Transcript Metody tradycyjne i aktywizuj*ce w szkole podstawowej i gimnazjum

METODY TRADYCYJNE
I AKTYWIZUJĄCE
W SZKOLE PODSTAWOWEJ
I GIMNAZJUM
Metoda
 droga dochodzenia do prawdy
 „Celowo i systematycznie stosowany sposób
pracy nauczyciela z uczniem, umożliwiający
uczniom opanowanie wiedzy wraz
z umiejętnością posługiwania się nią
w praktyce, jak również rozwijanie zdolności
i zainteresowań umysłowych.” (wg W. Okonia)
Teoria kształcenia
wielostronnego
 Powstała w latach sześćdziesiątych
 Zakłada harmonijny rozwój podstawowych
funkcji człowieka:
1. Poznanie siebie i świata.
2. Wartościowanie świata.
3. Zmienianie świata.
Fazy kształcenia człowieka
 Działanie (doświadczenie)
 Myślenie oglądowo-obrazowe (zmysły)
 Myślenie słowne (abstrakcyjno-symboliczne)
Strategia kształcenia
 To ogół celów, środków i metod
przygotowywanych przez nauczycieli dla
osiągnięcia jak najlepszych efektów , sposób
interpretacji ogólnych celów kształcenia i
sposób ich wprowadzania.
 Metoda jest bardziej szczegółowa
i schematyczna od strategii.
Metody aktywizujące
Uczeń – aktywny podmiot, sam zdobywający
wiedzę przez poznanie i doświadczenia.
Nauczyciel – pobudza oraz stwarza sposobności do
zdobywania przez ucznia wiedzy.
Cele:
a) Nauczania – odnoszą się do nauczyciela
b) Kształcenia – odnoszą się do ucznia,
realizowane są podczas zajęć, ale i w procesie
samokształcenia się ucznia (prasa, telewizja,
Internet)
Nauczanie + samokształcenie = kształcenie
m. nauczania
m. uczenia się
m. kształcenia
Metody nauczania
wg Marii Nagajowej
M. słowne
podająca
M. zajęć praktycznych
poszukująca
heureza
problemowa
M. oglądowa
Metoda podająca
1. Sprawdzenie pracy domowej, czyli
sprawdzenie stopnia przyswojenia wiedzy do
realizacji tematu.
2. Wprowadzenie do nowego tematu,
zapoznanie z nim i wskazanie celu.
3. Opracowanie nowego materiału.
4. Zebranie nowych wiadomości.
 Wykład – przekazywanie informacji
 Opowiadanie – opis wydarzeń, logika, barwność
 Pogadanka – mniejsza dyskusja
 Opis – charakterystyka zjawisk
 Wyjaśnienie – zwięzłe podanie faktu, określa
przyczyny, przebieg, istotę określonego zjawiska
 Anegdota
Metoda poszukująca
1. Zadawanie pytań, analiza tekstu
2.
3.
1.
2.
literackiego.
Sprawdzanie pracy domowej.
Zapoznanie uczniów z celem lekcji
i pobudzenie ich zainteresowania.
Opracowanie nowego materiału.
Podsumowanie, zapisanie wniosków.
1. Heureza – polega na kierowaniu myśleniem
i działaniami uczniów za pomocą kolejnych
pytań nauczyciela.
2. Metoda problemowa
 Wykład problemowy
 Wykład konwersacyjny
 Klasyczna metoda problemowa
Aktywizujące:
 M. przypadków
 M. sytuacyjna
 M. inscenizacji
 M. seminarium
 Gry dydaktyczne
 Dyskusje dydaktyczne:
a) wielokrotna – wszyscy dyskutują, dyskusje w małych grupkach,
integracja wyników
b) panelowa (obserwowana) – najpierw dyskutują eksperci,
a później obserwujący zabierają głos
c) okrągłego stołu
d) burza mózgów
e) dyskusja związana z wykładem
Metoda zajęć praktycznych
(ćwiczeniowa)
1. Sprawdzenie pracy domowej.
2. Zapoznanie uczniów z celem lekcji.
3. Wzorowy pokaz czynności nauczyciela.
4. Wykonanie ćwiczeń.
Propozycje wg A. Dyduchowej
1. M. analizy i twórczego wykorzystania wzoru.
2. M. instrukcji i norm.
3. M. praktyki pisarskiej.
4. M. przekładu intersemiotycznego.
5. M. okazjonalnych ćwiczeń praktycznych.
Metoda oglądowa
(eksponująca)
 Tok lekcji jest wyznaczony przez kolejność
motywów wizualizacji prezentacji.
 Polega na obserwacji.
 Ułatwia uczniom rozumienie abstrakcyjne.
 Film
 Sztuka teatralna
 Ekspozycja
Metody nauczania zalecane
w gimnazjum
I.
Dyskusja – polecana zwłaszcza, gdy chcemy
uczniów zaznajomić z:
 zagadnieniami nie posiadającymi
jednoznacznego rozwiązania
 zagadnieniami szczególnie trudnymi
i złożonymi
 przypadkami wywołującymi szczególne
kontrowersyjne sądy i opinie
Rodzaje dyskusji
a) Wielokrotna
b) Panelowa
c) Punktowa
d) Technika kuli śniegowej
e) Debata
f) Dyskusja w 6 kapeluszach myślowych
Ćwiczenia wspomagające naukę
dyskutowania (wg R. Arendsa)
1. „Pomyśl – omów – przedstaw”
2. Metoda uli
3. Słuchanie innych
4. Wyklaskiwanie gaduł
5. Kolorowa piłka
Wizualizacją sformułowanych argumentów
mogą być:
 metaplan
 drzewko decyzyjne
 „dywanik pomysłów”
 mapa pojęciowa
Metody nauczania zalecane
w gimnazjum
II Działania dramowe (drama, dramatyzacje)
1. Typy dramy:
a) Ćwiczenia
b) Gry dramowe
c) Teatr
d) Drama właściwa
 inscenizacja
 rzeźba i jej warianty
 obraz (żywy obraz/stop-klatka/
zdjęcie/fotografia)
 film i jego rodzaje
 techniki plastyczno-manualne (rysunki,
makiety, przedmioty, modele, kostiumy,
muzeum, plany)
 list
 dziennik i pamiętnik
Korzyści ze stosowania dramy
Drama uczy:
 Aktywności
 Pozbywania się kompleksów i nieśmiałości
 Wspomaga umiejętność pracy w parach
i zespołach
 Uwrażliwia na innych ludzi
 Uczy szczerości i otwartości w obcowaniu
z innymi
 Uczy różnych form wyrażania własnych uczuć
 Kształtuje wyobraźnię i kreatywność
Bibliografia
1. A. Dyduchowa, Próba klasyfikacji metod
kształcenia sprawności językowych, „Język
polski”, t.5, 1984.
2. D. Bernacka, Od słowa do działania. Przegląd
współczesnych metod kształcenia, Warszawa
2001, s. 48-59; 102-115; 119-122; 175-191.
3. M. Nagajowa, ABC metodyki języka polskiego dla
początkujących nauczycieli, Warszawa 1990.
Dziękuję za uwagę
Przygotowała: Małgorzata Stolarska