Transcript 5. planifikimi financiar

PLANIFIKIMI FINANCIAR
Plani financiar është proces:
 I analizës së zgjidhjeve të mundshme për financim
dhe investim të kompanisë
 I projektimit të pasojave të ardhshme nga vendimet e
tanishme me qëllim që të mënjanohen befasitë dhe të
kuptohet ndërlidhja ndërmjet vendimeve të tanishme
dhe të ardhshme
 I marrjes së vendimeve për ndërmarrjen e
alternativave të caktuara
 I matjes së performansave pasuese në raport me
qëllimet e përcaktuara me planin financiar.
2
Plani financiar nuk është vetëm
parashikim!
 Nevojitet kujdes, si për ngjarjet e
pakëndshme ashtu edhe ato të
dëshirueshme;
 Plani financiar nuk duhet vetëm të aspiroj
minimizimin e riskut. Ai është proces i
vendosjes se cilin risk duhet ta marrim dhe
cili është i panevojshëm;
 Kompanitë duhet të zhvillojnë disa rrugë
përmes së cilave do të përgjigjen në
pyetjen “çfarë nëse”.
3
Tre alternativat e planit të
biznesit për 5 vitet e ardhshme
 Plani i rritjes agresive, me investime
të forta kapitale dhe produkte të reja,
rritjen e aksioneve në tregun
ekzistues ose hyrja në tregun e ri;
 Plani i rritjes normale, segmentimi i
tregut;
 Plani i shkurtimeve dhe specializimit, i
dizajnuar për zvogëlimin e kapitalit të
kërkuar.
4
Kërkimi i planit optimal
financiar
 Aksioma e parë: Rrjeti i problemeve të
pazgjidhura është i pakufi;
 Aksioma e dytë: numri i problemeve të
pazgjidhura të cilat njerëzit i mendojnë
duhet të limitohet në dhjetë;
 Aksioma e tretë: në çdo zonë mund të jenë
10 probleme të adresuara, për të cilat nuk
mund të kemi zgjidhje formale
5
Cilat janë 10 probleme që
kërkojnë zgjidhje?
1. Si merren vendimet kryesore
financiare?
2. Çfarë kushtëzon riskun e projektit dhe
vlerën aktuale?
3. Risku dhe kthimi-çfarë do të humbim?
4. Sa janë të rëndësishme përjashtimet
nga teoria e tregut efiçent?
5. Cila është vlera e tregut e kompanisë?
6
Cilat janë 10 probleme që
kërkojnë zgjidhje...2?
6. Si do ta shpjegojmë suksesin nga
aksionet e reja dhe nga tregjet e
reja?
7. Si do t’i zgjidhin kontroversat e
dividendit?
8. Çfarë risku do të marr firma?
9. Çfarë është vlera e likuiditetit
10. Si t’i arsyetojmë valët e
bashkimit të firmave?
7
Çfarë parashikohet?
Shitjet
Nevojat për asete për të
mbështetur shitjet
Gjenerimet e brendshme të
fondeve
Fondet e jashtme të nevojshme
Vendimet si të rriten fondet
Efektet e planeve në raporte
financiare
8
Procesi i planifikimit
Definimi i objektivave:
Maksimizimi i vlerës së kompanisë
Zhvillimi i strategjisë dhe planit strategjik:
Definimi i përparësive komparative dhe
konkurruese
Zhvillimi i strategjisë
investive: Identifikimi
dhe vlerësimi i
mundësive për
investim
Zhvillimi i buxhetit:
Bashkërenditja e
nevojave të planit
investiv me planin
financiar
Zhvillimi i strategjisë
financiare: Identifikimii
nevojave për financim
dhe të mjeteve të
financimit
Evaluimi i performancave:
Pas auditimit, krahasohen
rezultatet me planin
9
Planifikimi financiar
Alokimi i resurseve të firmës për të arritur objektivat e
investimeve

Përgatitja e planit financiar ndihmon menaxherin që të
aplikojë strategjinë e caktuar për të përmirësuar pozitën
financiare të firmës, rrjedhën e parasë, fitimin dhe të sqarojë
nevojat për financim të jashtëm;

Me planin financiar, menaxheri financiar është në pozitë më të
mirë për të reaguar në cfardo ndryshimi të kushteve të
tregut, siç është rënia e çmimeve apo zvogëlimii ofertës për
lëndë të parë;

Hartimi i planit financiar ndihmon menaxherin të kuptojë
ndikimin e rrjedhave të tregut në investime dhe në vet planin
financiar (siç është rasti i ndërlidhjes ndërmjet mbajtjes së
stoqeve joefiçente për të kënaqur kërkesën konsumatore dhe
nevojave për të financuar investimet në stoqe.
10
Hapat e planifikimit
1. Projektimi i pasqyrave financiare
2. Përcaktimi i fondeve për mbështetjen
e planit;
3. Parashikimi i fondeve afatgjata
4. Ndërtimi i sistemit të kontrollit
5. Zhvillimi i procedurave për përshtatje
dhe modifikim
6. Ndërtimi i performansave
11
Buxheti
Buxheti është plan financiar i firmës. Buxhetimi
përfshin planifikimin e burimeve dhe përdorimin e
tyre për financimin e vendimeve financiare të firmës
në periudhën e ardhshme.
Procesi buxhetor involvon ndërlidhjen e strategjisë
financiare dhe të investimit dhe marrjen e
vendimeve për investime nga menaxheri financiar si
dhe përcaktimin e mënyrave se si do të financohen
ato.
Buxheti është mjet planifikimi dhe kontrolli.
Buxheti, si plan financiar i firmës përcakton nevojat
kohore për fonde dhe burimet nga ato vijnë.
12
Procesi buxhetor në firmë
Buxhetimi:
Strategjia e investimit
Vendimet për buxhetim
të kapitalit
Koordinimi i strategjisë së investimit
me strategjinë financiare
Vendimet për kapitalin punues:
Investimet afatshkurta dhe financimi
Strategjia financiare
Vendimet për strukturë të
kapitalit
Zhvillimi i buxheteve të firmës dhe
projeksioneve
Planifikimi i
shitjeve
Buxheti i
prodhimit
Buxhetet tjera: marketingu,
hulumtimi, zhvillimi
Buxheti i parasë së gatshme
Bilanci i gjendjes pro-forma
Pasqyra pro-forma e të ardhurave
Verifiko sa vendimet investive dhe financiare janë konsistente me
objektivat e firmës dhe strategjinë investive dhe financiare të firmës
13
Cikli i buxhetimit
Buxheti strategjik
Buxheti i shpenzimeve
kapitale
Buxheti taktik
Búxheti i shitjes
Buxheti i shp.të
përgjithshme të shitjes
Buxheti i prodhimit
Buxheti i furnizimit
material
Buxheti i punësp
Buxheti i kostove të
prodhimit
Buxheti i kostove
të përgjithshme
Buxheti i shpenzimeve
të përgjithshme
adminstrative
Buxheti
perspektiv
Buxhetimi i
fitimit/humbjes
Buxhetimi i bilancit
të gjendjes
Buxhetimi i parasë
së gatshme
14
Buxheti i veprimtarisë
operative
Buxheti i shitjeve
Buxheti i prodhimit
Buxheti i materialeve të drejtpërdrejta
Buxheti i punës së drejtpërdrejtë
Buxheti i shpenzimeve të përgjithshme
të prodhimit
Buxheti i shpenzimeve të shitjes dhe
adminisitrimit
15
PËRGATITJA E BUXHETIT
a. Parashikimi i shitjeve
b. Përcaktimi i vëllimit të pritshëm të
prodhimit
c. Vlerësimi i kostove të prodhimit dhe
shpenzimeve operative
d. Përcaktimi i fluksit rrjedhës dhe i
efekteve të tjera financiare
e. Formulimi i pasqyrave të parashikuara
financiare
16
Parashikimi i shitjeve
Parashikimi i bazuar në të dhënat
historike:
Metodat më të thjeshta
Analiza e prirjeve
Parashikimet e rastit:
Regresioni i thjeshtë
Regresioni i shumëfishtë
Modelet ekonometrike
17
Metoda e përqindjes së shitjes
Supozimet:
Të gjitha shpenzimet (përpos amortizimit)
specifikohen si përqindje e shitjeve
Të gjitha mjetet do të rriten proporcionalisht me
shitjet (përjashtim kur punohet nën kapacitete)
Detyrimet rriten ashtu siç rriten mjetet;
Nuk lidhen drejtpërdrejtë me shitjet:
Borxhet afatshkurtra, afatgjata, aksionet e
preferuara dhe të zakonshme
Diferenca ndërmjet mjeteve totale të projektuara
dhe detyrimeve janë fondet e nevojshme shtesë
(EFN)ose (AFN)
18
2007 Bilanci i gjendjes (në mijë €)
Paratë
20
Kërkes. arkt
240
Stoqet
240
Totali mj.rrjedh 500
Asete fikse
neto
Asete totale
500
Llogari të
pagueshme
Dëftes të pag
Totali. det. rrj.
D. Afat. gjate
Aksionet e zak.
Aksione të
pashpërndara
Burimet totale
100
100
200
100
500
200
1,000
1,000
19
2007 Pasqyra e të ardhurave
(në mijë €)
Shitjet
2,000.00
Minus:Kosto variab. (60%) 1,200.00
Kosto fikse
700.00
EBIT
100.00
Interesi
16.00
EBT
84.00
Tatimet (40%)
33.60
Fitimi neto
50.40
Dividendi (30%)
15.12
Shtesa e aksioneve të pashpërndara 35.28
20
Llogaritja e përqindjes në shitje




Paratë/shitjet
Kërkesat e ark./shitjet
Stoqet/shitjet
Llogaritë e pag./shitjet
=20/2000 =0.01
=240/2000=0.12
=240/2000=0.12
=100/2000=0.05
21
Llogaritja e përqindjes në shitje
Raporti bazë i fitmit BEP)
EBIT/as totale (100/1000)=
10%
Profiti margjinal neto
Fitimi neto/shitjet (50.40/2000)=2.52%
ROE (kthimi nga kap. aks)
fitimi neto/aks.zak (50.40/700)= 7.20%
Periudh.mes.e arkt. (ACP)
kërk.arkt/(shitjet/360)240/(2000/360)= 43.20 d
Qark.i stoqeve
Shitjet/stoqet (2000/240)=
8.33x
Qark.i aset.fikse
shitjet/as.fikse (2000/500)=
4.00x
Qark.i aset.totale
shitjet/as.totale (2000/1000)=
2.00x
Borxhi/asetet
Borxhi/as.totale (300/1000)=
TIE Koha e fitimit të interesit
EBIT/pagesa e inter (100/16)=
6.25x
Raporti rrjedhës
Mj.rrj/det.rrj (500/200) =
2.50x
Raporti i pagimit
Dividenti/fitimi neto (15.2/50.4)= 30%
30%
22
Raportet kyçe
BEP
Firma
10.00%
Dega
20.00%
Vlerësimi
Keq
Profit margj.n
2.52%
4.00%
”
ROE
7.20%
15.60%
”
ACP
43.20 ditë
32.00 ditë
”
Qark.stoqeve
8.33x
11.00x
”
Qark.as.fikse
4.00x
5.00x
”
Qark.as.totale
2.00x
2.50x
”
Borxhi/asete
30.00%
36.00%
Mirë
TIE (koha e fitimit te int)6.25x
9.40x
Keq
Likuiditeti rrj.
2.50x
3.00x
”
Divid/fit.neto
30.00%
30.00%
Në rreg.
23
Supozimet themelore
 Operimi me kapacitete te plota ne vitin 2008
 Pritet që shitjet të rriten për €500 mijë (%ΔS = 25%)
 Çdo lloj i aseteve rritet proporcionalisht me shitjen.
 Detyrimet e pagueshme rriten proporcionalisht me
shitjet.
 Në 2008 do të mbahen:
 dividenti/fitimi neto (30%)
 profiti margj. neto (2.52%) dhe
24
Simbolet
A0*
L*0
EFN 
( S1  S 0 )  ( S1  S 0 )  ( PM )( S1 )(b)
S0
S0

S0 shitjet vijuese

S1 shitja e planifikuar = S0(1*g)

A* Mjetet momentale të lidhura me shitjet

L* Detyrimet momentale të lidhura me shitjet

EFN = (A*/S0) ΔS – (L*/S0) ΔS – (PM1)(S1)(b)

PM Profiti margjinal (të ardhurat neto)/(shitjet)

b
Norma e mbajtjes= (shtimi i fitimit të
pashpërndarë)/(të ardhurat neto)
25
EFN (AFN)
*
0
*
0
A
L
EFN 
( S1  S 0 )  ( S1  S 0 )  ( PM )( S1 )(b)
S0
S0
Nevojat
shtesë (të
jashtme)
financiare
Kerkesa per
rritje te mjeteve
Rritja
spontane e
detyrimeve
Rritja e fitimit
të mbajtur
26
Niveli i planifikimit të shitjeve
(pasqyrat pro forma)
S1=S0(1+g)=2000(1+0.25)=2500
Simbolet:
S1 = niveli i planifikuar i shitjeve
S0 = niveli vijues i shitjeve
g = norma e planifikuar e shitjeve
27
Asetet
1,250
1,000
Asetet = 0.5 shitjeve
D Asetet=
(A*/S0) D Shitjet
= 0.5(500)
=250.
Shitjet
A*/S0 = 1,000/2,000 = 0.5= 1,250/2,500.
0
2,000 2,500
28
Asetet duhet të rriten për 250 mijë €.
Sa janë fondet shtesë të nevojshme EFN?
(A*/S0) ΔS
(L*/S0) ΔS
(PM1)(S1)(b)
EFN
Kërkesa për rritje të mjeteve
Rritja spontane e detyrimeve
Rritja e fitimit të mbajtur
= (A*/S0) ΔS – (L*/S0) ΔS – (PM1)(S1)(b)
= (€1,000/€2,000)(€500)
– (€100/€2,000)(€500)
– 0.0252(€2,500)(0.7)
= €180.9 milion.
29
Supozimet për rritjen e EFN
Norma e pagimit të dividentit mbahet në
30 përqind
(d = 30%; b = 70%).
Nuk emetohen aksione të reja të
zakonshme.
çdo fond i jashtëm i nevojshëm do të
shtohet sikurse borxhi, 50% llogaritë e
pagueshme dhe 50% borxhi afat-gjatë.
30
Pasqyra e planifikuar e të ardhurave 2008
Baza e
planit
Shitjet
Minus:VC
FC
EBIT
Interesi
EBT
Tatimi (40%)
Të ardh.neto
Div. (30%)
Shtimi i aks. RE
€2,000
1,200
700
€ 100
16
€
84
34
€
50
€15
€35
1.25
0.60
0.35
€2,500
1,500
875
€ 125
16
€ 109
44
€
65
€19
€46
31
2008 Bilanci i gjendjes (Asetet)
Baza e
planit
Para të gat.
Kërk.ark.
Stoqet
Mj.rrj.tot
As.fiks.neto
Asete tot.
€
20
240
240
€ 500
500
€1,000
0.01
0.12
0.12
0.25
€
25
300
300
€ 625
625
€1,250
32
2008 Bilanci i gjendjes
(Burimet)
Baza e
planit
Llog.pag.
Deft.e pag
Det.rrj.tot.
Det.af.gjat
Aks.zakon.
Fitimi i mbajt
Burimet tot.
€
100
100
€ 200
100
500
200
€1,000
0.25
+46*
€
125
100
€ 225
100
500
246
€1,071
33
Çfarë janë nevojat shtesë të
financimit (EFN)?
Shtimi i nevojshëm në asete
Shtimi spontan në detyrime.
Rritja në fitimin e mbajtur
Totali EFN
=
=
=
=€
€ 250
€
25
€
46
179
Duhet të shtohen nga burimet e jashtme
edhe €179.
34
Si do të financohet EFN ?
Llogaritë shtesë paguese=
Borxhi af.gjat shtesë
=
50%(€179)= 89.5
50%(€179)= 89.5
35
2008 BILANCI I GJENDJES (Asetet)
Gjendja 1 EFN
Para e gat.
€ 25
Kerk.arkt.
300
Stoqet
300
Mj.rrj.tot.
€ 625
As.fikse net
625
Asete totale €1,250
Gjendja 2
€ 25
300
300
€ 625
625
€1,250
2008 Bilanci i gjendjes
(Detyrimet)
Gjendja 1 EFN
Llog.pag
€ 125
Deft.e pag.
100 +89.5
Det.rrj.tot. € 225
Borxhi.ag.gj.
100 +89.5
Aks. Zak.
500
Fit.i pashper.
246
Burimet tot. €1,071
Gjendja 2
€ 125
189.5
€ 314.5
189.5
500
246
€1,250
Pse diferenca e EFN= €181 ndaj €179?
 Metoda përmes ekuacionit supozon
profitin margjinal konstant, pagesën
konstante të dividendit dhe
strukturën konstante të kapitalit.
 Metoda e Pasqyrës financiare është
më fleksibile. Ajo lejon rritje të
ndryshme dhe norma të ndryshme.
Supozojmë se në vitin 2007 kapacitetet
fikse shfrytëzoheshin vetëm 75%
Kapaciteti i plotë i shtitjes SFC

Shitja
aktuale
% nga kapaciteti
€2,000

 €2,667.
0.75
Me kapacitetet ekzituese fikse shitjet mund të
jenë €2,667. Meqenëse shitjet janë planifikuar
të jenë €2,500, nuk nevojiten asete shtesë
fikse.
Sa do të ndikojnë kapacitetet e
tepërta në EFN në 2008?
 Rritja e projektuar e aseteve
fikse ishte 125 €, prandaj EFN do
të zvogëlohen për 125 €.
 Meqenëse nuk nevojiten asete të
reja, EFN do të bien nga 125 €,
në
€179 – €125 = €54.
Plani i rrjedhës së parasë
Tregon:
 Sa para i nevojiten firmës
 Kur i nevojiten paratë
 Si do të zgjidhen nevojat për para
 Nga cilat burime do të sigurohen
paratë
41
Konstruktimi i rrjedhës së parasë
Parashikohet shitja dhe përcakohet:
koha kur arrijnë paratë
nevojat për materiale
koha kur duhet të paguhen kreditorët
kostot direkte për punëtorë
kostot e tjera të përgjithshme
koha kur do të bëhen investimet e
ardhshshme
mundësitë e sigurimit të fondeve sipas të
gjitha burimeve
kompletohet buxheti
42
Plani i rrjedhës së parasë në vitin e parë
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Të hyrat
shitjet me kredi
të hyrat e tjera
Të hyrat gjithsej
Të dalat
blerja e mallit
pagat
reklamat
sigurimet
shpenzimet fikse
kredit afatgjata
huazimet afatshkurta
Gjithsej të dalat
Rrjedha e parasë
Shuma kumulative
Parat në llogari (bankë, arkë)
Gjendja fillestare
plus të hyrat e përgjithshme
minus të dalurat totale
Gjendja përfundimtare
43