
– Bilgilenme, duyarlılık, katılım
Günümüzde G.K.D. Erken Tanısı
KALÇA ULTRASONOGRAFİSİ
Ne Zaman USG Tarama ?
3-6 Hafta
Arasında
Bu Durumda
Mutlaka Yapılması Gereken
İlk 6 ayda
Kalça Ultrasonografisi
6 aydan sonra
Ön-Arka Pelvis Grafisi
Doğru Yapılan Bir Radyolojik
İncelemede Sorun Saptanırsa
Mutlaka Yapılması Gereken
Bebeğin Ortopedi Uzmanına
Sevk Edilmesi
Ultrasonografik Yenidoğan Taraması
Sonuçları (Avusturya)
İlk 1 ayda tarama yapılanlarda ameliyat hızı=0
Yaş↑ >>> Ameliyat olasılığı ve teknik zorluğu ↑
Ultrasonografik Yenidoğan Taraması
Sonuçları (Avusturya)
Tarama sonrası tedavi maliyeti tarama öncesine göre 2/3
Tarama sonrası ted+tarama maliyeti < Tarama öncesi tedavi maliyeti
• Ulusal çapta başlangıç; 1996
• G.K.D. dolayısıyla birincil ameliyat sayısında
önemli oranda azalma
– 1/1000 canlı doğum → 0.26/1000 canlı doğum
– Yaklaşık 4 misli azalma
• Ultrasonografik
– İsviçre, Polonya, Çek Cumhuriyeti
• Öncelikle klinik ve gerekirse ultrasonografik
– İngiltere
• ABD’nin kalça taramasına yaklaşımı temkinli
• Evrensel tarama
– Tüm yenidoğanların kalçalarının taraması
• Seçici tarama
– Risk faktörü olan ve/veya klinik bakısı pozitif olan
bebeklerin kalçalarının taranması
• “Tıbbi açıdan hangisi daha üstün ?”
sorusunun kesin yanıtı bugün için yok !
• Pahalıdan Ucuza Doğru
– Evrensel USG taraması
– Seçici USG taraması
– Yalnızca klinik bakı taraması
– Hiç tarama yapmama
• Ultrasonografik taramanın annenin bebeği ve
onun kalçaları üzerine olan kaygı düzeyini
artırıcı ya da azaltıcı bir etkisi yok
• Erken tanı sonrası yapılan ortez tedavisinin
annenin bebeği ve onun kalçaları üzerine
olan kaygı düzeyini yaklaşık 1 yaşına dek
artırıcı (tedavi aylar öncesi bitse bile) etkisi
var
Türkiye’de G.K.D. Önlenmesinde
Güncel Durum
• Sağlık profesyonellerinin eğitimi ?!
– Ortopedistler !
– Diğer sağlık profesyonelleri ?
• Yenidoğan kalça tarama programları ?
– Yerel hastane programları !
– Ulusal düzeyde ?
• Yürütme erkinin ilgisi !
• Medya desteği ?
• Vatandaş katılımı ve işbirliği ?
Doğum Sonrası İlk 24-48 Saat
Velilerle yüz yüze görüşme
Risk faktörlerinin saptanması
3-4 hafta
KALÇA USG
(Graf)
Tip I
Tip IIa
İzleme
gerek yok
Düzenli izlem
6 hafta
izlem
Tedavinin
sonu
Normal
Anormal
Tip IIc, D, III, IV
4 hafta
abduksiyon cihazı
3 hafta
izlem
IIa+
Klinik Muayene
IIa-
Tip I dışındaki
kalçalar
Tip I kalça
USGde
düzelme
Tip I dışındaki
kalçalar
USG’de
düzelmeme
Ameliyathanede
tedavi
• ESOGÜ Hastanesinde 2002-2008 yılları
arasında doğan ve ortalama yaşı 27 günken
USG taraması yapılan 1690 bebek
• Tarama sonucunda G.K.D. tanısı konulup
sonrasında ameliyat olan bebek sayısı :
0 (sıfır)
• Tüm ülkede tüm yenidoğan kalçalarının USG
taraması (evrensel tarama) ?
• Tüm ülkede hedef kitlenin kalça USG taraması
(seçici tarama) !
– Riskli bebek ve/veya klinik bakısı pozitif olan
bebekler !
– Atlanmış G.K.D. ? (5/10.000)
• G.K.D.’de başarı = Tarama ve Erken Tanı (En geç ilk
4-6 haftada)
•
•
•
•
•
•
•
Devlet desteği
Sağlık profesyonelleri ve ebeveyn eğitimi
Sağlık profesyonellerinin işbirliği
Yönetim, sağlık profesyonelleri, vatandaşın üçlü işbirliği
Medya desteği
Perinatal ve postnatal nedenlerin ortadan kaldırılması
Kalça USG kullanımının yaygınlaştırılması
• Bırakın kalça cerrahisini
başkaları yapsın, siz
ultrasonografik tarama
yapın (Prof.Reinhard Graf)
• Hastalıklardan korunma
savaşı kan dökmeden
kazanmaya benzer
(Prof.Alain Dimeglio)