Transcript DRAMA - ZSO Zator

Metoda dramy na zajęciach
artystycznych
Opracowanie: Barbara Gerlach
Drama jako metoda
• drama gr. („ drao”) – działam, usiłuję
• Podstawą dramy jest fikcyjna, wyobrażeniowa
sytuacja, która powstaje, gdy kilka osób we
wspólnej przestrzeni przedstawia coś, co nie
jest w danej chwili obecne, używając jako
środków swoich ciał i głosów – def. za Krystyną
Pankowską [w:] „ Drama – zabawa – myślenie”
DRAMA
• Wykorzystuje naturalną skłonność człowieka do
naśladownictwa i zabawy
• Może być:
a) metodą samodzielną, wychowawczą, służącą
rozwijaniu osobowości dzieci i młodzieży
b) metodą pomocniczą, dydaktyczną, wykorzystywaną w
szkole na lekcjach języka polskiego, języków obcych,
historii, geografii, muzyki, a nawet w przedmiotach
matematyczno – przyrodniczych
( A. Dziedzic, J. Pichalska, E. Świderska „ Drama na lekcjach języka
polskiego”)
Zalety metody dramy
• Uczy samodzielności myślenia i działania, aktywności i otwartości
• Przełamuje apatię, bierność uczniów i schematyzm tradycyjnych
metod dydaktycznych
• Rozwija emocje, wyobraźnię i fantazję
• Wyrabia umiejętność współżycia i pracy w grupie
• Poprawia elokwencję i plastykę ciała ( nylonowe ruchy)
• Rozbudza refleksję nad motywacją działań bohaterów literackich –
pomaga w samodzielnej analizie i interpretacji dzieła literackiego
• Wyzwala swobodne mówienie
• Wyzwala indywidualne możliwości każdego ucznia, uczestnicy
dramy nie muszą mieć zdolności aktorskich
* Pozwala realizować treści z Podstawy Programowej oraz umiejętności kluczowe ( ponadprzedmiotowe)
ISTOTA DRAMY
• W dramie trzeba wczuć się w postać, głęboko
zaangażować i uwierzyć w fikcyjną sytuację
• Być, działać, a nie grać
• Uczestnicy dramy improwizują, tzn. pracują bez
scenariusza
• W dramie najważniejszy jest pełny, całościowy
rozwój indywidualności człowieka
• Pedagog dramy nastawia się na przeżycia
uczestników, nie zewnętrzne formy np. rekwizyty
• „ Bycie w roli” daje uczniowi ogromne możliwości
Nadrzędny cel dramy
• Harmonijny rozwój osobowości – cele edukacyjne
wzbogaca o autentyczne przeżycie, twórczą aktywność,
kształtowanie osobowości i postaw społecznych
• Motto Konfucjusza:
„Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż – zapamiętam.
Pozwól wziąć udział, a… wzbudzisz we mnie pragnienie.”
• Cel edukacyjny: aktywne wykonywanie zadań pozwala dziecku
przyjmować treści jako własne, następuje pogłębiona
interpretacja dzieła, postaci, zdarzenia historycznego itp.
Rodowód dramy
•
•
•
•
•
•
•
Drama jako metoda nauczania została wprowadzona przed I wojną światową
w Pers School w Cambridge – tzw. gry sceniczne.
W tym samym czasie w Stanach Zjednoczonych zaczęto stosować tę metodę
w nauczaniu języków obcych (John Merill, William Wirt)
We Francji w latach trzydziestych wprowadzono gry dramatyczne ( Leon
Chancerel)
W Anglii w latach czterdziestych wprowadził metodę do szkół Peter Slade, domagał
się, aby stała się odrębnym przedmiotem
Kontynuatorem tych działań jest Brian Way, który oparł swą koncepcję na
wykorzystaniu pięciu zmysłów człowieka: wzroku, słuchu, węchu, smaku, dotyku
Obecnie dramę stosuje się w szkolnictwie angielskim, Stanach Zjednoczonych i
Kanadzie w dwojaki sposób: jako metodę uzupełniającą i jako przedmiot
artystyczno – wychowawczy fakultatywny, na równi z zajęciami plastycznymi czy
muzycznymi
W Secondary School w Anglii uczniowie uczą się dramy przez trzy lata, w pierwszym i drugim roku – dramy
społeczno – wychowawczej, w trzecim – scenek lub spektaklu teatralnego
Techniki dramowe
• Rola (nie odgrywać, tylko być w roli, trening
emocjonalny, aby rozwijać uczucia,
wyobraźnię, intuicję, należy wprowadzić
konflikt, kontrast np. „ Dworzec” – jesteś
starszą kobietą, próbujesz kupić bilet, jest duża
kolejka do kasy
• Etiuda pantomimiczna
• Improwizacja
• Scenka improwizowana
Techniki dramowe
• Przedstawienie improwizowane np. „ Dziady”
• Inscenizacja – występuje podział na scenę i widownię
• Rzeźba i jej warianty - ważna jest wymowa ciał, gest, mimika np.
przyjmij pozę jednego z bohaterów „ Antygony”, można „ lepić
figurę” w dwuosobowych zespołach
• Żywy obraz, stop –klatka, fotografia, film w tempie przyspieszonym
lub zwolnionym( cofanie filmu). Sposobem omawiania tej techniki
jest pięć poziomów Doroty Heatcote - czynność, przyczyna,
motywacja, modele postępowania, filozofia życiowa. Bardzo dobre
ćwiczenie polonistyczne, pozwalające zrozumieć bohatera i tworzyć
pogłębione charakterystyki bohaterów lit.
• „ Korowód zwierząt”
• Ćwiczenia głosowe „ Chór krzykaczy” z dyrygentem, rozluźnia
otwiera, integruje grupę, usprawnia aparat mówienia, poprawia
oddech, emisję głosu, wrazliwość słuchową
Techniki dramowe
• Rysunek np. karykatura postaci, rekwizyt np. szkatułka
Harpagona ( można o niej opowiadać z różnych punktów
widzenia)
• Muzeum np. muzeum romantyzmu, uczniowie w roli
manekinów lub oprowadzających, kostiumy, rekwizyty np.
kukła Mickiewicza
• Plany, makiety, topografie – pobudzają aktywność
sensomotoryczną umożliwiającą ekspresję plastyczną,
rozwijają fantazję i wyobraźnię, wpływają na harmonijny
rozwój wszystkich aspektów osobowości, umożliwiają
uczniom głębsze wejście w rolę, wiążąc ich z fikcyjnym
miejscem akcji, pomagają zrozumieć utwór literacki, zbliżają
do epoki, wyzwalają swobodne mówienie, wzbogacając
słownictwo. Zastosowanie przy omawianiu np. „ Pana Tadeusza”
Klasyfikacja technik dramowych
1. Role ( rozmowy, wywiady, improwizacje)
2. Konwencje rzeźby ( rzeźba, obraz, film)
3. Techniki manualno – plastyczne (rysunek,
makieta, muzeum, kostium, model)
4.Ćwiczenia głosowe i pisemne ( list, pamiętnik)
Zasady organizacyjne dramy
• Miejsce – odizolowane od innych pomieszczeń szkolnych,
umożliwiające kontakt wzrokowy wszystkich uczestników,
miękkie podłoże
• Czas – min. 60 min., optymalnie 90 min., zajęcia
prowadzone gościnnie przez aktorów trwają nawet 5-6
godzin ( w szkolnictwie angielskim, w Stanach
zjednoczonych i Kanadzie drama jest przedmiotem
artystycznym, trwa 45 min.)
• Uczestnicy – każdy człowiek, bez względu na wiek i
zdolności aktorskie warunek/; chcieć pracować w roli i
podporządkować się regułom gry
• Reguły – słowa – klucze, znaki, przy pomocy których
nauczyciel inicjuje lub przerywa pracę
Przykładowe ćwiczenia
Ważna wskazówka: na początku, kiedy uczniowie są
nieśmiali i niepewni, ćwiczenia są wykonywanie
przez wszystkich naraz, nauczyciel obserwuje;
później uczniowie nawzajem oglądają swoje etiudy i
improwizacje, omawiając je pod względem treści,
wyjaśniając oglądającym niezrozumiałe sytuacje; na
ostatnim etapie widzowie wprowadzają zmiany
w oglądanych obrazach i scenach
• Uruchamianie ciała „ od stóp do głów”- ćwiczenie
„elokwencji ciała”
Oddech
radosny
Świecący
mostek
Wiatraczki
Reagowanie na muzykę i
zagospodarowanie przestrzeni
Niedźwiedzie i elfy
Wiatraczki
Ćwiczenia dramowe
Linoskoczek
Lustra
Scenki dramowe wokół rekwizytu
Odyseusz i Ufoludek
Dziewczynka z zapałkami
Dracula i Panna Młoda
Tańczące elfy
Walka – okrzyk i gest
Kropla
Etiuda zakończona wyrazistą pointą
Scena przedstawienia „ Mieszczanin
szlachcicem” – nauka tańca
„ Mieszczanin szlachcicem” – Jurdain
uczy się śpiewu
BIBLIGRAFIA
• E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój
uczeń pracujemy aktywnie, Zakład Wydawniczy
SFS, Kielce 2000
• E. Rau, K. Ziętkiewicz, Jak aktywizować uczniów,
Oficyna Wydawnicza G&P, Poznań 2000
• B. Way, Drama w wychowaniu dzieci i młodzieży,
Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
1995
• A. Dziedzic, J. Puchalska, E. Świderska, Drama na
lekcjach języka polskiego, Wydawnictwa Szkolne i
Pedagogiczne, Warszawa 1995