Transcript Slayt 1 - Türk Nefroloji Derneği

 Sık görülen,
 Morbidite ve mortalitesi yüksek olan,
 Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen,
 Büyük ekonomik yük getiren,
 Farkındalığı ve erken tanısı düşük olan,
 Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.
Hasta sayısı (milyon)
2.5
2
1.5
1
0.5
0
2000
2001
2002
Diyaliz
2003
2004
Transplantasyon
2005
2006
Milyon nüfüs başına hasta sayısı
1000
900
740
800
700
756
819
578
600
500
395
400
432
446
491
314
300
200
109
100
0
1996 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
HD 9658 11399 12196 14086 18815 20600 23387 25321 28507 33950 39267 46659 48433
PD 1194 1111 1787 1903 1927 2556 2728 3320 3381 4103 5307 6109 5702
Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
120000
Hasta sayısı
100000
80000
60000
40000
Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
2015
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
0
2004
20000
Böbrek yerine koyma tedavisi altında olmayan ve serum kreatinin ölçümü
yapılan 1.120.295 kişi - Ortanca izlem süresi 2.84 yıl
7
7
Düzletilmiş ölüm riski
5
4
3.2
3
1.8
2
1
0
1
1.2
≥60 45-59 30-44 15-29 <15
Glomerüler filtrasyon hızı
Go AS, et al. N Engl J Med 2004;351:1296-305
Düzeltilmiş KV olay riski
5.9
6
6
5
4
3.4
2.8
3
2
2
1
0
1
1.4
≥60 45-59 30-44 15-29 <15
Glomerüler filtrasyon hızı
Evre 1-4 KBH’lı 2992 erişkin
12
Farkındalık (%)
10
8.9
9.2
7.8
8
6
4.7
4
2
0
1999-2000
2001-2002
Plantinga LC, et al. Arch Intern Med 2008;168:2268-75
2003-2004
Tüm yıllar
37.3
40
32.5
35
27.2
30
22.8
(%)
25
25
20
15
27.7
26.8
27.6
2008
2009
23.1
13.6
16.7
10
5
0
9.7
1997
2003
2005
Diyabet
Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
2007
Hipertansiyon
Son Dönem Böbrek Yetmezliği
Kronik Böbrek Hastalığı
Erken Evre Böbrek Yetersizliği
?
CREDIT
 Yerel Etik Kurul onayı
15 Eylül 2005
 Sağlık Bakanlığı Etik Kurul onayı
8 Mayıs 2006
 TUBİTAK projesi tarihi
31 Ağustos 2005
 TÜBİTAK destek onay tarihi
22 Mayıs 2006
 Çocuk grubunu çalışmaya alma onayı
17 Nisan 2006
 Saha ekibinin eğitim toplantısı
17 Haziran 2006
 Genetik materyal toplama onayı
23 Haziran 2006
 Laboratuvarın hazır hale gelmesi
10 Ağustos 2006
 İlk deneğin çalışmaya alınması
14 Ağustos 2006
 Saha çalışmasının tamamlanması
Kasım 2008
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
BİRİNCİL AMAÇ
18 yaş üzerindeki bireylerde kronik böbrek hastalığı (KBH)
prevalansını ülke genelinde ve cinsiyet, yaş, yerleşim yeri
ve coğrafi bölge gibi alt gruplarda belirlemek.
İKİNCİL AMAÇ
Kronik böbrek hastalığına eşlik eden hipertansiyon, diyabet,
obezite, metabolik sendrom, dislipidemi ve hiperürisemi
sıklıklarını saptamak.
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Küme örneklem yöntemi ile seçilen 18 yaş üzeri 10.872
birey çalışmaya alındı.
Farklı düzeylerde tabakalar (bölge, il, kent/kır) ve kotalar
(yaş grupları, haneden alınan birey sayısı) uygulandı.
Gebelik saptanan 124 kadın çalışma dışı bırakıldı ve
değerlendirmeler 10.748 erişkinde yapıldı.
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Çalışmaya alınan illerin bulunduğu bölgeler, bu
bölgelerdeki ve illerdeki bireylerin yaş ve cinsiyete
göre dağılımları (2005 tahmini) dikkate alınarak,
bölge ve illerdeki küme sayıları saptandı.
Üç büyük il (İstanbul, Ankara, İzmir) dışında her
coğrafi bölgeden 2-5 il çalışmaya alındı.
Çalışma toplam 23 ilde gerçekleştirildi.
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
966
4502
646
910
2073
676
975
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Her bireyden aşağıdaki veriler toplandı:
 Ayrıntılı tıbbi anket
 Vücut ağırlığı
 Uzunluk
 Vücut kitle indeksi
 Bel ve kalça çevresi
 Kan basıncı ölçümü (iki ölçümün ortalaması)
 Daha sonra bireylere tetkik için gerekli koşullar (12 saat açlık
gerektiği gibi) anlatılıp randevu verildi.
 Saha teknisyeni, hastadan kan ve idrar örneğini alıp, uygun
koşullarda muhafaza ederek, anlaşmalı laboratuvara teslim
etti.
 Laboratuvar tetkikleri taranan tüm hastalarda yapıldı.
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
KRONİK BÖBREK HASTALIĞI TANISI İÇİN
 Tam idrar analizi (Multi-stick)
 Spot idrarda albümin düzeyi (Turbidometric)
 Spot idrarda kreatinin düzeyi (Alkalin pikrat)
 Serum kreatinin düzeyi (Alkalin pikrat)
EŞLİK EDEN HASTALIKLAR İÇİN
 Açlık plazma glukoz düzeyi (Hekzokinaz)
 Lipid paneli (total kolesterol, LDL-kolesterol,
HDL-kolesterol, trigliserid)
 Serum ürik asit düzeyi (Ürikaz)
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
 Glomerüler filtrasyon hızı <60 ml/dk/1.73 m2
(kısa MDRD formülü ile)
ve/veya
 Mikroalbüminüri/albüminüri varlığı
KISA MDRD (ml/dk/1.73 m2)
186 x (serum kreatinin)-1.154 x (yaş)-0.203
x (kadın ise 0.742) x (siyah ise 1.210 )
Normoalbüminüri
<30 mg/gr kreatinin
Mikroalbüminüri
30-299 mg/gr kreatinin
Makroalbüminüri
≥300 mg/gr kreatinin
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Evre
Tanım
Evre 0
Artmış risk
≥90 + MA/A yok
Evre 1
Böbrek hasarı
(normal GFH ile birlikte)
≥90 + MA/A var
Evre 2
Hafif GFH azalması
Evre 3
Orta düzeyde GFH azalması
30-59
Evre 4
Şiddetli GFH azalması
15-29
Evre 5
Son dönem böbrek yetmezliği
K/DOQI. Am J Kidney Dis 2002;39:S1-S266.
GFH (ml/dk/1.73 m2)
60-89 + MA/A var
<15
HİPERTANSİYON
 Tanı almış olma
 Kan basıncı ≥140/90 mmHg
DİYABETES MELLİTUS
 Tanı almış olma
 Açlık plazma glukozu ≥126 mg/dl
BOZULMUŞ AÇLIK GLUKOZU
Açlık plazma glukozu 100-125 mg/dl
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
OBEZİTE
Vücut kitle indeksi ≥30 kg/m2
Vücut kitle indeksi 25-29.9 kg/m2
Obez
Fazla kilolu
ABDOMİNAL OBEZİTE (Bel Çevresi)
Kadınlarda
Erkeklerde
≥88 cm
≥102 cm
DİSLİPİDEMİ
Lipid düşürücü ilaç kullanımı veya lipid profili
 Total kolesterol
>240 mg/dl
 LDL-kolesterol
>130 mg/dl
 HDL-kolesterol
<46 mg/dl (kadınlarda)
<40 mg/dl (erkeklerde)
 Trigliserid
>150 mg/dl
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
METABOLİK SENDROM
American Heart Association (AHA) kriterleri
(Aşağıdaki kriterlerden üç veya daha fazlasının varlığı)
 Artmış bel çevresi
Kadınlarda ≥88 cm
Erkeklerde ≥102 cm
 Yüksek trigliserid düzeyi (≥150 mg/dl)
 Düşük HDL-kolesterol düzeyi
Kadınlarda <50 mg/dl
Erkeklerde <40 mg/dl
 Yüksek kan basıncı (≥130/85 mmHg)
 Yüksek açlık glukozu (≥100 mg/dl)
HİPERÜRİSEMİ
Serum ürik asit düzeyi
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
>6 mg/dl (kadınlarda)
>7 mg/dl (erkeklerde)
55.7
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
44.3
Erkek
Kadın
Yaş ortalaması 40.5 ± 16.3 yıl
1594
2000
2196
2540
2500
1902
1500
1000
573
Denek sayısı
3000
1816
3500
0
127
500
<30
30-39
40-49
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
50-59
60-69
70-79
≥ 80
28.4
71.6
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Kent
Kır
Serum kreatinin (mg/dl)
1.2
p<0.001
1
0.8
1.0 ± 0.3
0.9 ± 0.3
0.8 ± 0.2
0.6
0.4
0.2
0
Kadın
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Erkek
Genel
1.2
1.11
1.05
0.86
60-69
0.91
1.06
0.85
50-59
1.09
1
0.79
40-49
0.91
0.99
30-39
0.95
0.8
0.6
0.77
1
0.76
Serum kreatinin (mg/dl)
p<0.001
0.4
0.2
0
<30
Kadın
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Erkek
70-79
≥80
120
GFH (ml/dk/1.73 m2)
p<0.001
100
80
89.6 ± 19.9
94.2 ± 21.6
91.8 ± 20.9
Kadın
Erkek
Genel
60
40
20
0
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
71
65
75
68
80
60-69
60
74
50-59
79
83
89
87
96
80
93
107
100
p<0.001
103
GFH (ml/dk/1.73 m2)
120
40
20
0
<30
30-39
40-49
Kadın
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Erkek
70-79
≥80
14
12
(%)
10
10.2
8
6
4
2
2
0
Mikroalbüminüri
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Makroalbüminüri
14
12
(%)
10
p<0.001
11.4
8.9
8
Kadın
6
Erkek
4
2.1
2
0
Mikroalbüminüri
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
1.8
Makroalbüminüri
30
4
25
(%)
20
3.4
15
10
5
0
3.4
3.1
1.5
1.8
1
8.2
7
<30
30-39
8.9
40-49
Mikroalbüminüri
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
24
17.6
19.3
60-69
70-79
11.6
50-59
Makroalbüminüri
≥80
25
p<0.001
20
18.4
15.7
(%)
15
12.8
10
5
0
Kadın
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Erkek
Genel
60
54.7
p<0.001
50
41.3
40
(%)
32.7
30
18.2
20
10
0
10
8.5
<30
30-39
12.6
40-49
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
50-59
60-69
70-79
≥ 80
20
p=0.049
(%)
15
16.8
15.2
10
5
0
Kent
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Kır
25
p<0.001
20
19.7
18.6
16.1
15
13.8
(%)
11.7
12.6
14.2
10
5
0
Marmara
Ege
Karadeniz
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Akdeniz
İç Anadolu
Doğu
Güneydoğu
Anadolu
Anadolu
6
5.43
5.15
5
4.67
(%)
4
3
2
1
0
Evre 1
Evre 2
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Evre 3
0.27
0.15
Evre 4
Evre 5
ABD - 2002
TÜRKİYE - 2009
GFH
EVRE 5
<15 ml/dk/1.73 m2
300.000 hasta
69.815 (% 0.15)
GFH
EVRE 4
15-29 ml/dk/1.73 m2
400.000 hasta
125.667 (% 0.27)
GFH
EVRE 3
30-59 ml/dk/1.73 m2
7.600.000 hasta
2.173.577 (% 4.67)
GFH
EVRE 2
60-89 ml/dk/1.73 m2
5.300.000 hasta
2.396.985 (% 5.15)
GFH
EVRE 1
>90 ml/dk/1.73 m2
5.900.000 hasta
2.527.307 (% 5.43)
18 yaşın üstündeki popülasyon: 46.543.409
TÜRKİYE’NİN BÜYÜK SORUNU
ERİŞKİNLERDE KRONİK BÖBREK HASTALIĞI PREVALANSI
% 15.7
TÜRKİYE’DE 7.317.315 ERİŞKİN KRONİK BÖBREK HASTASI VAR
HER 6-7 ERİŞKİNDEN BİRİSİ KRONİK BÖBREK HASTASI
TÜRKİYE’DE 2.369.059 ERİŞKİNDE
EVRE 3-5 KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VAR
HER 20 ERİŞKİNDEN BİRİSİNDE KRİTİK GFH AZALMASI VAR
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Son Dönem Böbrek Yetmezliği
60.000
Kronik Böbrek Hastalığı
7.500.000
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
80
76.3
70
60
(%)
50
40
30
32.7
20
10
0
32.1
31.3
35.2
20.1
12.7
Diyabet
Hipertansiyon
Obezite
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Abdominal
obezite
Dislipidemi
Metabolik
sendrom
Sigara
50
p<0.001
40
35.7
29.4
(%)
30
32.7
20
10
0
Kadın
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Erkek
Genel
100
p<0.001
80
73.8
(%)
35.9
40
0
82.7
58.3
60
20
79.3
20
8.5
19-29
30-39
40-49
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
50-59
60-69
70-79
≥ 80
40
p=0.063
(%)
30
32.1
34
20
10
0
Kent
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Kır
60
48.5
50
37.4
40
32.8
31.8
(%)
p<0.001
30
27.7
25.2
22.2
20
10
0
Marmara
Ege
Akdeniz
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
İç Anadolu
Karadeniz
Doğu
Anadolu
Güneydoğu
Anadolu
20
p<0.001
(%)
15
10
14.5
7.9
5
0
3
Mikroalbüminüri
Hipertansiyon var
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
1.5
Makroalbüminüri
Hipertansiyon yok
Serum kreatinin (mg/dl)
1.2
p<0.001
1
0.8
0.94 ± 0.42
0.88 ± 0.18
0.6
0.4
0.2
0
Hipertansiyon var
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Hipertansiyon yok
1.2
Serum kreatinin (mg/dl)
p<0.001
1
0.8
0.85
0.87
0.9
0.92
Optimal
Normal
YüksekNormal
Evre 1 HT
1.01
1.09
0.6
0.4
0.2
0
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Evre 2 HT
Evre 3 HT
GFH (ml/dk/1.73 m2)
120
100
98.8
96.4
p<0.001
87.3
80
85.1
80.5
77.1
60
40
20
0
Optimal
Normal
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
YüksekNormal
Evre 1 HT Evre 2 HT Evre 3 HT
40
KBH prevalansı (%)
35
p<0.001
30
25
25.3
20
15
10
10.6
5
0
Hipertansiyon var
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Hipertansiyon yok
40
KBH prevalansı (%)
35
p<0.001
30.5
30
25
21.6
20
17.4
15
10
33
9.9
10.4
Optimal
Normal
5
0
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
YüksekNormal
Evre 1 HT
Evre 2 HT
Evre 3 HT
Hipertansiyon prevalansı (%)
70
p<0.001
60
50
56.3
40
30
31
20
10
0
KBH var
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
KBH yok
Hipertansiyon prevalansı (%)
100
92.3
p<0.001
80
82.6
Evre 3
Evre 4
55.1
60
40
79.8
31
34.8
20
0
Evre 0
Evre 1
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Evre 2
Evre 5
20
p<0.001
15
(%)
14.3
12.7
10
10.9
5
0
Kadın
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Erkek
Genel
40
35
p<0.001
33
34.6
29.6
30
23.7
(%)
25
20
15
12.5
10
5
0
3.4
<30
5.5
30-39
40-49
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
50-59
60-69
70-79
≥80
16
p=0.036
14
12
13.1
11.5
(%)
10
8
6
4
2
0
Kent
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Kır
18
16
14
p<0.001
14.1
14
12
(%)
13.9
13.3
10.4
10.1
10
9.5
8
6
4
2
0
Marmara
Ege
Akdeniz
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
İç Anadolu
Karadeniz
Doğu
Anadolu
Güneydoğu
Anadolu
25
20
p<0.001
19.7
(%)
15
10
8.7
5.3
5
0
1.6
Mikroalbüminüri
Diyabet var
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Makroalbüminüri
Diyabet yok
1.2
Serum kreatinin (mg/dl)
p<0.001
1
0.8
0.94 ± 0.44
0.88 ± 0.26
0.6
0.4
0.2
0
Diyabet var
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Diyabet yok
120
p<0.001
GFH (ml/dk/1.73 m2)
100
80
94.0 ± 20.9
80.0 ± 19.4
60
40
20
0
Diyabet var
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Diyabet yok
40
p<0.001
KBH prevalansı (%)
35
30
32.4
25
20
15
13
10
5
0
Diyabet var
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Diyabet yok
Diyabet prevalansı (%)
35
p<0.001
30
25
26.6
20
15
10
10.1
5
0
KBH var
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
KBH yok
50
45.5
Diyabet prevalansı (%)
p<0.001
40.9
40
32.1
32.3
Evre 2
Evre 3
30
20
10
0
16.4
10.1
Evre 0
Evre 1
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Evre 4
Evre 5
30
p<0.001
25
24.6
20.1
(%)
20
15
15.5
10
5
0
Kadın
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Erkek
Genel
60
p<0.001
50
40
46.7
(%)
32.1
30
20
17.3
10
0
Kadın
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Erkek
Genel
40
35
p<0.001
35.5
31.6
28.7
30
27.8
(%)
25
18.8
18.2
20
15
10
5.9
5
0
19-29
30-39
40-49
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
50-59
60-69
70-79
≥80
25
p<0.001
20
21.1
17.7
(%)
15
10
5
0
Kent
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Kır
30
p<0.001
25
22.4
20
(%)
23.9
19
18.2
17.6
18.4
14.9
15
10
5
0
Marmara
Ege
Akdeniz
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
İç Anadolu
Karadeniz
Doğu
Anadolu
Güneydoğu
Anadolu
25
KBH prevalansı (%)
p<0.001
20
21.3
15
14.1
10
5
0
Obezite var
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Obezite yok
35
p<0.001
Obezite prevalansı
30
25
29.2
20
20
15
10
5
0
KBH var
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
KBH yok
40
Obezite prevalansı (%)
35
p<0.001
29.7
30
25
34.7
33.2
29.2
23.7
20
15
10
5
0
Evre 1
Evre 2
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Evre 3
Evre 4
Evre 5
50
p<0.001
40
(%)
30
31.3
35.6
26.8
20
10
0
Kadın
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Erkek
Genel
70
60
54.4
(%)
50
55.5
55.3
45.5
42
40
30
22.1
20
10
0
9.7
20-29
30-39
40-49
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
50-59
60-69
70-79
≥80
40
p=0.007
35
30
32.2
(%)
25
29.3
20
15
10
5
0
Kent
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Kır
40
35
34
31.1
30
33.6
35.4
27.3
26
23
(%)
25
20
15
10
5
0
Marmara
Ege
Akdeniz
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
İç Anadolu Karadeniz
Doğu
Güneydoğu
Anadolu
Anadolu
30
p<0.001
KBH prevalansı
25
20
21.9
15
12.3
10
5
0
Metabolik sendrom var
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Metabolik sendrom yok
60
p<0.001
MS prevalansı (%)
50
40
46
30
29.8
20
10
0
KBH var
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
KBH yok
80
MS prevalansı (%)
70
p<0.001
60
51.4
50
40
30
68.2
66.3
Evre 4
Êvre 5
57
31.1
20
10
0
Evre 1
Evre 2
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Evre 3
60
53.4
48.3
50
(%)
40
50.9
49.6
43.2
38.2
34.4
37
36.4
28.2
30
25.7 27
20
10
0
T. Kolesterol ↑
LDL-K ↑
Kadın
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Erkek
HDL-K ↓
Genel
Trigliserid ↑
100
90
84.5
(%)
60
87.6
86.8
85
76.3
76.1
80
70
90
60.8
50
40
30
20
10
0
20-29
30-39
40-49
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
50-59
60-69
70-79
≥80
Genel
100
p=0.031
80
76.9
74.9
Kent
Kır
(%)
60
40
20
0
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
100
82.8
80
74.5
73.4
76.2
79.7
83.1
p<0.001
61.3
(%)
60
40
20
0
Marmara
Ege
Akdeniz
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
İç Anadolu Karadeniz
Doğu
Anadolu
Güneydoğu
Anadolu
20
KBH prevalansı (%)
p<0.001
15
16.9
11.3
10
5
0
Dislipidemi var
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Dislipidemi yok
100
Dislipidemi prevalansı (%)
p<0.001
80
83.4
75.8
60
40
20
0
KBH var
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
KBH yok
Dislipidemi prevalansı (%)
100
92.6
84.2
80
87.5
91.7
74.3
60
40
20
0
Evre 1
Evre 2
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Evre 3
Evre 4
Evre 5
Serum ürik asit düzeyi (mg/dl)
6
p<0.001
5
5.05 ± 1.27
4.45 ± 1.37
4
3.86 ± 1.19
3
2
1
0
Kadın
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Erkek
Genel
60
50
55.6
(%)
40
35.2
30
20
10
0
9.3
İçmemiş
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Bırakmış
İçiyor
OR
% 95 CI
P
Marmara (ref. İç Anadolu)
1.74
1.42-2.12
<0.001
Güneydoğu Anadolu (ref. İç Anadolu)
1.96
1.48-2.62
<0.001
Kırsal yerleşim
1.23
1.06-1.42
0.006
Kadın cinsiyet
1.42
1.23-1.64
<0.001
Yaş
1.02
1.01-1.03
<0.001
Egzersiz yapma alışkanlığı
0.83
0.71-0.96
0.011
Kalp hastalığı öyküsü
1.30
1.02-1.64
0.031
Hipertansiyon
1.43
1.21-1.69
<0.001
Diyabetes mellitus
1.74
1.45-2.08
<0.001
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Türkiye’de erişkinlerde KBH prevalansı % 15.7’dir. Her 6-7
erişkinden birinde farklı evrelerde böbrek hastalığı ve her
20 erişkinden birinde kritik GFH azalması (<60 ml/dk) vardır.
Böbrek hastalığı açısından risk oluşturan komorbid durumların
sıklığı yüksektir.
 Hipertansiyon
% 32.7
 Diyabetes mellitus
% 12.7
 Obezite
% 20.1
 Abdominal obezite
% 32.1
 Metabolik sendrom
% 31.3
 Aktif sigara kullanımı
% 35.2
Komorbid hastalığı veya durumu olanlarda KBH sıklığı anlamlı
olarak daha yüksektir.
Bu sonuçlar kronik böbrek hastalığının Türkiye’de önemli bir
halk sağlığı sorunu olduğunu göstermektedir.
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
YÜRÜTME KURULU
Prof. Dr. Gültekin Süleymanlar
Prof. Dr. Kamil Serdengeçti
Prof. Dr. Tevfik Ecder
Prof. Dr. Kenan Ateş
Prof. Dr. Turgay Arınsoy
Prof. Dr. Cengiz Utaş
Prof. Dr. Mehmet Emin Yılmaz
Prof. Dr. Ali Başcı
Prof. Dr. Bülent Altun
Doç. Dr. Mehmet Rıza Altıparmak
Doç. Dr. Mutlu Hayran
Doç. Dr. Oktay Özdemir
FİNANSÖRLER
Türk Nefroloji Derneği
TÜBİTAK
T.C. Sağlık Bakanlığı
Fresenius Medical Care
Eczacıbaşı İlaç Pazarlama
CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması