Transcript Prevention of diabetes.ppt

МОНГОЛЫН МЯНГАНЫ СОРИЛТЫН САН
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨСӨЛ
2.5.Чихрийн шижингийн
урьдчилан сэргийлэлт
1
Урьдчилан сэргийлэлтийн
тодорхойлолтууд
Түвшин
Анхдагч урьдчилан
сэргийлэлт
Тодорхойлолт
Өвчин үүсэхээс зайлсхийх арга хэмжээ юм. Ихэнх хүн амд
суурилсан эрүүл мэндийг дэмжих үйл ажиллагаанууд
анхдагч урьдчилан сэргийлэлт рүү чиглэгддэг.
(National Library of Medicine - Medical Subject Headings ,2009 MeSH Descriptor Data)
Хоёрдогч урьдчилан
сэргийлэлт
Өвчин үүсэхээс өмнө нь уг өвчний эрсдлийг эрт илрүүлэх ба
оношлох, эрсдлийг арилгах арга хэмжээ юм.
(National Library of Medicine - Medical Subject Headings, 2009 MeSH Descriptor Data)
Гуравдагч урьдчилан
сэргийлэлт
Өвчин оношлогдсон үед хэвийн үйл ажиллагааг хадгалах
чиглэлээр өвчний сөрөг нөлөө болон өвчинтэй холбоотой
хүндрэлүүд бууруулах арга хэмжээ юм.
(National Library of Medicine - Medical Subject Headings, 2009 MeSH Descriptor Data)
Дөрөвдөгч урьдчилан
сэргийлэлт
Эрүүл мэндийн системийн шаардлагагүй хэт их
интервенцээс зайлсхийх зорилгоор эрүүл мэндийн үйл
ажиллагаануудыг зохицуулах арга хэмжээ юм.
(Gofrit ON, Shemer J, Leibovici D, Modan B, Shapira SC. Quaternary prevention: a new look at
an old challenge. Isr Med Assoc J. 2000;2(7):498-500)
2
ЧШ хэвшинж 2-ын эрсдэлт хүчин
зүйлс
Өөрчилж болохгүй
эрсдэлт хүчин зүйлс
 Нас
 Удамшил
 Жирэмсний ЧШ-гийн
өгүүлэмж
 Өндгөвчний олон
уйланхайт хам шинж
 Бага жинтэй төрөх
Өөрчилж болох эрсдэлт
хүчин зүйлс
 Илүүдэл жин (БЖИ ≥ 25 kг/м²)
 Хөдөлгөөний хомсдол
 Глюкоз тэсвэржилт алдагдал /
өлөн үеийн цусны глюкозын
өөрчлөлт
 Бодисын солилцооны хам шинж
 Зохисгүй хооллолт
 Архи
 Тамхи
 Глюкоз ихэсгэдэг эмийн бодис
(глюкокортикойд)
3
4
Чихрийн шижин хэвшинж 2 нь давшингуй явцтай эмгэг:
Эрт арга хэмжээ (интервенц) авах нь үр дүнтэй
Том судасны хүндрэл
Жижиг судасны хүндрэл
b-эсийн үйл ажиллагаа
Инсулины
дөжрөл
Цусны глюкоз
–10 Урьдчилан сэргийлэлт
ӨҮГӨ/ГТА
0
Оншлогоо
Эмчилгээ
10+
Жил
Чихрийн шижин
ӨҮГӨ – Өлөн үеийн глюкозын өөрчлөлт
ГТА – Глюкозын тэсвэржилт
.
5
Steno-2: Олон талыг хамарсан арга хэмжээний ач
холбогдол – Зүрх судасны эмгэг ба нас баралт 13 жилд
Идэвхитэй арга
хэмжээний үе
80
70
Хяналт
HR 0.41 (p<0.001, 95%
CI, 0.25 to 0.67) 13.3
жил
60
Зүрх
50
судасны
эмгэгийн 40
өвчлөл (%)
30
Уламжлалт эмчилгээ
Эрчимт эмчилгээ
20
10
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Жил
CV: cardiovascular
HR: hazard ratio
Adapted from Gæde P, et al. N Engl J Med 2008;358:580–591.
Инсулинд дөжрөл ба цусны глюкозын
ихсэлттэй холбоот зүрх судасын эмгэг
Зүрх судасны эмгэг
4
3
Чихрийн шижин хэвшинж 2
ба холбоот зүрх судасын
эрсдлийн урьдчилан
сэргийлэлт
2
Цусны глюкозын
ихсэлттэй холбоот
зүрх судасны эмгэг
Инсулинд дөжрөлтэй холбоот зүрх
судасны эмгэг
1
0
Цусны глюкоз хэвийн
Пре-диабет
Диабет
/Чихрийн шижин
хэвшинж 2/
Чихрийн шижин хэвшинж 2ын явц
Урьдчилан сэргийлэлт
Чихрийн шижин
Инсулинд дөжрөл
Элэгнээс глюкоз үүсэлт
Дотоод инсулин чөлөөлөгдөлт
Предиабет
Хоолны дараах цусны глюкоз
Бодисын
солилцооны
хам шинж
Өлөн цусны глюкоз
ӨҮГӨ, ГТА
Жижиг судасны хүндрэл
Том судасны хүндрэл
10 жилээр
Хугацаа
Чихрийн шижин оношлогдох
Чихрийн шижин хэвшинж 2-ын
урьдчилан сэргийлэлт
Удмын хүчин зүйл)
+
Орчны хүчин зүйлс
Инсулинд
дөжрөл
Глюкозын
хэвийн хэмжээ
ӨҮГӨ/
ГТА
R =
ЧШ
хэвшинж 2
Инсулины
дутагдал
Өлөн ба хоолноос 2 цагийн дараах глюкозын
хэмжээ
Чихрийн шижингээс сэргийлэх,
үүсэхийг нь зогсоох, хойшлуулах
Чихрийн
шижин
Урьдчилан
сэргийлэх
Интервенц
Modified from Anderson, Ann Pharmacother 39:102-9, 2005
Хойшлуулах
Интервенц
Зогсоох
Интервенц
Чихрийн шижин хэвшинж 2-с урьдчилан
сэргийлсэн туршлагууд: I
Судалгаа
ӨҮГӨ-тэй
хүний тоо
Хугацаа
Интервенцийн
үр дүн
Malmö Study
181
6 жил
Хоол ба хөдөлгөөн:
63 %-иар буурсан
Da Qing
577
6 жил
Хоол ба хөдөлгөөн:
42 %-иар буурсан
Finnish Diabetes
Prevention Program(DPS)
522
3.2 жил
Хоол ба хөдөлгөөн
58 %-иар буурсан
Diabetes Prevention
Program (US)-DPP
3234
2.8 жил
Diet and exercise:
58 %-иар буурсан
Метформин: 31 %;
Тиазолидиндион: 75%
Malmö Study: Eriksson and Lindgärde. Diabetologia 34:891-8, 1991; Da Qing: Pan et al. Diabetes Care 20:537-44, 1997; Finnish Diabetes
Prevention Program: Tuomilehto et al. NEJM 344:1343-50, 2001; Diabetes Prevention Program (US): NEJM 346:393-403, 2002; Knowler et
al. Diabetes 54:1150-6, 2005
Чихрийн шижин хэвшинж 2-с урьдчилан
сэргийлсэн туршлагууд: II
Судалгаа
ӨҮГӨ-тэй
хүний тоо
Хугацаа
Интервенцийн
үр дүн
Japanese Study
458
4 жил
хоол ба
хөдөлгөөн : 67%-иар буурсан
Indian Study
28%-иар буурсан
531
3 жил
хоол ба хөдөлгөөн:
Финляндын ЧШ-гийн сэргийлэлт судалгаа:
ЧШ-гүй өвчтөний харьцаа
58 %-иар буурсан
Tuomilehto J et al.
NEJM 344:1343-50, 2001
Финляндын ЧШ-гийн сэргийлэлт судалгаа:
Амьдралын хэв маягийн өөрчлөлтүүдийг дагаж мөрдсөн
байдал
Амьдралын хэв маягийн өөрчлөлт:
• жингээ бууруулах> 5 %
• Өөх тосны хэрэглээ хоногийн
нийт илчлэгийн < 30 %
• Ханасан өөх тосны хэрэглээ
Хоногийн нийт илчлэгийн < 10 %
• Эслэг  15 g /1000 kcal
• Дасгал хөдөлгөөн > 4 цаг/долоо хоног
Tuomilehto J et al.
NEJM 344:1343-50, 2001
Kaplan-Meier estimate of probability of remaining free of diabetes
Финляндын ЧШ-гийн сэргийлэлт судалгаа:
эмчилгээний бүлгээр чихрийн шижингийн
байдал
Интервенц хийсэн бүлэг
Хяналтын бүлэг
1.00
0.75
0.50
0.25
Log-rank test: p=0.0001
Hazard ratio=0.57 (95 % CI 0.43-0.76)
265
257
261
251
250
231
238
209
228
192
214
176
191
157
174
140
118
91
2
3
4
5
6
7
8
0.00
0
1
Lindsröm J et al. The Lancet (in press)
Финляндын ЧШ-гийн сэргийлэлт судалгаа:
чихрийн шижингийн тохиолдол
31 %-иар
буурсан
58 %-иар
буурсан
Diabetes Prevention Program Research Group.
NEJM 346:393-403, 2002
Предиабет-ийн орчин үеийн
эмчилгээний зөвлөмж
• Америкийн Чихрийн шижингийн Холбоо
- Амьдралын хэв маягийн өөрчлөлт
• Олон Улсын Чихрийн шижингийн Холбоо
- Амьдралын хэв маягийн өөрчлөлт
- Үр дүнгүй тохиолдолд эмийн эмчилгээ
• Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллага
- Амьдралын хэв маягийн өөрчлөлт
АЧШХ: Diabetes Care 27(Suppl. 1)S47-67, 2004;
ОУЧШХ: www.idf.org;
ДЭМБ: www.who.int
ОУЧШХ-ны ажлын хэсэг :
ЧШ-гийн урьдчилан сэргийлэлт амьдралын хэв
маягийн өөрчлөлтийн зөвлөмж
30-с доошгүй минут дунд зэргийн хүч шаардсан
хөдөлгөөн хийх (эрчимтэй алхах)
 Эрүүл биеийн жинг хадгалах
Европчууд БЖИ > 25 кг/м2, Ази хүмүүс > 23 kг/м2
хүртэл биеийн жинг бууруулах ба эрүүл жинг хадгалах
 Хүүхдүүд эрүүл биеийн жинг хадгалах, тухайн өндөрт
таарсан жинг хадгалах
Alberti KG et al. Diabet Med 24:45163, 2007
ОУЧШХ-ны ажлын хэсэг :
ЧШ-гийн урьдчилан сэргийлэлтийн зөвлөмж
 Амьдралын хэв маягийн өөрчлөлт
 Амьдралын хэв маягийн өөрчлөлт үр дүнгүй
тохиолдолд эмийн эмчилгээ хийнэ
- Метформин (250-850 мг)
- Акарбоз
Alberti KG et al. Diabet Med 24:45163, 2007
Чихрийн шижин хэвшинж 2-ын
сэргийлэлт
Хамгийн
эхний алхам
Хоол ба
хөдөлгөөнн
йи дэглэм
Чихрийн шижин хэвшинж 2-оос
сэргийлэх Финляндын үндэсний
хөтөлбөрийн хэрэгжилт
FIN-D2D 2003-08
21
Финлянд
•Хүн ам: 5.2 сяа
•ЧШ, хэвшинж 1: 40 000
•ЧШ, хэвшинж 2: 300 000
•Оношлогдоогүй ЧШ
хэвшинж 2: 200 000
•ЧШ хэвшинж 2-ын өндөр
эрсдэлтэй: 500 000?
22
Мэдээлэл сурталчилгаа
FIN-D2D
Өөрийгөө харна уу
Өдөр бүр бага
багаар өөрчил
23
Гиппократ:
Урьдчилан
сэргийлэлт бол
аливаа өвчний
хамгийн сайн
эмчилгээ юм.
24