3 Prezantimi Poëerpoint

Ekonomiksi Menaxherial Kostot

Analiza e kostove • Llojet e kostove –

Afatshkurtra

•

Kosto fikse (FC)

• •

Kostot e pakthyeshme Kosto variabile afatshkurtra (VC)

•

Kosto totale afatshkurtra (TC)

–

Afatgjata

•

Të gjitha kostot janë variabile

•

Nuk ka kosto fikse 5-2

Përkufizimi i kostove • Kostot janë të rëndësishme nëse ato janë ndikuar nga vendimet menaxheriale.

–

Kostot historike i përkasin periudhës kur janë blerë asetet.

–

Kostot e zëvendësimit bëhen për zëvendësimin e stoqeve.

Relacioni ndërmjet prodhimit dhe kostove • Struktura e kosotve të firmës lidhet me procesin prodhues të saj.

–

Kostot varen nga teknologjia e prodhimit dhe çmimi i inputeve.

•

Supozohet se firma është “çmimpranuese” në tregun e inputeve.

Të ardhurat totale, kostot totale dhe profiti

•

Të ardhurat totale

–

Të ardhurat e kompanisë të krijuara me rastin e shitjes së outputeve.

•

Kosto totale

–

Vlera e tregut e inputeve të firmës të shfrytëzuara në prodhim.

Kosto si kosto oportune

• Kostoja e prodhimtarisë së firmës përfshin të gjitha kostot oportune për prodhimin e produkteve dhe shërbimeve.

• Kosto eksplicite dhe implicite –

Kostot e prodhimit të një firme përfshijnë kostot eksplicite dhe implicite.

•

Kosto eksplicite

janë ato inpute te cilat kërkojnë shpenzime direkte të parave të firmës.

•

Kosto implicite

janë inputet e kostove të cilat nuk kërkojnë shpenzime të parave të firmës.

Profiti ekonomik karshi profitit kontabël

• Ekonomistët e llogarisin

profitin ekonomik

firmës si të ardhura totale minus kostot totale, përfshirë kostot eksplicite dhe implicite.

të • Kontabilistet e llogarisin

profitin kontabël

ardhura totale të firmës minus kostot eksplicite.

si të

KOSTOT EKONOMIKE KARSHI ATYRE KONTABLE Si ekonomistët e shohin firmën Si kontabilistët E shohin firmën

Profiti ekonomik

Profiti

Kontabël

Të ardhurat Kosto implicite

Kosto eksplicite Kosto totale oportune Kosto eksplicite

Të ardhurat

5-9

KOSTO TOTALE DHE VARIABILE TC(Q): Minimumi i kostove totale për prodhimin e niveleve alternative të produkteve: €

TC(Q)

= VC(Q) + FC VC(Q): Kostot të cilat varen nga outputet.

FC: Kostot, të cilat nuk varen nga outputet.

0 TC(Q) = VC + FC VC(Q) FC

Q

KOSTO FIKSE DHE KOSTO Të PAKTHYESHME FC: Kosto të cilat nuk ndryshojnë me ndryshimin e outputeve.

Kosto të pakthyeshme

( sunk cost): Kosto të cilat janë humbur përgjithmonë pasi janë paguar.

Vendimmarrësit duhet të injorojnë kostot e pakthyeshme gjatë marrjes s ë vendimeve p ë r maksimizimin e fitimit ose minimizimin e humbjes.

€

5-10

TC(Q) = VC + FC VC(Q) FC

Q

AFC Q

5-11

Disa definime Kosto mesatare totale ATC = AVC + AFC

ATC = TC(Q)/Q

Kosto mesatare variabile AVC = VC(Q)/Q Kosto mesatare fikse AFC = FC/Q Kosto margjinale MC = DTC/DQ € MC ATC AVC MR

€ AFC ATC AVC Kosto fikse KOSTO FIKSE Q 0  (ATC-AVC) = Q 0  AFC = Q 0  (FC/ Q 0 ) = FC MC ATC AVC

5-12

Q 0 Q

€ KOSTO VARIABILE Q 0  AVC = Q 0  [VC(Q 0 )/ Q 0 ] = VC(Q 0 ) MC ATC AVC

5-13

AVC Kosto variabile Q 0 Minimum of AVC Q

€ ATC Kosto totale Q 0 KOSTO TOTALE Q 0  ATC = Q 0  [C(Q 0 )/ Q 0 ] = C(Q 0 ) MC ATC AVC

5-14

Minimum of ATC Q

Relacioni ndërmjet prodhimit dhe kostove •

Kosto totale variabile

(TVC) lidhen me inputet variabile.

–

Supozojmë se w= € 500 p ër njësi çmimpranuese)

Inpute totale (L) Q (TP) MP 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 0 9,500 9,850 9,850 TVC (wL) 0 1,000 1,000 500 3,000 2,000 1,000 6,000 3,000 1,500 8,000 2,000 2,000 9,000 1,000 2,500 500 3,000 350 3,500 10,000 150 4,000 -150 4,500

Marrëdhënia ndërmjet prodhimit dhe kostove TP dhe TVC janë imazhe pasqyrore të njëra tjetrës

Marrëdhënia ndërmjet prodhimit dhe kostove •

Kosto totale

gjitha inputet.

(TC) janë kosto të lidhura me të Janë shumë e TVC dhe TFC.

–

TC=TFC+TVC

•

Kosto margjinale

•

Kosto mesatare

Marrëdhënia ndërmjet prodhimit dhe kostove •

Kosto margjinale

(MC) janë ndryshimet në koston totale lidhur me ndryshimet në inpute.

MC

 

TC



Q MC

 

TC



Q

  (

TFC

 

Q TVC

)  

TFC



Q

 

TVC



Q

 0  

TVC



Q

Marrëdhënia ndërmjet prodhimit dhe kostove • Kostot margjinale të shtuara në pasqyrë Inpute totale ( L) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Q MP TVC (wL) 0 0 1,000 1,000 500 3,000 2,000 1,000 6,000 3,000 1,500 8,000 2,000 2,000 9,000 1,000 2,500 9,500 500 3,000 9,850 350 3,500 10,000 150 4,000 9,850 -150 4,500 MC 0.50

0.25

0.17

0.25

0.50

1.00

1.43

3.33

Marrëdhënia ndërmjet prodhimit dhe kostove • Vëreni: –

Kur MP rritet, MC zvogëlohet.

–

Kur MP zvogëlohet, MC rritet.

5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 Inpute t totale (L) Q MP TVC (wL) 0 1,000 1,000 0 500 3,000 2,000 1,000 6,000 3,000 1,500 8,000 2,000 2,000 9,000 1,000 2,500 9,500 500 3,000 9,850 10,000 9,850 350 150 3,500 4,000 -150 4,500 MC 0.50

0.25

0.17

0.25

0.50

1.00

1.43

3.33

Marrëdhënia ndërmjet prodhimit dhe kostove • Marrëdhënia ndërmjet MP dhe MC është

MC

 

TVC



Q



w

 

L



Q



w

 

L



Q



w

 1

MP



w MP

Të ardhurat zbritëse të shkallës nënkuptojnë se MC mund të rriten.

Funksioni i kostove afatshkurtra •

Kosto totale mesatare

(ATC) mesatare për një njësi, për të gjitha inputet e përdorura të firmës (TC/Q) është kosto –

Kosto mesatare variable (AVC) mesatare për një njësi për njësi variale të përdorura nga firma (TVC/Q) janë kosto

–

Kosto fikse mesatare (AFC) janë kosto mesatare për një njësi të inputeve fikse të përdorura nga firma (TFC/Q)

Funksioni i kostove afatshkurtra

ATC = AFC + AVC - tabela

Funksioni i kostove afatshkurtra

ATC = AFC + AVC

Funksioni i kostove afatshkurtra Paraqitja grafike e kostove të prodhimit

Funksioni i kostove afatshkurtra • Vrojtime të rëndëishme të prezantimeve grafike –

AFC bien vazhdimisht krahas rritjes së prodhimit. Pse?

–

Në përgjithësi, ATC ka formën-u. pse?

–

MC ndërprenë ATC në pikën minimale të (q*) të ATC. Pse?

Funksioni i kostove afatshkurtra • Vrojtime të rëndësishme –

Çfarë është domethënia ekonomike e q*?

Funksioni i kostove afatshkurtra •

Kosto mesatare

(ATC) janë kosto mesatare për një njësi të të gjitha inputeve të përdorura nga firma (TC/Q) –

Te Q* - ATC është në minimum ose inputet janë përdorur me efiçencë më të lartë në funksionin e dhënë të prodhimit

Funksioni i kostove afatshkurtra • Ndryshimet në çmimin e inputeve do të zhvendosin kurbat e kostove.

–

Nëse kostot fikse bien, atëherë ATC do të zhvendosen poshtë.

AVC dhe MC do të mbeten të pandryshuara.

Funksioni i kostove afatshkurtra • Ndryshimi në çmimet e inputeve do të zhvendosin kurbat e kostove.

–

Nëse kostot e inputeve variable zvogëlohen, atëherë MC, AVC, dhe AC do të zhvendosen poshtë.

€ KOSTO MESATARE AFATGJATA LRAC

5-31

Ekonomia e shkallës Q* Disekonomia e shkallës Q

Kosto totale mesatare ne afat te shkurtër Kosto Totale mesatare

ATC

ne afat te shkurtër Firma e vogël

ATC

ne afat te gjate Firme te mesme

ATC

ne ne afat te shkurtër Firme te madhe € 12,000 0

ATC

ne afat te gjate 1,200

Sasia e Automobilave ne dite

Ekonomia dhe Disekonomia e shkalles

•

Ekonomia e shkalles i

referohet gjendjes kur kostot totale ne afat te gjate bien ndersa sasia e outputit rritet.

•

Disekonomia e shkalles i

referohet situates kur kostot totale ne afate te gjate rriten krahas rritjes se sasise se outputeve.

•

Kthimi konstant i shkalles i

referohet gjendjes kur kostot totale afatgjate mbeten te njejta por sasia e outputeve rritet.

Kostot totale mesatare në periudhe afatshkurtër dhe afatgjatë.

Kosto Totale mesatare

ATC

ne afat te shkurter Firma e vogel

ATC

ne afat Te shkurter Firma e mesme

ATC

ne afat te shkurterun Firma e madhe

ATC

afatgjate € 12,000 10,000 Ekonomia e shkalles 0 Kthimi konstant i shkalles 1,000 1,200 Disekonomia e shkalles

Sasia e Automobilave ne dite

Funksioni afatgjatë i prodhimit • Arsyeja e ekonomisë së shkallës… 

Kthimi rritës i shkallës



Specializ imi në përdorimin e punës dhe kapitalit

•

Mbajtja më ekonomike e stoqeve

•

Furnizimi me zbritje

•

Kosto e ulët e rritjes së fondeve kapitale

•

Promovim i gjerë i zhvillimit të resurseve dhe ulje e kostove



Efiçenca e menagjimit

Funksioni afatgjatë i prodhimit •

Arsyet e disekonomisë së shkallës…

 Të ardhurat zbritëse të shkallës  Inputet joperfekte të tregut  Bashkërenditja e menaxhmentit dhe problemet e kontrollit

Shembull –

Kosto totale: C(Q) = 10 + Q + Q 2

–

Funksioni i kostove variable:

VC(Q) = Q + Q 2 –

Kosto variable për prodhimin e 2 njësive:

VC(2) = 2 + (2) 2 = 6 –

Kosto fikse:

FC = 10 –

Funksioni i kostove margjinale:

MC(Q) = 1 + 2Q –

Kostot margjinale për prodhimin e 2 njësive:

MC(2) = 1 + 2(2) = 5

5-37