Transcript File

Amortizimi dhe mbetja e vlerës së
projektit
Mjetet
e amortizimit, përveç për zëvëndësim të mjeteve, jo rrallë do të
ju nevojiten për ruajtjen e likuiditetit të projektit tuaj, pa i keqëpërdorur
ato
Mjetet e përhershme/kryesore mund të shlyhen sipas normave mbi
përqindjen e paraparë me Ligjin e Amortizimit.
Amortizimi i mjeteve të përhershme mundet me qenë:
a)Kohorë (mjetet amortizohen gjatë periudhave të caktuara kohore)
b)Funksionale (mjete amortizohen sipas sasisë së prodhimit/shërbimit
të realizuar)
c)Morale (Mjetet amortizohen sipas shkallës së vjetërsimit teknologjik)
ç)Kombinuese (Mjetet amortizohen sipas shumë kritereve të
amortizimit)
Amortzimi kohorë i mjeteve kryesore
 Në
projektet konkrete amortizimi vjetor më së
shpeshti llogaritet sipas principit kohorë(duke
shumëzuar vlerën furnizuese me përqindjen
vjetore të amortizimit dhe duke e ndarë për
100).
Amortzimi funksional i mjeteve kryesore
 Për
sistemin funksional të shlyerjes së
mjeteve kryesore, norma e shlyerjes
/amortizimit llogaritet ashtu që vlera
furnizuese e secilit mjet kryesorë ndahet
për sasinë vjetore të efekteve të tyre.
Amortzimi moral i mjeteve kryesore
 Për
sistemin moral, shlyerja/amortizimi i
mjeteve kryesore llogaritet ashtu që vlera
furnizuese e mjeteve të veçanta kryesore
ndahet për vitet para kohe, për arsyera
teknologjike dhe arsyeshmerisë së
ndërrimit para kohe.
Shkallët e amortizimit të mjeteve kryesore





Tokat nuk amortizohen(nga se nuk ka afat të
qëndrueshmërisë)
Objektet ndërtimore zakonisht shlyhën për rreth 2% në
vit apo për rreth 50 vite
Pajisjet shlyhën/amortizohën për rreth 10% në vit
Orenditë shtëpiake për rreth 15%, apo shtatë vite
Paisjet informatike në përgjithësi do të duhet të
shlyhën/amortizohën me normë deri 30%, pasi ato
vjetrohen moralisht dhe teknikisht për tri-katër vite.
Rëndësia e llogaritjes së amortizimit dhe i
mjeteve kryesore
Për projektimet e ardhshme të shpenzimeve, të
fitimit–humbjes si dhe projeksionit ekonomiko–
financionar
 Projeksioni i vlerave të mbetura të mjeteve
kryesore(është mirë të jenë vlera reale dhe sipas
çmimeve të tregut).

Projekcioni i amortizimit vjetor dhe i mbetjes
së vlerës së projektit
Nr.r
.
Kapitujt e mjeteve
1
Prona jomatriale
2
Objektet ndërtimore
3
Hapësira dhe pajisjet
4
Mjetet dhe inventari
5
Orientit e shtëpisë
6
Mjetet transportues
7
Mjeljet shumëvjeçare
8
Themelimi i kopesë
9
Mjetet tjera të përhersh
I
Projekti i përgjith.
II
Mjet .ekzis. të përhe.
III
Gjithsej I+II+III
Vlera Shkalla
furniz e amort.
uese
1200
10
Projekti i viteve
0
120
1
2
3
n
120
120
120
120
Mbetja e
vlerës së
projektit
600
Të hyrat
Të hyrat nga shitjet e produkteve/shërbimeve, nga
kamatat, qiradhëniet, për periudhën e caktuar dhe
ne këto i quajmë të hyra të rregullta
 Ndërkaq, të hyrat e jashtëzakonshme përbëjn
pjeset e shitjes nga mjetet kryesore, inventarit, nga
zbritja e obligimeve, si dhe lehtësirat e realizuara të
mëvonshme, etj.

Shpenzimet



Përfshijnë derdhjen e parave për një periudhë të caktuar
kohore, si dhe zvogëlimet e ndryshme të pasurisë apo
për shkak të rritjes së obligimeve, të shpenzimeve të
rregullta apo të jashtëzakonshme.
Shpenzimet pavarësisht se në çfarë forme paraqitën, ato
paraqesin format e ndryshme të shpenzimit të pasurisë,
me qëllim të dhënies së efekteve të pritura. Një thënie
kineze thotë: ”nëse pak para nuk derdhen, shumë
edhe nuk mund të hyjnë në ndërmarrje”.
Kështu, për shëmbull, dallojmë shpenziemt e
prodhimit, të furnizimit, shitjes, marketingut, rezervave,
depozitimit, qarkullimit, amortizimit, pagave, etj.
Projeksioni dinamik i të hyrave
Nr.r.
Të hyrat
I
Shitja e prodhimit(1+2+n)
1
Prodh. A (shitjet vend+ eksporti)
2
Prodh. B (shitje.vendore+eksporti)
n
Prodh. n (shitje vendore+ eksporti)
II
Shitja e prodhimit ( 3+4+n)
3
Grumb. e mallit A (vendore+eksport)
4
Grumb.e mallit B (vendore+eksporti)
N
Grumb. mallit n (vendore+ eksporti)
III
Shitja e sherbim (5+6+n)
5
Sherbimet A (ven.+exp)
6
Sherbimet A (ven.+exp)
N
Sherbimi n (vendore+eksporti)
IV
Të hyrat tjera (7+8+n)
7
Të hyrat A
8
Të hyrat B
n
Të hyrat n
Të hyrat gjithsej(I+II+III+IV)
Sasia x çmimi sipas viteve
Gjithsej
Dinamika e projeksioneve të shpenzimeve
Nr.R.
Kapitulli i shpenzimeve
1
1
Shpenzimet e lëndës parë
2
Shpenzimet e materialit
3
Shpenzimet furnizuese
4
Shpenzimet e shitjes
5
Shpenzimet e deponimit
6
Shpenzimet e zyrës
7
Inven. amb, auto-gomat,pjes.rezervë
8
Shpenzimet e rrymës
9
Transporti, pergatitja, sigurimi etj
10
Shpenzimet e përpunimit etj.
11
Qiraja, koncesioni etj.
12
Shpenzimet e promocionit
13
Shpenz. e shërbimeve komunale
14
Shpenzimet e udhëtimeve zyrtare
15
Pagat
16
Meditjet dhe shpenzimet e rrugës
17
Sigurimi i njerëzve dhe pasurisë
18
Sherbimet bankare
19
Penalet, dëmet shtesë etj.
20
Kamata në huatë financionare, mall,
21
Shpenzimet e amortizimit
N
Shpenzimet tjera
Shpenzimet përgjithshme
Gjithsej
Vitet e eksploatimit të projektit
2
3
n
Fitimi dhe humbja



Projeksioni i fitimit/humbjes është raporti financiar i cili
paraqet hyrat dhe të dalat, efektete e kamatave dhe të
tatimeve si dhe fitimin e pastër të mbajtur nga projekti.
Fjala është për një tabelë të rëndomtë në të cilën prej të
hyrave bruto zbresim shpenzimet bruto të përiudhës së
caktuar=fitimin bruto/humbjet bruto.
Nga fitimi bruto(ose fitimi para tatimimit) zbritet tatimi në
fitim=fitimi pas tatimit , prej të cilit pastaj zbriten të gjitha
obligimet ligjore dhe kontraktuese= fitimi mbajtur.
Projeksioni dinamik i llogaris së Fitimit/humbjes
Nr.r.
Të hyrat dhe shpenzimet/Fitimi spo
humbja
I
Të hyrat bruto
II
Shpenzimet bruto
III
Gjithsej fitimi/humbja bruto(I-II )
-
Tatimi në fitim (20%)
IV
Fitim pas tatimimit
-
Obligimet ligjore
-
Obligimet kontraktuese
V.
Fitim i mbajtur
Vitet e eksploatimit të
projektit
1
2
3
4
n
Gjithsej
Projekcioni i rrjedhes financiare
Pasqyron aktiviteteve afariste dhe financiare të
projektit të ardhshëm.
 Është tregues i likuidimit të tijë(i aftësisë së
pageses) gjatë periudhës së afarizmit dhe
eventualisht ti mbetet një fitim i pastër, për
periudhën e eksploatimit.

Projekcioni i rrjedhes financiare(1)


Raportin për rrjedhën financiare e fitojmë kur prej të
hyrave bruto të periudhës së caktuar(të hyrat nga shitja,
investimet vetanake dhe të jashtme si dhe vlera e
mbetur e mjeteve kryesore dhe qarkulluese, etj), zbriten
të dalat e bruto të njejtës periudhë(investimet në mjetet
e kryesore dhe qarkulluese, të gjitha shpenzimet e
afarizmit, pagesa e huave, tatimi në fitim dhe të dhënat
tjera)=Rrjedhen financiare pozitive apo negative për
tërë periudhën e analizuar.
Me këtë mund të konstatohet se ndërmarrja mund të
realizoj fitime të larta(profite) nga projekti konkret, dhe
njëkohësisht të bankrotoj, për mungesë të mjeteve të
gatshme nëse borxhlinjtë nuk i paguajnë faturat.
Bilanci
Bilanci është një pasqyrë kontabile e gjendjes së
pasurisë si dhe i burimeve në ditët e caktuara të
shprehura në njësit monetare.
 Pasuria quhet aktiv, kurse burimet e pasurisë pasivë
dhe se në çdo moment afarizmi i projektit dhe
pasuria e saj duhet të tjet e mbuluar me burime,
prej nga del parimi kryesor i kontabilitetit, ai i
baraspeshes.

Projeksioni dinamik i rrjedhës ekonomike
Nr.R.
Kapitulli i marrjes dhe i shpenzimeve (daljeve)
Vitet e eksploatimit të projektit
1
2
3
Gjithsej
n
I.
Të marrurat gjithsej
1.
Të hyrat gjithsej
2.
Mbetja e vlerës së mjeteve kryeso.
3.
Mbetja e vlerës së mjeteve qarkull.
II.
Të dalat gjithsej
4.
Investet në mjetet kryesore
5.
Investimet në mjetet qarkulluese
6.
Shpenzimet (pa amort. dhe kamat)
7.
Tatimi në fitimin e përgjithshëm
III.
Të marurat e pasterta
+120
-80
75
-23
IV.
Kumulativi i të marurva të pastra
120
40
115
92
298
Projeksinon dinamik i rrjedhës finansiare
Nr.R.
Të marrurat dhe të dalat
Vitet e eksploatimit të projektit
1
I.
Të marrat gjithsej
1
Të hyrat gjithsej
2
Burimet vetanake të financimit
3
Kapitali aksionar
4
Huat e bankave
5
Kredit e mallit
6
Mbetja e vlerë të mjeteve kryesore
7
Mbetja e vlerë. mjeteve qarkullu.
8
Rezervat e detyruara
9
Rezervat jo të detyruara
II.
Të dalat gjithsej
10
Invest. në mjetet e përhershme
11
Invest. Në mjetet qarkulluese
12
Shpenzimet (pa amort. dhe kamat)
13
Tatimi në fitim
14
Rezervat e detyruara
15
Rezervat jo të detyruara
16
Anuiteti i huave bankare
17
Anuitetii i mallit të kreditit
18
Dividenta(eventuale)
III.
Të marurat e pastra
IV.
Kumulativi i të marurva të pastra
2
3
Gjithsej
n
Projeksioni dinamik i bilancit
Nr.R.
Elementet e aktives dhe pasives
1
1
Aktiva gjithsej
2
Investimet në përgatitje
3
Investimet materiale
4
Investimet jo materiale
5
Projektimet etj
6
Kamata interkalare
7
Mjetet e përgjith. Në përdo
8
Mjetet qarkulluese
9
Paraja
10
Mjetet rezervë
11
Pasivi i përgjithshëm
12
Kapitali (kapitali aksionar)
13
Kursimet
14
Fitimi i mbajtur
15
Obligimet afatshkurtre
16
Obligimet afatgjate
17
Aktivi-Pasivi (baraspesha)
Gjithsej
Vitet e eksploatimit të projektit
2
3
n