Transcript PowerPoint_niramon - คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

่
่
แนวคิดการบริหารความเสียงด้
านสิงแวดล้
อม
กับนัยยะต่อประเทศไทย
การสัมมนาวิชาการ ประจาปี 2553
รศ. ดร. นิ รมล สุ
ธรรมกิจ
ดร. ประชา คุณธรรม
ดี
คณะเศรษฐศาสตร ์
มหาวิทยาลัยธรรมศ
าสตร ์
เกริน
่ นำ
ตัวอย่ำงของปั ญหำทีเ่ กิดขึน
้
กรณีปัญหำมลพิษทำงอำกำศใน
อำเภอแม่เมำะ
(พ.ศ. 2535)
ปั ญหำมลพิษทำงน้ ำในลำห ้วยคลิต ี้
(พ.ศ. 2541-2542)
วิกฤตกำรกัดเซำะชำยฝั่ งทะเลของ
ประเทศไทย
คำถำมทีส
่ ำคัญสำหรับประเทศไทย
การบริหาร
่
ความเสียง
ด้าน
่
สิงแวดล้
อม
เป็ นระบบ?
ความ
ร่วมมือ?
ภำครัฐ
มีนย
ั ยะเชิง
นโยบาย
อย่างไรบ้าง?
ภำค
ประชำชนเพือ
่
ทร ัพยากร
่ นภายใต้
ยังยื
่
ความเสียง
่ ด
ตาสุ
ึ ษำ
วัตถุประสงค์กำรศก
ศึกษา
แนวคิด
เสนอ
แนวทาง
รองร ับและ
ป้ องกัน
ปั ญหา
่
เครืองมื
อ
การ
พัฒนา
่ น
อย่างยังยื
ี่ งด ้ำนสงิ่ แวดล ้อมคืออะไร
ควำมเสย
ี่ ง
กำรบริหำรควำมเสย
่
ความเสียง
่
ความเสียง
แบบสมัคร
ใจ
ร ัฐต้องเข้า
มา
แทรกแซง
่
ความเสียง
แบบไม่
สมัครใจ
ได้ร ับผลจาก
Externali
ties
การร ับรู ้
ภาค
ประชาช
น
่
ความเสียง
ด้าน
่
สิงแวดล้
อม
การร ับรู ้
ภาค
วิชาการ
ร ัฐต้องเข้า
มา
แทรกแซง
ี่ งและกำร
องค์ประกอบกำรประเมินควำมเสย
ี่ ง
บริหำรควำมเสย
การ
วิจย
ั
การประเมินความ
่
เสียง
การบริหาร
่
ความเสียง
การตัดสินใจของ
หน่ วยงานและ
การดาเนิ นการ
โจทย ์ของงานวิจ ัยฉบับนี ้
ี่ ง
“เมือ
่ ได ้ข ้อมูลจำกกำรประเมินควำมเสย
แล ้ว หน่วยงำนทีเ่ กีย
่ วข ้อง ควรจะ
ี่ งนนอย่
ดำเนินกำรบริหำรควำมเสย
ั้
ำงไร
ี หำยต่อสงิ่ แวดล ้อมและ
เพือ
่ ให ้เกิดควำมเสย
สุขภำพประชำชนให ้น ้อยทีส
่ ด
ุ ภำยใต ้
งบประมำณทีม
่ อ
ี ย่ำงจำกัด”
ี่ ง
แนวคิดกำรบริหำรควำมเสย
ด ้ำนสงิ่ แวดล ้อม
ี่ งด ้ำน
กระบวนกำรบริหำรควำมเสย
สงิ่ แวดล ้อม
1. Comparative risk analysis
ระดับร ังสี
radon
Radon Gas 20
pCi/L
2 cotton of
cigarette
60-120 (of 1000)
Dearth-Cancer
ระดับความสาคัญ
ชาว US มอง
่ ด
ปัญหารุนแรงทีสุ
การสู ญพันธุ ์สัตว ์
และพืช
การลดลงของ
โอโซน การ
่
เปลียนแปลง
ภู ม
อ
ิ ากาศ
ขยะอั
นตราย
่
ความเสียงสู
งต่อ
ระบบนิ เวศ
และสว ัสดิการของ
มนุ ษย ์
89%
น้ามันในทะเล
84%
มลพิษทางอากาศ
2. Integrating comparative risk assessment with multicriteria decision analysis
Comparative
Risk Assessment
ปัจจัยด ้านระดับ
่ และ
ความเสียง
ความไม่แน่ นอน
(uncertainty)
Multi-Criteria
Decision Analysis
(MCDA)
มูลค่าของปัจจัย
ต่างๆ
่
่
ภายใต ้เงือนไขที
ขัดแย ้งกัน
(valuation for
differing
criteria)
เปรียบเทียบความ
่
้ ่
เสียงในพื
นที
แตกต่างกัน
ตัวอย่ำงทำงเลือกต่ำงๆในกำรจัดกำรตะกอน
ในแม่น้ ำ
New York &
New Jersey
Case
กำรประเมินทำงเลือกต่ำงๆในกำรจัดกำร
ตะกอนในแม่น้ ำ
่
่
 1. ประเมินความเสียงด
้านสิงแวดล
้อม (environmental
risk assessment)
 2. จัดทาตัวชีวั้ ดประเภท Ecological footprint
 3. ต ้นทุนการบริหารจัดการ (Operation cost)
่
้
 4. การบริหารจัดการความเสียงแบบนี
จะต
้องมีการดาเนิ นการ
สารวจความเห็นของประชาชน นาไปสู ก
่ ารประมาณระดบ
ั
ความพึงพอใจ
ี่ งในกำรจัดกำร
ควำมพึงพอใจควำมเสย
ตะกอนในแม่น้ ำ
 ระด ับความพึงพอใจ (utility function) ของประชาชน : ประเมินกลุม
่
ี่ ง (risk lover) หรือ ไม่ชอบควำมเสย
ี่ ง
ได ้ว่ำเป็ นกลุม
่ ชอบควำมเสย
ี่ ง (risk neutral)
(risk averter) หรือ เป็ นกลำงกับควำมเสย
 พบว่ำ กลุม
่ ตัวอย่ำง
จะเลือกระบบฝั ง
กลบ (Landfill) เป็ น
อันดับแรก
 เนือ
่ งจำกสำมำรถ
ตักตะกอนออกจำก
พืน
้ ทีอ
่ ย่ำงแน่นอน
กว่ำรูปแบบอืน
่
 ข้อพึงระวัง:
ควำมเห็นและ
ทัศนคติ ย่อม
Utility Function ของกลุ่มตัวอย่าง
แปรเปลีย
่ นไปตำม
ระบบนิเวศและ
3. Risk-Benefit Analysis
Maxim
ize
benefi
t
Minimi
ze risk
วัตถุประ
สงค ์
RiskBenefit
Analys
is
ตัวอย่าง
: Net
Health
Impact
Health
Risk
Analy
sis
Econo
mic
Risk
Analy
sis
3. Risk-Benefit Analysis
Min. Risk
Net
Health
Impact
DoseRespo
nse
Max. Benefit
Effect
to
Health
เปรียบเที
ยบ
เช่น
การ
้
เลียง
ปลาใน
บ่อ
มู ลค่า
เศรษฐกิจ
จาก
กิจกรรม
ต่างๆ
4. Cost - Benefit Analysis
ต้นทุนของ
การลดความ
่
เสียง
ประโยชน์จาก
การลดความ
่
4. Cost - Benefit Analysis
กำรลด
ี่ ง
ควำมเสย
ด ้ำน
สงิ่ แวดล ้อ
ม
จำนวน
ี ชวี ต
ผู ้เสย
ิ
ลดลง
กำร
ประเมิน
มูลค่ำชวี ต
ิ
คน (ถ ้ำไม่
ี ชวี ต
เสย
ิ )
4. Cost - Benefit Analysis
ประโยชน์จาก
การ
่
ลดความเสียง
ตลอดชว่ ั
อายุขย
ั
Air Quality
Valuation
Model
ประเมิน
Estimate
ValueOf
OfLife
Life
Value
เรียงลาดับ
ความสาคัญของ
ปั ญหา มาตรการ
ใดมี B/C สู ง
เลือกดาเนิ น
้ อน
มาตรการนันก่
ารจั
สรร
มีมีกกำรจั
ดด
สรร
ทรพัพยากรอย่
างมี
ทรั
ยำกรอย่ำงมี
ประสิทธิภาพ
Marginal
Marginal
SocialBenefit
Benefit
Social
Benefit-Cost
Ratio
4. Cost - Benefit Analysis
Life Quality
Index Life
Expectancy
Social
Willingness to
Pay
ี่ ง
ควำมเสย
(Risk)
VS
WTP เพือ
่ ลด
ี่ ง
ควำมเสย
สวัสดิกำร
สงั คมภำยใต ้
ความพึงพอใจ
และความไม่
แน่ นอน
Acceptable
Risk
่
ต ้นทุนเพือลด
่ (Risk
ความเสียง
cost)
ประโยชน์ที่
่
ความเสียง
ลดลง
ี่ ง
ควำมเสย
(Risk)
VS
ต ้นทุนลดควำม
ี่ ง
เสย
4. Cost - Benefit Analysis
Acceptabl
e risk
่
่
่
ค่าความเสียงที
ยอมร
ับได้ และต้นทุนการลดความเสียง
WTP>C
ost
WTP<C
ost
4. Cost - Benefit Analysis
่
่
ค่าความเสียงที
ยอมร
ับได้ และต้นทุนการ
่ ภายใต้ความไม่แน่ นอน
ลดความเสียง
บทเรียนสาหร ับประเทศไทย
ี่ งด ้ำนสงิ่ แวดล ้อมยังไม่
“กำรบริหำรควำมเสย
ั โดยเฉพำะสว่ นกำรรับรู ้ของประชำชน
เด่นชด
ิ ใจในกำรบริหำร
เมือ
่ มีกำรมอบอำนำจกำรตัดสน
ทรัพยำกรธรรมชำติไปยังท ้องถิน
่ องค์ควำมรู ้ใน
ี่ งด ้ำนสงิ่ แวดล ้อมก็มไิ ด ้ถูก
กำรบริหำรควำมเสย
ถ่ำยทอดได ้อย่ำงเหมำะสม ยังคงเป็ นเพียงแค่
กำรประเมินผลกระทบด ้ำนสงิ่ แวดล ้อม (EIA)
เท่ำนัน
้ ”
ึ ษำกำรบริหำรควำมเสย
ี่ ง
กรณีศก
ในประเทศไทย
ึ ษำกำรบริหำรควำมเสย
ี่ งในประเทศ
กรณีศก
ไทย
เป็ น “การ
แก้ปัญหา”
มากกว่า “การ
ป้ องกันปั ญหา”
่
ประชาชนร ับรู ้เกียวกั
บ
่ ่
การบริหารความเสียงที
้
จะเกิดขึนในอนาคต
ค่อนข ้างน้อย
่ ดความเสียง
่
เมือเกิ
จากภัยพิบต
ั ท
ิ าง
ธรรมชาติ จึงเกิด
กระบวนการ “เตือน
ภัย” ขึน้
ถ้ากิจกรรมของประชาชน
้ และนโยบายของ
่
ในพืนที
่ มก
ภาคร ัฐทีไม่
ี ารประเมิน
่ ้านสิงแวดล
่
ความเสียงด
้อม
้ มปัญหาให ้
จะเป็ นการซาเติ
่ น้
รุนแรงยิงขึ
่
กรณี ศก
ึ ษาการบริหารความเสียงในประเทศไทย
บทเรียน
ตัดสินใจอาศัย
้ เสี
่ ยง
่
ในพืนที
การเตือน
ภัย
ปลายทาง
พบสารพิษ
่ั
รวไหลหรื
อ
เหตุการณ์
อันตราย แจ ้งเตือนและ
อพยพผูค้ น
้ ่
ออกจากพืนที
ประเมินและ
บรรเทาความ
เสียหาย
่
กรณี ศก
ึ ษาการบริหารความเสียงในประเทศไทย
ข้อเสนอแนะ
การเตือน
ภัยต้นทาง
แจ ้งเตือน
ประชาชน
ล่วงหน้า
OK
!
ประชาชน
ตัดสินใจยอมร ับ
่
ความเสียง
่ั
พบสารพิษรวไหล
หรือเหตุการณ์
อันตราย
ผูเ้ สียหายน้อย
ทร ัพยากร
เสียหายน้อย
่
การจ ัดการความเสียงด้
าน
ทร ัพยากรธรรมชาติ
ี่ งทำงด ้ำน
“กำรจัดกำรควำมเสย
ทรัพยำกรธรรมชำติ ก็เป็ นอีกกรณีหนึง่ ทีจ่ ะต ้อง
่ กัน เชน
่ กำรกัดเซำะชำยฝั่ งทะเล
ดำเนินกำรเชน
จำกกำรพัฒนำเมืองและพืน
้ ทีก
่ ำรท่องเทีย
่ วเป็ น
เหตุให ้เกิดผลกระทบต่อทรัพยำกรธรรมชำติทำง
่
ทะเล ดังนัน
้ จึงจำเป็ นต ้องเปลียนรู
ปแบบโดย
่ และ
อาศ ัยกระบวนการการบริหารจัดการทีดี
่
ปร ับเปลียนได้
(Adaptive Governance)”
ข ้อเสนอแนะ
ี่ งด ้ำน
สรุปปั ญหำกำรบริหำรควำมเสย
สงิ่ แวดล ้อมในประเทศไทย
ข ้อมูล
วิทยำศำส
ตร์
ผสมผสำน
เป้ ำหมำย
กำร
พัฒนำ
พืน
้ ที/่
ข ้อมูล
ท ้องถิน
่
การ
จัดการ
ข้อมู ล
ข ้อมูลทำง
สำธำรณสุ
ขศำสตร์
และทำง
กำรแพทย์
???
ด ้ำน
เศรษฐกิจ
และสงั คม
ของชุมชน
ข ้อมูลมำใช ้
อย่ำงเป็ นระบบ
่
เพือการ
ตัดสินใจและ
การบริหาร
่
ความเสียงด
้ำน
สงิ่ แวดล ้อม
่
่
ข ้อเสนอในการบริหารความเสียงด
้านสิงแวดล
้อม
ในระยะเวลา 2-5 ปี
1
การรวบรวม
ข้อมู ลทุกมิต ิ
ของกรณี ทยั
ี่ ง
ไม่เกิดปั ญหา
ด้าน
่
สิงแวดล้
อม
2
การส่งเสริม
การมีส่วน
ร่วมของทุก
ภาคส่วนทัง้
ภาคร ัฐ
ภาคเอกชน
และภาค
ประชาชน
“ระดับความ
่
่
เสียงที
ยอมร
ับ
ได้”
่
การสือสาร
2
ทาง
สงิ่ แวดล ้อม
ในระยะเวลำ 2-5 ปี
3
ศึกษาพฤติกรรมว่า
่
ชอบความเสียง
หรือไม่
ศึกษาการร ับรู ้ความ
่
เสียง
ของประชาชน
่ี งที่
ควำมเสย
เกิดขึน
้ จริงกับกำร
ี่ ง
รับรู ้ควำมเสย
กรณี ศก
ึ ษา กลุม
่
สว่ นใหญ่ให ้
รองมำเป็ นกำร
ตัวอย่าง 120 คน
ควำมสำคัญกับ
กำรปนเปื้ อนใน
น้ ำดืม
่
ึ ษำสูงขึน
กำรศก
้
จะกลัวควำม
ี่ งเพิม
เสย
่ ขึน
้
เกิดแรงกดดันทำง
กำรเมืองเพือ
่ สร ้ำง
แนวทำงป้ องกัน
ทำลำยควำม
หลำกหลำยทำง
ชวี ภำพ
รำยได ้สูงหรือ
สมรสแล ้วจะ
ี่ ง
กลัวควำมเสย
ลดลง
เกิดจำก
ื่
ควำมเชอ
และควำม
กลัว
สงิ่ แวดล ้อม
ในระยะเวลำ 2-5 ปี
กำรนำเสนอข ้อมูลต่ำงๆที่
ี่ ง และกำร
เกีย
่ วกับควำมเสย
สร ้ำงระบบเตือนล่วงหน ้ำ (early 4
่
warning) ในรูปแบบต่ำงๆ เชน
ี่ ง หรือ
“ต ัวเลข” ควำมเสย
“Mapping” และ“ระดับความ
่
่
่
เสียงด้
านสิงแวดล้
อมทียอมร
ับ
ี่ งด ้ำน
ข ้อเสนอในกำรบริหำรควำมเสย
สงิ่ แวดล ้อม
ในระยะเวลำ 2-5 ปี
ี่ งด ้ำนสงิ่ แวดล ้อม ควรมี
กำรบริหำรควำมเสย
“กระบวนกำรบริหำรจ ัดกำรทีด
่ แ
ี ละ
ปร ับเปลีย
่ นได้ (Adaptive Governance)”
รวมพืน
้ ฐำนทำงวิทยำศำสตร์และฐำนควำมรู ้
้
ิ ใจทำงกำรเมือง
อืน
่ เพือ
่ ใชประกอบกำรตั
ดสน
ทีป
่ ระชำชนมีผลประโยชน์รว่ ม ผ่ำนทำง
ิ ใจทีอ
ั กำรมีสว่ นร่ว5ม
โครงสร ้ำงกำรตัดสน
่ ำศย
ี ทัง้ สองทำง
ของผู ้มีสว่ นได ้สว่ นเสย
ควำมลงท ้ำย
่
าน
ความลงท้าย: การบริหารความเสียงด้
่
สิงแวดล้
อมจากข้อมู ล EIA อย่างบู รณาการ
ความลงท้าย: Environmental Risk
Management Protocol
ตัวแท
นภำค
ประชำ
ชน
ตัวแทน
ภำค
วิชำกำร
ภำครัฐ
ตัวแทน
ภำคเอ
กชน
่
ความลงท้าย: กลยุทธ ์อืนๆประกอบ
Mapping
practica
bility
fairness
stakeho
lder
particip
ation
Other
Strate
gies
precautio
nary
principle
risk
Commu
nication
negotiat
ed
risk
solution
sociopolitical
aspect
จบกำรนำเสนอ
ขอขอบคุณสำหรับทุกควำมเห็น