Transcript นโยบายการปฏิรูประบบสาธารณสุข

นโยบายการปฏิรูประบบ
สาธารณสุข
26 ส.ค. 2557
นพ. ศุภกิจ ศิรล
ิ ก
ั ษณ์ พ.บ., อ.ว.,
MPHM
่ กษาระดับกระทรวง นายแพทย ์ทรงคุณวุฒด
ทีปรึ
ิ า้ นเวชกรรมป้ องกัน
1
งานวิจัยของ HITAP
HITAP
2
สถานการณ์ปัญหา
สังคมผู้สงู อายุ
• สัดส่วน 14.7%
• เจ็บป่วยเรือ
้ รังมากขึน
้
• ค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลสูงมาก
ประชากรโลกกาลังเข้าสู ่สงั คม
ผู ส
้ ู งอายุ
ญี่ปุ่น
ไทย
โลก
4
การคาดประมาณประชากรไทย
Expenditure per admission of
Thai patients, 2009
80+
Age group
70-79
60-69
45-59
15-44
0-14
0
5,000
10,000
15,000
20,000
Expenditure (baht/admission)
Ref: Bundhamcharoen K., Patcharanarumol W., Pagaiya N., and Tangcharoensathien V. Demographic and Health Transition: health
systems challenges and future direction(chapter 4). In Jones G., and Im-em W., eds. Impact of demographic changes in
Thailand, 65-84. Bangkok : United Nations Population Fund, 2011.
สถานการณ์ปัญหา
การเปลีย
่ นจากโรคติดเชื้อไปสู่กลุ่ม
โรคไม่
ต
ด
ิ
ต่
อ
• เพิ่มจากปี 2548 จานวน 2 เท่า
• สัดส่วน 70% ของโรคทัง้ หมด
• ความดัน 10 ล้าน เบาหวาน 3 ล้าน หัวใจ ป่วย
สูงสุด
• มะเร็งตายสูงสุด และแนวโน้มเพิ่มขึ้น
Source : Burden of disease in Thailand 2009, BOD working group
Source : Burden of disease in Thailand 2009, BOD working group
ี่ งหลัก
ปั จจัยเสย
1. การบริโภคอาหารไม่เหมาะสม (Unhealthy Diet)
• บริโภคผักและผลไม ้น ้อย
• บริโภค หวาน มัน เค็ม มากไป
• สูบบุหรี่ และดืม
่ เครือ
่ งดืม
่ แอลกอฮอล์มาก
2. การออกกาลังกายไม่เพียงพอ (Physical Inactivity)
3. อารมณ์ ความเครียด
ทาให้เกิดภาวะ
3
อ.
1. ภาวะน้ าหนักเกิน โรคอ้วน
2. ภาวะความดันโลหิตสู ง
3. ภาวะน้ าตาลในเลือดสู ง
4. ภาวะไขมันในเลือดสู ง
5. ภาวะ Metabolic
Syndrome
การบริโภคไม่เหมาะสม (Unhealthy
Diet)
บริโภค หวาน มัน เค็ม มากไป
่ ง 2 ทศวรรษการบริโภคนา้ ตาลเพิม
• ชว
่ 3 เท่า
เป็น 36.4 กก./คน/ปี ในปี 2550 เกินเกณฑ์
มาตรฐาน 1.8–2.4 เท่า
• การบริโภคโซเดียมคลอไรด์ไม่ควรเกิน 6,000
มก./คน/ว ัน หรือโซเดียมไม่ควรเกิน 2,400
มก./คน/ว ัน แต่บริโภคเกิน 1.4-2.3 เท่า ในปี
2550
้ นชา/คน/ว ัน เกินกว่า
• การบริโภคไขม ัน 12 ชอ
คาแนะนา 2 เท่า
้ ว
• มูลค่าการโฆษณานา้ อ ัดลมและขนมขบเคีย
4,506 ล้านบาท เป็น 1 ใน 3 ของการโฆษณา
อาหารทงหมดในปี
ั้
2551
้ า
ื้ ขนม
ประมาณการว่าเด็กและเยาวชนใชจ
่ ยซอ
ิ้ 170,000
้ ว 9,800 บาท/คน/ปี รวมทงส
ขบเคีย
ั้ น
ล้านบาท/ปี
ภาวะนา้ หน ักเกิน
และอ้วน ในเด็ก
1.6 ล้านคน
ผูใ้ หญ่ 17.6 ล้าน
คน และ อ้วนลง
พุง 16.2 ล้านคน
้ าลด
มีการใชย
้
ความอ้วนเพิม
่ ขึน
5.5 เท่า สาหร ับ
ในว ัยรุน
่ หญิงเพิม
่
้ ถึง 16.3
สูงขึน
่ ง 6 ปี ที่
เท่า ในชว
ผ่านมา
โรคติดต่ออุบัติซ้า อุบัติใหม่ ยัง
คุ•กHIV-AIDS
คามสังคม
มา TB เพิ่ม
•
•
•
•
•
รอดจาก SARS
หวัดนกระบาด 4 รอบ ป่วย 25 ตาย 17
หวัด 2009 ติดเชือ
้ เป็นล้าน ตายหลายร้อย
MERS-CoV ยังไม่มา ป่วย 536 ตาย 145
อีโบลา (EVD/EHF) อัตราป่วยตาย 90%
ปัญหาตามกลุ่มวัย
IQ ต่ากว่ามาตรฐาน เฉลี่ยต่ากว่า 100
พัฒนาการเด็กล่าช้า กว่า 20%
เด็กอ้วน ร้อยละ 9.3
เด็กจมน้าเสียชีวต
ิ
แม่ท้องไม่พร้อม ปีละกว่า 1 แสนคน (ร้อยละ 16
ของการตัง้ ท้อง)
• อุบัติเหตุจราจร สูงขึ้น (ผลจากความเสีย
่ ง คือ ดื่ม
แอลกอฮอล์รอ
้ ยละ 70)
• ผู้พิการขึ้นทะเบียนกว่า 2 ล้านคน
• ไม่มี นโยบายการดูแลผูส
้ งู อายุระยะยาว
•
•
•
•
•
เด็
ก
เกิ
ด
ลด
คุ
ณ
ภาพแย่
1. ท้องไม่พร ้อม teenage preg > 130,000/ปี
2. ภาวะผิดปกติแต่กาเนิ ด Thalassemia, PKU, Down
yndrome
3. พัฒนาการเด็ก ช้ากว่าเกณฑ ์ 20%, LD, ADHD
4. ศู นย ์เด็กเล็ก >70% ไม่มค
ี ณ
ุ ภาพ
5. ภาวะโภชนาการขาด (7.6%)และเกิน(9.3%)
6. ภาวะผิดปกติทางสายตา (200,000)และการได้ยน
ิ
400,000)
การใช้บริการสุขภาพ
• เข้าถึงบริการมากขึน
้ แต่ยงั แตกต่างระหว่างภาค
ระหว่างกลุ่ม
• ยังมีความเหลื่อมล้า ของชุดสิทธิประโยชน์ของ 3
กองทุน
• มีการปฏิเสธการส่งต่อดีขึ้นแต่ยงั สูง
การอภิบาลระบบการเงินการคลัง
สุขภาพ
• ค่าใช้จา่ ยด้านสุขภาพ สูงขึ้นเร็วกว่า GDP (4.1% /
GDP)
• เงินภาพรวมมีพอ แต่มีโรงพยาบาลขาดทุน ระดับ 7
(รุนแรงสุด) จานวน 175 แห่ง
นโยบายการพัฒนาด้านสาธารณสุข
เป้าประสงค์ (Goal)
ระบบสุขภาพทีม
่ ค
ี ุณภาพ มีประสิทธิภาพ
สมานฉันท์ บนการมีส่วนร่วมของภาคประขาชน
เพื่อประชาชนสุขภาพดี เจ้าหน้าทีม
่ ค
ี วามสุข
โดยมีมาตรการ 3 ระยะ
• ระยะเร่งด่วน ทาทันที (ปัจจุบัน- 1 ต.ค. 2557)
• ระยะกลาง ทาใน 1 ปี (1 ต.ค. 2557 – 30 ก.ย.
2558)
• ระยะยาว ทาใน 3 ปี (1 ต.ค. 2558 – 30 ก.ย.
มาตรการระยะเร่งด่วน
1. ร่วมสร้างกระบวนการสมานฉันท์
2. พัฒนาระบบบริการให้ดย
ี งิ่ ขีน
้ (The Better
Service)
– ได้พบหมอ
– รอไม่นาน
– ยาในมาตรฐานเดียวกัน
3. สร้างขวัญกาลังใจ
– ปรับระบบค่าตอบแทนทีเ่ ป็นธรรม
– จัดสรรตาแหน่งเพือ
่ บรรจุเป็นข้าราชการ
– มีมาตรการให้ความช่วยเหลือแก่บค
ุ ลากรทางการแพทย์
ที่ได้รบ
ั ผลกระทบ
4. สร้างระบบธรรมาภิบาลและกลไกเฝ้าระวัง
ตรวจสอบถ่วงดุล
5. มาตรการบาบัดรักษายาเสพติด
มาตรการระยะกลาง
7. ปฏิรป
ู ระบบบริการเป็นเขตบริการสุขภาพ
8. ปฏิรูปการเงินการคลังด้านสุขภาพ
9. ปฏิรูประบบข้อมูลสุขภาพ
10. พัฒนาและบังคับใช้กฎหมาย
11. พัฒนากลไก การสร้างเอกภาพในการกาหนด
นโยบายสาธารณสุขของประเทศ
12. การเตรียมการเข้าสูป
่ ระชาคมอาเซียน
มาตรการระยะยาว
13. จัดทาแผนการลงทุน
14. จัดทาแผนผลิตและพัฒนากาลังคน
ลักษณะระบบบริการสุขภาพไทย

ให ้บริการสาธารณสุขแบบผสมผสาน
่ เสริมสุขภาพ
 สง
 ป้ องกันและควบคุมโรค
 รักษาพยาบาล
 ฟื้ นฟูสภาพ
การวางสถานบริการตามเขตการปกครอง

บริการเป็ นของภาครัฐมากกว่า 80%

ระบบบริการสุขภาพของไท
ศูนย์แพทย์เฉพาะทาง
โรงพยาบาลศูนย์/ทวไป
่ั
(95)
บริการตติยภูม ิ
จ ังหว
ัด ( 200,000-2M.)
โรงพยาบาลชุ
มชน (744)
บริการทุตย
ิ ภูม ิ
อาเภอ (10,000-100,000)
รพ.สต. (9,750)
บริการปฐมภูม ิ
ตาบล (1,000-10,000)
ศสมช
สาธารณสุขมูลฐาน
หมูบ
่ ้าน, ชุมชน
กสค
SELF CARE
ครอบคร ัว
โครงสร้างระบบ
NHA (NHDB)
สปสช
สปส./กรม บช
. กลาง
คกก.เขตสุขภาพ
ประชาชน
อปสข.
สปสช.
เขต
กสธ.
ระบบตรวจ
ราชการและ
ระบบสนับสนุน
คกก.เขตสุขภาพ
สนง.สาธารณสุขเขต
(สสข.)
กวป.
สสจ
+
.
คปสอ. +
สสอ.
(DHS)
รพศ./รพท./
รพ สต.
หลักการ
• ขนาดพืน
้ ทีท
่ เี่ หมาะสม 4-8 จังหวัด, 4-6
ล้านคน (Economy of Scale, Scope,
Speed)
• การส่งต่อไร้รอยต่อ
• การเพิม
่ คุณภาพ, ประสิทธิภาพ
• การกระจายอานาจจากส่วนกลาง
• การสร้างกลไกทีม
่ เี อกภาพระหว่าง
ผู้ซื้อบริการ ผู้ให้บริการ และผูก
้ ากับดูแล
องค์ประกอบคณะกรรมการเขต
สุขภาพ (ประชาชน)
สูตร 1-12-12-1 = 25
 ประธานเลือกกันเองในกรรมการ
 ผู้ซื้อบริการ 3 (สปสช., สปส., กรมบัญชีกลาง)
 ผู้รับบริการ 9 (4 : ข้าราชการ 1 ลูกจ้าง
ประกันสังคม 1 บัตรทอง 2)
(+3 : อบจ. เทศบาล อบต.)
(+2 : อสม.)
 ผู้กากับ ติดตาม ประเมินผล 5 (ผตร., สธน., ศูนย์
เขต, สสจ., สสอ.)
 ผู้ให้บริการ 7 (รพ.รัฐนอกสังกัด 2, รพ.เอกชน, รพ
ศ.ที่ตั้ง สสข., รพศ./รพท., รพช., รพ.สต.)
 ผอ. สสข. เลขา
องค์ประกอบคณะกรรมการเขต
สุขภาพ (กสธ)
ประธานผูแ
้ ทน กสธ.
ผู้แทน อปท 1 ผู้แทน อสม. 1
ผู้แทน สสจ. 1, สสอ. 1 )
ผู้แทน รพ.รัฐนอกสังกัด 1 รพ.กลาโหม 1, รพ.
เอกชน 1, รพศ/รพท. 1, รพช.1, รพ.สต.1
 ผอ. สสข. เลขา




บทบาทหน้าที่คณะกรรมการเขต
สุขภาพ
1. กาหนดทิศทาง แนวนโยบาย กลยุทธ์ ความคาดหวังและ
เป้าหมายความสาเร็จ ที่สอดคล้องกับนโยบายระดับชาติ
ปัญหาสุขภาพและความต้องการของประชาชน (Need) ใน
เขตพื้นที่ ทั้งส่งเสริมสุขภาพ ควบคุมป้องกันโรค
รักษาพยาบาล ฟื้นฟูสุขภาพ และคุม
้ ครองผูบ
้ ริโภค
2. กาหนดบทบาทและแนวทางดาเนินการของผูซ
้ ื้อ ผู้
ให้บริการ และผูก
้ ากับและประเมินผลให้ชด
ั เจน
3. กาหนดข้อตกลงในการจ่ายเงิน ตามกรอบข้อตกลงระหว่าง
กระทรวงสาธารณสุข กับ สานักงานหลักประกันสุขภาพ
แห่งชาติ หรือกองทุนอื่นๆ หรือสนับสนุนงบประมาณ ระหว่าง
ผู้ซื้อและผูใ
้ ห้บริการ โดยมีการกาหนดผลงานบริการที่
ต้องการ การกาหนดตัวชีว
้ ด
ั ผลงานที่ต้องการร่วมกัน
4. ติดตาม กากับ และประเมินผลการดาเนินงาน
สานักงานสาธารณสุข
เขต
กลุ่ม
ยุทธศาสตร์
• งานและ
สารสนเทศ
แผนงานและ
ยุทธศาสตร์
• งานข้อมูล
ข่าวสาร
•งาน
เทคโนโลยี
และ
สารสนเทศ
• งานด้านงบ
ลงทุน
•งานควบคุม
กากับและ
ประเมินผล
•งานวิจย
ั และ
โครงการ
กลุ่มงาน
บริหารการเงิน
การคลั
ง
• งานบริ
หาร
กลุ่มงาน
บริหาร
ทรัพยากร
• งานวางแผน
คล
ทรับุ
พคยากร
การเงินการ
คลัง
บุคคล
• งานบริหาร
• งานสรรหา
และจัดการ
และคัดเลือก
งบประมาณ
บุคลากร
• การบริหาร
• งานบริหาร
เวชภัณฑ์และ
ทรัพยากร
วัสดุ
บุคคล
การแพทย์
• งานพัฒนา
• งานการเงิน
ทรัพยากร
และบัญชี
บุคคล
• งานระบบ
สารสนเทศ
และ ร่วม
บริการ
กลุ่มงาน
พัฒนาระบบ
บริการสุขภาพ
• งาน
ยุทธศาสตร์
Service
Plan
• งานบริหาร
จัดการ
ระบบบริการ
สุขภาพ
• งานพัฒนา
ระบบบริการ
สุขภาพ
• งาน
ขับเคลือ
่ น
Service
Plan
กลุ่มงาน
อานวยการ
• งานบริหาร
• งานสาร
บรรณงาน
ธุรการ
• งานการเงิน
และบัญชี
• งานพัสดุ
และ
ยานพาหนะ
• งานนิตก
ิ าร
่ งประสงค ์
ครอบคร ัวไทยทีพึ
• มีความรอบรู้ดา้ นสุขภาพ (Health Literacy)
• มี พฤติกรรม 3 อ. (Good health habit)
– อาหาร
– ออกกาลังกาย
– อารมณ์
• มีส่วนร่วมกิจกรรมในชุมชน (Participation in
Community)
• ใช้บริการอย่างเหมาะสม (Rational use of Health
service)
29
สวัสดี
30