Transcript File

APLIKIMET E ANALIZES FINANCIARE NE
VLERESIMIN E KOMPANISE
17-1
HYRJE
• Gjate ketij leksioni do te njiheni me:
• Perdorimin e analizes se pasqyrave financiare per te vleresuar
performancen financiare te kaluar te nje kompanie,
• Menyrat e projektimit te performances financiare te ardhshme te
nje kompanie,
• Perdorimin e analizes se pasqyrave financiare ne vleresimin e
cilesise se kreditimit te nje investimi borxhi te mundshem,
• Shqyrtimin e aplikimeve duke pershkruar perdorimin e analizes se
pasqyrave financiare ne ekzaminimin per investime te mundshme
ne kapital te vet.
17-2
Aplikim:
Vleresimi i Performances Financiare Historike
• Shpesh analistet analizojne performancen financiare historike te
kompanise:
• Per te krahasuar kompanite dhe per te pare efektshmerine e
vleresimit te bazuar tek vlerat e tregut, (shpesh ne vleresimin e
aksioneve perdoret raporti P/E i cili eshte nje vleresim qe bazohet
ne cmimin e tregut),
• Per te siguruar bazen e analizes se prognozes se kompanise, (qe
shikon ne te ardhmen) ose
• Per te siguruar informacion per te vleresuar manaxhimin e
kompanise.
17-3
Aplikim:
Vleresimi i Preformances Financiare Historike
• Vleresimi i performances historike te nje kompanie nuk tregon
vetem se cfare ndodhi por gjithashtu se perse ndodhi—arsyet qe
shoqerojne nje performance te caktuar dhe sesi performanca
reflekton ne strategjine e kompanise.
17-4
Aplikim:
Vleresimi i Preformances Financiare Historike
• Disa nga pyetjet analitike celes perfshijne:
• Si kane ndryshuar per korporaten matesit e perfitueshmerise, eficences,
likuiditetit dhe aftesise paguese gjate periudhes se analizuar? Pse?
• Si krahasohet niveli i trendes se perfitueshmerise, eficences, likuiditetit
dhe aftesise paguese te kompanise me rezultatet korresponduese te
kompanive te tjera ne te njejten industri? Si shpjegohen diferencat?
• Cilat aspekte te performances jane vendimtare qe nje kompani te
konkuroje suksesshem ne industrine e saj dhe si ka performuar kompania
ne lidhje me keto aspekte?
• Cilat jane modelet dhe strategjite e biznesit te nje kompanie dhe si
ndikuan ato ne performancen financare te kompanise te reflektuara, per
shembull, ne rritjen e shitjeve, eficencen dhe perfitueshmerine?
17-5
Aplikim:
Vleresimi i Performances Financiare Historike
Te dhenat e zgjedhura per Motorolen
2005
2004
U.S. GAAP
Ne milion
Ne milion
Fitimi neto
4,599
2,191
Kapitali i vet
16,676
13,331
ROE
30.7%
Te dhenat e zgjedhura per Nokia
2005
2004
Ne milion
Ne milion
Fitimi neto
3,616
3,192
Kapitali i vet
12.155
14,231
ROE
27.4%
IFRS
U.S. GAAP
Fitimi neto
3,582
3,343
Kapitali i vet
12,558
14,576
ROE
26.4%
17-6
Aplikim:
Projektimi i Performaces se Ardhshme Financiare
Projektimet e performances se ardhshme financiare perdoren
per:
1.
Te percaktuar VLEREN E NJE KOMPANIE ose te
komponenteve te kapitalit te saj.
2.
Analizen e KREDITIMIT - Analisti duhet te percaktoje
nese flukset monetare te nje kompanie do te jene te
pershtatshme per te paguar interesin dhe principalet e
borxhit te saj dhe per te vleresuar nese kompania do te
jete ne gjendje te respektoje marreveshjet financiare qe ka
bere.
17-7
Aplikim:
Projektimi i Performaces se Ardhshme Financiare
• Ne disa raste vleresimi i performances se kaluar te nje kompanie
siguron nje baze per parashikimin e te ardhmes.
• Te dhenat historike perbejne nje baze te vlefshme per analiza te
parashikimit te se ardhmes dhe projektimet e analistit mund te
bazohen ne vazhdimesine e trendave te kaluara, ndoshta me disa
rregullime.
PERJASHTIM BEJNE:
• Rastet e bashkimeve ose ndarjeve te medha, ose ne rastet e
kompanive te reja, ose kompanive qe operojne ne industri te
paqendrueshme, performancat e shkuara mund te mos jene te
pershtatshme per parashikimin e performances se ardhshme.
17-8
Projektimi i Performances Afat shkurter
• Projektimet e performances afat shkurter te nje kompanie mund te
perdoren si nje input per vleresimin e bazuar ne treg (nje vleresim
i bazuar ne raportin baze P/E). Projektime te tilla mund te
perfshijne :
• Projektimin e shitjeve te vitit te ardhshem dhe
• Perdorimin e pasqyrave financiare te matjes se thjeshte per te
projektuar zerat kryesore te shpenzimeve ose marzhet e vecanta
mbi shitjet (p.sh marzhi i fitimit bruto ose marzhi i fitimit
operativ).
17-9
Projektimi i Performances Afat Gjate
• Projektimet e performances se ardhshme financiare per disa
periudha jane te nevojshme ne modelet e vleresimit qe percaktojne
vleren e brendshme te nje kompanie ose te kapitalit te vet duke
skontuar flukset e ardhshme monetare.
• Vlera e brendshme e nje kompanie ose vlera e brendshme e
kapitalit te saj ne kete menyre mund te krahasohet me cmimin e
tregut me qellim marrjen e vendimeve te investimit.
• Projektimet e performances se ardhshme perdoren gjithashtu per
analizat e kreditit. Ne keto raste perfundimet perfshijne nje
vleresim te aftesise se huamarresit per te paguar interesat dhe
principalet e obligacioneve te borxhit.
17-10
Aplikim:
Vleresimi i Riskut te Kredise
• Risku i kredise eshte risku i humbjes se shkaktuar nga deshtimi i
nje pale tjeter ose i debitorit per te bere nje pagese te premtuar.
• Analiza e kredise eshte vleresimi i riskut te kredise. Analiza e
kredise mund te mund te jete e lidhur me:
1.
2.
Riskun e nje kredie (obligacioni) te vecante ose
Te besueshmerise se pergjithshme te nje kredimarresi .
• Ne vleresimin e besueshmerise se pergjithshme te nje kredimaresi ,
nje menyre e zakonshme eshte credit scoring, nje analize
statistikore e elementeve kryesore qe percaktoje aftesine paguese
dhe mundesite e mosplotesimit te detyrimeve.
17-11
Aplikim:
Vleresimi i Riskut te Kredise
Analiza e kredise zakonisht perqendrohet ne flukset e parase dhe jo
ne fitimet neto.
Zakonisht analistet e kredise perdorin matesa te cilat kane lidhje me
flukset operuese te parase, sepse ato perfaqesojne parate e
gjeneruara nga brenda, te cilat jane ne dispozicion per te paguar
kreditoret.
Kater grupet e faktoreve sasiore ne analizen e kredise te nje industrie
te vecante jane:
 Ekonomia e shkalles dhe diversifikimi,
 Toleranca ndaj leves fianciare,
 Stabiliteti operativ dhe
 Stabiliteti i marxheve.
17-12
Aplikim:
Vleresimi i Riskut e Kreditit
Faktori i Gjere
Nenfaktoret
Ekonomia e shkalles
dhe
diversifikimi
Te ardhurat vjetore
mesatare
Divesifikimi i
segmentit
Diversifikimi
gjeografik
Flukset monetare te
mbajtura (RCF)/ Borxh
total
(RCF – Shpenzime
kapitali) / Borxh total
Borxh total / EBIDTA
6.00
(EBIDTA – Shpenzime
kapitali) / Interes
EBITDA/Interes
11.0
Integrimi vertikal
5.25
Marzhi EBITDA
5.25
EBITDA / aktivet
mesatare
Ndryshimi i perqindjes
mesatare ne marzhin
EBITDA
4.50
Politikat financiare
(toleranca per leven
financiare)
Eficenca operative
Stabiliteti i marzhit
Totali
Pesha e nenfaktorit
Pesha e faktorit te
plote
15
4.50
4.50
11.0
55
11.0
11.0
11.0
15
15.00
15
100.00
100
17-13
Aplikim:
Vleresimi i Riskut e Kreditit
1.
Cilat jane disa arsye se perse Moody mund te kete zgjedhur keta
kater faktore te gjere si te rendesishem per te percaktuar
vleresimin e kredise?
2.
Perse politikat financiare mund te kene nje peshe kaq te madhe?
17-14
Aplikim:
Vleresimi i Riskut e Kreditit
Pergjigje 1.
Ekonomia e Shkalles dhe diversifikimi:
Nese nje kompani ka nje ekonomi shkalle te larte, mund te
rezultoje ne fuqi blerese mbi furnizuesit, e cila con ne kursime nga
kostot. Diversifikimi i produktit dhe diversifikimi gjeografik duhet
te ule riskun.
Politikat financiare:
Politikat e forta financiare duhet te jene te lidhura me aftesine qe
kane kompanite qe te gjenerojne flukset monetare per te shlyer
borxhin.
Eficenca operative:
Kompanite me nje eficence te larte operative duhet te kene kosto
me te ulta dhe marzhe me te larta dhe te jene ne gjendje ti
perballojne me lehte reniet.
Stabiliteti i marzhit:
Qendrueshmeria e marzheve do te nenkuptonte risk me te ulet te
lidhur me kushtet ekonomike.
17-15
Aplikim:
Vleresimi i Riskut e Kreditit
Pergjigje 2.
Niveli i borxhit i lidhur me fitimet dhe flukset monetare eshte nje
faktor kritik ne vleresimin e besueshmerise. Sa me i larte te jete
niveli aktual i borxhit, aq me i larte do te jete risku i mosplotesimit
te zotimeve.
17-16
Aplikim: Vleresimi i Riskut e Kreditit
International Paper
8.2%
Louisiana Pacific
59.1%
(RCF – Shpenzime kapitali)/Borxh
0.2%
39.8%
Borxh / EBIDTA
5.6x
1.0x
(EBIDTA – Shpenzime kapitali)/Interes
1.7x
8.1x
EBITDA/Interes
3.1x
10.0x
RCF/ Borxh
17-17
Aplikim:
Ekzaminimi per Investime Potenciale ne Aksione
Per kete lloj analize eshte e rendesishme:
• Zgjedhja e matesave qe do te perdoren si ekzaminues,
• Sa matesa do te perfshihen,
• Cilat vlera te ketyre matesave do te perdoren si pika nderprerje
dhe
• Cfare rendesie do ti jepet cdo matesi.
17-18
Aplikim:
Ekzaminimi per Investime Potenciale ne Aksione
Shembull i nje ekzaminimi te thjeshte aksionesh mund te bazohet ne
kriteret e meposhtme:
 Raporti i vleresimit cmim mbi shitje me pak sesa nje vlere e
specifikuar;
 Nje raport i aftesise paguese qe mat leven financiare (aktive totale
mbi kapital te vet) pa e kaluar nje vlere te percaktuar (specifike);
 Pagesat e dividenteve dhe
 Parashikimet pozitive nje vjecare te EPS
17-19
Aplikim:
Ekzaminimi per Investime Potenciale ne Aksione
Disa kritere sherbejne si analiza per interpretimin e kritereve te tjera.
Ne kete shembull te supozuar, kriteri i pare zgjedh aksionet qe
vleresohen me lire.
Megjithate, aksionet mund te jene te lira per nje arsye te forte si per
shembull, perfitueshmeri e ulet ose leve financiare e tepert. Pra,
vendosja e kritereve qe kerkojne qe parashikimi i EPS dhe i
dividenteve te jete pozitiv sherbejne si analiza per perfitueshmerine,
dhe kriteret qe kufizojne leven financiare sherbejne si nje analize per
riskun financiar.
17-20
Aplikim:
Ekzaminimi per Investime Potenciale ne Aksione
Cmimi per aksion / Shitjet per
aksion < 1.5
Aktive totale / kapital te vet ≤ 2.0
Dividentet > 0
Parashikimi i pergjithshem i EPS > 0
I plotesojne te kater kriteret
njekohesisht
Aksionet qe plotesojne kriteret
Numri
Perqindja e totalit
1,560
37.1%
2,123
2,497
2,956
50.5%
59.4%
70.3%
473
11.3%
17-21
Aplikim:
Ekzaminimi per Investime Potenciale ne Aksione
• Nese te gjithe kriteret do te ishin komplet te pavarur nga njeritjetri, grupi i aksioneve qe do ti plotesonte te kater kriteret do te
ishte 329, i barabarte me 4,203 * 7.8%.
• ku 7.8% = 0.0371 x 0.505 x 0.594 x 0.703.
Sic tregohet nga ekzaminimi, shpesh kriteret nuk jane te pavarur
dhe rezultati eshte qe me shume letra me vlere kalojne ne
ekzaminim. Nje shembull i mungeses se pavaresise se kritereve ne
kete rast eshte, statusi i pagimit te dividenteve ka shume mundesi
te jete i lidhur pozitivisht me aftesine per te gjeneruar fitime
pozitive.
17-22