Transcript BPH Etyoloji,Epidemiyoloji ve Tanı

TÜD Asistan Eğitim Programı 2014
BPH Etyoloji,Epidemiyoloji ve
Tanı
Dr. Zafer Gökhan GÜRBÜZ
ETYOLOJİ
• BPH Tanım:
Periüretral alanda epitelyal ve
stromal hücrelerin sayısının
artması ile karakterizedir ve her
zaman transisyonel zondan gelişir.
• Hiperplazi
• Androjenler
• Östrojenler
• Büyüme faktörleri
• Stromal-Epitelyal etkileşim
• Apopitozis
• İnflamatuar yollar
• Nörolojik kontrol
• Genetik
Hiperplazi ve Apopitozis
• Hiperplazi,Başlangıçta kısa süre
olabilir.
• Programlanmış hücre ölümündeki
azalma hücre sayısının artmasında
önemli rolü oynamakta.
• Androjen her ikisi için gerekli.
• Androjen yoksa apopitozis artar.
• Uyuyan kök hücreler bölünür. Ancak
matürasyonda duraklama olunca
yaşlanma süreci uzar. Ölüm oranıda
buna bağlı düşer
• Erken postnatal androjen artışı,
hormonal prostat büyümesi ile kritik
ilişkili.
Androjenler
• BPH gelişimi için mutlaka gerekli
olan 2 faktör vardır. Yaşlanma ve
fonksiyonel testis varlığı
• Androjenler direkt olarak BPH
gelişimine sebep olmazlar, fakat
BPH gelişimi için mutlaka gereklidir.
• DHT temel androjendir. Prostat
içindeki androjenin %90’nıdır.
Büyük çoğunluğu testis kaynaklıdır.
Adrenal kaynaklı androjen tüm
prostat androjenlerinin %10’dur.
Androjenler
• Normal sınırlar göz önüne
alındığında dolaşımdaki
testosteron ile yaşlanan
erkekteki prostat boyutu
arasında açık bir ilişki
saptanamamış.
• BPH’lılarda intraprostatik DHT
konsantrasyonu düşmeden
devam eder fakat artmaz.
• Yaşlanmakla bio-yararlanılabilir
testosteron düşer.
• Östrojen/bio-yararlanılabilir
testosteron oranı artar.
• BPH gelişiminde kilit öneme
sahip olduğu düşünülmektedir.
Östrojenler
• Östrojenlerin BPH gelişiminde rol
oynadığı hayvan deneyleri ile
gösterilmiş.
• Östrojen reseptörleri (ER)
• ER-α: Stromal hücrelerde
yerleşimli,stromal hücrelerde
proliferatif etkiye sahip
• ER-β:Epitelyal hücrelerde
yerleşimli. Antiproliferatif etkiye
sahip.
• Deneysel çalışmalar,aromataz inhibitörlerinin
intraprostatik östrojeni düşürdüğünü,buna
bağlı olarakta stromal hiperplaziyi önlediğini
göstermiş.(Farnsworth, 1996, 1999).
Büyüme Faktörleri
• Proliferatif:
• FGF-1
• FGF-2
• FGF-3
FGF-7 (KGF)
• FGF-17
• IGF-1
• IGF-2
• Antiproliferatif:
• TGF-β
• Diğer:
• Lokal Renin Angiotensin Sistemi
• Α-adrenerjik sistem
İnflamatuar yollar ve sitokinler
• Bir çok erkekteki BPH dokusunda
inflamatuar hücre infiltrasyonu
görülmektedir. Bu durumunda
İnflamasyon ve sitokinlerin BPH
etyolojisinde rol oynadığını
düşündürmektedir
• İn vitro olarak IL-2, IL-7 ve IFN-γ
prostatik stromal hücrelerin
proliferasyonunu uyarır.
• COX 2 upregulasyonu.
Stromal-Epitelyal etkileşim
• Prostatik stromal and epitelyal
hücreler arasında sofistike bir
parakrin tipte etkileşim vardır.
• Stromal hücreden salgılanan bir
çeşit protein sınıfının epitelyal
hücrenin proliferasyonunu ve
diferansiyasyonunu
düzenlenmesinde önemli bir rol
oynadığına dair kuvvetli kanıtlar
mevcut.
• Hücre proliferasyonunu engelleyen
Stromal komponentin defektine
bağlı olarak fren sistemindeki
bozukluğa bağlı BPH gelişmiş
olabilir.
• Hiperplastik prostatta, yeni gland
formasyonu yaratan Prostatik
stromanın, epitelyal hücreleri
indüklediği süreç embryojenik
sürecin uyanmasını
düşündürmektedir. “reawakening”
Genetik ve Ailesel Faktörler.
• Birinci derece akrabalarında BPH
nedeniyle opere olanlarda risk
4,2 kat daha yüksek.
• 60 yaş’tan genç olup BPH
nedeniyle opere olanların
yaklaşık yarısı ailesel form ile
ilgili.
• 60 yaş ve üzerinde ise ailesel
BPH görülme riski %9
• Ailesel formlarda ölçülen prostat
hacmi daha fazla.(82 vs 55 ml)
Epidemiyoloji-Histolojik BPH Otopsi Prevalansı
Epidemiyoloji- BPE Prevalansı
EpidemiyolojiKlinik
Epidemiyoloji-obstrüksiyon
• Basınç akım çalışması esas fakat
invazif.
• Üroflowmetri:
• 10 mL/sn obstrüksiyon yüksek
olasılık,
• 15 mL/sn obstrüksiyon düşük
olasılık.
• Olmsted County study
•
•
•
•
Median flow rate
20.3 mL/sn 40 - 44 yaş
11.3 mL/sn 75 - 79 yaş
IPSS skoru 7’den fazla ve Qmax 15
mL/sn’den az:
• 50’li yaşlarda %17
• 60’lı yaşlarda %27
• 70’li yaşlarda %35
Tanı:Değerlendirme
• Hayat kalitesi skorlaması (IPSS) (Mutlaka
yapılmalı)
• Anamnez ve fizik muayene(Mutlaka yapılmalı)
• İdrar analizi(Mutlaka yapılmalı)
• Kan analizi (BUN, kreatinin, elektrolitler) (
Renal fonksiyon değerlendirilmesi klinik veya
hikayesinde renal yetersizlik şüphesi
olanlarda, hidronefrozu olanlarda ve cerrahi
tedavi düşünülenlerde mutlaka yapılmalıdır.)
• PSA (prostat kanseri tanısının yapılmasının
tedaviyi değiştireceği veya prostat büyüme
riski olan hastaların değerlendirilmesinde
mutlaka yapılmalı)
-
• Post Miksiyonel Rezidü tayini (Mutlaka
yapılmalı)
• Renal Ultrason( yüksek PMR olan hastalarda,
Hematürisi olanlarda ve ürolityazis hikayesi
olanlarda mutlaka yapılmalı.)
• Prostat boyut ölçümü(medikal tedavi seçimi
veya cerrahi işlem öncesi mutlaka yapılmalı)
• Uroflowmetri (her hangi bir tedavi öncesi
mutlaka yapılmalı)
• Mesane günlüğü veya işeme sıklığı/volüm
kartı( belirgin depolama ve noktüri şikayeti
olan erkeklerde mutlaka yapılmalı)
• Üretroskopi (mikroskobik veya gross
hematürisi olanlarda, üretra darlığı riski
olanlarda, daha önce üretral cerrahi geçirmiş
olanlarda, mesane tümörü nedeni ile tedavi
edilmiş ancak LUTS ile başvuran
hastalarda,minimal invaziv tedavi yapılacak
hastalarda prostat yapısının işlemi
değiştireceği durumlarda yapılmalıdır.)
-
Tanı:Ürodinami
•
•
•
•
•
•
•
•
150 cc den az idrar yapanlarda
Q max > 15 ml/s
50 yaş altı ve 80 yaş üstü hastalar
300 ml üzerinde postmiksiyonel
rezidu kalması
Nörojenik mesane disfonksiyon
süphesi
Bilateral hidronefroz olması
Radikal pelvik cerrahi
Başarısız tedavi öyküsü