Transcript 12-19 Багшийн зэрэглэл СБ

БИД ХӨГЖИХИЙГ ХҮСЧ БАЙГАА ЮУ
-Их сургуулийн профессорын тогтолцоог
боловсронгуй болгох асуудал-
С.Баттулга /МУИС/
АГУУЛГА
УДИРТГАЛ
1. БИДНИЙ “ҮНЭТ ЗҮЙЛ” ЮУ ВЭ
2. ЯМАР “ҮНЭТ ЗҮЙЛ” ЭРХЭМ ЧУХАЛ ВЭ
ДҮГНЭЛТ
УДИРТГАЛ
“Судалгааны их сургуулийн профессорын шинэ тогтолцоог бий болгох асуудалд”
судалгаа, МУИС-ийн дотоод төсөл (2013/4-6).
Тулгуур эх материал:
1)
2)
3)
4)
Холбогдох хууль эрхзүйн баримт бичиг, МУИС-ийн тайлан, судалгаа
Ярилцлага, ажиглалтаар цуглуулсан мэдээ, баримт
Багш, суралцагчаас авсан тандалт-асуулга
Бусад орны туршлага
Тулгарсан асуудал:
“Өөрийгөө” судалж, өөртөө дүн шинжилгээ хийх нь хэр зохимжтой вэ.
Багш нарын оролцоо тааруу, багийн боломж хязгаарлагдмал.
Нэгдсэн мэдээлэл, судалгаа хомс.
Зөв засаглал
ҮР АШИГТАЙ
менежмент
Академик
боловсрол
Шинэ мэдлэг
ур чадвар
үзэл санаа
Мэргэжлийн
үйл ажиллагаа
ШИЛДЭГ
БАГШ,
СУДЛААЧ
Хангалттай
нөөц
САНХҮҮ
ШИЛДЭГ
СУРАЛЦАГЧ
Чанартай
хөтөлбөр
стандарт
МУИС-ийн 2020 он хүртэлх хөгжлийн стратеги, зорилго (2010)
АЛСЫН ХАРАА:
ҮНЭТ ЗҮЙЛС:
Дэлхийн стандартад нийцсэн, монгол улсын
хөгжил дэвшлийн тулгуур болсон үндэсний
загвар судалгааны их сургууль байна.
-Академик эрх чөлөө
-Сайн засаглал
-Нийгмийн ёс зүй
-Уламжлал ба шинэчлэл
ЭРХЭМ ЗОРИЛГО:
Байгаль, нийгэм, хүмүүнлэгийн болон
технологийн салбарт шинэ мэдлэг бүтээж, түгээн
дэлгэрүүлдэг, тогтвортой хөгжлийн үзэл
баримтлал бүхий үндэсний их сургууль байж улс
орны хөгжилд далайцтай хувь нэмэр оруулна.
УРИА:
“Жинхэнэ мэдлэг, хүнлэг ёс, оюуныг дээдлэнэ.”
ТЭРГҮҮЛЭХ ЧИГЛЭЛ:
I.
Судалгаа, инновац,
антрепренёршип тогтолцоо
II. Нээлттэй, судалгаанд
суурилсан сургалт
III. Хөгжилд чиглэсэн
нийгмийн үйлчилгээ
IV. ОУ-ын стандартад
нийцсэн ИС-ийн хотхон
НЭЭЛТТЭЙ СУРГАЛТ:
Сургалтын агуулга чанарыг дэлхийн жишигт ойртуулна.
Сургалтын хүртээмжийг нэмэгдүүлнэ.
Боловсролын хамтын ажиллагааг идэвхжүүлнэ.
Тогтвортой хөгжлийг хангана.
ПРОФЕССОР
БАГШ
СУДАЛГААНД СУУРИЛСАН СУРГАЛТ:
Суралцагчдад өргөн хүрээтэй суурь мэдлэг олгохоос
гадна холдогдох нэн чухал онолын мэдлэгийг
судалгааны мэдлэг, ур чадвартай хослуулан эзэмшүүлж,
асуудалд өөрийн байр сууринаас шүүмжлэлтэй хандах
чадвартай, бүтээлч сэтгэлгээтэй
иргэнийг бэлдэх
зорилготой.
АСУУДАЛ ЮУНД БАЙГАА БИЛЭЭ ?
ИС-ын эрдэм шинжилгээ, сургалтын чанар ихээхэн
суларсан, “хоцрогдсон” гэх шүүмжлэл гарах болсон.
Багшлах боловсон хүчний чанар муудсан.
Нээлттэй сургалт, нээлттэй судалгааны зах зээлийн
“өрсөлдөөн” сул, чанарын хэмжүүргүй болсон.
Шилдэг мэргэжилтнүүдийг эгнээндээ элсүүлэх
бодлого алдагдсан, шилдэг эрдэмтдээ тогтоон барих
боломж хязгаарлагдмал болсон.
Шинэ мэдлэг, чадвар, тэргүүний ололт, амжилтын төлөө
гэх сэтгэл зүтгэл байна уу нийгмийн шүүмжлэл гарах
болсон.
ИС-ийн:
Бие даасан байдал сул, улс төрөөс хараат байна,
Аргацаасан санхүүжилттэй байна,
Эрхзүйн тогтворгүй орчинтой байна,
Үр ашиггүй менежменттэй байна....
ТЭГВЭЛ ...............
ОДООГИЙН БАЙДЛААС
ЗОРИЛГОДОО ХЭРХЭН
ХҮРЭХ ВЭ ?
ШААРДЛАГАТАЙ
ХҮЧИН ЗҮЙЛҮҮДИЙГ
ХЭРХЭН БИЙ БОЛГОХ ВЭ ?
Бидний
“ҮНЭТ ЗҮЙЛ” ?
ЗОРИЛГОДОО ХҮРЭХ НЭГ ГОЛ ЗАМ
БОЛ
“САЙН ПРОФЕССОРЫН ТОГТОЛЦОО”
МӨН.
“ҮНЭТ ЗҮЙЛ”
“ХЭН”-ийг ажиллуулах вэ?
ХЭН, ХЭЗЭЭ, ЯМАР АРГА ЗАМААР
сонгон шалгаруулах вэ?
Ямар шалгуураар сонговол зохих вэ?
Хэрхэн олж илрүүлэх вэ?
Хэрхэн бэлдэж, хөгжүүлэх вэ?
Хэрхэн үнэлж, урамшуулах вэ?
МУИС-ийн
хөгжлийн бодлого
Монгол улсын
хөгжлийн баримжаа
Дэлхийн
чиг хандлага
БАГШИД БОЛОМЖИЙГ НЬ ОЛГО.
“АКАДЕМИК ЭРХ ЧӨЛӨӨ”-Г НЬ ЭДЛҮҮЛ.
СУРАЛЦАГЧДАД БОЛОМЖИЙГ НЬ ОЛГО.
“ХӨГЖИХ ЭРХ ЧӨЛӨӨ”-Г НЬ ЭДЛҮҮЛ.
1. БИДНИЙ “ҮНЭТ ЗҮЙЛ” ЮУ ВЭ
ДЭЭД БОЛОВСРОЛЫН ТАЛААР БАРИМТЛАХ ТӨРИЙН БОДЛОГО
1940-1990, 1990-2012
ХӨГЖЛИЙН I ШАТ: 1942-1990
“ЗӨВЛӨЛТ ЗАГВАР”-ЫН, ТӨРИЙН
ДЭМЖЛЭГТЭЙ, 5 ЖИЛИЙН ИС
ХӨГЖЛИЙН II ШАТ: 1990-2010
“ШИЛЖИЛТИЙН ҮЕ”-ИЙН,
СУРГАЛТЫН ТӨЛБӨРТ СУУРИЛСАН
ШАТАЛСАН СУРГАЛТЫН ИС
1942.2.16... “Энэ завсар дээд сургуульд
суралцуулахаар 40 хүнийг элсүүлсэн бөгөөд
тэдгээрээс дунд сургуулийн 7-р ангийн
программаар шалгалт авахад 4 хүн дунд бусад
нь муу байгаа ба тэдгээр сурагчид суралцах
сонихолгүйн дээр орос хэл мэдэх хүн цөөн”
байгааг дурьдаад, орос хэл мэдэхийг нь нэг анги
болгоод үл мэдэхийг нь 10-р ангийн программыг
үзүүлж дээд сургуульд орж чадахыг нь
түүвэрлэн авъя.”
(2002:6 “МУИС-ийн түүхийн товчоон”)
БАГШ
1942
ХӨГЖЛИЙН III ШАТ: 2011～
АНТРЕПРЕНЁР ХАНДЛАГАТАЙ,
СУДАЛГААНЫ ИС
ОЮУТАН
ХАРЬЦАА
146
-
1990
277
2033
1:7
2011
1021
22550
1:22
Багш, суралцагчийн дэлхийн жишиг: 1:11 (Ying Cheng 2011)
1942-1990
ТӨРӨӨС БҮРЭН ДЭМЖЛЭГТЭЙ ИС
МЭДЛЭГ ДАМЖУУЛАХ
ҮНДЭСНИЙ МЭРГЭЖИЛТЭН БЭЛДЭХ
ӨРСӨЛДӨӨНГҮЙ,
МЭДЛЭГ ХААЛТТАЙ,
ГОЛ НЬ ТУРШЛАГА, ХАРИУЦЛАГА
БАГШ “ҮНЭТ ЗҮЙЛ”
1991-2010
“ШИЛЖИЛТИЙН ҮЕ”
СУРГАЛТЫН ТӨЛБӨР-ИЙН ИС
2011-ИРЭЭДҮЙ
СУДАЛГААНЫ ИС
ШИНЭ МЭДЛЭГ-БАЯЛАГ БҮТЭЭХ
БОЛОВСРОЛТОЙ ХҮН БЭЛДЭХ
ҮНДЭСНИЙ СУДЛААЧ БЭЛДЭХ
ӨРСӨЛДӨӨНТЭЙ, МЭДЛЭГ НЭЭЛТТЭЙ,
ГОЛ НЬ МЭДЛЭГ, ЧАДВАР
ЭРДМИЙН ЭРХ ЧӨЛӨӨ, АКАДЕМИК ЁСЗҮЙ
ИС-дын рейтинг шалгуур үзүүлэлтүүдийг
харьцуулсан байдал1
№
Үзүүлэлт
1
Багш , оюутны харьцаа
Бакалавр, магистрийн
харьцаа
Аспирантын тоо (мян.хүн)
Мэргэжлийн тоо
Эндаументийн хэмжээ
(тэрб. Долл)
Хэвлүүлсэн материал
( жилд/мян.нэгж )
Сургалтын өртөг
(мян.долл)
2
3
4
6
7
11
12
Принстоны Нарвардын ОХУ-ын
ИС,АНУ
ИС, АНУ жишиг ИС
ШУТИС
МУИС
5:1
7:1
4,8 : 1
1:13
1:22
4,9 : 2,0
6,7 : 12,5
4,0 : 2,0
16:2
14:2
1,9
34
13,0
45
0,5
11
0,95
134
0,7
143
16,0
34,9
0,03
0,0012
0,00057
2,3
10,0
1,0
0,258
0,144
47,4
43,6
7,0 - 10,0
0,86
-
Судалгаанд зарцуулдаг
зардал (сая. долл)
140,0
600-аас их
1,0
3,3
0,46
Дэлхийд эзлэх рейтинг
40
1
1456
Бүс нутагт эзлэх
37
1
74
1Алексей
Подберезкин, Наталья Большова Рейтинги университетов. Место МГИМО среди ведущих
университетов мира. http://mgimo.ru/news/experts/document144270.phtml
Хөндлөнгийн үнэлгээ
ЗОХИСТОЙ
УДИРДЛАГА
③
1990-2012
ЧАДВАРЛАГ
БАГШ, СУДЛААЧ
①
①
САНХҮҮГИЙН
ХҮРЭЛЦЭЭТЭЙ НӨӨЦ
②
①
“Чадварлаг багш боловсон хүчин дэмжих
яамнаас явуулсан бодитой ямар нэгэн
бодлого байхгүй буюу одоог хүртэл
тааруу байгаа. Судлаач ба судалгааны
ажлыг дэмжих тал дээр ч сүүлийн 5 жилд
сайжрах хандлага байгаа ч хангалттай
биш байна.
(Салми, 2009),
ЧАДВАРЛАГ БОЛОВСОН ХҮЧИН
19901992
①
19921996
19962012
Сайн багш нарыг
дэмжих
1
1
1
Сайн судлаачдыг
дэмжих
1
1
1
Тэргүүлэх
судалгааг дэмжих
1
1
1
Кредит системийг
нэвтрүүлэх
1
1
2
Глобалчлалыг
дэмжих
-
1
Төрийн бодлогын үнэлгээ (Ч.Тамир, 2013)
МУИС-ийн дүрэм (2011)
8. Багш, ажилтны эрх зүйн байдал
МУИС-ийн хөдөлмөрийн дотоод журам
МУИС-д профессор, багш ажиллуулах журам (2001, 2009, 2011)
1. Профессор, багш, түүний мэргэшлийн ур чадварт тавих шаардлага
2. Багшийн эрх
3. Багшийн үүрэг
4. Багшаар авах
5. Багшийн мэргэшлийг дээшлүүлэх
6. Багшийн албан тушаалын зэрэглэл, тавих шаардлага
7. Багшийн орон тоог тогтоох
8. Багшийг албан тушаалд шалгаруулах
9. Зөвлөх профессор ажиллуулах
10. Цалингийн сүлжээ
МУИС-ийн багшийн орон тоо, ажлын үнэлгээний журам (2011)
2. Багшийн орон тоог тогтоох
3. Багш нарын хичээлийн жилд гүйцэтгэх ажлын хэмжээ
4. Багшийн цагийн ноогдлыг төлөвлөх, гүйцэтгэлийг дүгнэх, хянах
МУИС-ийн багшийн ажлын нэгдсэн үнэлгээний (атестатчиллын) журам (2009, 2011)
2. Багшийн ажлын нэгдсэн үнэлгээний агуулга
3. Багшийн ажлыг үнэлэх чиглэл
4. Багшийн ажлын нэгдсэн үнэлгээний арга
5. Нэгдсэн үнэлгээний тооцоо хийх
6. Багшийн ажлын үнэлгээний үйл ажиллагаа
7. Нэгдсэн үнэлгээний үр дүнг тооцох
8. Багшийн ажлын тайлан бийих товч заавар
МУИС-ийн оны шилдэг багш шалгаруулах журам
МУИС-д эрдэм шинжилгээний ажилтан ажиллуулах журам
МУИС-ийн ёсзүйн дүрэм
МУИС-ийн профессорын багийн үйл ажиллагааны журам (2012)
МУИС-ийн хувьд
хууль эрхзүйн
баримт бичгийн
шинэтгэл нэлээд
хийгджээ.
МУИС-ийн ажиллагчдын бүтэц
/2011-2012/
Ажилтан
42%
50
Нийт
багшийн
дотор эзлэх
хувь
100
80
60
40
20
0
МКС
ФЭС
ББС
МХСС
НШУС
ЭЗС
ХХИС
ГГС
ХЗС
ОУХС
ГХСС
МТС
ХС
УБС
ОС
ЗС
Удирдах
ажилтан
2%
Багш
56%
Эрдмийн зэрэг, цолтой багшийн хувь, тоо
/2006-2012/
45
40
49.1
48
47.5
48.8
41.3
42.8
35
2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012
АЛБАН ТУШААЛ
ББТС
МКС
МТС
ФЭС
ХХИС
ГГС
ХС
БТТ
Профессор
10
7
6
5
5
4
2
-
Дэд профессор
18
14
10
8
9
11
4
-
Ахлах багш
5
10
-
2
10
8
28
9
Багш
3
9
8
8
2
19
15
2
Дадлагажигч багш
1
2
5
5
1
9
2
-
Мэргэжилтэн багш
1
-
1
-
-
-
-
-
Зөвлөх профессор, багш
3
5
2
13
1
2
-
-
Гэрээт профессор, багш
3
2
4
6
2
10
-
-
ДҮН
44
49
36
47
30
63
51
11
2011-2012
АЛБАН ТУШААЛ
ГХСС
ГХТ
МХСС
НШУС
ОУХС
ХЗС
ЭЗС
ДҮН
Профессор
7
3
9
18
3
5
16
100
Дэд профессор
12
6
18
34
6
8
31
189
Ахлах багш
8
29
13
15
2
19
26
184
Багш
20
17
9
6
14
4
21
157
Дадлагажигч багш
4
1
1
1
2
2
6
42
Мэргэжилтэн багш
7
1
3
-
-
-
-
13
Зөвлөх профессор, багш
3
1
2
6
3
5
7
53
Гэрээт профессор, багш
1
-
3
7
1
11
9
59
ДҮН
62
58
58
87
31
54
116
797
2011-2012 жил:
797 багш =100%
Эрдмийн зэрэг, цол:
АЛБАН ТУШААЛЫН ЗЭРЭГ ЦОЛ
Академич -5
Профессор -88
Дэд профессор -109
46.8%
53
42
59
100
Профессор
Дэд профессор
13
189
Ахлах багш
Багш
157
Дадлагажигч багш
184
Мэргэжилтэн багш
Зөвлөх профессор,
багш
1:
1.89
1.84
1.57
0.42
харьцаа
Ажилласан жил (2012-2013)
0-5
Профессор
6-10
11-15
16-20
21-
2
5
10
13
22
Дэд профессор
15
27
25
20
13
Ахлах багш
13
40
35
31
24
126
103
9
2
-
27
6
1
-
-
Зөвлөх профессор, багш
6
3
1
4
15
Гэрээт профессор, багш
11
14
6
4
2
200
198
77
74
66
Багш
Дадлагажигч багш
Нийт
МУИС-ийн багшийн ажлын ачаалал
Сургалт
101010
2011
оноос
өмнө
ЭШ
Бусад ажил
8
10
10
7
ЭШ
16
15
13
12
Сургалт
10
5
10
4
12
4
2011
оноос
хойш
8
4
16
15
13
12
10
5
Бусад ажил
13
65
55
7
4
Профессор, дэд профессор цол, нэмэгдэл (E 2012)
Зэрэглэл
Ажилласан жил
Цалингийн хувь
Эрдмийн
зэргийн
15 %
Дэд проф
цолны 5%
тооцвол
Проф
цолны 5%
тооцвол
Профессор
15
100%
100.0%
100%
100%
Дэд профессор
15
88%
88.0%
88%
88%
Ахлах багш
15
80%
69.6%
66.7%
64%
Багш
7
75%
65.2%
55.6%
60%
Дадлагажигч багш
2
55%
47.8%
45.8%
44%
Цалингийн судалгаа 2012
Дундаж цалин
Үзүүлэлт
2011/9 байдлаар
2012/10 байдлаар
Өссөн
хувь
Профессор
799
1 199
50
Дэд профессор
715
1 072
50
Ахлах багш
677
1 016
50
Багш
640
960
50
Дадлагажигч багш
500
750
50
Томсон Ройтерсийн бүртгэлд орсон
МУ-ын бүтээлийн тоо /2008-2012/
(МУИС, 2012)
УБИС ХААИС
(5) 7%
5%
ШУТИС
8%
(36)
ЭМШУ
ИС
12% (81)
МУИС-ийн нэрээр хэвлүүлсэн бүтээлийн тоо
(28)
МУИС
28% (144)
МУИС-ийн ишлэлийн тоо
ШУА
40%
(202)
Хичээлийн
жил
Шинээр
авсан багш
ШУ-ы
докторын
зэрэг
хамгаалсан
багш
Докторын
зэрэг
хамгаалсан
багш
Гадааадад 1
жилээс дээш
хугацаагаар
мэргэжил
дээшлүүлсэн
багш /давхардсан
тоогоор/
Гадаадад 7
хоногоос 3 сар
хүртэлх
хугацаагаар
томилолтоор
ажиллсасн багш
1990-91
14
1
10
20
50
1991-92
30
-
4
14
50
1992-93
19
2
6
12
40
1993-94
35
7
20
28
24
1994-95
8
5
10
16
18
1995-96
40
-
-
40
50
1996-97
-
10
14
30
40
1997-98
37
3
9
50
30
1998-99
27
1
15
52
74
1999-00
44
4
15
62
86
2000-01
31
1
22
73
97
2001-02
59
4
18
4
32
344
35
143
401
591
Шинээр ажилд орсон багшийн тоо
60
50
40
30
20
10
0
54
53
38
44
36
23
7
6
5
5
Дэлхийн
зэрэглэлийн
судалгааны
ИС
МУИС
2148
875
81%
43%
Сургалтанд
оролцдог гадаад
багшийн хувийн
жин
17%
1%
Зөвхөн судалгаа
хийдэг багшийн
дундаж тоо
1258
0
18
5
4
7
Сургалтанд
оролцдог
судлаач-багшийн
дундаж тоо
Түүнээс эрдмийн зэрэг цолтой багшийн эзлэх %
25
21.7 22.2
20
15
10
5
0
13
11.3
13.2 13.9
15.9
Сургалтанд
оролцдог,
доктор зэрэгтэй
судлаач-багшийн
хувийн жин
Ying Cheng 2011, NUM
Албан тушаалын зэрэглэлийн харьцуулал (гадаадын их сургууль, Монгол)
Шаардлага
I
Ассист.
проф.
Ph.D. -2 жил
Мастер -5 жил
Бакалавр -7жил
II Ассист.проф
-2 жил
III Ассист.проф
-3 жил
Дэд
проф.
IV Ph.D. зэрэгтэй
дэд проф -3
жил
Проф
V Ph.D. зэрэгтэй
дэд проф - 10
жил
VI
+ ахиц дэвшлийн бүдүүвч/бүтээлээр
Албан
тушаал
Албан
МУИС
тушаал
шаардлага
Дадл. -Сонгон
багш
шалгаруулалт
-Магистр зэрэг
Багш
-МУИС-д 1 жил
дадл.багш
-Туршлага шууд
Ахлах -ИДС-д 10 жил
багш -Багш, эрд.зэрэг
-PhD шууд
Дэд -PhD
проф -Магистр, док
хичээлтэй
-ЭШ, судл үр дүн
Проф -Дэд проф
-Мэргэж семинар
-Сүүл 3 жил ЭШ
-Өгүүлэл 5
Тэрг. проф
ШУТИС
шаардлага
-сонгон шалгаруулалт
-Дадл. багш
-Бусад ИДС-д 5 жил
-ИС-ийн багш 8 жил
-(Ph.D) зэрэгтэй залуу багш
-Ph.D, дэд проф цолтой
-ЭШ байгууллагад -5 жил,
-ШУТИС-д 2 жил- тэнхмийн
эрхлэгч
-Ph.D,
-Проф эсвэл
дэд проф цолтой
-Сонгон шалгаруулалт
-Томилолт
ШУТИС-ийн проф.багийн албан тушаалын зэрэглэл,
кредитийн үнэлгээний харьцуулалт /санал (ШУТИС)
Тэрг.
Проф .
Кредитийн
хувиарлалт
А
Б
В
Сургалтын
кредит
Проф.
Проф.
Дэд
проф.
Ахлах
багш
Дэд проф.
Багш
Дадл.
багш
Ассист.проф.
6 шатлал 5 шатлал 4 шатлал 3 шатлал 2 шатлал 1 шатлал
Одоогийн
8
10
11
13
15
18
Туршилтын
8
10
11
13
15
12-16
I
~6
~9
16
II
~8
~12
17
Эрдэм
шинжилгээ,
инновацийн
үйл
ажиллагаа
Одоогийн
Олон
нийтийн
Одоогийн
Туршилтын
8
8,4
6
7
5
6,3
3
4,2
1
3,0
0
1,6
I
~10
~7
1
II
~8
~6
-
Туршилтын
-
-
-
-
-
-
3,6
3,0
2,7
2,8
2,0
2,4
I -судалгааны болон инновацийн төсөл хэрэгжүүлэх үе , II- төсөл хэрэгжээгүй үед
ЗӨВЛӨХ ПРОФ
ЦОЛ
Тэтгэвэр
АЛБАН
ТУШААЛ
ПРОФЕССОР
ПРОФЕССОР
ПРОФ ҮНЭЛГЭЭ
ДЭД ПРОФЕССОР
ДЭД ПРОФЕССОР
Атестатчилал
АХЛАХ БАГШ
БАГШ
МУИС-ийн
одоогийн
тогтолцоо
Дадл. багш
10-11
жил
Үндсэн багш болох
Их сургуульд орох
Үндсэн шалгуур: Магистр буюу түүнээс дээш зэрэгтэй, багш
АСУУДАЛ:
1. Багшийн сонгон шалгаруулалт хэр оновчтой байгаа вэ. Мэдлэг чадвартай хүнийг сонгон авч
чадаж байгаа юу. Хэн сонгож байгаа вэ.
ИДС-ийн багшийн чадварт 54.7% нь тааруу, 14.8% нь мэдэхгүй үнэлгээ,
3 багшийн 2 нь багшийн сонгон шалгаруулалт оновчгүй, шударга бус явагддаг гэсэн
судалгаа (2011, ИДСК-ийн багшийн хөгжил судалгаа, БШУЯ).
2. Албан тушаалын зэрэглэл хэр оновчтой байгаа вэ, Эрдмийн зэрэг цол, албан тушаалын
зэрэглэл уялдаж чадаж байна уу. Хэн шийдэж байгаа вэ.
... Туршлагагүй, бүтээлгүй хүнийг авах, зэрэглэл хоорондын ялгаа тодорхойгүй,
цалингийн ялгаа бага, эрдмийн цол албан тушаалын зэрэглэл давхцсан, ажлын үр
дүнгээс үл хамааран цалингийн нэмэгдэл их, зэрэг хамгаалаагүй бол дарамт үзэх,
аз таарвал цол хүртэх, шаардлага хангасан хүн цол авахгүй байх, гомдох,
тал тохой татах, зэрэглэл тогтооход салбар бүр өөрөөр хандах (квот, шалгуур,
түвшин, хугацаа), эрх ашгийн сонирхол байх, цолтой мөртлөө зэрэглэл буух.,
залуу багшийг дэмжихгүй..., профессор захиргаанааас дор мэдэлтэй ... (ярилцлагаас)
3. Багшийн ажлыг оновчтой, шударга үнэлж, урамшуулж чадаж байгаа юу. Хэн үнэлж байна
вэ. Чадаж байгаа. Гэхдээ...
Ажлын үр дүн, боловсролын түвшин, чадвар, боловсрол эзэмшсэн болон зэрэг
хамгаалсан улс, их сургуулийг харгалзахгүй байх, үнэлэх чадамжгүй хүн, эрх
мэдэлтэн үзэмжээр үнэлэх, өөрсдийгөө үнэлэх, хөндлөнгийн үнэлгээнээс зайлсхийх,
мэдлэг чадвараас илүү ажилласан жилд түлхүү анхаарах, танил талыг харах, олонхоор
шийдэх, араар хийх, хариу авах...тал байна.
2. ЯМАР “ҮНЭТ ЗҮЙЛ” ЭРХЭМ ЧУХАЛ ВЭ
Багшийн хүчин зүйл
Хүн, нийгмийн
хөгжил
Үр дүнтэй, үр ашигтай багш
Багшийн чанар, үйл
ажиллагаа, хөгжил
ИС
БҮТЭЭГДЭХҮҮН
Суралцагчдын амжилт
Судалгааны үр дүн
Мэдлэг, чадвар, чадамж
Төрийн бодлого
(Teacher policy)
Судалгаа, тооцоо, үндэслэл
сайтай, шинжлэх ухаанч, урт
хугацаанд тогтвортой үр дүн
үзүүлэхээр тооцож
хэрэгжүүлэх шаардлага
(OECD Тайлан 2005, А.З 2011:463)
Jamil Salmi 2009, The Challenge of Establishing, World-Class Universities
ГАДААД ОРЧИН ДАХЬ
БАГШ НАР
Багшийн
боловсролын
хөтөлбөрүүд
Шинэ төгсөгч
Мэргэжилтэй багшийн нөөц
хүч
Өмнөх хугацаанд бэлтгэгдсэн
багш болон багшийн ажлаа
хийгээгүй байгаа төгсөгчид
Тэтгэвэрт гарахаас бусад
шалтгаанаар багшийн
ажлыг орхиж буй багш
Тэтгэвэрт гарч
буй багш нар
Мэргэжлийг орхиж буй ажиллах хүч
Багшийн ажиллах хүчний
нийлүүлэлт /OECD 2006/
“ОЙРЫН”
ХҮНИЙ НӨӨЦИЙН
БОДЛОГО
Өмнөх хичээлийн жилд
ажиллаж байсан багш нар
Шинээр зах зээл рүү
орж ирж буй хүмүүс
Багшийн ажлаа үргэлжлүүлж буй багш нар
Орж өөр хувилбарууд
Өөр мэргэжлийн хүмүүс,
өөр орноос ирсэн багш
нар гм
Одоогийн багшийн
ажиллах хүч
Багшийн ажилд
эргэн ирж буй хүмүүс
Тэтгэвэр
Эмеритус /Emeritus
Тэтгэвэр
ПРОФЕССОР
Насан туршийн
/Full time
ПРОФЕССОР
ДЭД
ПРОФЕССОР
Их сургуульд орох
ТУСЛАХ
ПРОФЕССОР
ФИНЛЯНД
ADJUNCT
ПРОФЕССОР
ADJUNCT
ПРОФЕССОР
Tenure track
Их сургуульд
орох
Пост докторын судлаач,
Ахлах судлаач
Доктор горилогч
АНУ
Багш нарын ажлын ангилал, зэрэглэл
Профессор
9-р түвшин
Бусад
түвшин
Ахлах
судлаач
Ахлах
Lecturer
Ахлах багш
Судлаач
Lecturer
Багш
(6-8-р түвшин)
(6-8-р түвшин)
(6-8-р түвшин)
Зэрэглэл хоорондын дундаж цалингийн ялгаа (хувиар)
Проф
9-р
түвшин
8-р
түвшин
7-р
түвшин
6-р
түвшин
5-р
түвшин
4-р
түвшин
3-р
түвшин
2-р
түвшин
9-р түвшин 0.16
8-р түвшин 0.42
0.23
7-р түвшин 0.75
0.51
0.23
6-р түвшин 1.18
0.88
0.53
0.25
5-р түвшин 1.68
1.31
0.88
0.53
0.23
4-р түвшин 2.14
1.71
1.21
0.80
0.17
0.17
3-р түвшин 2.61
2.12
1.54
1.06
0.15
0.15
0.15
2-р түвшин 3.00
2.45
1.81
1.29
0.11
0.11
0.11
0.11
1-р түвшин 3.26
2.68
1.99
1.44
0.06
0.06
0.06
0.06
0.06
Профессорын цалин болон бусад зэрэглэлийн дундаж цалингийн ялгаа (жишээ, нэгж: америк доллар)
3000
2500
2000
1500
1000
9-р түвшин
2591.1
2159.233
1727.386
1295.54
863.6931
8-р түвшин
2110.3
1758.546
1406.837
1055.128
703.4186
7-р түвшин
1717.2
1430.96
1144.768
858.5762
572.3841
6-р түвшин
1378
1148.346
918.677
689.0078
459.3385
5-р түвшин
1121
934.1882
747.3506
560.5129
373.6753
4-р түвшин
956.3
796.9204
637.5363
478.1522
318.7682
3-р түвшин
831.6
693.0034
554.4027
415.8021
277.2014
2-р түвшин
750.16
625.1325
500.106
375.0795
250.053
1-р түвшин
704.77
587.3111
469.8489
352.3866
234.9244
Албан тушаалын зэрэглэл доторх шатлал
Шийдэх асуудлууд
•Албан тушаалын статусыг тодорхой болгох,
•Зэрэглэл бүрийн ажлын тодорхойлолт хийх
•Зэрэглэл бүрийн ажлын шалгуур боловсруулах
•Зэрэглэл ахих журмыг боловсруулах
•МУИС-ийн үйл ажиллагаанд хувь нэмэр
оруулсныг үнэлэх журам бий болгох... гэх мэт.
52
51
50
49
48
47
46
45
44
43
42
41
40
39
38
37
36
35
34
33
32
31
30
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
Профессор
9-р түвшин
8-р түвшин
7-р түвшин
6-р түвшин
5-р түвшин
4-р түвшин
3-р түвшин
2-р түвшин
ХӨГЖИНГҮЙ ОРНУУД:
ХӨГЖИЖ БУЙ ОРНУУД:
Орон тооны ба орон тооны бус
ангилалтай,
Сонголт чөлөөтэй,
өрсөлдөөн бий болгодог,
арвич.
Академик,
захиргааны бүх алба орон
тооны,
Өрсөлдөөнийг дэмжихгүй,
орон тоо их.
ХОНГ КОНГИЙН ШУТИС
-“Цор ганц байж, бусдыг хуулахгүй” ,
-АНУ-ын их сургуулиудын шилдэг туршлагуудыг шууд авснаараа давуу , бие даасан.
-Хэтийн хараа (shared vision):
(a) vision—shared vision, clear mission, zeal; (b) goals—regional preference, national positioning,
global impact in selected specialties; (c) focus—selection of fields and specialties, focusing of resources;
(d) governance—organization and system; (e) adaptation - internationalization without an assault on
the dual traditions; (f) heart—brains, muscles, spirit, mind, strength; and (g) soul—faculty as the soul of
the university, shared purpose, and relentless drive.
-Судалгаа сургалт ижил түвшинд, Антерпренер арга, Декануудыг томилсон,
-Авьяаслаг, шилдэг судлаачид, эрдэмтдийг ажиллуулсан . Шилдэг залуу судлаачдыг татсан.
-Бүх багш нар (Faculty members) доктор цолтой, тэдгээрийн 80% нь дэлхийн шилдэг 24 ИС-д
зэрэг хамгаалсан, багшийн чанарт анхаарсан, гадаад багш их ажиллуулсан.
-Зэрэглэл: Аssistant professor, associate professor, professor
-Дэлхийн шилдэг эрдэмтдийг татахад цалингийн хувьд хөгжингүй орнуудын цалинтай
ойролцоо байсан нь чухал хөшүүрэг төдийлөн болж чадаагүй.
63-100 х. The Rise of Research Universities:The Hong Kong University of
Science and Technology, Gerard A. Postiglione
Боловсон хүчин сонгох нь олон улсад
нэр хүндтэй судалгааны их сургууль
байгуулах стратегийн гол хэсэг.
Судалгааны их сургуулийн гол хүч нь зөвхөн
авьяастай төдийгүй хамтын зорилготой,
тэмцэгч, дайчин эрмэлзэлтэй судлаачид.
АСУУДАЛ БА ШИЙДЭЛ
Шийдэх асуудлууд
Шийдлүүдийн хувилбарууд
Профессорын зэрэглэл
ЦӨМ профессорын зэрэглэлийг тогтоох
Албан, албан бус зэрэглэлийг бий болгох
ТДС-тай уялдуулан хөгжүүлэх
Шалгууруудыг тодорхой болгох
Цалингийн шатлалыг нарийвчлах
Цол, албан тушаалыг нэг болгох
Цалин нэмэгдлийн давхцлыг арилгах
Цалин урамшууллын бодит үнэлгээг бий болгох
Зэрэглэл тогтоох асуудлыг жигдлэх
Хүний нөөц
“Ойрын” хүний нөөцийн бодлого төлөвлөх
Шилдэг профессор, судлаачийн хайгуул эхлүүлэх
Гадаад багш түлхүү ажиллуулах
Үндсэн багш авах шалгуурыг өндөрсгөх
Одоогийн хүний нөөцийн чадавхыг хадгалах,
улам чанаржуулах
Хөндлөнгийн мониторинг эрчимжүүлэх
БАГШ, СУДЛААЧДАД “БОЛОМЖ”-ИЙГ НЬ ОЛГО.
“АКАДЕМИК ЭРХ ЧӨЛӨӨ”-Г НЬ ЖИХЭНЭ УТГААР НЬ ЭДЛҮҮЛ.
ХӨГЖҮҮЛ.
ДЭМЖ.
ЖИНХЭНЭ МЭДЛЭГ ТӨРҮҮЛ.
СУРАЛЦАГЧ ХӨГЖИНӨ.
МУИС СУДАЛГААНЫ ИХ СУРГУУЛЬ БОЛНО.
МОНГОЛ УЛС ХӨГЖИНӨ.
МУИС-д МЭДЛЭГИЙГ БҮТЭЭХ ХҮЧ БАЙГАА ТУЛ ЧАДНА.
ДҮГНЭЛТ
БИДНИЙ ҮНЭТ ЗҮЙЛ БОЛ “МЭДЛЭГ, ЧАДВАР”
ЗОРИЛГОДОО ХҮРЭХ ЦӨМ ХҮЧИН ЗҮЙЛ БОЛ ШИЛДЭГ
ПРОФЕССОР, СУДЛААЧИД, ОЮУТАН
ТУУШТАЙ, ЦОГЦ БОДЛОГО
ХАНГАЛТТАЙ САНХҮҮЖИЛТ
ҮР АШИГТАЙ МЕНЕЖМЕНТ, УХААЛАГ ШИЙДЭЛ
ХАМТЫН ЗОРИЛГО, ТЭМҮҮЛЭЛ, ЭРЧ ХҮЧ
БҮХ ХҮЧЭЭ ХҮНИЙ НӨӨЦ РҮҮ ТӨВЛӨРҮҮЛЭХ
ТЭР МЕХАНИЗМЫГ ЯАРАЛТАЙ БИЙ БОЛГОХ.