Transcript Dr. Ruhsar UÇAR

BİRİNCİ BASAMAK
HEKİMLİĞİN DE
BÖBREK YETMEZLİĞİNE
YAKLAŞIM
DR RUHSAR UÇAR
MERSİN DEVLET HASTANESİ
HEMODİYALİZ ÜNİTESİ
Kronik Böbrek Hastalığı
(Klinik / Toplumsal Önemi)






Sık görülen,
Morbiditesi ve mortalitesi yüksek olan,
Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen,
Sosyo-ekonomik yükü büyük olan,
Farkındalığı ve erken tanı olasılığı düşük,
Ancak, zamanında fark edildiği zaman
önlenebilen veya hiç olmazsa geciktirilebilen
bir hastalıktır.
Kronik Böbrek Hastalığı-Evreler
Evre
Tanım
GFH (mL/dk/1.73 m2)
1
Böbrek hasarı
≥90
(Normal veya artmış GFH ile birlikte)
60-89
3
Hafif GFH azalması (böbrek
hasarı kanıtları ile birlikte)
Orta düzeyde GFH azalması
4
Ağır GFH azalması
15-29
2
5
Böbrek yetmezliği
(KDIGO 2005, NICE 2008)
30-59
<15
Serum Kreatinine Dayanan GFH Hesaplamaları
Cockcroft-Gault eşitliği
Kısa MDRD Çalışması
eşitliği
CCr(mL/dk)=
(kadın ise 0.85 )
x
GFH(mL · dk-1 / 1.73 m2)=186x(SCr)-1.154x(Yaş)-0.203 x
(kadınsa 0.742) x (siyah ise 1.210 )
CCr kreatinin klirensini; MDRD, Modification of Diet in Renal Disease; ve SCr, serum
kreatinini in mg/dL.
Yaş yıl, ağırlık kilogram.
Türkiye’ de Diyaliz Hasta Sayıları
Türkiye’ de SDBY
(RRT Gerektiren) Sıklığı
pmp
(Milyon nüfus başına;pmp)
Toplum Bazlı Epidemiyolojik Çalışmalar
Çalışma
Ülke
Tasarım
Olgu sayısı
MA Oranı,% KBH
Oranı,%
NHANES III
ABD
CS/L
15,626
12
11
PREVEND
Hollanda
CS/L
40,000
7
-
NEOERICA
İngiltere
CS/Hizmet
bazlı
130,226
-
11(K), 6(E)
HUNT II
Norveç
CS
65,181
6
10
EPICNorfolk
İngiltere
CS
23,964
12
-
MONICAAugsburg
Almanya
CS
2,136
8
-
AusDiab
Avustralya
CS
11,247
6
10
Taiwan
Tayvan
CS/L
462,293
-
12
Beijing
Çin
CS
13,925
-
13
Takahata
Japonya
CS
2,321
14
-
CREDIT
Türkiye
CS/L
10,872
10,2; A:2
15,7
Comprehensive Clinical Nephrology 4th Ed. 2010 pp:908
TÜRKİYE’NİN BÜYÜK SORUNU
ERİŞKİNLERDE KRONİK BÖBREK HASTALIĞI PREVALANSI
% 15.7
TÜRKİYE’DE 7.317.315 ERİŞKİN KRONİK BÖBREK HASTASI VAR
HER 6-7 ERİŞKİNDEN BİRİSİ KRONİK BÖBREK HASTASI
TÜRKİYE’DE 2.369.059 ERİŞKİNDE
EVRE 3-5 KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VAR
HER 20 ERİŞKİNDEN BİRİSİNDE KRİTİK GFH AZALMASI VAR
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Türkiye’de Kronik Böbrek
Hastalığının Farkındalığı
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
CREDİT çalışması 2005 yılında Sağlık Bakanlığı
ve TÜBİTAK onay ve desteğiyle Türk Nefroloji
derneği önderliğinde KBY’nin prevalansının ve
boyutlarının saptanması için başlatılmıştır. 2009
yılında tamamlanmıştır.
BİRİNCİL AMAÇ
18 yaş üzerindeki bireylerde kronik böbrek hastalığı (KBH)
prevalansını ülke genelinde cinsiyet, yaş, yerleşim yeri
ve coğrafi bölge gibi alt gruplarda belirlemek.
İKİNCİL AMAÇ
Kronik böbrek hastalığına eşlik eden hipertansiyon, diyabet,
obezite, metabolik sendrom, dislipidemi ve hiperürisemi
sıklıklarını saptamak.
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
YÖNTEMLER
18 yaş üzeri, Küme örneklem yöntemi ile 10.748 erişkin
çalışmaya alınmıştır.
Farklı düzeyde tabakalara(Bölge, İl, Kent/Kır ,yaş grupları,
haneden alınan birey sayısı) kotalar uygulanmıştır. Her coğrafi
bölgeden 2-5 İl çalışmaya alındı.
Çalışma toplam 23 İl de gerçekleşti.
(18 yaş üstündeki popülasyon 46.543.409 dur).
İNSİDANS: Risk altındaki nüfusta hastalığı yeni
edinenlerin, yani yeni olguların sayısıdır.
PREVALANS: Risk altındaki nüfusta
olguların sayısıdır.
hastalığa sahip
p<0.001
p<0.001
p=0.049
p<0.001
RRT Gerektiren SDBH nda
Primer Etyoloji
%
Hemodiyaliz Hastalarında DM ve
HT Oranları
%
HİPERTANSİYON
 Tanı almış olma
 Kan basıncı ≥140/90 mmHg
DİABETES MELLİTUS
 Tanı almış olma
 Açlık plazma glukozu ≥126 mg/dl
BOZULMUŞ AÇLIK GLUKOZU
Açlık plazma glukozu 100-125 mg/dl
OBEZİTE
Vücut kitle indeksi ≥30 kg/m2
Vücut kitle indeksi 25-29.9 kg/m2
Obez
Fazla kilolu
ABDOMİNAL OBEZİTE (Bel Çevresi)
Kadınlarda
Erkeklerde
≥88 cm
≥102 cm
DİSLİPİDEMİ
Lipid düşürücü ilaç kullanımı veya lipid profili
 Total kolesterol
>240 mg/dl
 LDL-kolesterol
>130 mg/dl
 HDL-kolesterol
<46 mg/dl (kadınlarda)
<40 mg/dl (erkeklerde)
 Trigliserid
>150 mg/dl
METABOLİK SENDROM
American Heart Association (AHA) kriterleri
(Aşağıdaki kriterlerden üç veya daha fazlasının varlığı)
 Artmış bel çevresi
Kadınlarda ≥88 cm
Erkeklerde ≥102 cm
 Yüksek trigliserid düzeyi (≥150 mg/dl)
 Düşük HDL-kolesterol düzeyi
Kadınlarda <50 mg/dl
Erkeklerde <40 mg/dl
 Yüksek kan basıncı (≥130/85 mmHg)
 Yüksek açlık glukozu (≥100 mg/dl)
HİPERÜRİSEMİ
Serum ürik asit düzeyi
>6 mg/dl (kadınlarda)
>7 mg/dl (erkeklerde)
Yüzde
TURDEP-I: Satman I, et al. Diabetes Care 2002;25:1551-6
TURDEP-II
20
p<0.001
15
(%)
14.3
13,7
10
10.9
5
0
Kadın
Erkek
Genel
p<0.001
p<0.001
p<0.001
p<0.001
p<0.001
Türkiye’de Diabetiklerde Farkındalık ve
İlaç Kullanım Oranları
20
80
60,7
70
15
39,3
50
13,7
%
%
10
60
40
30
6
5
20
10
0
0
Genel
oran
Farkında
olan
İlaç
alan
İlaç
almayan
p<0.001
p<0.001
p<0.001
p<0.001
p<0.001
p<0.001
p<0.001
p<0.001
Türk toplumunda hipertansiyonun
farkındalığı ve kontrolü
60 --------------------------------------
'
40
--+----
30
--+----
20
--+----
10
--+----
0 -'-HT'nun
farkındalığı
HT
ilaçlarının
kullanımı
Tum
Tedavi alanlarda
hipertansiflerde
kontrol oranı
kontrol oranı
Türkiye’de Artan Obezite Oranları
p<0.001
p<0.001
p<0.001
p<0.001
p<0.001
p<0.001
ı
p<0.001
p<0.001
p<0.001
p<0.001
Önemli Bir Tehlike: TUZ
INTERMAP Çalışması (Arch Intern Med. 2006;166:79-87), SALTurk Çalışması
HEMODİYALİZ HASTA SAYISI
51
62
Mersin Devlet Hastanesi
KADIN
ERKEK
YAŞ VE CİNSİYETE GÖRE HASTA SAYISI
14
12
10
8
6
ERKEK
KADIN
4
2
0
Mersin Devlet Hastanesi
KVH &KBH
70
60
50
40
30
Seri 1
64
49
20
10
0
KVH +
KVH -
MERSİN DEVLET HASTANESİ
HT & KBH
90
80
70
60
50
40
HT +
HT -
83
30
20
30
10
0
HT +
HT -
Mersin Devlet Hastanesi
DM & KBH
70
60
50
40
65
30
20
48
10
0
DM +
Mersin Devlet Hastanesi
DM -
DİSLİPİDEMİ&KBH
80
70
60
50
40
69
30
20
44
10
0
DİSLİPİDEMİ +
Mersin Devlet Hastanesi
DİSLİPİDEMİ -