Transcript Investing in Global Health

Investimi ne Shendetin Global
“Best Buys” dhe prioritetet per te ndermarre
veprime per Shtetet ne zhvillim
Fogarty International Center of the U.S. National Institutes of Health, the World Bank,
the World Health Organization, and the Population Reference Bureau
2006
A mundet bota te luftoje
problemet shendetsore me te
mprehta qe e shqetesojne ?
Po Bota mundet.
Projektet mbi Prioritet e Kontrollit te
Semundjeve e tregojne se si.
2
Panvaresisht permiresimeve dramatike
ne shendet ne shek 20……..
Life Expectancy (years)
90
High-income countries
80
70
Middle-income countries
60
Low-income countries
50
40
1962
1967
3
1972
1977
1982
1987
1992
1997
2002
Jetegjatesia mesatare ne shetet me te ardhura te mesme dhe
te ulura eshte rritur shume gjate 50 viteve te fundit, ndersa
babarazia shendetsore eshte ulur.
Ne vendet me indikatoret me te mire shendetsore jetegjatesia
pritet qe te rritet 2 1/2 per çdo dekade (duke filluar nga viti
1960) ndersa ne vendet me te ardhura te mesme dhe te ulura
deri 5 vjet.
Permiresimi I te ardhurave dhe I nivelit te edukimit ka
kontribuar ne: permiresimin e mendimit si dhe rritja dhe
difuzioni I njohurive te reja dhe teknologjise me kosto te ulur,
kane ndihmuar ne uljen e mortalitetit nen 5 vjeç deri ne 2/3.
4
Progresi nuk ka qene I barabarte
100
76 78
(Life Expectancy) Years
80
69
63 65
65 67
63
58
60
50
50
44
46
40
44
40
20
0
LMICs
HICs
World
1960
5
1990
Sub-Saharan
Africa
2002
South Asia
•
•
•
•
LMIC = Shtete me te ardhura te pakta dhe te mesme
HIC = shtetet me te ardhura te larta
Shume regjione dhe shtete kane pasur progres sinjifikativ.
Shtetet me te ardhura te pakta dhe te mesme kane pasur
rritjen me te madhe, sidomos ndermjet viteve 1960-1990.
• Por si grupe ato jane akoma larg shteteve me te ardhura te
larta.
• Disa shtete si ato ne sub-Saharan Africa, kane bere
progres ndermjet viteve 1960 dhe 1990, dhe kane renie pas
viteve 1990.
• Per Shembull;
• Ndermjet 1990 dhe 2002, jetegjatesia mesatare ne Sub-
Saharan Africa ra nga 50 ne 46, se pari si pasoje e
HIV/AIDS.
6
Shtetet ne zhvillim kane dyfishuar numrin e
semundjeve dhe problemeve.
Perqindja e vdekjeve ne baze te shkakut
Shtetet me te ardhura te pakta dhe te mesme
Shtetet me te ardhura te larta
6%
10%
7%
54%
36%
87%
non-communicable diseases
communicable diseases
injuries
7
Beresit e politikave shendetsore ndeshen me ndryshime te vazhdueshme.
Ne dy dekadat e ardhshme, meqenese njerezit rreth botes do te jetojne
me gjate, semundje madhore joinfektive si; semundje zemre, kanceret,
dhe crregullimet madhore psikiatrike — do te zevendesojne me shpejtesi
problemet tradicionale — sidomos semundjet infektive dhe
nenushqyerjen tek femijet. Te dyja keto paraqiten me blu ne grafikun e
mesiperm.
Tashme ne shtetet me te ardhura te larta, semundjet infektive jane
pergjegjese per me pak se sa 10% te vdekjeve.
Ne vendet me te ardhura te pakta dhe te mesme eshte tjeter histori, ne
keto vende shihen probleme me semundjet infektive dhe joinfektive.
Semundjet joinfektive jane pergjegjese per me shume se sa
gjysmen e vdekjeve ne te gjithe boten.
8
Shekulli I 20 eshte deshmitar I rritjes me
te madhe globale te jetegjatesise ne
historine e njerezimit
A do ta vazhdoje shekulli I 21 suksesin e
shekullit te kaluar, do ta permiresoje ate
apo do te shohim renie nga arritjet e te
shkuares?
9
Ç’fare na kercenon qe te kthehemi prapa
ne arritjet madhore shendetsore?
• Rritja e prevalences se semundjeve kronike (duke
perfshire diabetin dhe semundjet kardiovasculare)
• Qendrueshmeria e nivelit te larte te vdekjeve dhe
paaftesive qe vijne nga semundjet infektive (si malaria,
TB, diarrhea, dhe pneumonia); nga kequshqyerja e
nenes dhe femijes qe ne lindje.
• HIV/AIDS
• Rritja e bakterieve rezistente ndaj mjekimit
• Alkolizmi ne Europen Lindore
10
Projekti per Vendosjen e
Prioriteteve ne Kontrollin e
Semundjeve ofron prioritete per
ndermarjet qe do te ndihmojne
njerezit te jetojne jete me te
shendetshem dhe jetojne me gjate
ne shtetet ne zhvillim.
11
Si do ta bejme:
• Projekti per Vendosjen e Prioriteteve ne Kontrollin e
Semundjeve ka rreth 500 eksperte neper te gjithe
boten qe mbledhin dhe rishikojne kerkimet shkencore
nga nje kendveshtrim me I gjere I semundjes dhe
kushteve qe kerkojne.
• Ata marrin rishikojne punen e epidemiologisteve,
eksperteve te shendetit publik, specialisteve klinike
mjeksore dhe ekonomisteve.
• Me pas ata identifikojne menyrat me te vlefshme te
trajtimit te probleme shendetsore qe jane pergjegjese
per numrin me te madh te semundjeve dhe paaftesive.
12
Sa vite jete te shendetshme mund te
blene $1 million dollars?
Ne
a)
b)
c)
d)
vendet ne zhvillim pergjigja do te jete:
100
1,000
10,000
1 per me shume se 100,000
Pergjigja e sakte d) 1 per me shume se 100,000.
• Zgjedhja e nderhyrjeve eshte shume e rendesishme. Marresit e
vendimeve mund te bejne diferenca te vogla ose te medha e lidhur
kjo me vitet e shendetshme qe ata mund te blejne. Keto vendime —
rreth ciles gjendje ose semundje duhet punuar dhe si — mund te
bejne diferencen ndermjet vdekjes, paaftesive dhe nje jete plotesisht
te shendetshme.
• Menyra qe marresit e vendimeve zgjedhin te shpenzojne dollaret e
percaktuara per problemet shendetsore, mund te beje diferencen
ndermjet blerjes se vetem nje ose me shume vite jete per dike ose
100,00 ose me shume vite te kombinuara per shume njerez.
• Disa sherbime ose nderhyrje shendetsore jane blerje te mira. Te tjerat
nuk jane.
14
Disa nga menyrat me kosto me efektive ne
shpenzimin e lekeve perfshijne:
• Shtrirjen e mbulimit me imunizime me gjashte standarte
vaksinimi per femijet < kostoja per vit jete e blere (DALY
Disability-Adjusted Life Year): 2-20 $ >
• Nderrimi I perdorimit te medikamenteve te kombinuara
(ACTs) kunder malaries, kur ka rezistence ndaj
medikamenteve te lira, me medikamenteve me efektive
me kosto me te larte <ne Sub-Saharan Africa, çmimi per
vit jete te blere do te jete nga 8-20 $.>
• Trajtimi I SST per te nderprere transmetimin e HIV <10100$>
• Permiresimin e kujdesit per femijet nen 28 ditesh
(perfshire ringjalljen e te porsalindurve) <kosto per vit
jete te blere : 10-400 $ >
15
Nderhyrjet me te mira
shendetsore:
• Targeton shkaqet madhore te vdekjeve,
paaftesive dhe semundjet ne vendet ne
zhvillim;
• Jane kost – efektive; dhe
• Mund te permiresohen me lehtesi.
16
Nderhyrjet me te mira shendetsore
• Numri I njerezve qe mund te shpetohen nga vdekja ose
paaftesia nuk varet vetem nga statusi I tyre shendetsor,
vendi ku jetojne, dhe cilen semundje marresit e
vendimeve vendosin te targetojne por po ashtu varet
nga vlefshmeria e kujdesit shendetsor me kosto
efektive.
• Nje shtet qe zgjedh nderhyrje kost-efektive mund te
shpresoje permiresime madhore — edhe me fonde ose
burime te kufizuara.
• Nje shtet nuk ka nevoje te jete I pasur qe te jete
I shendetshem.
17
Si mund te ndihmoje DCPP?
• Ndihmon shtetet te zgjedhin nderhyrjet me te
mira shendetsore.
• Rekomandon 10 blerjet me te mira shendetsore
qe jane shume kosto efektive ne te gjithe
drejtimet.
• Sugjeron ndryshime ne infrastructure {sistemin
shendetsor, financimin, politikat dhe R&D (kerkim
dhe zhvillim)} per te maksimizuar rezultatet.
• Tregon se si permiresimi I shendetit eshte I
mundur edhe aty ku infrastructure eshte e varfer.
18
• Ne slidet e meposhtme do te shikoni se si u
zhvilluan disa nga problemet shendetsore me
te medha ne bote dhe sygjerohet cfare mund
te behet per te adresuar keto probleme.
• Me te kuqe, do te shikoni “best buys,” ose disa
nga menyrat me te mira per te kontrolluar
shkaqet madhore te vdekjeve, paaftesive dhe
semundjeve ne shtetet ne zhvillim.
19
Panvaresisht egzistences se nderhyrjeve efektive
dhe jo te shtrenjta me shume se 4 milion te
porsalindur vdesin cdo vit.
Number of Neonatal Deaths (thousands), 2001
World
3,896
Low - and Middle-Income
3,854
South Asia
1,609
Sub-Saharan Africa
1,154
East Asia and Pacific
639
Middle East and North Africa
188
Latin America and Caribbean
171
Europe and Central Asia
94
High Income
41
0
1000
20
2000
3000
4000
• 10,000 te porsalindur vdesin cdo dite.
• Pjesa me e madhe e tyre vdesin ne South Asia
dhe sub-Saharan Africa.
• Gati 2/3 (64 perqind) vdesin ne South Asia dhe
Africa.
• South Asia = 36 %
• Africa = 28%
21
Siguro nena dhe femije me te
shendetshem
Gjysma e vdekjeve tek te gjithe femijet ndodhin 28 ditet
e para pas lindjes .
• Siguro akses me kujdesin urgjent obstetrik.
• Mba te porsalindurit ngrohte dhe paster.
• Vaccino femijet kunder shkaqeve madhore qe vrasin
femijet.
• Monitoro shendetin e femijeve per te parandaluar
dhe trajtuar pneumonine e femijerise, diarrene dhe
malarien.
22
•
•
•
•
Me shume se 13 million femije nen moshen 5 vjec (perfshire ketu dhe lindjet e femijeve
te vdekur) vdesin cdo vit ne shtetet ne zhvillim.
Se paku 70% e ketyre vdekjeve eshte e parandalueshme.
Mundesia e vdekjes se nenes nga probleme qe lidhen me shtatzanine eshte 200 here
me e larte ne vendet me te ardhura te pakta krahasuar kjo me vendet me te ardhura
te larta .
Vresesit madhore te femijeve perfshijne; measles, polio, kolla e mire,dhe diphtheria.
*Kushton $2 per te blere nje vit jete te shendetshem duke mbuluar me imunizime te
standartizuara per vaksinimin e femijeve.
•
•
•
•
Siguro akses me serviset e planifikimit familjar per te parandaluar shtatzanite me risk te
larte, abortin e pasigurte dhe vdekjen e infanteve..
**Permiresimi I kujdesit per femijet nen 28 ditesh (duke perfshire ringjalljen e te
porsalindurve) eshte nje menyre me kosto efektive qe zjat jeten. Kushton $10 per cdo
vit jete te shendetshem te fituar.
Shkaqet kryesore te vdekjeve ne 28 diteshin e pare te jetes: lindja Premature,
asphyxia, dhe infeksionet.
Arsyet e vdekjeve tek femijet nen 5 vjec ka me shume mundesi te jene: pneumonia,
diarrhea, tetanus, malaria, measles, kolla e mire, HIV/AIDS, dhe kequshqyerja.
23
Promovo ushqyerje te shendetshme
Ushyerja e varfer kontribuon deri ne 40% te
semundjeve qe shqetesojne sot te gjithe boten.
• Siguro ushqim esencial per femijet dhe grate
shtatzana.
• Promovo per infantet se paku 6 muaj
ushqyerje me gji.
• Sa me pak trans fats ne ushqimet e
procesuara te rregulluara me
legjislacion/rregulore.
24
• Perberesit esenciale ushqimore duhet te perfshihen ne
diete, ne ushqimet e fortifikuara ose suplementet
• Lendet esenciale ushqimore qe permbajne
vitamin A, hekur dhe iodine mund te
parandalojne anemine e rende maternale,
vdekjen e infantit, dhe problemet shendetsore
kronike
• Obeziteti dhe mbipesha = pergjegjes per shume
semundje dhe paaftesi, lidhet me semundjet
kardiovaskulare, diabetin tipi 2, kancerin dhe gjendjet
e tjera kronike.
25
Semundja kardiovaskulare eshte shkaku kryesor
I vdekjeve ne shtetet me te ardhura te mesme
dhe te pakta.
Vdekjet ne shtetet me te ardhura te mesme dhe te pakta sipas shkaqeve, 2001
Cardiovascular
disease
28%
Other causes
61%
HIV/AIDS 5%
TB 3%
Malaria 3%
26
Ne shtetet ne zhvillim semundjet
kardiovaskulare jane tre here me
shume se sa HIV/ tuberculosis, dhe
malaria te marra se bashku.
27
Reduktimi I vdekjeve te shkaktuara nga
semundjet kardiovasculare
Semundja Cardiovasculare eshte shkaku kryesor I
vdekjeve ne mbare boten
• Promovo perdorimin e aspirines dhe te barnave
te tjera te pakushtueshme per te trajtuar dhe
parandaluar atakun kardiak dhe AVC.
• Zevendeso 2% te trans fat me polyunsaturated
fat nepermjet rregulloreve.
• Ndihmo duhanpiresit te lene pirjen nepermjet
rritjes se cmimit te cigareve dhe terapive se si te
ndalojme duhanin.
28
• CVD (pefshin AVC dhe semundjet e zemres) vret rreth 13 million
njerez ne nje vit ne vendet ne zhvillim = tre here me shume njerez
ne shtetet ne zhvillim cdo vit sa HIV, tuberculosis, dhe malaria te
marra se bashku.
• Faktore te tjere qe ndikojne ne rritjen e semundjeve qe lidhen me
CVD ne vendet ne zhvillim jane:
•
•
•
Popullata ne moshim
Rritja e perdorimit te tobacco
Suksesi ne reduktimin e problemeve te tjera shendetsore
• Kalimi I Legjislacionit per zevendesimin e 2% te trans fat me
polyunsaturated fat mund te bleje nje vit jete te shendetshme per
me pak se $48.
29
Stop pandemise se AIDS
40 million njerez jane te infektuar me HIV—26 million
jane ne sub-Saharan Africa.
• Ofro konsulte dhe testim vullnetar per HIV.
• Promovo 100 % perdorimin e condomit ne
popullatat me rrezik te larte (p.sh, sex
workers, perdoruesit i/v te drogave dhe
burrat qe kryejne sex me burrat).
• Trajto semundjet e tjera seksualisht te
transmetueshme.
• Mbeshtet programet shkollore per te edukuar
adoleshentet rreth SST dhe HIV.
30
•
Lufta kunder perhapjes se HIV duhet te perfshije parandalimin dhe
trajtimin.
•
Nderhyrjet ne menyre agresive duhet te piketojne popullatat nen
rrezik te larte =
sex workers,
perdoruesit i/v te drogave
burrat qe kryejne sex me burrat
ketu perfshihet sigurimi I ageve te pastra per perdoruesit e drogave i/v.
•
•
•
•
• *Kushton me pak se $10 per te blere nje vit jete te shendetshem duke
•
trajtuar SST per te nderprere transmetimin e HIV.
*Parandalimi I transmetimit nga nena tek femija kushton nga $50 deri $200
per te blere nje vit jete te shendetshem.
•
Lufto stigmen dhe diskriminimin qe rrethon HIV dhe AIDS
31
Ndalo perhapjen e TB
Tuberculosis (TB) po perhapet ne grupet e reja te
popullates dhe po I reziston trajtimit
• Trajto rastet e TB aktive me kimioterapi per
nje kohe te shkurter.
• Rrit identifikimin e rasteve te reja.
• Manaxho rezistencen nga medikamentet e TB
me medikamente te reja dhe kombinime te
tyre.
32
• 1.7 million njerez vdiqen nga TB ne 2003; 8.8 million raste
te reja.
• Kerkon veprime kerkuese:
• Permiresimin e strategjive per te trajtuar TB ne individet HIVpositive
• Zhvillo nje vaksine me kosto te ulur kunder TB pulmonare
• Kushton vetem $102 per te blere nje vit jete te shendetshem,
me nje trajtim te shkurter kimioterapeutik
• Me shume background:
• Rezistenca nga mjekimet e reja te TB dhe co-infeksionit me HIV kerkon
trajtim me agresiv.
33
Kontrollo malarien
Malaria rrezikon jetet e 1 million femijeve ne vit dhe
kercenon gati gjysmen e popullates boterore.
• Siguro akses universal per trajtime insekticide
ne vendet ku malaria eshte endemike.
• Shpernda trajtime parandaluese te here pas
hereshme per grate shtatzana.
• Perdor terapine kombinuese (ACT) per te
siguruar trajtimin e efekshem.
34
Me shume background:
• Me shume se 1 million femije vdesin cdo vit nga anemia e lidhur me
malarien, demtimin e trurit dhe komplikacionet e tjera.
• Nese nuk trajtohet tek grate shtatzana, malaria mund te lejoje qe I
porsalinduri te vuaje nga nenpesha, e cila mund te shkaktoje nje sere
demtimesh te tjera neurologjike
• Perhapja e trajtimeve te here pas hereshme tek grate shtatzana
redukton anemine maternale dhe vdekjen tek te porsalindurit.
• Financo me shume medikamente efektive, sidomos terapite
kombinuese artemisine (ACT) per te siguruar suksesin e trajtimit.
• Ne Sub-Saharan Africa, $7 mund te blejne trajtim parandalues te
mjaftueshem per nje medikament tjeter pervec sulfadoxinepyrimethamine per te zjatur jeten e saj me nje vit.
35
Pjesa me e madhe e duhanpiresve sot
jetojne ne vendet me te ardhura te mesme
dhe te pakta.
Ku jetojne duhanpiresit
High-income Countries18%
82%
Low- and Middle-income Countries
36
• Me shume se sa 1.1 bilion njerez ne te gjithe
boten pine duhan.
• Ne shekullin e 20, kishte me shume se sa 100
milion vdekje te lidhura me perdorimin e tobaccos.
• Pjesa me e madhe e tyre ndodhen ne vendet
perendimore dhe ne shtetet ish socialiste te
bllokut Sovietik.
• Ky shekull ka mundesi te kete 1 bilion vdekje nga
tobacco — pjesa me e madhe ne vendet me te
ardhura te pakta.
37
Lufta me perdorimin e Tobaccos
Problemet e lidhura me perdorimin e Tobaccos jane
shkaqet e semundjeve dhe paaftesive qe po rriten me
shpejt ne vendet ne zhvillim.
• Taksimi I produkteve te duhanit per te rritur
koston e duhanit se paku 33% per te kufizuar
pirjen.
• Kufizimi I pirjes se duhanit ne vendet e punes
dhe publike.
• Siguro terapi zevendesuese te nikotines dhe
trajtime te tjera per te lene duhanin.
• Ndalo reklamat e tobaccos.
38
• Perdorimi I Tobaccos eshte pergjegjes per 1 ne ҫdo 5
vdekje ndermjet burrave mbi 30 vjec dhe
• 1 ne ҫdo 20 vdekje ndermejt grave mbi 30 vjec.
• Nga llogaritja e 1.1 billion njerezve qe pine duhan,
4 nga 5 jetojne ne vende me te ardhura te mesme
dhe te pakta.
• Sot perdorimi I tobaccos vret rreth 5 million njerez ҫdo vit.
Pa kontrollin e rrepte te perdorimit te duhanit, vdekjet e
shkaktuara nga perdorimi do te dyfishohen deri ne 10
million per vit ne vitin 2030.
39
Reduktimi I demtimeve dhe
vrasjeve fatale
Demtimet dhe violenca shkaktuan me shume se
5 million vdekje ne 2001, sidomos ne
grupmoshat e reja.
• Instalo bumper shpejtesie ne rruget e
rrezikshme.
• Rrit penalltite per shpejtesine; shto kujdesin
nepermjet medias dhe forcimit te ligjit.
40
• Cili eshte shkaku I vetem qe shkakton demtime serioze ne te
gjithe boten?
Aksidentet rrugore.
• Demtimet e lidhura me trafikun do te rriten dramatikisht me rritjen e
numrit te makinave ne shtetet ne zhvillim.
• Instalimi I bumperave te shpejtesise eshte nje metode parandalimi me
kosto shume efektive. Çdo $5 I shpenzuar per vendosjen e bumperave
te shpejtesise perkthehet nje nje vit jete te shendetshem.
• Krahasuar me, $107 qe harxhohen per helmetat e bicikletave me
legjislacion; Kina blen nje ose me shume vite jete te shendetshme.
• Dhe $467 qe harxhohen per helmetat e bicikletave , ne Thailand
blehet nje vit jete.
• Rritja e penalltive per shpejtesine dhe instalimi I bumperave mund te
kushtoje vetem $21 per cdo vit jete te rritur.
41
• Ne Brazil bumperat e shpejtesise quhen “police te shtrire”.
Ato jane me te lira dhe me te pavarura se sa nje jete e nje
oficeri ne ate kryqezim.
Do te duhet te:
• Sigurohet dhenie e sigurte e makines duke forcuar ligjet
kunder shpejtesise dhe dhenies se makines nen ndikimin e
alkolit
• Rruge me te sigurta me trotuare, vende per kalimin e
kembesoreve, sinjale trafiku, dhe anesore
• Permiresimi I makinave duke instaluar rripa sigurimi dhe
forcimi I zbatimit te standarteve te sigurise
42
Siguro akses te barabarte per kujdes
shendetsor me cilesi te larte
Ne shume shtete, grate, banoret rurale dhe te varferit
kane me pak akses me kujdesin shendetsor cilesor.
• Trainimi I punonjesve te shendetit qe te
performojne procedurat baze kirurgjikale dhe
trajtojne problemet me te shpeshta mjeksore.
• Ndihmo dhenesit e kujdesit te zgjedhin
nderhyrjet me kosto me efektive .
43
• Barazia eshte nje ceshtje e rendesishme per DCP2; virtualisht cdo
kapitull adreson ceshtjet e barazise.
• Po te mos konsiderohet barazia si nje pjese shume e rendesishme e
politik-berjes atehere monitorimi I arritjeve dhe nderhyrjeve mund te
zjeroje, ne vend qe te ngushtoje pabarazite.
• Me nderhyrje te pershtatshme shendetsore, personel dhe burime te
mjaftueshme, serviset mund te shtrihen per te permiresuar sherbimin
ne grupet e dizavantazhit.
• Veprime qe marrin prioritet:
• Planifiko stafin per te adresuar nevojat per kujdes shendetsor.
• Ofro ҫmime per te rekrutuar, mbajtur dhe rritur performancen e
punonjesve te shendetit.
44
Asnje nga keto ndryshime nuk do te ruhen
nese nuk forcohet sistemi shendetsor.
•
•
•
•
Rregulla dhe rregullore
Struktura organizacionale
Burime humane
Piketimi I Burimeve
45
Elementet e rendesishem perfshijne:
•
Rregullat dhe rregullatoret
•
•
•
•
Struktura organizacionale
•
•
Perdor kontratat me OJQ per te shperndare serviset ku kapacieti shteteror eshte I kufizuar ose
I dobet
Burimet humane
•
•
•
Rritjen e besimit tek sistemi shendetsor ne komunitete
Siguro perdoruesit se mund te influencojne prioritetet
Update rregullatoret qe drejtojne dhenesit e kujdesit privat
Permireso rekrutimin dhe mbajtjen
Redukto imigrimin e mjekeve dhe infermiereve
Piketo Burimet (Targete)
•
•
•
Perdor formula per shperndarjen e burimeve qe te sigurosh barazi gjeografike
Perdor shperblime financiare dhe ndihma per te adresuar nderhyrjet e rendesishme
Siguro informacion dhe trainime pe rte ndihmuar menaxheret qe te adaptojne serviset ne
vendet lokale ku semundshmeria eshte problem.
46
A do te jete ky shekulli I semundjeve?
Kater ndryshimet qe kerkohen
•
•
•
•
HIV/AIDS
Semundjet Kardiovasculare
Avian flu/kthimi I infeksionene/pandemit
Niveli I larte dhe i vazhdueshem, por I
parandalueshem, I malaries, TB,
diarrhea, dhe pneumonise
47
• Pergjigja varet nga levizja tjeter qe
do te kryejme.
• Nese nuk bejme asgje, ne rrezikojme
rreshqitjen prapa.
48
Shtetet nuk duhet te jene te pasura qe
te jene te shendetshme.
Me burimet dhe aparaturat e sotme,
shendeti duhet te jete shume me I mire
dhe kjo mund te jete norme — si ne
shtetet e pasura ashtu edhe ne ato te
varferat.
Kur flitet per shendetin, nuk karsye qe
njerezit ne vendet ne zhvillim duhet te
lihen prapa
There’s no reason people in developing countries
should be left behind when it comes to health
49
For more information,
visit us at www.dcp2.org