Transcript โลกาภิวัตน์ การเปลี่ยนแปลง และผลกระทบต่อสังคมไทย

โลกและการพ ัฒนา
 ก่อนและหลังสงครามโลกครัง้ ที่ สอง ประมาณ 10 ปี เป็ นยุคสมัยของการ
ี โลกตะวันตกไม่กป
ปกครองแบบอาณานิคม โดยมีประเทศทางซก
ี่ ระเทศ เป็ น
เจ ้าโลก
 หลังสงครามโลกครัง้ ที่ 1 เยอรมัน และญีป
่ น
ุ่ พ่ายแพ ้สงคราม ฝรั่งเศสและ
ี หายมาก
อังกฤษ ได ้รับความเสย
 สหรัฐอเมริกา กลายเป็ นประเทศทีเ่ ข็มแข็งทีส
่ ด
ุ และมีอท
ิ ธิพลมากในองค์การ
สหประชาชาติ จนถึงปั จจุบน
ั
 ประธานาธิบดี เอส ทรูแมน แห่งสหรัฐฯ ประกาศผ่านสภาคองเกรส เมือ
่ เดือน
มกราคม 2492 ถือเป็ นการเกิดวลีและกิจกรรมการพัฒนาเป็ นแบบแผนต่อๆกัน
มา
 เกิดวลี ประเทศพ ัฒนาและด้อยพ ัฒนา โดยใช ้
การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ และรายได ้ต่อหัว เป็ นตัว
บอกความสุข
 ประเทศพัฒนา ทางตะวันตก เป็ นเสมือนตันแบบทีป
่ ระเทศ
ด ้อยพัฒนาจะต ้องมุง่ ขับเคลือ
่ นให ้เป็ นไปตามแบบ
 ปี 2523 โลกประสบความสาเร็จในการพัฒนาเศรษฐกิจสูง
่ งว่างระหว่างประเทศ ระหว่างคนของแต่ละประเทศก็
แต่ชอ
ี สมดุล
เพิม
่ สูงขึน
้ ขณะเดียวกันทาให ้ ทรัพยากรต ้องเสย
อย่างร ้ายแรง
ป่ าไม ้ น้ า แหล่งน้ ามัน แหล่งเหมืองแร่
ผืนดิน เพือ
่ การตัง้ รกราก และโครงสร ้างพืน
้ ฐาน
มหาสมุทรและบรรยากาศ
้ พยากรร ้อยละ 80
 ประชากร โลกปั จจุบน
ั ร ้อยละ 20 ใชทรั
ี โลกเหนือ บริโภคปลาและเนือ
สว่ นใหญ่พวกเขา อยูใ่ นซก
้
้ 68 ใชกระดาษ
้
ร ้อยละ 45 ใชไฟ
84 เป็ นเจ ้าของรถยนต์ 87
(UNDP : 1987)
 ถ ้าจะให ้คนทัว
่ โลกมีมาตรฐานชวี ต
ิ เหมือน คน ประเทศ
ั อยู่ รวม 5 โลก
ร่ารวย (G 8) จะต ้องมีโลกแบบทีเ่ ราอาศย
 ประเทศมั่งคัง
่ ใชอ้ านาจเศรษฐกิจ ระดม
ทรัพยากรจากแหล่งต่างๆ จนเกิดการทาลายล ้าง
และมลภาวะทั่วโลก
คนยากจนดิน
้ รน ทาให ้แหล่งชุมชน ของตนเอง
ื่ มยิง่ ขึน
ื่ สาร
เสอ
้ โดยเฉพาะอย่างยิง่ ระบบการสอ
ยุคดิจท
ิ อล ทาให ้ความตัง้ ใจการพัฒนา 2492
ั ฤทธิผ
ไม่สม
์ ล
การพัฒนายั่งยืน 2523 ไปไม่รอด
การพัฒนา คือวาระทางความมั่นคง 2543 กาลัง
ถูกท ้าทาย
โลกาภิว ัตน์
ั พันธ์สบ
ื เนือ
 เป็ นความสม
่ ง ของประเทศ เจ ้าอาณานิคม จาก
อดีต กับประเทศทีอ
่ อ
่ นแอกว่า ในภูมภ
ิ าคต่างๆของโลก
ประเทศไทย ถูกคุกคามอย่างหนักเริม
่ ตัง้ แต่ 2398 ผ่าน
ั ญาเบาริง่
สนธิสญ
 2504 ประเทศไทย เต็มใจ ยอมรับการพัฒนา เพือ
่ เศรษฐกิจ
ความร่ารวยและทันสมัย โดยมีสหรัฐอเมริกาเป็ นแม่แบบ
้
เริม
่ ใชแผนพั
ฒนาเศรษฐกิจตามคาแนะนาของธนาคารโลก
ึ ษาจากระบบอังกฤษเป็ นระบบเกรด
เปลีย
่ นการวัดผลการศก
ยอมให ้สหรัฐ มาตัง้ ฐานทัพในประเทศไทย
 2523 ประธานาธิบดี โรนัลด์ รีแกน แห่งสหรัฐฯ และ
นายกรัฐมนตรี มาร์กาเร็ต แทซเชอร์ ของอังกฤษ ต่างเห็นพ ้อง
กันว่า การค ้า การเงิน เป็ นเรือ
่ งเดียวกัน ภายใต ้นโยบาย
เศรษฐกิจเสรีนย
ิ มใหม่ ของระบบทุนนิยมโลก
 2533-2534 เยอรมันตะวันออก รวมกับเยอรมันตะวันตก ประเทศ
ี เปลีย
รัสเซย
่ นจากระบอบคอมมิวนิสต์ เป็ นระบอบประชาธิปไตย
ทาให ้พลังสงั คมนิยม ซงึ่ คัดค ้านทุนนิยมโลกหมดพลัง
 โลกาภิวต
ั น์ คือความพยายาม และกระบวนการผสมผสาน
เศรษฐกิจของประเทศต่างๆ เข ้ากับตลาดระดับโลก
 กระบวนการเศรษฐกิจ โลกไร ้พรมแดน
 กระบวนการทาให ้โลกเป็ นหนึง่ เดียว
 ลัทธิเสรีนย
ิ มใหม่
นโยบายหล ักของโลกาภิว ัตน์
 การแปรรูปกิจการของร ัฐ เป็ นของเอกชน หลักการนี้ มุง
่ ให ้รัฐ ลด
เลิก การแทรกแซงในระบบเศรษฐกิจ
-รัฐเลิกเป็ นเจ ้าของกิจการ หรือทาหน ้าทีใ่ นกิจการ
-ให ้เอกชนเข ้ามารับเหมางานบริการทีร่ ัฐเคยทา
-ให ้เอกชนเข ้ามาร่วมลงทุนกับรัฐ
-ขายทีด
่ น
ิ ของรัฐ
-ขึน
้ ค่าธรรมเนียมบริการต่างๆ
 การลดระเบียบข ้อบังคับ
-ยกเลิกการอุดหนุน บริการต่างๆ ทีเ่ คยจัดให ้ประชาชน
-ยกเลิกการควบคุมราคา
-ลดภาษี ทางตรง คือภาษี จากรายได ้ และกาไรในการประกอบธุรกิจ
่ กฎหมายว่าด ้วยค่าจ ้างแรงงาน
-ลดหรือเลิก การควบคุมธุรกิจเอกชน เชน
ต่างๆ
 การเปิ ดเสรีทางด ้านการค ้าและการเงิน
การค้า
ิ ค ้านาเข ้า
ยกเลิกการเก็บภาษี ศล
ุ กากรสน
ิ ค ้าเข ้า
ยกเลิก โควต ้า ในการนาสน
ั สว่ นการถือหุ ้นของคนต่างชาติ
ยกเลิก สด
การเงิน
ยกเลิก ปริมาณการนาเงินออก หรือเข ้าในประเทศ
ี ต่างๆ และการถือครองทีด
ยกเลิก ข ้อจากัดการทาอาชพ
่ น
ิ
เครือ
่ งมือของกระบวนการโลกาภิว ัตน์
 ข ้อตกลงทั่วไปว่าด ้วย ภาษี ศล
ุ กากรและการค ้า (แก็ตต์)
ิ 117
หลังสงครามโลกครัง้ ที่ 2 มีการจัดตัง้ ข ้อตกลงนี้ ปั จจุบน
ั มีสมาชก
ิ 2525) ทาให ้ประเทศเล็กเสย
ี เปรียบ
ประเทศ (ไทย เข ้าเป็ นสมาชก
เมือ
่ ลดภาษี นาเข ้า ไม่สามารถเพิม
่ ได ้อีก
้
่ การใชแรงงานเด็
้
ยกเลิกภาษี การกีดกันทางการค ้าทีไ่ ม่ใชภาษี
เชน
ก สตรี
การผลิตทาลายสงิ่ แวดล ้อม
ิ ค ้าภายใน
ลดการอุดหนุนการผลิตสน
ิ ค ้าออก
ลดการอุดหนุน สง่ สน
การเจรจา กลุม
่ ข ้อตกลงดังกล่าว ปี 2537 เห็นชอบจัดตัง้ องค์กรการค ้า
ิ เจรจาเรือ
โลก (WTO) เพือ
่ 10101010ให ้สมาชก
่ งการค ้ากัน
เป็ นทีป
่ ระชุมข ้อพิพาททางการค ้า
ร่วมกับกองทุนการเงินระหว่างประเทศ และธนาคารโลก ในการวาง
นโยบายเศรษฐกิจ
องค์กรการเงินระหว่างประเทศ
 กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) เป็ นองค์กร ทีร่ ับผิดชอบ






ิ ทีป
จัดระบบการเงินระหว่างประเทศ สมาชก
่ ระสบภาวะเศรษฐกิจ
ทางการเงิน เน ้นด ้านมหภาค
้
ิ เชอ
ื่
ใชนโยบายทางการเงิ
น ให ้ดอกเบีย
้ สูง ควบคุมให ้สน
้
ใชนโยบายทางการคลั
ง ลดค่าใชจ่้ ายรัฐ เพิม
่ ภาษี มล
ู ค่าเพิม
่
ธนาคารโลก (WORLD BANK) เป็ นองค์กรชว่ ยเหลือและ
ิ
พัฒนาการเงินระยะยาวแก่สมาชก
ให ้การสนับสนุน ด ้านเทคนิค โครงสร ้างพืน
้ ฐาน
ิ ค ้า ในประเทศ แปรรูป
สง่ เสริมการเลิกอุดหนุน ชว่ ยเหลือสน
รัฐวิสาหกิจ
ิ ธนาคารโลก ต ้องเป็ นสมาชก
ิ ไอเอ็มเอฟ
ประเทศทีเ่ ป็ นสมาชก
ด ้วย
ี
 ธนาคารพัฒนาแห่งอาเซย
ิ 57 ประเทศ
ก่อตัง้ ปี 2509 สานักงานใหญ่อยูท
่ ฟ
ี่ ิ ลป
ิ ปิ นส ์ ปั จจุบน
ั มีสมาชก
ี อีก 16 ประเทศ อยูท
41 ประเทศ อยูใ่ นเอเซย
่ วีปอืน
่
ญีป
่ น
ุ่ และสหรัฐ ถือหุ ้น 16 เปอร์เซ็นต์
41 ประเทศ ถือหุ ้น 63 เปอร์เซ็นต์
16 ประเทศ ถือหุ ้น 37 เปอร์เซ็นต์
บรรษั ทข ้ามชาติ
บรรษั ทข ้ามชาติ เหล่านี้ อาศัยอิทธิพล ควบคุมพรรคการเมือง ธนาคาร
กลาง กระทรวงการคลัง ในประเทศแม่ เพือ
่ ผลักดัน ข ้อตกลง และ
สร ้างเงือ
่ นไขในการแสวงหากาไรในการทาธุรกิจการค ้าและการเงิน
ในประเทศต่างๆ
ปั จจุบน
ั บรรษั ทขนาดใหญ่ 300 แห่ง ครอบครอง25 เปอร์เซ็นต์ ของ
ิ การผลิตทั่วโลก
ทรัพย์สน
คนรวยสุดของโลก 100 อันดับแรก มาจากบรรษั ทธุรกิจ 47 แห่งแต่ละ
ิ มากว่า 130 ประเทศรวมกัน
บริษัทมี ทรัพย์สน
จากปี 2526 การลงทุนของต่างประเทศทั่วโลก ขยายเฉลีย
่ 29
เปอร์เซ็นต์/ปี มากกว่าอัตราการเติบโตของผลผลิตโลกถึง 4 เท่าทา
ให ้นักเก็งกาไรบางคน มีเงินมากเท่าๆกับประเทศเล็กๆบางประเทศ
ั
ประเทศไทยและแผนการพ ัฒนาเศรษฐกิจและสงคมแห่
งชาติ
ปี พ.ศ
ลาดับการเปลีย
่ นแปลง พัฒนาเศรษฐกิจ
และสงั คมของประเทศไทย
สถานการณ์ภายในประเทศ
2493 - 2503
รู ้จักตลาดโลกมากขึน
้
(ในน้ ามีปลา ในนามีข ้าว)
-
เปลีย
่ นจากเกษตรกรรมสู่
อุตสาหกรรม
พยายามฟื้ นฟูประเทศหลัง
สงครามโลกครัง้ ทีส
่ อง
สง่ เสริมชาตินย
ิ มและพัฒนาให ้เท่า
เทียมกับนานาประเทศ
ั พันธ์กบ
เริม
่ สร ้างความสม
ั อเมริกา
ทางการทหาร ต่อต ้านคอมมูนส
ิ ต์
รับความชว่ ยเหลือทางการเงินเพือ
่
สร ้างสาธารณูปโภคพืน
้ ฐาน
่ งทางสูเ่ งินกู ้ต่างประเทศ (ธนาคาร
มีชอ
เพือ
่ การบูรณะและพัฒนา ธนาคารโลก
ประเทศเป็ นทีส
่ นใจของฝ่ ายมหาอานาจ
ตะวันตกในฐานะเป็ นสว่ นสาคัญของการ
ปะทะระหว่างสงั คมนิยมและ
ประชาธิปไตยโดยเฉพาะในภูมภ
ิ าคนี้
2503 - 2513
่ ลาดโลก
ขยายการเข ้าสูต
(น้ าไหล ไฟสว่าง ทางดี
ผู ้ใหญ่ล ี ตีกลองประชุม)
-
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คม
แห่งชาติฉบับที่ 1-2
สง่ เสริมอุตสาหกรรมเพือ
่ การสง่ ออก
เริม
่ สงครามอเมริกา-อินโดจีน
เริม
่ เป็ นฐานทัพอเมริกาผ่านการ
แลกเปลีย
่ นความชว่ ยเหลือ (เศรษฐกิจ,
ึ ษา, เทคโนโลยี ฯ)
การศก
เปลีย
่ นแปลงเทคโนโลยีการเกษตรเพือ
่
สง่ ออก รวมถึงการนาเข ้าปุ๋ย, สารเคมี,
และเมล็ดพันธ์ เกษตรกรเปลีย
่ นวิถช
ี วี ต
ิ
ึ ษาเปลีย
การศก
่ นจากระบบแบบแผนเดิม
่ บบอเมริกน
สูแ
ั จากเปอร์เซนต์ เป็ น เกรด
ก, ข, ค (A, B, C)
ปี พ.ศ
ลาดับการเปลีย
่ นแปลง พัฒนา
เศรษฐกิจและสงั คมของประเทศ
ไทย
2513 - 2523
ขยายการเติบโตทางเศรษฐกิจ
และความทันสมัย
ั วาล)
(โชติชว่ ง ชช
-
2523 - 2533
ี
มุง่ เป็ นผู ้นาในภูมภ
ิ าคเอเชย
ตะวัน
ออกเฉียงใต ้และอินโดจีน
(ไอเลิฟเมืองไทย ไอไลค์พัฒน
พงษ์ )
-
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมฯ
ฉบับที่ 3-4 ยังคงมุง
่ สง่ เสริม
การสง่ ออก
ิ้ สุดสงครามเวียดนาม
- สน
อเมริกาปิ ดฐานทัพ
ิ้ สุดขบวนการ
- เริม
่ และสน
ึ ษาและประชาธิปไตย
นักศก
ั พันธ์กบ
พัฒนาความสม
ั ประเทศ
แถบตะวันออกกลาง สง่ ออก
แรงงาน
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมฯ
่ เสริมสน
ิ ค ้า
ฉบับที่ 5-6 สง
สง่ ออกและการท่องเทีย
่ ว
- เริม
่ สง่ เสริมการพัฒนา
ทรัพยากรมนุษย์ผา่ น
ึ ษา
การศก
นิคมอุตสาหกรรมในทุกภาคของ
ประเทศ
สถานการณ์ภายในประเทศ
อพยพจากชนบทสูเ่ มือง ภาคอุตสาหกรรม
- ปั ญหาสงั คม โสเภณี, ปั ญหาแรงงาน
, ชุมชนแออัดในเมืองใหญ่
่ งว่างระหว่างเมืองและชนบทขยายขึน
ชอ
้
มีการต่อสูขั้ ดแย ้ง และใชก้ าลังกับกับ
พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย
-
มีการลดค่าเงินบาท แต่ฟื้นตัวได ้ใน 2
ปี เงินสารองคงคลังอยูต
่ ัว
- เริม
่ ปรากฎปั ญหาการสง่ เสริม
่ งว่างระหว่างเมือง
อุตสาหกรรม ชอ
และชนบทมาก จนต ้องมีการพัฒนา
เพือ
่ แก ้ปั ญหาความยากจนเป็ นพิเศษ
(แผน 5)
องค์กรพัฒนาเอกชน (เอนจีโอ) สง่ เสริม
การพัฒนาแบบทางเลือก
-
ปี พ.ศ
2533 - 2543
ื ตัวทีห
เกือบจะเป็ นเสอ
่ ้า
์ าแล ้วจ ้า)
(นิคซม
ลาดับการเปลีย
่ นแปลง พัฒนาเศรษฐกิจ
และสงั คมของประเทศไทย
สถานการณ์ภายในประเทศ
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมฯฉบับที่
7-8
-
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมฯฉบับที่ 9
-10
-
เศรษฐกิจเฟื่ องฟู, อัตราว่างงานตา่ ,
ราคาทีด
่ น
ิ อสงั หาริมทรัพย์สงู ขึน
้ ,
รัฐบาลกู ้เงินจากธนาคารโลก, ไอ
ึ ษาสนองธุรกิจและ
การศก
เอ็มเอฟ, เอดีบ ี และเงินกู ้ต่างชาติ
อุตสาหกรรม ก่อนวิกฤติต ้มยากุ ้ง
เพือ
่ ชว่ ยหนีเ้ อกชน (สว่ นใหญ่คอ
ื หนี้ เอ็นจีโอสง่ เสริมการมีสว่ นร่วมของ
สถาบันการเงิน)
ท ้องถิน
่ มีการสง่ เสริมบ ้างจากภาครัฐ
สง่ เสริมทรัพยากรมนุษย์,
กฎหมายสงิ่ แวดล ้อมฉบับ 1
่
ิ
่
สงแวดล ้อม, การมีสวนร่วมของ
ชุมชน เศรษฐกิจขนาดเล็กและ
ขนาดใหญ่
ื่ มความนิยม
รัฐบาลทหารเสอ
เริม
่ ทหารนักธุรกิจ และนักธุรกิจ
การเมืองรุน
่ ใหม่
การลงทุนจานวนมากมาจากต่างชาติ
2544 – ปั จจุบน
ั
เป็ นประเทศทันสมัยแต่ด ้อยพัฒนา
(รถไฟฟ้ ามหานคร คนจรเต็มสนามหลวง) -
เข ้าร่วมองค์กรการค ้าโลก
ข ้อตกลงเขตการค ้าเสรี
รัฐบาลใหม่สง่ เสริมนโยบายเพือ
่ คน
จน
นโยบายประชานิยม
สง่ เสริมการแปรรูปรัฐวิสาหกิจ (ขายให ้
เอกชน) และถูกต่อต ้าน
-
หนีส
้ าธารณะเพิม
่ จาก 25,000/คน
เป็ น 48,000/คน
นโยบายชว่ ยคนจนถูกนามาปฏิบต
ั ิ
ั เจน
แต่ผลไม่ชด
สง่ เสริมธุรกิจขนาดกลางและขนาด
ย่อม แต่ไม่มก
ี ารจัดการเรือ
่ งตลาด
มีการปะทะระหว่างการเมืองทางการ
กับภาคประชาชน ธุรกิจการเมืองและ
ประชานิยม
50 ปี การเปลีย
่ นแปลงในประเทศไทย
 ประชากรเพิม
่ 2.5 เท่า
จาก
27 ล ้าน
เป็ น 63 ล ้าน
 รายได ้ต่อหัว เพิม
่ ขึน
้ 7.5 เท่า
คนจน
2529
2550
24 ล ้าน
5.9 ล ้าน
ปั ญหา
ความไม่สมดุลในการ
กระจาย
ความไม่สมดุล ของ
ทรัพยากรธรรมชาติ
ความไม่สมดุลระหว่าง
เมือง และชนบท
ค่านิยม
คุณธรรม
การเมือง
เปรียบเทียบ ความจน ความรวย
ปี 2519
ปี 2519
คนจน
คนรวย
็ ต์
20 เปอร์เซน
ได ้สว่ นแบ่ง 6.1
็ ต์
20 เปอร์เซน
ได ้สว่ นแบ่ง 49.3
ปี 2551
รวย
จน 4.4
54.9
สงิ่ ท้าทายในอนาคต